GEHANDICAPTENSPORT IN BELGIE Annick

Classificatie - da’s klasse !
Annick Viaene, revalidatiearts
CLASSIFICATIE
• FAIR PLAY
• “minimal disability”
• Groeperen van sporters met
evenwaardige mogelijkheden en
beperkingen
HISTORIEK
• 1944 Stoke Mandeville Hospital
– Sir Ludwig Guttman
– Revalidatie van oorlogsslachtoffers WOII
– Sport als therapie
• 28.07.1948 : Stoke Mandeville Games
– Bakermat van de paralympics
– rolstoelatleten
•
•
•
•
•
1960
1976
1988
1989
2001
Paralympische Spelen Rome
Winter Games
Olympic Games - Paralympic Games
IPC
IOC – IPC official agreement
DOELGROEPEN
Sporters met een Fysieke beperking
Sporters
Sporters
Sporters
Sporters
met een ruggenmergletsel (1952 SM)
met een amputatie (1976 Toronto)
met hersenschade (1980 Arnhem) ~ CP-ISRA
“les autres” ( 1988 Seoel)
Sporters met een zintuiglijke beperking
Visuele beperking : IBSA (1976 Toronto)
(Auditieve beperking)
Sporters met verstandelijke beperking
Inas – FID : mental disablity (1996 Atlanta)
(Sporters met een psychische beperking)
CLASSIFICATIE
• Medische classificatie vanuit historisch
perspectief:
– ISMWSF : SCI
– ISOD : amputees , “les autres”
– CP – ISRA : cerebral palsy
– IBSA : visual disability
– Inas – FID : mental disablity
• Functionele classificatie
– Sportspecifiek
– 1988 Seoul > 1992 Barcelona
PARA - TETRA - POLIO
• IA tetraplegie : hoogste letsels
(elleboogflexie)
• IB tetraplegie : triceps functie
• IC tetraplegie : functie van de hand
• II - III - IV paraplegie : onderscheid
zitbalans (rolstoelgebruikers)
• IV - V - VI lage paraplegie : onderscheid
kracht onderste ledematen
(stappen therapeutisch of functioneel)
AMPUTATIES
•
•
•
•
•
•
•
•
A1:
A2:
A3:
A4:
A5:
A6:
A7:
A8:
dubbele AK
enkele AK
dubbele BK
enkele BK
dubbele AE
enkele AE
dubbele BE
enkele BE
Boven of door het kniegewricht
Onder knie, door of boven het
tibiotalair gewricht
Boven of door het ellebooggewricht
Onder elleboog, door of boven het
polsgewricht
• A9: gecombineerde amputaties van OL+BL
CP-HERSENVERLAMDEN
• 1. Quadriplegie - rolstoel
gebruikt meestal een duw-rolstoel of kan
geindividualiseerd elektrisch rijden.
• 2. Quadriplegie - rolstoel
ofwel zijn de OL beter, ofwel zijn de BL
beter
• 3. Zwakke quadriplegie of triplegie –
rolstoel gebruiker
kan langzaam rolstoel duwen met 1 of 2
armen.
• 4. Diplegie - rolstoel
gebruikt rolstoel voor ADL en SPORT.
• 5. Diplegie of matige/ uitgesproken
hemiplegie - ambulant
mag al of niet loopmiddelen gebruiken
zoals krukken of stokken.
• 6. Quadriplegische athetose – ambulant
• 7. Gematigde tot minieme hemiplegie of
gematigde tot minieme quadriplegie ambulant.
• 8. Minimale handicap - ambulant.
LES AUTRES
WIE?
• Atleten van andere dan de
pathologiegroepen
• Minimum handicap, permanent.
• Minimum verlies 10p voor onderste lidmaat,
20p voor bovenste lidmaat.
• Minimum bewegingsbeperking: flexie heup
60°, knie 30° en schouder mag maximaal
135° elevatie. Elleboog 45° beperkt.
• Ankylosis van gewrichten.
• Beenlengteverschil minimum 7cm.
• Dwerggroei.
• L1:
• zware bewegingsbeperking 4
ledematen
• rolstoelgebonden en verminderde F
en ROM
• spasticiteit 1 of 2 armen
• slechte zitbalans
• L2:
• zware bewegingsbeperking 4
ledematen maar minder dan L1
• slechte tot middelmatige zitbalans
• L3:
• beperkte functie in min 2
extremiteiten
• normale zitbalans
• L4:
• beperkte functie in min 2
extremiteiten, minder dan L3
• L5:
• beperkte functie van min 1
extremiteit of vergelijkbare
aandoening
• L6:
• geringe beperking maar wel
voldoende om niet in validensport
te kunnen deelnemen.
FUNCTIONELE
CLASSIFICATIE
Paralympic Games Belg. Athletes
1984
1988
1992
1996
2000
2004
New York
Seoul
Barcelona
Alanta
Sydney
Athens
51
56
70 (teams)
37
30
25 (teams)
Medailles
G S B
22 22 12
16 17 9
5
5
7
8
10 7
1
4
4
3
2
2
Tot.
56
42
17
25
9
7
Dressuur paardensport
Zwemmen
Dries Christiaens
• In het zwemmen is dit gebaseerd op een controle grens door
fysische testen.
• Als men niet meer dan 15 testpunten verliest door zijn
beperking wordt men niet toegelaten tot de IPC zwemsport.
• “To be eligible to compete , the swimmer is required to
lose a minimum number of 15 points on the bench
test”
• Deze grens wordt niet opgelegd door een “soort” beperking.
• Er zijn natuurlijk ook een deel beperkingen die niet
toegelaten worden in de zwemsport
Teamsporten
• In basketbal wordt een speler ingedeeld in één
van de acht klassen
• De klassen gaan van 1.0 tot 4.5 (Klassen 1.0,
1.5, 2.0, 2.5, 3.0, 3.5, 4.0 en 4,5)
• Een hoger cijfer geeft aan dat de speler minder
motorische beperkingen heeft.
• Het maximaal toegestane puntenaantal van een
opgesteld team is 14.0 voor landenteams en 14.5
voor clubteams - 5 spelers per ploeg.
• Maximum puntenaantal zorgt voor
gelijkwaardigheid in teams.
• Spelers met een ernstigere beperking zijn
noodzakelijk voor het team.
Materiaalvereisten
• Wie mag wat gebruiken
• Reglementering
Actueel
• Schrappen van wedstrijdnummers met
minimale impact van de beperking
vb. onderarm- amputatie en marathon
• Invoegen van Intelectual Disability op
basis van wetenschappelijk evidentie
• Wetenschappelijke onderbouw
Medisch classificatie
IPC 2017
Phsysical impairment (8)
Intellectual impairment
Visual impairment
“impact op sportprestatie”
Physical impairment
Eligible Impairment Types:
• Impaired muscle power
• Impaired passive range of motion
• Limb deficiency (congenital/amputation)
• Leg length difference
• Short statue
• Hypertonia
• Ataxia
• Athetose
Visual impairment
• Blind
• Impaired vision
Personen met een visuele beperking
B1:
geen lichtperceptie beiderzijds
lichtperceptie zonder mogelijkheid tot het zien van
handbewegingen op elke afstand en in eender welke richting
B2:
herkennen van handbewegingen tot een gezichtsscherpte van
2/60
en/of een gezichtsveld kleiner of gelijk aan 5°
B3:
een gezichtsscherpte van >2/60 tot 6/60
en/of een gezichtsveld van > 5° en minder dan 20°
Intellectual impairment
• Limitation both in intellectual functioning and in
adaptive behavior
• Expressed in conceptual, social and practical
adaptive skills
• The disability originates before the age of 18
• The diagnostics must be made using
internationally recognized and professionally
administered measures as recognized by INAS
• International Federation for sport for paraathletes with an intellectual disability (INAS)
SCIENTIFIC RESEARCH
Department of Rehabilitation Sciences
Adapted Physical Activity en psychomotorische
therapie
Prof. Dr. Y. Vanlandewijck
( Chairman Scientific Committee IPC)
•
•
•
•
15y follow up Quad Rugby
Verstandelijke beperking
Handbike
ABC Topsport - keuringscentrum