View PDF - ZorgSaam

Rotator Cuff Scheur
De rotator cuff is de naam van het manchet dat wordt gevormd door vier spieren en
pezen rond het schoudergewricht. De rotator cuff maakt de schouderbewegingen
mogelijk en zorgt ook voor stabiliteit van het schoudergewricht. Een scheur in één
van deze pezen wordt een rotator cuff scheur genoemd. Indien een pees volledig
afgescheurd is van het bot spreekt men van een volledige dikte scheur. Indien een
pees gedeeltelijk afgescheurd is van het bot spreekt men van een partiële dikte
scheur. De scheuren kunnen ontstaan als gevolg van chronische slijtage of als
gevolg van een acuut trauma (val). De rotator cuff is een platte pees en geen ronde
pees (zoals de buigpees van de vinger). Indien de buigpees van de vinger scheurt
kun je de vinger niet meer buigen. Echter indien 1 van de 4 pezen van rotator cuff
scheurt, kun je de schouder meestal nog wel bewegen met de overblijvende intacte
pezen. Een volledige scheur van 1 of 2 van de 4 pezen resulteert dus niet
systematisch in een afunctionele arm, maar kan wel krachtverlies en pijn
veroorzaken.
Symptomen
Het voornaamste symptoom van een rotator cuff scheur is de combinatie van pijn
en krachtsverlies. De pijn is gelegen in de bovenarm, is meestal aanwezig tijdens
geforceerde bewegingen van de schouder en kan eveneens ‘s avonds en ‘s nachts
aanwezig zijn. Het zijn meestal de bewegingen naar buiten en naar boven die met
duidelijk minder kracht kunnen worden uitgevoerd.
Onderzoek
Door het selectief uittesten van de beweeglijkheid tegen kracht kunnen we
onderzoeken worden welke pezen van de rotator cuff aangetast zijn. Zowel de
pijnklachten als de mate van overblijvende kracht zijn belangrijk in de evaluatie.
Indien de rotator cuff scheur reeds lang aanwezig is, valt de atrofie
(volumevermindering) van de spieren op.
Conservatieve therapie
De behandeling zal afhangen van verschillende factoren waarbij de leeftijd van de
patiënt, duur van de klachten, oorzaak van de scheur en beroepsactiviteiten van de
patiënt essentieel zijn. In samenspraak met de patiënt zal hetzij voor een nietchirurgische behandeling, hetzij voor een chirurgische behandeling gekozen
worden. De conservatieve therapie (de niet-chirurgische therapie) zal vooral
gebaseerd zijn op het doen verdwijnen van de bijkomende ontsteking en het
terugwinnen van kracht van de andere delen van de rotator cuff en de
bovenliggende spieren (deltoïd). Dit gebeurt meestal door een combinatie van
medicatie (ontstekingsremmers) en spuiten op basis van hyaluronzuur. Hierbij
zullen 3 à 5 infiltraties/injecties gegeven worden (zie afbeelding). Fysiotherapie is
eveneens in dit deel van de behandeling noodzakelijk om de omliggende spieren te
verstevigen (schouderversterkende-oefeningen).
Operatieve ingreep
Indien bovenvermelde conservatieve behandelingen niet of onvoldoende helpen, of
wanneer het gaat om plots-ontstane posttraumatische rotator cuff scheuren, zal
gekozen worden voor een rotator-cuff herstel. Hierbij wordt met een operatie de
pees terug vastgehecht op de oorspronkelijke plaats. Dit gebeurt met een klassieke
hechting met draad of met beenankers met draad. In sommige gevallen kan de
rotator cuff niet meer gehecht worden, omdat de pees zelf te veel is teruggetrokken
of van onvoldoende kwaliteit is. In dat geval zal gekozen worden voor het
‘schoonmaken’ van de schouder waarbij het ontstekingsweefsel wordt weggenomen
en randen van de pees worden vrij gemaakt. Beide vermelde ingrepen kunnen
hetzij arthroscopisch (kijkoperatie), hetzij open uitgevoerd worden. Dit hangt af van
het type scheur en de voorkeur van de chirurg.
Complicaties
Bij elke operatie bestaat er een risico op complicaties.
Infecties. Bij arthroscopische ingrepen komen infecties maar zelden voor
omdat de schouder tijdens de gehele ingreep met een spoelvloeistof wordt
gespoeld.
Herruptuur. Een deel van de gehechte pezen, scheuren na het herstel soms
terug, hetzij op de oorspronkelijke plaats, hetzij op een andere plaats,
aangezien de pees zelf reeds zwakker was. Dit gaat niet noodzakelijk gepaard
met een slecht resultaat.
Verstijving van de schouder. Dit is de meest frequente complicatie. Dit kan het
gevolg zijn van littekenweefsel rond het operatiegebied of verstijving van het
schouderkapsel (frozen schouder). Om dit tegen te gaan, zal dan ook na een
ingreep steeds fysiotherapie noodzakelijk zijn.
Schouder-handsyndroom. Hierbij hebben we een combinatie van verstijving
van de schouder en uitstralende pijn naar voorarm en hand door
zenuwprikkeling. Dit zal spontaan genezen.
Revalidatie
De revalidatie zal sterk afhangen van de gekozen ingreep. In het geval van een
klassieke rotator cuff hechting dient de hechting 6 weken beschermd te worden
door de schouder te immobiliseren. Dit gebeurt hetzij in een doek die de schouder
tegen het lichaam houdt (adductieverband), hetzij een verband die maakt dat uw
schouder op een kussen ligt (abductiekussen). In die periode mag enkel de
fysiotherapeut de schouder bewegen, dit zonder dat u zelf meehelpt. Na 6 weken
mag u zelf de schouder bewegen, maar niet belasten tegen weerstand. Na 3
maanden krijgt u ook verstevigingsoefeningen en mag u bewegen tegen weerstand.
In het geval van een ‘schoonmaken’ van de schouder zonder dat de pees gehecht
wordt, mag u wel onmiddellijk bewegen. Wat ook de gekozen techniek is, de
revalidatie is steeds langdurig en varieert tussen de 3 à 6 maanden.