Het broeikaseffect in een tijdlijn

Het broeikaseffect in een tijdlijn
(1827-2005)
1827: De Franse wis- en natuurkundige Jean-Baptiste Fourier voorspelt een atmosferisch effect dat de aarde warmer zou
maken dan normaal. Hij is de eerste die een serre/broeikas als analogie gebruikt.
1863: De Ierse wetenschapper John Tyndall publiceert een paper die beschrijft hoe waterdamp een broeikasgas kan zijn.
jaren 1890: De Zweedse wetenschapper Svante Arrhenius en de Amerikaan P.C. Chamberlain denken onafhankelijk van
elkaar na over de mogelijke schadelijke gevolgen van de stijgende hoeveelheid CO2 in de atmosfeer. Beide geleerden
beseffen dat de verbranding van fossiele brandstoffen kan leiden tot wereldwijde opwarming, maar geen van beide vermoedt
dat het proces al zou kunnen bezig zijn.
1890-1940: De gemiddelde oppervlaktetemperatuur stijgt met ongeveer 0,25°C.
1940-1970: Wereldwijde daling van de gemiddelde temperatuur met 0,2°C. De wetenschappelijke belangstelling voor het
broeikaseffect ebt weg. Sommige klimatologen voorspellen een nieuwe ijstijd.
1957: De Amerikaanse oceanograaf Roger Revelle waarschuwt dat de mensheid een "grootschalig geofysisch experiment"
voert op de planeet door de uitstoot van broeikasgassen. Collega David Keeling begint de eerste doorlopende observatie van
CO2-gehaltes in de atmosfeer.
jaren '70: Een reeks studies door het Amerikaanse Departement van Energie wakkert de bezorgdheid voor wereldwijde
opwarming aan.
1979: De eerste Wereldklimaat Conventie beschouwt klimaatverandering als een uitermate belangrijk onderwerp en roept
regeringen op om menselijke veranderingen in het klimaat te voorzien en te verhinderen.
1985: De eerste grote internationale conferentie over het broeikaseffect in het Oostenrijkse Villach waarschuwt dat
broeikasgassen "in de eerste helft van de volgende eeuw een wereldwijde stijging van de gemiddelde temperatuur zullen
veroorzaken die groter is dan eender welke in de menselijke geschiedenis." Onderzoekers zeggen dat de zeespiegel tot een
meter zou kunnen stijgen. De conferentie meldt ook dat andere gassen dan CO2, zoals methaan, ozon, cfk's en stikstofdioxide
(lachgas) bijdragen tot de opwarming.
1987: Het warmste jaar sinds de start van de metingen. De jaren '80 worden het heetste decennium, met zeven van de acht
warmste waargenomen jaren. Zelfs de koudste jaren in het decennium waren warmer dan de warmste jaren in hetzelfde
decennium een eeuw eerder.
1988: Wetenschappers wijten de grootschalige droogte in de VS aan de opwarming van de aarde. Ze roepen op tot een daling
van de CO2-uitstoot met 20% tegen 2005. De VN richt het Intergouvernementele Panel voor Klimaatverandering (IPCC) op.
1990: Het eerste rapport van het IPCC stelt een stijging van 0,5°C vast in de voorbije eeuw. De organisatie waarschuwt dat
enkel drastische maatregelen het broeikaseffect zullen kunnen tegenhouden.
1991: In de Filippijnen barst de vulkaan Pinatubo uit. De afvalstoffen die de berg daarbij in de stratosfeer stuwt schermen de
aarde af van de zonnestralen waardoor de gemiddelde temperaturen twee jaren dalen alvorens terug te stijgen.
Wetenschappers grijpen deze gebeurtenis aan om aan te tonen hoe gevoelig de globale temperaturen zijn voor verstoring.
1992: Bij de Conventie voor Klimaatverandering in Rio komen 154 landen overeen "gevaarlijke" broeikasgassen te
vermijden. Ze willen de uitstoot ervan in industrielanden tegen 2000 terugbrengen naar het niveau van 1990.
1994: Een alliantie van kleine eilandstaten die schrik hebben overspoeld te worden eist een daling van de uitstoot met 20%
tegen 2005. Ze zeggen dat dit de stijging van het zeeniveau zal beperken tot 20 centimeter.
1995: Het heetste jaar tot nu toe. In Berlijn zijn de industrielanden het er over eens dat ze echt moeten kappen in hun uitstoot.
In november stelt het IPCC "dat het onwaarschijnlijk is dat de huidige opwarming puur natuurlijke oorzaken heeft" en "dat
het bewijsmateriaal wijst op een niet te ontkennen menselijke invloed op het wereldklimaat." Als alles zo voortgaat zullen de
temperaturen tegen 2100 wereldwijd zijn gestegen met 1 tot 3,5°C.
1996: Voor het eerst gaan de VS akkoord met bindende doelen van uitstootquota. Na een pauze van vier jaar hervat de
wereldwijde uitstoot van CO2-gassen zijn steile klim. Wetenschappers waarschuwen dat de meeste industrielanden de quota's
overeengekomen in Rio niet zullen halen.
1997: Het Kyoto Protocol legt uitstootquota van gemiddeld 5,4% tegen 2010 vast voor de industrielanden. Daarnaast voorziet
het in een aantal flexibele maatregelen waarbij landen gedeeltelijk uitstootvergunningen kunnen ruilen, hun uitstoot kunnen
compenseren door bv. bossen aan te planten, en propere lucht van andere landen kunnen kopen. De VS willen het verdrag
niet ratificeren zolang ze geen "betekenisvolle deelname" zien van de landen in ontwikkeling.
1998: Het warmste jaar in het warmste decennium in de warmste eeuw van het millennium.
2000: IPCC-wetenschappers waarschuwen dat in het slechtste geval de wereld met 6°C zou kunnen opwarmen op een eeuw
tijd. In Den Haag komt men niet tot een overeenkomst over het Kyoto Verdrag.
2001: De nieuwe VS-president Bush stapt uit het Kyoto Protocol omdat hij denkt dat het de Amerikaanse economie zal
beschadigen. Na enige twijfel besluiten de andere landen om door te gaan zonder hem. Gesprekken in Bonn en Marrakesh
leggen de fijne lijnen van het verdrag vast. Analisten melden dat achterpoortjes in het verdrag de uitstootvermindering voor
rijke landen zouden reduceren tot slechts één derde van de oorspronkelijk overeengekomen hoeveelheid.
2002: Parlementen in de Europese Unie, Japan en elders ratificeren het Kyoto Protocol. Voor het in werking kan treden
moeten echter de landen verantwoordelijk voor 55% van de uitstoot van de industrielanden het verdrag hebben geratificeerd.
Wanneer Australië samen met de VS het verdrag de rug toekeert staat of valt het verdrag met de steun van Rusland, dat
twijfelt. Ondertussen noteren we in de statistieken het tweede warmste jaar ooit.
2003: Wereldwijd is 2003 het derde warmste jaar in de noteringen terwijl Europa de heetste zomer van tenminste de laatste
500 jaar ondergaat, die aan ongeveer 30.000 mensen het leven kost in Europa alleen al. Kosten veroorzaakt door extreme
weersomstandigheden lopen dit jaar op tot een recordbedrag van 60 miljard dollar. De ophoping van broeikasgassen kent een
duidelijke groei.
2004: Op 18 november ratificeert Rusland het Kyoto Protocol. Later steunt Europa de Russische toetreding tot de Wereld
Handels Organisatie.