Einde Koude Oorlog

1950-Heden - de tijd van televisie en computer
Kenmerk 46
De verdeling van de wereld in twee
ideologische blokken in de greep
van een wapenwedloop en de
daaruit voortvloeiende dreiging
van een atoomoorlog.
- Les 6: Einde Koude Oorlog
- Ontdooiing
1975
1980
– Michael Gorbatsjov
(1985 tot 1991)
1970
– Ronald Reagan
(1981-1989)
1965
• Een havik neemt bezit • Een jonge hervormer
van The Oval Office
wordt de baas van het
in Washington
Kremlin
1960
Welk systeem is het beste?
1950
H13: § 5: p 248-9
1985
1990
2000
2010
Welk systeem is het beste?
- Ontdooiing
• De wereld leek op weg te zijn naar een nieuw
hoogtepunt in de Koude Oorlog
– Reagan wilde de duivelse vijand vernietigen
– Startte het Star War (SDI) wapenprogramma
• De SU kon nu om nagenoeg alle gebieden de VS niet
meer bijhouden
– Een goed, modern leger had men niet meer
– De SU maatschappij was
• Corrupt (zwarthandel)
• Inefficiënt (productie)
• Sociaal op een hoop; mentaal geknakt door het verliezen van de
oorlog tegen de Afghanen (Taliban)
– De SU moest hervormen
Welk systeem is het beste?
- Ontdooiing en Hervorming
• Gorbatsjov krijgt door “toeval” de mogelijkheid te
hervormen
• Hij en Reagan worden maatjes!
• Ontmoeten elkaar op Ijsland ▼
– Belangrijke beslissingen
• Ontwapenen
• Vrede nastreven
• Ontspanning
Welk systeem is het beste?
- Hervormingen in de USSR
• Hervorming (perestrojka) onder hun laatste
president: Gorbatsjov
– Hij wil het bestuur én de economie veranderen
– Meer democratie, vrijheid, openheid (glasnost) en
zelfinitiatief
– Nieuwe grondwet (1989):
– Scheiding uitvoerende en wetgevende macht
– Staatsbedrijven gaan concurreren met privébedrijven: markt ontstaat
Einde van de Sovjet-Unie
• Sneeuwbaleffect door perestrojka & glasnost
– Sovjetdeelrepublieken en Oostblokstaten eisen
(meer) zelfstandigheid oftewel een nationale staat
• Deze ruimte kregen ze ook, doordat Gorbatsjov gesteld had
dat de SU zich niet meer met binnenlandse zaken van haar
Europese satellietstaten zou bemoeien
– Viel niet meer tegen te houden
• 1989 (Het Wonderjaar), scheiding Duitsland valt
weg (o.a. De Muur)
• In 1991 verklaren de deelrepublieken zich
onafhankelijk
De Val van de Muur
Communistische regimes vallen om
• In 1989 kreeg Polen als eerste land in Oost-Europa een
niet-communistische regering. In 1990 wordt Lech
Walesa president.
• Binnen enkele maanden tijd werd het communisme in
het grootste deel van Oost-Europa afgeschaft
Oorzaken van het Wonderjaar
• De SU verliest de economische (lees ook:
technologische slag) slag met het Westen (lees: de VS),
en hiermede ook de wapenwedloop
• Verlies aan vertrouwen in het communisme als politiek
systeem
– Het werkt niet
– De leiders blijken corrupt