Zelfredzaamheid en SIS

Zelfredzaamheid en SIS
Bevolkingszorg Kennemerland
Neil Jordan, Adviseur openbare orde en Veiligheid gemeente
Haarlemmermeer
Irene Mokkink, Adviseur Bureau Bevolkingszorg Kennemerland
Zelfredzaamheid en SIS
• Visie op zelfredzaamheid & aangesloten
bevolkingszorg
• Uitgangspunten bevolkingszorg
• Wat betekent dit voor processen?
• Wat betekent dit voor Informeren Verwanten?
• Hoe is het proces Informeren Verwanten ingericht?
• Leerpunten implementatie
• Ervaringen in de praktijk
Nieuwe crisisorganisatie
Bevolkingszorg: aanleiding
Leerpunten incidenten >
nieuwe visie op
Bevolkingszorg
Kennemerland
Rapport commissie
Bruinooge / SIS
Aanpassen deelplan
Bevolkingszorg en
crisisorganisatie
Zelfredzaamheid, improvisatie en
flexibiliteit
Bevindingen uit de praktijk en effecten
op de crisisorganisatie
Bevindingen uit de praktijk
• Merendeel van de betrokkenen bij een crisis treedt
rationeel en handelend op en is daardoor
(zelf)redzaam
dus geen paniek of plunderingen!
Bevindingen uit de praktijk
• Een deel van de samenleving is tijdens een crisis
redzaam
eerste levensreddende handelingen spontaan door
omstanders
Bevindingen uit de praktijk
• (Gemeente)functionarissen beschikken over
improvisatievermogen bij crises
hoe meer onzekerheid, hoe meer behoefte aan
improvisatie
Bevindingen uit de praktijk
• Slechts een klein percentage van de aangeboden hulp
wordt daadwerkelijk gebruikt…
Bevindingen uit de praktijk
• Mensen organiseren zichzelf en bieden
spontaan hulp aan. Zij maken daarbij gebruik
van hun sociale netwerk, sociale media,
internet, mobiele telefoon, etc.
Visie op bevolkingszorg
Aangesloten Bevolkingszorg!
• Overheid rekent op verantwoordelijkheid
samenleving, ook tijdens crisis
• Overheid stemt bevolkingszorg af op
(zelf)redzaamheid
• Overheid houdt rekening met en gebruikt spontane
hulpverlening van samenleving
• Overheid bereidt zich voor minder zelfredzamen
slechts tot een vastgesteld zorgniveau voor
Visie bevolkingszorg
Zelfredzamen
•
•
Anticiperen
•
Stimuleren
•
Faciliteren
Verminderd
zelfredzamen
•
•
•
Voorbereide zorg
•
Geïmproviseerde zorg
•
Reactief: Uitgaan van (zelf)redzaamheid en
improvisatie.
 Slechts voorbereiden tot een realistisch
zorgniveau (voor minder zelfredzamen)
 Naast burgers, professionals en
bedrijven betrekken en aansluiten bij
eigen (spontane) initiatieven
Vraaggericht: Behoefte burger centraal
Decentraal: Ter plaatse zicht krijgen op en
direct leveren wat nodig is
Routinematig: Als gemeente aansluiten bij de
dagelijkse praktijk
Wat betekent dit voor de crisisorganisatie?
•
•
•
•
•
•
•
Algemeen: kleiner, professioneler, beter geoefend, meer ervaring
OvD-Bz als spil stuurt processen aan namens AC-Bz, op regionaal
piket en in ‘het veld’
Backoffice BZ ter ondersteuning van OvD-Bz -> regionaal; TBZ
vervalt
Andere rol AC-Bz in OT
Hoofd Publiek Zorg in ‘het veld’
Informeren Verwanten i.p.v. Registreren Slachtoffers
Registratie schade verdwijnt, indien nodig valt onder Nafase
Wat betekent dit voor de processen?
• Doorlopend:
1. Crisiscommunicatie
• Acute bevolkingszorg:
2. Publieke zorg (opvang en verzorging)
3. Registratie slachtoffers
Informeren van verwanten
4. Omgevingszorg
• Herstelzorg:
5. Registratie schade
6. Nafase/zorg
Wat betekent dit voor de processen?
Crisiscommunicatie:
• Feitelijke relevante informatie
– Zodat betrokkenen (met name zelfredzamen) zelf in actie kunnen komen
– Na uiterlijk 30 min, daarna iedere 30 min via media en op basis van
behoeften
• Richtinggevende handelingsperspectieven
effecten, onzekerheden, onmogelijkheden overheid.
• Concrete instructies beperken
• Crisis duiden door ‘boegbeeld’
Context schetsen, geschoktheid adresseren en oproepen tot
(zelf)redzaamheid
Wat betekent dit voor de processen?
Publieke zorg:
• Meeste zelfredzamen regelen zelf O&V
dit stimuleren en waar nodig faciliteren
• Deel samenleving vangt op en helpt of ondersteunt locatie
aansluiten hierbij
• Zelden situaties waarbij grootschalige opvang O&V
voorbereiden tot realistische grens, rest o.b.v. improvisatie
• O&V (en evt. tijdelijke huisvesting) die wel wordt geleverd
snel
• Flexibiliteit
“Sporthal hoeft niet altijd open of te worden
gebruikt”
Zelfredzaamheid en SIS
16
Wat betekent dit voor de processen?
Informeren van verwanten:
“Het gaat niet om ‘de lijst’, maar om de verwanten en betrokkenen!”
• Meeste betrokkenen informeren zelf verwanten
rest: stimuleren/faciliteren bij zelf actief contact zoeken en
informeren van betrokkenen
• Beperkt deel betrokkenen verdere (individuele) begeleiding
contactambtenaren gemeente of familierechercheurs politie
• Geen registratie meer van (zelfredzame) ongedeerden
Taken Bevolkingszorg bij inzet SIS
•
OvD-Bz / AC-Bz:
–
–
–
–
Overweegt SIS wel of niet op te starten
Start SIS op via piketnummer LOCC
AC-Bz ontvangt elke twee uur voortgangsrapportage
Ontvangt de eindrapportage SIS
Taken Bevolkingszorg bij inzet SIS
•
Team Informeren Verwanten:
–
–
–
–
–
Continue informatie-uitwisseling door Hoofd/mdw SIS met
Teamleider SIS
Informeren Crisiscommunicatie over verwanteninformatienummer van SIS
Verwanten (laten) doorverwijzen naar frontoffice SIS
In sommige gevallen ter plaatse (Schiphol)
Afstemmen met Backoffice BZ, OvD-Bz en andere
actieteams/partijen
Taken Bevolkingszorg bij inzet SIS
•
Publieke zorg
–
–
•
Stimuleert/faciliteert zelf informeren van verwanten ter
plaatse
Stimuleert zelfregistratie (bij Frontoffice SIS) ter plaatse
Crisiscommunicatie
–
–
–
Bekend stellen publieksinformatienummer en
verwanteninformatienummer SIS
Doorgeven publieksinformatienummer (via Team IV),
zodat SIS kan doorverwijzen
Levert Q&A’s aan team IV, ook ten behoeve van
Frontoffice SIS
20
Taken Bevolkingszorg bij inzet SIS
•
Nafase:
–
•
Ontvangt van AC-Bz eindrapportage SIS inclusief
slachtofferlijsten (zonder medische gegevens), als
onderdeel van de overdracht.
Contactambtenaren gemeente:
–
Verwanten langer dan 24 uur in onzekerheid en nietzelfredzame ongedeerden krijgen eventueel een
contactpersoon van SIS en een contactambtenaar van de
gemeente.
21
Leerpunten implementatie
Bestuur
• Table-tops met Bestuur VRK
• Het ‘Barry-padje’
• Brief Inspectie
Organisatie
• Werving & selectie: KWALITEIT!
-
Improviseren
Flexibiliteit
Stressbestendig
• Professioneel, klein, gemotiveerd
‘Eens met principe, maar
neem ons stap voor stap
mee…’
‘Houdt rekening met de
risico-regel-reflex en de
afrekencultuur’
Vertrouwen geven aan de
crisisorganisatie.
Medewerkers zijn ‘willing
& able’
De praktijk
• Info verstrekken aan derden
bijv. aan airlines
• Overheid = complexiteit voor partners
• Belangen/verantwoordelijkheden derden
bijv. nazorg airlines versus regio
• Verwachtingen andere partijen: niet registreren van
(zelfredzame) ongedeerden
(ook voor bestuurders een blijvend aandachtspunt)
Vragen?