pathologie van mamma en long Hans Blaauwgeers patholoog de impact van nieuwe anti-tumortherapie masterclass verpleegkundig specialisten 10 april 2017 MYCENA myoomcursus 3 februari 2017 J.L.G. (Hans) Blaauwgeers patholoog No s behalve vergoedingen nascholingsactiviteiten: • Lilly • Pfizer pathologie soort materiaal long macroscopie microscopie mamma criteria differentiaal diagnose take home messages • long- en mammacarcinoom zijn totaal verschillende typen solide tumoren: • • prognose diagnostische/therapeutische ontwikkelingen • rol van de patholoog: • • • diagnose (benigne/maligne, classificatie) prognose (tumor kenmerken) predictie (therapiekeuze) • diagnostiek patholoog: • • interpretatie; geen ‘exact getal’ subjectief mamma long verschillend mamma long prognose verschillend mamma long long mamma long targetted therapy o.b.v. mutatie analyse immunotherapie mamma diagnostische/therapeutische ontwikkelingen long 90% van longkanker patiënten is roker “slechts” 11-15% van rokers krijgt longkanker long in sigaretten 100-en carcinogenen …. en verslavende stoffen ONCOGENESE meerstapsproces met een moleculair genetische achtergrond ONCOGENESE intracellulaire signaal overdracht signaal overdracht suppressor oppervlakte receptoren genen eigenschappen tumorcellen tumor heterogeniteit rol van de patholoog • • • diagnose (benigne/maligne) prognose (tumor kenmerken) predictie (therapiekeuze) benigne maligne benigne maligne Pathologisch Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief 2016 maligne incl. in situ: 394.082 maligne: 394.082 bronchus/long totaal: 43.004 mamma totaal: 98.464 mamma invasief maligne: 12.886 mamma in situ 35.825 14.040 maligne: 49.865 totaal: 1.643.746 rol van de patholoog: stellen van diagnose classificatie rol van de patholoog: stellen van diagnose vroeger was het eenvoudig grootcellig kleincellig rol van de patholoog: stellen van diagnose vroeger was het eenvoudig rol van de patholoog: stellen van diagnose nu is het ingewikkelder rol van de patholoog: stellen van diagnose nu is het ingewikkelder rol van de patholoog: stellen van diagnose steeds meer, op steeds minder, steeds sneller “Ik wil een diagnose: …….. NU” rol van de patholoog: stellen van diagnose steeds meer, op steeds minder, steeds sneller rol van de patholoog: stellen van diagnose classificatie the issue is tissue rol van de patholoog: stellen van diagnose classificatie • niet-kleincellig carcinoom (NSCLC) • adenocarcinoom • plaveiselcelcarcinoom • not otherwise specified (nos) • kleincellig carcinoom • ductaal carcinoom in situ • invasief ductaal carcinoom (invasief carcinoom NST) • lobulair carcinoom in situ • invasief lobulair carcinoom & gradering (Bloom&Richardson) graad 1-3 & receptorstatus (ER/PR/Her2) rol van de patholoog classificatie van belang voor prognose … en behandeling pemetrexed rol van de patholoog classificatie van belang voor prognose … en behandeling rol van de patholoog classificatie diagnose?? adenocarcinoom classificatie plaveiselcelcarcinoom classificatie diagnose?? kleuringen p63; p40; CK5/6 CK7 TTF-1 plaveiselcelcarcinoom adenocarcinoom HE SqCC aanvullende kleuring P40 + TTF-1 slijm – NOS P40 – P40 + NSCLC, voorkeur SqCC Diagnose TTF-1 – slijm – AdenoCA P40 - TTF-1 + en/of slijm + TTF-1 + slijm + NOS/AdenoSq NSCLC, voorkeur AdenoCA 2012 moleculair onderzoek rol van de patholoog classificatie calcificaties rol van de patholoog classificatie calcificaties cilindercel afwijkingen FEA DCIS graad 1 classificatie radicaliteit rol van de patholoog classificatie diagnose?? invasief lobulair carcinoom classificatie invasief carcinoom NST (No Special Type) classificatie score 3-5: graad 1 score 6-7: graad 2 score 8-9: graad 3 classificatie graad? • tubulair: 10-75%: 2 • kernen: matige variatie: 2 • mitosen: 7-14/mm2: 2 score 6: graad 2 rol van de patholoog classificatie o.b.v. gen profiel rol van de patholoog classificatie o.b.v. gen profiel rol van de patholoog predictief welke behandeling zal potentieel aanslaan? targetted therapy o.b.v. mutatie analyse immunotherapie immunotherapie ipilumimab nivolumab predictieve test immunotherapie: 1e lijn: PS > 50% 2e lijn: PS >1% rol van de patholoog predictief welke behandeling zal potentieel aanslaan? hormonale therapie anti-Her2 therapie chemotherapie o.b.v. gen profiel rol van de patholoog predictief anti-Her2 therapie rol van de patholoog predictief chemotherapie o.b.v. gen profiel rol van de patholoog predictief chemotherapie o.b.v. gen profiel vragen?