nijmegen 4evergreen!

NIJMEGEN 4EVERGREEN!
Indicator
Populatie
Oppervlakte
Bevolkingsdichtheid
GDP
Klimaatclassificatie
Köppen
van
170.774
57
3.000
28.100
Cfb-klimaat
Eenheden
Inwoners
km2
Inw/km2
€ / Capita
Jaar gegevens
2015
2015
2015
2010
Relatief milde winters en
zomers, en neerslag hele
jaar door
De ligging aan de Waal, tussen heuvel, polders en bossen maakt Nijmegen al meer dan 2000 jaar
een aantrekkelijke plaats. Als oudste stad van Nederland koestert zij haar geschiedenis, maar beseft
tegelijkertijd dat een duurzame toekomst voor haar inwoners minstens zo belangrijk is. Nijmegen
kende na de Romeinse tijd een periode van verval. Na de donkere vroege Middeleeuwen bloeiden
handel en cultuur in Nijmegen op, inmiddels omringd door productieve landbouw. Met de Vrede van
Nijmegen (1678) was de stad even het middelpunt van Europa. Pas in 1875 kreeg Nijmegen
toestemming de stadswallen te slechten. Nijmegen ontbolsterde en decennia gestage groei volgden.
Maar in 1944 verloren 800 Nijmegenaren het leven bij een bombardement; de binnenstad werd
goeddeels weggevaagd. Het herstel duurde tot de jaren ’80 met herbouw van de Benedenstad. En
na 1945 ontstond in Nijmegen-West één van Nederlands grootste binnenhavens en daar kwam veel
industrie tot ontwikkeling. De nabijheid van dichtbevolkte wijken leidde evenwel tot veel milieuoverlast
en veel protest uit de samenleving.
Sinds 1923 herbergt Nijmegen de Radboud Universiteit. Samen met Hogeschool Arnhem-Nijmegen
biedt zij onderwijs aan 40.000 studenten, zeer belangrijk voor een jeugdige, moderne cultuur in de
stad. Nijmegen groeit nog steeds: ten noorden van de Waal ontwikkelt de stad een nieuw stadsdeel,
14.000 woningen, energiezuinig, goeddeels aangesloten op het restwarmtenet. In 2016 bouwt de
burgercoöperatie WindpowerNijmegen vier windturbines (stroom voor 7.000 huishoudens).
Anno 2015 telt Nijmegen 171.000 inwoners, 75.000 woningen, 80.000 auto’s en 250.000 fietsen.
Figuur 1: Zicht op Nijmegen-centrum, Waal en natuurgebieden
Landschap Nijmegen
De ligging aan de stuwwal en rivier verleent Nijmegen haar unieke charme en maakt de stad de
ideale uitvalsbasis voor wandelen en fietsen in de schitterende omgeving. Zo wandel je in tien
minuten van het centrum naar de idyllische Ooijpolder, terecht behoed voor stedelijke uitbreiding in
de jaren ’60 en voor het plan de Waal recht te trekken (1972) ten behoeve van de scheepvaart.
Want bij Nijmegen maakt de Waal een scherpe, zich vernauwende bocht. Met klimaatverandering
neemt juist daar het overstromingsrisico toe. In 1995 evacueerden meer dan 250.000 inwoners uit
Nijmegen en omgeving voor een dreigende overstroming. Sindsdien ontstond het nationale plan de
rivieren meer ruimte te geven. Het rijk verplichtte tot aanleg van de vier kilometer lange nevengeul in
Nijmegen. De stad heeft dit aangegrepen om unieke kwaliteit te realiseren: een eiland midden in de
stad, en een slagader door de stad voor riviernatuur; en bovendien goed ontsloten voor fietsers en
voetgangers, vanuit het stadscentrum en vanuit de regio.
Nijmegen, gezond en sportief
De zorgsector (Universitair Medisch Centrum Radboud, St.Maartenskliniek en Canisius-Wilheminaziekenhuis) is in Nijmegen de belangrijkste werkgever. Health & innovation staan hoog op de
stedelijke agenda, nadrukkelijk gekoppeld aan gezonde en duurzame leefomgeving. Nijmegen kent
veel loopevenementen: de jaarlijkse internationale Vierdaagsemars (‘Walk of the World’ met 40.000
deelnemers, 1,5 miljoen bezoekers) en de Zevenheuvelenloop en Marikenloop (50.000 deelnemers)
zijn nationaal toonaangevend voor hun duurzame karakter. In 2016 doet de Giro d’Italia Nijmegen
aan, is Nijmegen gastheer voor Special Olympics (voor mensen met verstandelijke beperking) en in
2017 voor het Wereldfietscongres Velocity.
Figuur 2: Duurzame evenementen
Nijmegen, kennis en cultuur
De kennisinstituten en het Regionaal Opleidingscentrum (ROC) trekken veel jongeren aan, ook uit
het buitenland. Cultuur in Nijmegen bruist met het splinternieuwe poppodium “Doornroosje”,
concertzaal ‘’De Vereeniging’’ (in oude luister en duurzaam gerenoveerd) en de stadsschouwburg.
Bovendien kent Nijmegen een veelzijdige filmcultuur en een evenementrijke muziekscene, zoals de
“Music Meeting” (wereldmuziek) in Park Brakkenstein en grote popconcerten in park De Goffert.
Nabij het Valkhofmuseum (kunst) bouwt Nijmegen nu “De Bastei”, centrum voor natuur,
cultuurhistorie en milieueducatie.
Nijmegen, groen en duurzaam
Nijmegen baseert haar ontwikkeling op het Ecopolisconcept, gebaseerd op drie pijlers: stromen,
gebieden, actoren, samenvallend met verantwoordelijke, levende en participerende stad. Hoe ziet dat
er concreet uit? Alle woonwijken zijn verkeersluw en verkeersveilig (maximumsnelheid 30 km/u). De
meeste bewoners gaan per fiets of openbaar vervoer naar hun werk. Alle stads/regionale bussen
rijden op groengas. Woningen aan doorgaande wegen worden extra goed (geluid)geïsoleerd. In
wijken gebouwd na 1965 blijven regen- en afvalwaterafvoer gescheiden. Huishoudens scheiden een
zeer hoog percentage van hun afval, dat zodoende grondstof wordt. En de geleidelijke uitbouw van
het stedelijk restwarmtenet levert aan steeds meer woningen en vermindert zo verbruik van fossiele
energie. De campagne ‘Groen verbindt’ koppelt sociale cohesie aan groene wijken: bewoners dragen
zelf projecten aan, ontwerpen en helpen bij het beheer.
De Ruimtelijke Structuurvisie (2013) geeft aan hoe Nijmegen zich komende jaren wil ontwikkelen met
duurzaamheid als basisprincipe: vooral op stedelijke knooppunten goed bereikbaar met openbaar
vervoer en ruimte voor duurzame energie . Met de Duurzaamheidsagenda (2011) zet Nijmegen in op
energieneutraliteit in 2045. Bedrijven en inwoners zijn zeer actief in onze netwerken die werken aan
energiebesparing en duurzame energieproductie.
Figuur 3: Duurzame Stedelijke Ontwikkeling (Structuurvisie 2013)
Nijmegen werkt samen, regionaal, landelijk en Europees
De ontwikkeling van circulaire economie krijgt in Oost-Nederland, waar Nijmegen de grootste stad is
steeds meer gestalte in een aantal initiatieven van universiteiten, bedrijfsleven en steden. Ook omdat
Nijmegen een relatief hoge werkloosheid kent (12%) is dit thema voor de stad erg belangrijk. Met
zusterstad Arnhem verbinden we bedrijvennetwerken ‘Energy made in Arnhem’ en ‘Power2Nijmegen’,
beide gericht op het versnellen van een duurzame economie. De Gelderse steden werken samen aan
innovatiekracht van de sector energie- en milieutechnologie. De rijksoverheid wees Nijmegen aan
om komende jaren als lichtend voorbeeld te dienen voor energietransitie. Met Duitse en andere
Europese steden werken we aan diverse milieuprojecten, zoals rond luchtkwaliteit en scheepvaart.
Nijmegen was de duurzaamste stad van Nederland (Lokale Duurzaamheidsmeter, figuur 4).
Figuur 4: Nationale Duurzaamheidsmeter voor gemeenten 2014
Nijmegen Altijd Duurzaam
De leefomgeving in Nijmegen is afgelopen eeuw sterk verbeterd:
zo was er rond 1880 geen riolering en geen drinkwaterleidingnet.
Afgelopen eeuw zijn er vele milieuproblemen ontstaan en ook
weer opgelost. Nu werkt Nijmegen aan een stad die
energieneutraal is, grondstoffen duurzaam beheert, en die
ecologisch verantwoord , gezond en sociaal is ingericht en
functioneert. Nijmegen is bij uitstek een urban lab voor
duurzaamheid, vol expertise en inspiratie bij inwoners, bedrijven
en instellingen . Deelname aan de competitie European Green
Capital werkt in onze stad verbindend en katalyserend. Nijmegen
biedt graag aan om in het netwerk van Europese steden een
voortrekkersrol te blijven vervullen.
Nijmegen en Europa: 4Evergreen!