BOEDDHISTISCHE KUNST IN DE KUNSTZAAL KLEYKAMP.

BOEDDHISTISCHE KUNST IN DE KUNSTZAAL KLEYKAMP.
BOEDDHISTISCHE KUNST IN DE
KUNSTZAAL KLEYKAMP.
Met recht kan men dit een tentoonstelling
van boeddhistische kunst noemen; beelden,
prenten en vaatwerken, in hout, ivoor, brons
of messing, staan middellijk of onmiddellijk
in verband met het boeddhisme.
En niet alleen de uitgelezen verzameling van deze
firma, maar ook het bezit
van een landgenoot, die
cenige jaren in Peking woonachtig was, dragen er toe
bij, deze collectie tot een
uiterst merkwaardig geheel
te maken.
In de eerste plaats zijn
hiertoe de boeddha-beelden
te rekenen, die. al verschillen zij onderling van
opvatting, allen op een oorsprong wijzen. Onder deze
beelden behooren, in de eerste plaats de sierlijke ]apansche, die wat bewerking
en opvatting betreft, ook
zelfs de grootere specimina.
de verfijnde smaak van den
Japanner, op het voovdeeligst doen uitkomen. De
afbeelding van het boeddhabeeld nu in het bezit van
het Mesdag-Museum, geeft
hiervan een duidelijk bewijs.
Het zorgvuldig bewerkte
voetstuk, de uitvoerige en
stijlvolle onderdeden de
BOEDDHA
schelpvormige achterwand,
de bevallige plooien van het kleed, alles
is in overeenstemming met de zinnebeeldige
bedoeling, die er aan ten grondslag ligt. Een
merkwaardige tegenstelling hiermede vormt
de Chinecsche Boeddha (Amida) in messing
gegoten en daarna zorgvuldig gepolijst en
geciseleerd. Bewerking en opvatting, de
493
zware gedrongen vormen, de stugheid van
den steekbijtel, alles staat lijnrecht tegenover de algemeene kunstopvatting van No. 3.
en toch wijst ook dit beeld op eenzelfden
godsdienstigen oorsprong, in al deze beelden
is een plechtige, diepe rust neergelegd. Dit
ontgaat zelfs niet de kleinere in palmhout
gesneden beeldjes, waaronder hier ook weer zulke
merkwaardige exemplaren
zijn.
Hiervan noemen wij b.v.
o.a. de Japansche BoeddhaYahushi-Nijozai in hout gesneden. Wat een grootschheid, een monumentale en
toch sierlijke bouw, spreekt
er uit dit onvergelijkelijk
schoone beeldwerk. Men kan
het tot in alle onderdeden
nauwkeurig
beschouwen,
maar nergens ontdekt men
iets, dat niet in zorgvuldig
evenwicht staat met den
hoofdvorm. Als een weloverdaclit bouwwerk, een tot in
alle onderdeden, beredeneerd en doorwerkt monument, dat men zeker tienmaal grooter waant, dan
het in werkelijkheid is, staat
het voor ons. Wat een wonder van stijl en sierlijkheid
is de achterwand, waartegen de boeddhafiguur zoo
breed-rustig uitkomt. Daarentegen de breede, hoekige
vormen van het basement,
dat
in haar monumentaalAMIDA.
heid, wel een beeld van een
kan torsen en in geen geval lomp of
reus
onnoodi, forseh genoemd kan worden.
Een geheel andere opvatting spreekt uit
Xo 50, een van de vier wereldbeschermers,
een in hout gesneden beeld. Dit beeld met
het wortelvormig basement, is van een woest
bewegelijke, maar toch niet grillige plastiek.