ANDIAMO A R O M A Reisboekje Romereis 23 - 28 mei 2016 Olympus College Leefregels tijdens de reis: 1. Overleg over alles wat je gaat doen met de begeleiders. Denk niet: dat zal wel (niet) mogen. 2. Kom op tijd op de afgesproken plaatsen. 3. Houd de bus, het hotel en je kamer netjes. 4. Bezit van drugs is verboden. 5. Alcoholmisbruik wordt niet getolereerd. Het gebruik van sterke drank is niet toegestaan. Tijdens de heen- en terugreis en op de hotelkamers mag je geen alcohol gebruiken. Het is niet toegestaan vanuit Nederland alcoholische dranken mee te nemen. 6. Roken in de bus en op de hotelkamers is niet toegestaan. 7. Je mag geluidsapparatuur (MP3, telefoon etc) alleen met hoofdtelefoon gebruiken. Dit geldt ook voor de hotelkamer. Programmaoverzicht maandag 23 mei 9.30 Vertrek naar Rome vanaf school. Dinsdag 24 mei ca. 9.00 Aankomst in Rome. wandeling naar het Colosseum en de Santa Maria Maggiore Kamers indelen in het hotel, uitrusten van de reis, lunch. middag: Oude centrum. (ca 15.00) Capitool, Piazza Minerva, Pantheon, Engelenburcht, Engelenbrug, Piazza Navona. 19.30 Eten in de buurt van Piazza Navona met de hele groep Na het diner: We lopen in ca. 1 uur terug naar het hotel. Woensdag 25 mei ochtend: Santa Maria degli Angeli/Thermen van Diocletianus, Vaticaans museum middag: Met onze bus naar Ostia. Bezoek aan de opgraving, daarna naar het strand. Ca. 17.00 met de bus terug naar het hotel Diner in Rome. donderdag 26 mei ochtend: Forum en Palatijn San Clemente Thermen van Diocletianus middag: Met de metro naar de Sint Pieter Met de metro naar Piazza del Populo, via de Pincio naar Piazza di Spagna. Eten (bij MacDonalds?) op eigen gelegenheid avond: Samen naar de Trevi-fontein; vrije tijd. Terug naar het hotel ca. 22.30 Vrijdag 27 mei ochtend: 13.00 Onderzoeksprogramma onder begeleiding Verzamelen bij Campo dei Fiori. Inkopen doen voor de terugreis. Gelegenheid te lunchen. middag: vrij 20.00 Met de bus terug naar huis. Zaterdag 28 mei ca 20.00 Aankomst op school. Korte geschiedenis van Rome Volgens de legende werd Rome op 21 april 753 v. Chr. gesticht door de tweeling Romulus en Remus. Zij deden dat op de plek waar zijzelf als baby waren gevoed door een wolvin. Al tijdens het bouwen van de stad kregen de broers slaande ruzie waarbij Remus overleed. Zo werd Romulus de eerste koning en is de stad naar hem Rome genoemd. wolvin met Romulus en Remus Over de eerste eeuwen van de Romeinse geschiedenis hebben we weinig historische informatie. Wel zijn er uit die tijd allerlei legenden bewaard gebleven. We weten dat Rome de eerste tijd door koningen werd geregeerd en dat de laatste van deze koningen Etrusken zijn geweest. De Etrusken waren een ontwikkeld volk met hun oorsprong in het gebied tussen Florence en Rome. In de 5e eeuw v. Chr. slaagden de Romeinen erin de koningen te verdrijven en vanaf die tijd was Rome een republiek met aan het hoofd twee consuls. In de eeuwen die volgden, veroverden de Romeinen eerst heel Italië en daarna vrijwel de hele toenmalig bekende wereld, waaronder ook Griekenland. De verovering van Griekenland leidde in Rome tot een soort culturele revolutie. De Romeinen bewonderden de Griekse kunst en literatuur zozeer dat ze vele elementen daarvan in hun eigen cultuur overnamen, zelfs de goden. Voor dit wereldrijk was de oude republikeinse bestuursvorm niet meer geschikt en na een periode van zware burgeroorlogen ontstond in 17 v. Chr. het Romeinse keizerrijk met Augustus als eerste keizer. Tijdens de regering van de eerste keizers kwam het culturele leven in Rome tot grote bloei. In het huidige Rome zijn daarvan nog vele sporen te zien. Een van de beroemdste keizers was Nero, die na een enorme brand waarbij een groot deel van de stad in vlammen opging, de christenen als schuldigen aanwees en daarmee de eerste christenvervolging van de geschiedenis startte. Langzamerhand echter raakte het Romeinse rijk verzwakt en bleek het steeds minder in staat de invallen van Germanen en andere volkeren, die mee wilden genieten van de rijkdom in het Romeinse rijk, het hoofd te bieden. Keizer Constantijn deelde het Rijk in tweeën. Het West-Romeinse rijk viel in de 5e eeuw n. Chr. uiteen door de volksverhuizing. In West-Europa en Italië beginnen dan de Middeleeuwen. De politieke machtspositie van Rome is daarmee voorbij. Het machtsvacuüm echter dat door het wegvallen van de politieke macht van Rome ontstond, werd al snel opgevuld door de Kerk. Gedurende de Middeleeuwen en de Renaissance bepaalden de pausen in het Vaticaan de gang van zaken. Grote groepen pelgrims bezochten de stad en er kwamen steeds meer kerken en kloosters. Met name in de Renaissance gaven de pausen mensen als Michelangelo en Rafael de kans Rome te verfraaien. Tijdens de Barok zette deze trend zich door tot verontwaardiging van een aantal hervormers. Deze mensen legden later de grondslag voor de protestantse kerken. Als contrast met de eenvoud van de protestantse kerken verfraaiden de katholieken hun godshuizen nog uitbundiger. Een van de beroemdste kunstenaars uit die tijd was Bernini die meewerkte aan de verfraaiing van de door Michelangelo begonnen Sint Pieter. Gedurende deze hele periode bestond Italië uit een groot aantal onafhankelijke staatjes met ingewikkelde onderlinge relaties. Pas in 1870 slaagde Vittorio Emmanuele erin heel Italië tot een eenheid te verenigen met Rome als hoofdstad. Alleen het Vaticaan bleef een onafhankelijke staat onder gezag van de paus. In de twintigste eeuw wilde de fascistische dictator Mussolini de glorie van het Romeinse rijk doen herleven. Hij liet een geweldig nieuw complex, EUR, bouwen en brede wegen aanleggen, o.a. de Via dei Fori Imperiali. De laatste grote opknapbeurt kreeg Rome ter gelegenheid van de millenniumwisseling. Rome staat echter zo vol met monumenten, dat er altijd wel iets gerestaureerd moet worden. We zullen dan ook zeker ergens iets in de steigers zien staan. HET PROGRAMMA NADER BEKEKEN. Maandag 23 mei 9.30 Vertrek van school. De busreis duurt ongeveer 24 uur. Onderweg luisteren we naar muziek of kijken video’s, en proberen we natuurlijk te slapen. We gaan naar Rome via Luxemburg, Metz, Straatsburg, Colmar, Basel, Luzern, Stans, St Gotthard, Milaan, Parma en Florence. Dinsdag 24 mei Ochtend ca. 9.30 Aankomst in Rome. We kunnen nog niet in onze kamers, daarom gaan we meteen naar het Colosseum. Onderweg bezoeken we de Santa Maria Maggiore. De Santa Maria Maggiore is een van de 4 hoofdkerken van Rome. De oudste onderdelen waaronder enige mozaïeken stammen uit de 5e eeuw. In latere eeuwen hebben de gebruikers van deze kerk volgens hun eigen smaak verfraaiingen aangebracht, zoals de cosmatenvloer in de Middeleeuwen, mozaïeken uit de 13e eeuw in de apsis en barokke elementen in de architectuur. Volgens de legende is deze kerk gebouwd op een plaats die Maria zelf heeft aangewezen. Paus Liberius droomde namelijk in het jaar 356 dat Maria hem beval een kerk te bouwen op de plek waar het ’s nachts had gesneeuwd. De volgende dag 5 augustus(!) bleek het op de Esquilijn gesneeuwd te hebben. Waarna Liberius meteen de kerk liet bouwen. Colosseum Een korte wandeling brengt ons bij het Colosseum. Dit was de grote arena die keizer Vespasianus in ca. 70 n. Chr. liet bouwen op de plek waar keizer Nero in zijn achtertuin een vijvertje had laten aanleggen. In deze arena zijn talloze gladiatoren, wilde dieren en christenen gedood. De naam Colosseum komt van het enorme beeld (Colossus) van keizer Nero dat er naast stond. In de Middeleeuwen heeft het Colosseum dienst gedaan als steengroeve. De stenen werden gebruikt om de kerken en paleizen te bouwen die Rome zo mooi maken. Naast het Colosseum staat een grote triomfboog. In ca. 315 n. Chr. heeft keizer Constantijn de Grote hem laten plaatsen toen hij zijn concurrenten had verslagen en de enige keizer van Rome geworden was. Op deze triomfboog zijn veel beeldhouwwerken uit eerdere tijd te zien. Bij het Colosseum begint de Via dei Fori Imperiali, of de weg van de keizerfora. De keizerfora zijn grote pleinen die verschillende keizers hebben laten aanleggen om te kunnen voldoen aan de grote vraag naar openbare gebouwen in Rome. Op zo’n forum vind je bijna altijd een basilica, een grote hal die gebruikt werd voor handel en rechtspraak. Verder is er vaak een tempel. Een van de fora is aangelegd door keizer Trajanus. Hij liet niet alleen basilica’s en een tempel aanleggen, maar ook bibliotheken en een heus overdekt winkelcentrum. De zuil van Trajanus staat op het terrein van deze markt van Trajanus. De weg langs de keizerfora, de Via dei Fori Imperiali, is aangelegd door Mussolini. Hij liet langs de weg landkaarten aanbrengen waarop je de uitbreiding van het Romeinse rijk kunt zien. De grootste omvang bereikte het Romeinse rijk onder keizer Trajanus. Na deze wandeling lopen we naar het hotel en delen de kamers in. Je hebt tijd om je te installeren en uit te rusten. Ook kun je in de buurt wat te eten kopen. middag ca. 15.00 vertrekken we van het hotel naar het oude centrum van Rome. Eerst lopen we naar bij de zuil van Trajanus. Deze marmeren zuil vol beeldhouwwerk vertelt het verhaal van overwinning van keizer Trajanus op de Daciërs, een volk in Roemenië. Dit was Trajanus’ manier om propaganda te maken voor zijn bewind. We lopen vervolgens naar het Capitool. Onderweg zien we een groot wit monument. Dit gebouw, dat in de volksmond de bruidstaart of suikertaart wordt genoemd, is in de 19e eeuw neergezet als eerbetoon aan Victor Emmanuel, de koning die Italië tot een eenheid maakte. Het Capitool is de belangrijkste heuvel van Rome. In de oudheid stond hier de tempel van oppergod Jupiter, nu staat het stadhuis van Rome op deze plaats. De indeling van het plein en de monumentale trap ernaar toe zijn ontworpen door de 16de-eeuwse kunstenaar en architect Michelangelo. Van boven heb je een prachtig uitzicht over Rome. Op het Capitool vind je beelden van Castor en Pollux, Marcus Aurelius en de wolvin die Romulus en Remus voedt. Op de binnenplaats van het Palazzo dei Conservatori staan de brokstukken van een groot beeld van keizer Constantijn de Grote. Het Capitool op een oude tekening Op de andere top van het Capitool staat de kerk Santa Maria in Ara Coeli. Aan deze kerk is een mooie legende verbonden. Ooit droomde keizer Augustus dat er een nieuwe god zou komen. Omdat hij geloof hechtte aan deze droom en de nieuwe god van tevoren al wilde verwelkomen, liet hij een altaar maken voor de onbekende god. De christenen namen aan dat de onbekende god van Augustus Christus was en bouwden een kerk over het altaar. In de kerk wordt een beeldje van het Christuskind bewaard dat gemaakt zou zijn van olijfhout uit Jeruzalem uit de tijd van Christus. Van het Capitool lopen we naar Piazza Minerva. Hier staat de enige gotische kerk van Rome. Op het plein zie je ook het olifantje met de obelisk, gemaakt door Bernini. Op het volgende plein staat het bestbewaarde monument in Rome, het Pantheon. Deze ronde tempel voor alle goden is oorspronkelijk neergezet door Agrippa, een van de vrienden van keizer Augustus. In de tijd van keizer Hadrianus is het gerestaureerd. De christenen maakten er een kerk van en zo doende is het gebouw bewaard gebleven. De koepel van dit gebouw is een zuivere halve bol met een middellijn van ca. 43 m, tot in de 20e eeuw de grootste afstand die zonder stutten is overbrugd. In het gebouw vind je o.a. het graf van de kunstenaar Rafael. Via kleine straatjes komen we bij de Engelenbrug en de Engelenbucht. De Engelenburcht is oorspronkelijk het grafmonument van keizer Hadrianus. In de Middeleeuwen is het ingelijfd in het bolwerk ter verdediging van het Vaticaan. Verder werd het door een van de pausen als liefdesnest gebruikt. Engelenbrug en Engelenburcht Tenslotte lopen we naar Piazza Navona. In dit plein kan je nog de contouren van het circus van Domitianus herkennen. Een circus was bij de Romeinen een paardenrenbaan. Op een van de drie fonteinen op Piazza Navona zijn riviergoden afgebeeld. In de buurt van Piazza Navona gaan we met de mentorgroepjes eten. Na het eten lopen we in ca. 1 uur langs verlichte monumenten naar het hotel. Woensdag 25 mei 7.00 opstaan 7.30 ontbijt 8.30 naar de Thermen van Diocletianus Thermen zijn enorme saunacomplexen, waar je niet alleen kon baden en zwemmen, maar ook de bibliotheek bezoeken en theatervoorstellingen bekijken. Piazza della Repubblica is gebouwd op de fundamenten van het theater. De kerk Santa Maria degli Angeli is door Michelangelo gebouwd in het frigidarium. Afhankelijk van de tijd kunnen we ook de gedeelten van het thermencomplex die niet tot kerk zijn omgebouwd bekijken. Santa Maria degli Angeli Om ca. 9.30 gaan we met de metro naar het Vaticaans museum. Dit gigantische museum bevat de grootste collectie kunst ter wereld. Het is onmogelijk alles te bekijken daarom volgen hier enige suggesties. Je mag op eigen gelegenheid het museum verkennen. Je mag ook met een van de begeleiders meelopen. De belangrijkste klassieke kunstwerken vind je als je de groene route volgt. Deze route duurt langer dan de 2 uur die we voor het museum uittrekken. Je kunt dus niet overal stil blijven staan. Er zijn twee dingen die je niet mag missen: de Sixtijnse kapel en de Stanzen van Rafaël. Om 13.00 lopen we terug naar het metrostation. Bij het eindpunt staat onze bus om ons naar Ostia te brengen Voor het vertrek krijg je kort tijd om iets te eten te kopen. Ostia is de oude havenstad van Rome. Door aanslibbing ligt het stadje nu niet meer aan zee. Hierdoor is de bevolking ook geleidelijk weggetrokken en dat heeft ervoor gezorgd dat je hier een redelijk complete Romeinse stad kunt bezichtigen. Ook hier mag je met je plattegrond zelf rondlopen of met een van de begeleiders meegaan. We blijven ca 2 uur in Ostia, daarna rijden we door naar het strand, aankomst ca 16.00. Een frisse duik hoort zeker tot de mogelijkheden. Na bezoek aan het strand brengt de bus ons naar ons hotel. ‘s Avonds ga je in groepjes zelfstandig in de buurt van het hotel uit eten. Donderdag 26 mei 7.00 uur opstaan 7.30 ontbijt 8.30 vertrek naar het Forum Romanum en de Palatijn Het Forum was het centrum van het oude Rome. Hier lagen openbare gebouwen voor handel en rechtsspraak, de vergaderzaal van de senaat en belangrijke tempels. Je kunt hier met je plattegrond en extra informatie zelf rondlopen of met een van de begeleiders meegaan. Om 10.00 moet je bij de boog van Titus zijn. Hier is ook de ingang van de Palatijn. De Palatijn is een van de 7 heuvels waar Rome op gebouwd is. Hier woonden de keizers. Je kunt hier de huizen van Augustus en zijn vrouw Livia bewonderen. In deze huizen zijn nog resten van muurschilderingen te zien. Zelfs de hut van de stichter van Rome Romulus wordt hier nog aangewezen. Verder is hier een zogenaamde cryptoporticus, een onderaardse gang, en een prachtige tuin. Vanaf de Palatijn heb je uitzicht op de grootste paardenrenbaan van Rome, het Circus Maximus. Om 11.00 moet je weer bij de ingang bij de boog van Titus zijn. We lopen nu naar de San Clemente. In de buurt van deze kerk vind je, als het goed is, een marktje en een alimentari (kleine supermarkt). Na het bezoek aan de kerk heb je hier tijd voor de lunch. De San Clemente bestaat uit 3 lagen. Je komt binnen in de zogenaamde bovenkerk. Deze kerk stamt uit de 12e eeuw en is prachtig versierd met mozaïeken en een ingelegde marmeren vloer. Hieronder vind je de benedenkerk. Deze stamt uit de 5e eeuw. De plattegrond is niet overal goed te herkennen, omdat in de kerk steunmuren voor de bovenkerk zijn aangebracht. In de beneden kerk kun je nog middeleeuwse fresco’’s bewonderen. Tenslotte kun je via resten van Romeinse gebouwen afdalen in het antieke Mithrasheiligdom. Mithras was een Perzische god die door vele Romeinen werd vereerd. Zijn cultus vertoont allerlei overeenkomsten met het christendom, zoals doop, feestdag op 25 december. Volgens de mythe is Mithras een lichtgod die een gevaarlijke stier moest doden. Mithras doodt de stier Om ca. 14.00 verzamelen we bij de San Clemente om met de metro naar de Sint Pieter te gaan. Dit is de grootste kerk van Rome. Hij is gebouwd door Michelangelo en Bernini. In de kerk staat de Pietà, een beeld van Maria met de gestorven Christus. De koepel en het dak van de Sint Pieter zijn te beklimmen. Doe dat niet als je hoogtevrees hebt. Je kunt samen met een van de begeleiders naar boven gaan. Sint Pieter Om ca.17.00 verzamelen we bij de obelisk op het plein voor de Sint Pieter. Met de metro gaan we naar Piazza del Populo voor een wandeling langs de Pincio. Vanaf deze parkachtige heuvel heb je mooi uitzicht over Rome. We eindigen bij Piazza di Spagna. Hier heb je vrije tijd. Spaanse Trappen Als je genoeg hebt van de Spaanse trappen en de lekke boot, kun je een hamburger en wat salade eten bij de mooiste McDonalds ter wereld.Je kunt natuurlijk ook een echt restaurant bezoeken. Ca. 21.30 lopen we naar de Trevifontein. In de Trevifontein gooien we zonder te kijken een Nederlandse Euro om te zorgen dat we nog eens in Rome terugkomen. Trevifontein Bij de Trevifontein mag je genieten van de zwoele Romeinse avond. Om ca. 22.30 lopen we terug naar het hotel. Denk eraan dat je vanavond je bagage inpakt. Vrijdag 27 mei 7.30 opstaan 8.00. ontbijt 9.00 vertrek uit het hotel. De bagage wordt opgeslagen. Ochtend De ochtend is bestemd voor je eigen onderzoek onder leiding van een van de begeleiders. Om ca. 13.00 verzamelen we op de Campo dei Fiori. Hier is een markt waar je inkopen kunt doen voor de terugreis. Je hebt hier ook tijd om te lunchen Middag Vrije tijd om nog even te genieten van Rome, nog iets te bezoeken wat je persé gezien wilt hebben, terug te gaan naar iets wat je erg mooi vond, te winkelen en souvenirs te kopen. 20.00 vertrek naar huis vanaf het hotel zaterdag 28 mei ochtend ontbijt bij een Raststätte ca. 20.00 aankomst op school