Heim ins Reich - Nederlandse Officieren Vereniging

inhoud
opinie
van de voorzitter
opinie
Tekst: kol b.d. Ties. Kruize
Wat moet Europa/he t Westen doen
nu Poetin plotseling een ander gezicht toont?
Van Sovjet-Unie naar Russische
Federatie
Recente foto van
de president van de
Russische Federatie,
Vladimir Poetin
Bron:
BBC World News
Het niet ondertekenen van het associatieverdrag met de EU op 21 november 2013 door de
regering Janoekovitsj vormde de aanleiding
voor grote aanhoudende demonstraties en
politieke onrust in Oekraïne. Kort nadat eind
februari 2014 in Oekraïne door de oppositie
een nieuwe coalitieregering was gevormd,
begon Rusland met het sturen van troepen
naar de Krim. Als reden werd vermeld dat de
acties werden uitgevoerd ter bescherming van
het Russische deel van de bevolking.
Op 16 maart 2014 werd op de Krim een referendum gehouden
waarbij de Russische meerderheid van de bevolking zich uitsprak
voor aansluiting bij Rusland. De aansluiting werd vervolgens door
de Russische regering bekrachtigd. Voorts heeft Rusland aangegeven om eventueel verder in te grijpen in andere delen van Oekraine wanneer dat nodig mocht zijn ter bescherming van Russische
bevolkingsgroepen aldaar. Inmiddels hebben ook andere landen in
Oost-Europa hun zorgen uitgesproken over het Russische optreden. Het optreden van Rusland heeft geleid tot een diplomatieke
confrontatie met het Westen, veroordeling in de VN - Veiligheidsraad en stappen door de NAVO. Is het optreden van Rusland
t.o.v. Oekraïne een op zichzelf staand incident (hoe ernstig ook)
of is er meer aan de hand. Hoe moet het Westen reageren en wat
is de rol van Europa en misschien die van de NAVO?
In dit artikel worden de gebeurtenissen nader beschouwd en
wordt het optreden van Rusland in een bredere context geplaatst.
In 1991 werd het Warschau Pact ontbonden en viel de Sovjet-Unie uiteen.
Daarmee viel niet alleen de grootste geografische staat ter wereld uiteen, maar
verdween ook een wereldmacht van
het toneel. Met het uiteenvallen van de
Sovjet-Unie kwam ook een einde aan het
Russisch-Chinese blok. De opvolger van
de Sovjet-Unie was de Russische Federatie
(verder in dit artikel aangeduid als Rusland). Het verlies van de Baltische staten
betekende verminderde toegang tot de
Oostzee (Baltische Zee) met ijsvrije havens.
Door het verlies van de Kaukasus ontstond
opnieuw de vrees van Turkse invloeden
(met verwijzing naar het Ottomaanse
Rijk). Het verlies van Centraal-Azië was
van belang i.v.m. aanwezige grondstoffen
en de overwegende moslim bevolking die
een bedreiging zou kunnen worden (voor
de Russische Federatie). Op sommige
plaatsen was de oorspronkelijke zuidgrens
van de Sovjet-Unie meer dan 1.000 km
in noordelijke richting opgeschoven. Het
verlies van Oekraïne betekende het opsplitsen van de Slavische identiteit. Meer
dan 20 miljoen voormalige inwoners van
de Sovjet-Unie (etnische Russen) woonden
plotseling in zelfstandige landen die allemaal hun nationale belangen opeisten. Het
verlies van Oekraïne telde misschien wel
het zwaarst in geopolitiek opzicht: etnisch
(Slavische bevolking), industrieel, agrarisch
en geografisch i.v.m. de toegang tot de
Zwarte Zee. In het verre oosten begon
China in verschillende opzichten te groeien
(economisch, militair). Rusland was plotseling geen supermacht meer en had in het
westen, zuiden en oosten problemen op
het gebied van economie, identiteit, en
veiligheid. Alleen in het (tamelijk ontoegankelijke) noorden (lees: Siberië) was de
situatie stabiel.
Relatief kort na het uiteenvallen van de
Sovjet-Unie begon een proces van toenadering tussen enerzijds de EU en de NAVO
en anderzijds een aantal landen die voor-
heen tot de invloedsfeer van de SovjetUnie behoorden.
De NAVO publiceerde in 1995 haar geformaliseerde studie over mogelijke uitbreiding1 (de fundamentele opening voor
uitbreiding is opgenomen in Artikel 10 van
het NAVO handvest). In die studie wordt
de mogelijkheid geboden voor Europese
landen om lid te worden van de NAVO,
die het einde van de Koude Oorlog zag als
een uitgelezen mogelijkheid om de veiligheid en stabiliteit in het trans-Atlantische
gebied te vergroten. Ook wordt in dezelfde studie gesproken over samenwerking
tussen de NAVO en Rusland. Tevens trof
de EU plannen voor uitbreiding en samenwerking.
De toenadering betrof in eerste aanleg de
Baltische staten en een aantal Centraal- en
Oost-Europese landen. Na het doorlopen
van de procedures tot verkrijging van het
lidmaatschap en diverse onderhandelingen
(in het algemeen een proces van enkele
jaren) verkregen de landen het formele
lidmaatschap van de EU en de NAVO
(zie figuur 1).
Jaar van toetreding
NAVO2
EU3
Polen
1999
2004
Tsjechië
1999
2004
Slowakije
2004
2004
Hongarije
1999
2004
Bulgarije
2004
2007
Roemenië
2004
2007
Estland
2004
2004
Letland
2004
2004
Litouwen
2004
2004
Albanië
2009
Potentiële
kandidaatlidstaat
Figuur 1: Formeel lidmaatschap van de NAVO en
de EU
Naast de toenadering tot bovengenoemde
landen ontstonden ook contacten met andere landen die vroeger deel waren van de
Sovjet-Unie. Reeds in 1994 werd tussen
de EU en Rusland een overeenkomst voor
partnerschap en samenwerking gesloten.
Hetzelfde gebeurde in 1998 tussen de EU
en Oekraïne. In 2008 werd deze overeenkomst vernieuwd en uitgebreid waarbij
samenwerking en steun werd geregeld op
het gebied van energie, handel, industrie
en bevordering van de democratisering.
Soortgelijke overeenkomsten werden gesloten met Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië en Armenië. Door de forse uitbreiding
van het aantal lidstaten en het aangaan
van samenwerkingsverbanden met andere landen kan worden gesteld dat de EU
sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie
een fors stuk in oostelijke richting is opgeschoven.
Ook de NAVO zocht samenwerking met
vroegere Sovjet staten. Zo werd in de officiële verklaring van de vergadering van de
NAVO Raad in Riga in 2006 concreet gesproken over samenwerking met Georgië
en Oekraïne en over het bevorderen van
de stabiliteit in het Zwarte Zee gebied4.
Tijdens diezelfde conferentie hebben de
deelnemende leiders aangegeven open
te staan voor een toekomstig lidmaatschap van Georgië en Oekraïne (in de officiële verklaring wordt dit niet vermeld).
Overigens behoren alle landen van de
voormalige Sovjet-Unie tot de groep van
partnerlanden van de NAVO: Armenië,
Azerbeidzjan, Georgië, Kazachstan, Moldavië, Rusland, Tadzjikistan, Turkmenistan,
Oekraïne, Oezbekistan en Wit-Rusland.
Met partnerlanden wordt op vele gebieden samengewerkt, zoals opleiding en
training, wapenbeheersing, veiligheidsvraagstukken, conflictbeheersing en mensenrechten.
Evenals voor de EU geldt voor de NAVO
dat door de uitbreiding van het aantal lidstaten en de samenwerking met een groot
aantal landen het bondgenootschap een
flink stuk in oostelijke richting is opgeschoven.
6 | Carré 3 | 2014
6
7
Opinie
Wat moet Europa/het Westen doen nu Poetin
plotseling een ander gezicht toont?
De verhoudingen tussen Rusland en het Westen zijn ingrijpend
gewijzigd. Daarom zal het Westen een strategie met daadkracht
moeten tonen. Alleen praten is niet voldoende, meent kol b.d.
Ties Kruize.
en verder
De oorlog die aan Ne derland voorbijging
Nederland had het geluk dat het in de Eerste Wereldoorlog (WO I) neutraal kon blijven. Dat was een gevolg van de
consequent doorgevoerde Nederlandse neutraliteitspolitiek, maar ook van het feit dat Duitsland gebaat was bij een
neutrale staat in het westen. De Britse Royal Navy voerde een effectieve blokkade uit van de Duitse zeehavens en
via de Nederlandse havens konden strategische goederen alsnog het keizerrijk bereiken. Niet dat door de neutraliteit
Nederland alle effecten van de oorlog wist te ontwijken. Er was gemobiliseerd en ook stroomden duizenden Belgische
vluchtelingen binnen die in haastig ingerichte kampen werden ondergebracht. Maar de grootste verschrikkingen van
de oorlog gingen aan ons land voorbij. Meer impact hadden de latere naweeën van WO I die tot op de dag van vandaag in vele delen van de wereld merkbaar zijn. Veel van de conflicten en crises waar de wereld na WO I mee werd
geconfronteerd vonden hun oorsprong in de oorlog van 14-18. Zo bezien is de Eerste Wereldoorlog niet echt aan
Nederland voorbijgegaan.
In 1914 werd de oorlog
nog als een groot avontuur gezien
Dit jaar zal het honderd jaar geleden zijn
dat WO I uitbrak: op 5 augustus 1914
verklaarde Oostenrijk-Hongarije de oorlog
aan Rusland en het zou niet lang duren
voor heel Europa in een bloedige oorlog
verzeild raakte. Een oorlog die naar huidige begrippen bijna onbegrijpelijk is, uiteindelijk hadden maar weinige van de
oorlogvoerende staten een direct belang
bij deze oorlog, ware het niet dat zij door
middel van allerlei verdragen elkaar steun
hadden beloofd en aan elkaar waren gebonden. Een onbegrijpelijke oorlog, want
de wereld leek door de snelle vooruitgang
op allerlei gebieden aan de vooravond van
een periode van optimisme en welvaart te
staan. Maar onderhuids broeiden er onvereffende rekeningen uit het verleden, en
naast de economische vooruitgang staken
ook nationalisme en militarisme de kop
op. Een naar huidige maatstaven onbegrijpelijke oorlog, waarvan bij het uitbreken
werd gedacht dat deze hooguit enkele maanden zou duren. Niet
veel later verzandde de oorlog, althans in het Westen, in een uitzichtloze patstelling van loopgraven en pas ruim vier jaren later
werd de wapenstilstand ondertekend. Negen miljoen gesneuvelde
soldaten en een veelvoud aan gewonden had de Eerste Wereldoorlog gekost, met de grond gelijk gemaakte steden en hele landstreken langs het toenmalige front die tot op de dag van vandaag
nog steeds onbegaanbaar zijn. Een oorlog die aan Nederland, dat
tot aan het eind van de oorlog neutraal wist te blijven, grotendeels
voorbij ging, maar ook een oorlog waar een stevig fundament
werd gelegd voor vrijwel alle latere conflicten: de Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog, de oorlog in voormalig Joegoslavië en
de onoplosbare tegenstellingen in het Midden-Oosten.
De Europese landkaart 1914
Toen Gavrilo Princip, een 19 jarige etnische Serviër, op 28 juni in
Sarajevo zijn dodelijke schoten loste op de Oostenrijks-Hongaarse
kroonprins Franz-Ferdinand en diens echtgenote, kon hij niet bevroeden dat deze moordaanslag de aanleiding zou vormen tot een
oorlog die niet alleen de Balkan maar het hele Europese continent
in brand zou zetten. Zo knullig als deze aanslag was voorbereid en
uitgevoerd1, zo groot waren de gevolgen.
De Triple Alliantie
Ten tijde van de vooravond van WO I was
de Europese landkaart een lappendeken
aan bondgenootschappen en allianties,
oude en jonge staten, naties en bij elkaar
geraapte, geannexeerde gebieden. De
twee grote bongenootschappen waren
de Triple Alliantie en de Triple Entente.
De Triple Alliantie bestond uit het jonge
maar ambitieuze Duitse keizerrijk, de
oude Habsburgse monarchie OostenrijkHongarije en in 1882 had het jonge Italië
zich hierbij aangesloten. Een ongemakkelijk bondgenootschap, aangezien de Italianen streefden naar gebiedsuitbreiding
met o.a. het tot de Habsburgse monarchie
behorende Zuid-Tirol. Een ander kruitvat
vormde de Balkan, waar Turkije honderden
jaren het gezag over had gehad. Vanaf de
tweede helft van de 19e eeuw begon de
invloed van de sultans echter te tanen en
zo werden na een verloren oorlog Roemenië, Servië en Bulgarije onafhankelijk. Bij
een volgende oorlog in 1912 wist Servië
zijn grondgebied nog verder uit te breiden,
maar het was nog niet genoeg. Wenen
had Bosnië-Herzegovina geannexeerd
en de regering in Belgrado koesterde de
droom van een groot Servië waartoe ook
Bosnië en de Dalmatische kust, het net onafhankelijk Albanië.
Maar er waren meer landen die droomden
van uitbreiding van grondgebied, invloed
en macht. In Sint Petersburg waren de
Russische tsaren uit op de beheersing van
de Turkse zeestraten, de Dardanellen en de
Bosporus, om toegang tot de Middellandse
Zee te krijgen. De Serviërs konden dus op
ruimhartige Russische steun rekenen in
hun strijd tegen de Turken. De spanningen
tussen de Russen enerzijds en de Habsburgers en de Duitse keizer anderzijds over de
Balkan leidden er toe dat het vriendschapsverdrag niet werd verlengd. Zo werd Rusland gedwongen toenadering te zoeken
tot het andere bondgenootschap.
van de 19e eeuw. De Duitsers ambieerden
net als de overige grote mogendheden
een koloniaal rijk om zich grondstoffen te
verschaffen voor de opkomende Duitse
industrie. De Duitsers die dachten met
een sterke oorlogsvloot een aantrekkelijke
bondgenoot te zijn voor de Engelsen hadden verkeerd gegokt, want ook Frankrijk
sloeg de Duitse vlootopbouw met argusogen gade, en zo kwam in 1904 de Entente Cordiale tot stand. Bovendien had
Frankrijk na de smadelijke nederlaag van
1871 tegen Duitsland nog een openstaande rekening te vereffenen. De Fransen
hadden al toenadering tot Rusland gezocht
en toen het verbond tussen de drie keizers
ten einde liep sloot Rusland zich in 1892
aan bij Frankrijk. Ook de oude vijanden
Rusland en Engeland zagen kans hun tegenstellingen te overbruggen en in 1907
kwam de Triple Entente tot stand: Engeland, Frankrijk en Rusland.
De Entente Cordiale
De Triple Entente
Het andere bondgenootschap bestond ook
uit drie landen die zich om uiteenlopende
redenen verbonden hadden elkaar bij te
staan. De Britten, die jarenlang de hegemonie op de wereldzeeën hadden gehad
waren bezorgd over de snelle opbouw van
de Duitse oorlogsvloot vanaf het einde
Rellen in Sarajevo, 1914
De arrestatie van
Gavrilo Princip in
Sarajevo, 1914
De Triple Entente was de tegenhanger van
de Triple Alliantie en bij de totstandkoming
van dit verbond werd een aantal eerdere
tegenstellingen en oude punten van wrijving tussen de deelnemers weg geruild.
Zo werd Noord Afrika tussen de Britten en
de Fransen verdeeld2 en kwamen de Brit-
30
Opinie
Lkol b.d. P. Dekkers: De oorlog die aan
Nederland voorbijging
Tijdens de Eerste Wereldoorlog bleef Nederland gespaard voor het
oorlogsgeweld. Deels als gevolg van de toenmalige Nederlandse
neutraliteitspolitiek, maar ook had Duitsland belang bij een neutraal Nederland. Toch had de nasleep op langere termijn wel degelijk gevolgen voor ons land.
Lkol b.d. Ebbelaar geeft een update over
de activiteiten van de Werkgroep DenK
Mr. H.H. Kruize schetst in een historisch
overzicht de Russische expansiedrang van
na WO II.
36 Humor
13 Prikken en prikkels
20 Vierkant Beschouwd
De landmacht heeft aangekondigd een
superheld uit het leger van striphelden te
zullen adopteren. Captain America treedt
aan. De redactie is echter nog niet overtuigd; gelet op de staat van onze krijgsmacht was Sponge Bob misschien een
meer representatieve keuze geweest.
In de geschiedenisboeken kan iedereen
wel iets van zijn gading vinden. Het zou tijd
worden dat de politiek de lessons learned
gaat vinden, aldus de redactie.
Superhelden: soelaas voor krimpende
krijgsmacht?
Russische expansie na de Tweede
Wereldoorlog
Lessen uit de geschiedenis, grabbelton, schatkist of doos van Pandora?
23 Boekbespreking
Danger Close van Marco Kroon.
14 Opinie
24 Opinie
We moeten de oorlog in tegen die Poetin’,
luidde een opinie op de websites van
GOV|MHB en NOV. Prikkelend genoeg
om ook in Carré te plaatsen, schrijft lkol
b.d. Frans Ebbbelaar.
In dit doorwrochte artikel gaat kol b.d.
Charles Brantz dieper in op het fenomeen
van de commerciële veiligheidsorganisaties.
Het fenomeen is niet nieuw en er bestaat
een bont gezelschap privé legertjes, alle met
eigen filosofieën, culturen en vooral verborgen agenda’s. Het is vooral onduidelijk hoe
in een missiegebied de reguliere krijgsmachten moeten omgaan met dit fenomeen.
‘Wilders heeft gelijk, geen geld voor
de Oekraïne,
2 | Carré 3 | 2014
Van aanslag tot oorlog
Gavrilo Princip werd na zijn politiek gemotiveerde moord opgepakt en tot 20 jaar
gevangenisstraf veroordeeld. Maar voor de
31
35 Boekbespreking
4 DenK
ten en de Russen tot overeenstemming
over hun posities in Centraal Azië.3 Met de
Triple Entente waren de twee machtsblokken die tijdens de WO I tegen elkaar in
oorlog waren een feit. Aanvankelijk werd
het ontstaan van de bondgenootschappen
gezien als een vredesbevorderende maatregel, zij waren immers in origine defensief van aard. Maar dat veranderde toen
het nationalisme verder de kop opstak.
De Elzas, Bosnië, Transsylvanië, allemaal
voorbeelden van gebieden die ‘bevrijd’
moesten worden en teruggevoerd in de
moederschoot. Vaderlandsliefde werd via
de scholen verspreid en aangeprezen als
de hoogste deugd, door jonge mannen
te beleven door vorst of keizer te dienen.
Gepaard met voortschrijdend militarisme
ontstond een giftige cocktail waar het
voortzetten van politiek met andere middelen vanzelfsprekend werd. Toen de lont
eenmaal, door een onbenullige oorzaak,
in het kruitvat was gestoken zorgde het
systeem van bondgenootschappen er voor
dat het vuur gemakkelijk kon overslaan en
uiteindelijk niet meer te blussen was.
30 | Carré 3 | 2014
15 Opinie
3 Column
Van de voorzitter
Heim ins Reich
Tekst: Lkol b.d. P. Dekkers
Commerciële veiligheidsstructuren:
zegen of straf?
Command and control van Eric Schlosser,
werd gelezen door lkol MPSD b.d. drs
Willem Heijster
De afstoting van de Leopard tanks
blijft de gemoederen bezighouden
Mr. H.H. Kruize voorziet de wederopstanding van het eertijds zo roemruchte
korps wielrijders in De introductie van de
vouwfiets.
38 Verenigingsnieuws
38 Boekbespreking
In ‘Oorlog in mijn kop’ een pakkend relaas uit de eerste hand over PTSS, van
Niels Veldhuizen; kol b.d. Ben Zonnenberg
heeft het voor ons gelezen.
39 Info
Foto cover: Fotovlucht Soesterberg,
fotograaf Arnoud Schoor
Dit was de politieke leuze waarmee de uitbreiding van nazi-Duitsland vanaf 1938 werd gelegaliseerd.
Knokploegen vormden de voorhoede en Europa boog het hoofd. Waar hebben wij dat scenario meer gezien?
Nu, meer dan 70 jaar later en een voor Europese begrippen ongekende periode van vrede en welvaart, staat Europa op een
kruispunt van wegen. De Amerikaanse president Obama gaf de
wake up call of was het eigenlijk de Russische president Poetin?
Vrijheid en welvaart zijn niet gratis en zullen ook nooit gratis zijn.
Onze hele historie staat er bol van. Vanaf de val van Rome (Si vi
pacem para bellum) tot aan de Tweede Wereldoorlog luidden de
lessons learned: ‘Verzaak Uw defensie’ niet. Want, wie niet duidelijk maakt dat hij zich wil en kan verdedigen, zal een gemakkelijke
prooi zijn voor andere landen. En laten wij wel zijn, in de ogen van
bijna de hele wereld zijn wij een begeerlijk land.
Wat zijn de dreigingen voor die vrede en welvaart? Door onze ongekende welvaart trekken wij als een onweerstaanbare magneet
economische vluchtelingen aan. Aan de zuidgrens trekken grote
aantallen vluchtelingen, met gevaar voor eigen leven en dat van
hun vaak nog kleine kinderen, naar het fort Europa en bereiken
dit vaak ook. Zij komen uit gebieden die in een aantal gevallen de
grondstoffen bevatten die wij nodig hebben om onze huidige welvaart te bestendigen. Juist deze vluchtelingen, jonge mensen die
alles ervoor over hebben om een goede toekomst op te bouwen
voor hen en hun gezin, zijn nodig om hun land van herkomst op
te bouwen. Potentiële crisisgebieden blijven daardoor achter. En
binnen Europa blijft Nederland star de andere kant op kijken. Op
de zuidflank is een revolutie gaande, die zeker nog niet uitgewoed
is. Op een paar uur vliegen van ons land woedt een diepgaand
conflict. Maar ook in Turkije is een omwenteling gaande die in elk
geval ons aller aandacht trekt. In het oosten heeft Poetin de Krim
geannexeerd en alle ontwikkelingen wijzen erop dat hij erop aast
om ook andere delen van Oekraïne in te lijven.
China is in sneltreinvaart bezig haar krijgsmacht uit te breiden en
gaat, gezien haar ruimtevaartprogramma, op technologisch gebied
de slag aan met het Westen. Ook economisch doorkruisen China
en het Westen elkaars belangen, zoals onder andere in Afrika. En
wederom hebben wij ons hier niet als sterke
partij gemanifesteerd. Een klein maar fanatiek
deel van de Islam ziet in het Westen de duivel
die aangepakt en vernietigd of onderworpen
moet worden. Hierbij moeten wij ons realiseren dat de Islam geen eenheid is, getuige het
sektarische geweld tussen Sjiieten, Soennieten, Salafisten en vele
andere sektes. Een feit is dat er vanuit sommige islamitische groeperingen een concrete terroristische dreiging tegen West Europa
en Amerika bestaat. Een andere belangrijke factor is het terugtreden van de Amerikanen. Door het grote begrotingstekort moeten
de Verenigde Staten hard gaan snoeien in hun defensie-uitgaven.
Bovendien worden zij daardoor gedwongen om keuzes te gaan
maken. En die keuze zal niet liggen in West-Europa, maar in Azië.
Een Europese Unie die economisch aanzienlijk sterker is dan Amerika is een continent dat economisch gezien Rusland zou kunnen
degraderen. Maar het is ook het continent dat schuilt onder de
Amerikaanse paraplu omdat het niet bereid is de eigen veiligheid te verzekeren en
daarvoor te betalen. Laat de Amerikanen
maar betalen, wordt hier gedacht en laat
het haar zonen en dochters zijn die wereldwijd sneuvelen voor onze veiligheid
en welvaart. Logisch dat Obama Europa
de maat neemt en Poetin zijn kansen ziet
om Rusland weer in haar oude glorie te
herstellen. En het is echt Amerika dat door
haar militaire overmacht Poetin nog enigszins voorzichtig laat opereren.
Wat is de moraal van deze zeker niet uitputtende opsomming? Onze welvaart, de
zorg, de pensioenen, de werkgelegenheid,
het onderwijs en de infrastructuur hangen
direct samen met onze vrijheid en daardoor met onze veiligheid. Wij zijn de rijken
van deze aarde. Wat mij beangstigt is dat
ondanks alle lessen uit de historie wij er
toch van uitgaan dat dit ons niet zal raken.
Wellicht dat wij eens goed naar de inwoners van Polen en de Baltische staten moeten luisteren. Die zitten heel anders in deze
discussie. En de hamvraag is: zijn wij bereid
om onze militaire middelen in te zetten om
Polen en de Baltische staten te beschermen
als Poetin ook hier zijn politiek van ‘Heim
ins Reich’ gaat voortzetten. Ik heb hier
mijn zorgen over. Zeker als onze minister
van Buitenlandse Zaken aangeeft dat de
reparatie van Defensie nog niet nodig is
en stelt dat in het kader van internationale
Europese samenwerking nog voldoende
ruimte is om onze Europese defensie te versterken. Het doet mij
onmiddellijk denken
aan Chamberlain: ‘No
more war in Europe in
this century’. Laten wij ons realiseren dat
dit krachteloze beleid oproept, zelfs vraagt
om oorlog.
Wij zijn de rijken
van deze aarde
Politici, de boodschap moet niet zijn: ‘Ga
gerust slapen, maar ‘Europa word wakker!
Aan de grenzen van Europa woeden al
branden, als wij niets doen, hoe lang duurt
het dan voordat heel Europa brandt? Moeten de knokploegen eerst door onze straten lopen voordat wij wakker worden?
3