De huid in beweging Hst. 1 Cellen en weefsels (blz. 9 t/m 23) De scheppingstheorie of de evolutietheorie? Het ontstaan van het Leven • https://www.youtube.com/watch?v=fgQLyqW aCbA Argumenten voor de evolutie theorie: -Homologe embryonale ontwikkeling -Homologe organen -Rudimentaire organen Fig. 1.2 Homologe organen Verschillende cellen • https://www.youtube.com/watch?v=U7eEFhF Uv-Y Onderdelen van de cel • • • • • • • • • Celmembraan Celkern Celorganellen: Endoplasmatisch reticulum Ribosomen Lysosomen Golgi apparaat Endosomen Kern met chromosomen De celmembraan sluit de cel niet hermetisch af maar maakt transport in en uit de cel mogelijk. De celmembraan bestaat uit een dubbele laag fosfolipiden met daar tussen in eiwit moleculen. Cellen die niet met andere cellen kunnen communiceren gaan uiteindelijk dood. De celmembraan Is opgebouwd uit: - 2 fosfolipide lagen - eiwitten Schematische weergave van een transport eiwit in een celmembraan Signaalstoffen: communicatie tussen cellen met behulp van chemische stoffen, neurotransmitters. Vb. – prostaglandines (voortplanting) - thromboxanen (bloedstolling) - leukotrienen (afweer) - neurotansmitters - hormonen Zenuwcellen communiceren mbv neurotransmitters De ruimte tussen twee zenuwcellen noemen we de synaptische spleet. Cellen, weefsels en organen https://www.youtube.com/watch?v=3eNaLHH4 2mA Waaruit bestaat een dierlijke cel? • https://www.youtube.com/watch?v=Tmsmojq iACQ De cel met alle organellen • https://www.youtube.com/watch?v=vufu3Vgo byU Werking van het Endoplasmatisch Reticulum i.c.m. het Golgi apparaat. Het verschil tussen - Endosomen - lysosomen - Centrosomen Endosomen: vervoeren van gevaarlijke stoffen in de cel. Lysosomen: vernietigen van indringers Centrosomen: spelen een rol bij de celdeling Verschil tussen mitose en meiose Celdeling: mitose Bevruchting Embryo Foetus Jong Volwassene Celdeling: mitose DNA replicatie verdwijnen celkern scheiden chromatiden (2N 4N) Mens: 2N= 46 (N= 23) Celdeling: mitose Trekdraden naar polen indikken kernmembraan (2N + 2N) Celdeling: mitose 4N (N = 23) chromosomen 2 x 46 chromosomen = 92 chromosomen Een lichaamscel verdubbelt voordat de mitose begint haar chromosomen, daarna worden de chromosomen gesplitst en ontstaan twee dochtercellen met elk 46 chromosomen. Meiose X 46 chromosomen 2 x 46 chromosomen 4 x 23 chromosomen (2N) (2 x 2N) (4 x N) Een lichaamscel verdubbelt voordat de meiose begint haar chromosomen, daarna worden de chromosomen gesplitst en ontstaan twee dochtercellen met elk 46 chromosomen. Deze delen opnieuw waarna 4 geslachtscellen ontstaan met elk 23 chromosomen. Mitose en meiose • https://www.youtube.com/watch?v=pdRHy Bqumxs mutatie • Maak nu de vragen t/m 39 Dekweefsel (epitheel) bedekking van het lichaamsoppervlak (de huid) en in sommige organen. Cellen liggen dicht tegen elkaar aan, weinig tussencelstof. Kubisch epitheel Cilindrisch epitheel Darm epitheel Talgklier epitheel Bindweefsel : cellen liggen verder uit elkaar maar worden door vezels bij elkaar gehouden. Collageen bindweefsel (spieren) Elastisch bindweefsel (slagaders) Reticulair bindweefsel (vetcellen) Kraakbeen (kniegewricht) Perichondrium Botweefsel (osteocyten) Osteoblasten (bouwen botcellen op) Osteoclasten (breken botcellen af) Trombocyten Erytrocyten Leukocyten Glad spierweefsel Hartspierweefsel Dwarsgestreept spierweefsel Neuronen Diffusie: verplaatsing van een stof van een hoge naar een lage concentratie Diffusie snelheid is afhankelijk van: -Oppervlakte -Afstand -Concentratieverschil -Temperatuur Osmose: diffusie van water door semi-permeabel membraan Het celmembraan is een voorbeeld van een semipermeabele wand. Osmose Osmose