t Huis der Gezinnen

‘t Huis der
Gezinnen
De vroege ouder-kindrelatie als
terrein voor preventieve
ontwikkelingsbegeleiding en
opvoedingsondersteuning in een
kansarme Brusselse wijk met een
etnisch gemengde populatie
Voorgeschiedenis

In 1998: Verhulst – Eeckhoutsprijs (prijs voor maatschappelijk
engagement van een arts) uitgereikt aan dokter Ferrant, die sinds 1976
huisarts is in de wijk Kuregem (Anderlecht)

Project in deze wijk verder uitwerken : inschakelen van psychologen en
psychotherapeuten in een initiatief met lage drempel in de
eerstelijnszorg
 preventief hulpprogramma voor achterstelling en
kansarmoede in migrantenpopulatie

Later ook: maatschappelijk assistent(e), diëtist(e), tandarts,
logopedist(e), verpleegkundige, medisch antropoloog, pedagoog en
psycholoog

Stilaan groeide de gevoeligheid voor het besluiten van de vraag naar
hulpvraag of klacht
Een preventief project, gericht op
jonge kinderen en hun ouders

Project rond psychologische hulpverlening op 1e lijn in deze wijk: best op
jongste bevolkingsgroep gericht

Problemen:
-huilbaby’s
-taalverwervingsprobleem bij kinderen van 2 en 3 jaar
-ouders stellen meer vragen over opvoeden en grenzen stellen
aan kinderen tussen 2 en 6 jaar
-aantal onbegeleide zwangerschappen neemt toe

Vanaf levensbegin gunstigere voorwaarden creëren om de
ontwikkelingsachterstand te beperken of verhinderen  transmissie van
kansarmoede doorbreken

Idee van preventieve psychologische hulpverlening in een sociaal en
medisch herkenbare setting  artsen en psychologen in de
hulpverlening, in het kader van de zorgprogramma’s van Kind & Gezin

Ook doorverwijzing naar DGGZ (Dienst Geestelijke Gezondheidszorg)
 drempelverlagend werken

Vanaf maart 200 ging ‘t Huis der Gezinnen (Maison de la Famille) van
start in het centrum van de wijk Kuregem

Gericht op ruime segmenten van de wijkpopulatie, waardoor het
project ook tot de sociaal-psychiatrische preventie gerekend kan
worden
Kernpunten van preventief werk

Behoefte aan preventief aanbod rond heel jonge kinderen en hun
ouders is zeer groot

Recent: 2e psychologe in dienst, gericht op lagereschoolkinderen en
ouders

Moeders met jongere kinderen: moedergroepen

Begeleiders willen meer continuïteit aanbieden, maar kunnen dit in het
midden van vele andere facetten van sociaal-maatschappelijk werk
niet realiseren (soms ook te weinig tijd)

Werken rond concrete thema’s: voeding, kleding,…

Vaders nemen nog steeds te weinig initiatieven

hulpverlening richten op groepen van ouders met kinderen van 0 tot 6
jaar
‘t Huis der Gezinnen

In een huis in de wijk

Ook plaats voor diëtiste, logopediste, artsen en verpleegkundigen van
Kind&Gezin en ONE  door deze organisaties: project bekendmaken

Psychologische hulpverlening:
-speelruimte voor kinderen met materiaal aangepast aan
kinderen tussen 0 en 6 jaar
-ontmoetingsruimte voor ouders
-hoek voor verzorging en koken
 psychologenteam: 1 mannelijke en 1 vrouwelijke therapeut,
allebei klinisch kinderpsycholoog-kindertherapeut, en 1 heeft ook
wortels in een andere cultuur

Project opgenomen in CEMG (centrum voor Etnische minderheden en
gezondheid, VUB)
Primaire en secundaire preventie

In het kader van psychologische hulpverlening

Primaire preventie: verlenen van info en concrete ondersteuning die de
doelgroep vaak ontbreekt
 delen van kennis en info over opvoeding en ontwikkeling van
kinderen, wijzen op mogelijkheden en perspectieven in de buurt

Secundaire preventie: gericht op specifieke vragen rond opvoeding en
ontwikkeling die door ouders reeds verwoord worden
normale variatie aan onzekerheid en problemen in de opvoeding van
kinderen tijdig ondervragen
Groepswerk als middel tot
preventie

Inspiratie: Les Maisons (ou)vertes van Française Dolto  ontmoetingsruimte
bieden waarin plaats is voor samen-zijn door gesprek en spel

‘t Huis der Gezinnen: groepsactiviteiten met moeders, vaders en kinderen

Moedergroepen: 1 keer per week, op een vast moment, gedurende 1
schooljaar, max 8 personen, (co-therapeut doet ondertussen groepssessies
met de kinderen)
thema’s: gezondheid, zorg voor kinderen, opvoeding, toekomst,
gezinsplanning, borstvoeding,…
spreken op bewust niveau over concrete thema’s en spreken van
voor- of onbewuste aard
bespreken van diepere problemen, bijvoorbeeld
spreken over spookbeelden over ouderschap en
kindertijd
stimulatie van interactie moeder-kind bij bepaalde
moedergroepen (ontwikkelingsbegeleiding en
opvoedingsondersteuning, concrete noden, vaardigheden,…)

Vadergroepen: vaders ondervinden soms moeilijkheden om een echte plaats
in gezin en maatschappij te vinden
-hoe vaderfiguur blijven in soms ongunstige omstandigheden, in
een vreemde wereld?
- hoe omgaan met onzekerheid bij concrete zorg voor kinderen?
-hoe omgaan met de eerste maatschappelijke instanties?
-hoe beslissingen nemen over schoolkeuze?

Kinderateliers: lieu de loisir; aangename plaatsen om op een ontspannen
manier tot expressie en interactie te komen
-onderscheid naar leeftijd
-hoeken met materiaal en speelgoed om spelactiviteit en
zelfexpressie van het kind te bevorderen en interactie tussen
kinderen en ouders te deblokkeren
speelgoed, boekjes, klei, poppetjes, verkleedkoffer,…
-psycholoog observeert, stimuleert en structureert

Ter preventie van disfuncties in de affectieve communicatie tussen ouders
en hun jonge kind
voorkomen van gedragsstoornissen, helpt een veilige overgang te
maken van thuis naar buitenwereld, eerst opbouw van zelfgevoel
Scharnierproject

3-voudige betekenis:

project met breed gamma aan disciplines verbonden: psycholoog, arts,
pediater, diëtiste,…
psycholoog: delegeert patiënten met bepaalde vragen naar
andere hulpverleners op 1e en 2e lijn

Nauwe samenwerking met omringende gelijkaardige initiatieven
waarmee kan samengewerkt worden, netwerkvorming op verschillende
echelons

Preventieprogramma gericht op een scharniermoment in het leven,
wanneer in gezinnen een nieuwe generatie is ontstaan
De planning van het project

Start: maart 2000

Evolutie wordt getoond in de hoop van de overheid verdere erkenning
voor dit en ander projecten te krijgen

1 diagnostisch instrument: I Feel Pictures Test: kenmerken van affectieve
interactie tussen ouders in kinderen in kaart brengen
 zowel individuele diagnostiek van de affectieve ouderkinderrelatie als empirisch groepsvergelijkend effectonderzoek
Besluit: een kwetsbaar project

Mensen uit Kuregem: erg kwetsbaar wanneer ze getroffen worden door
-kansarmoede
-Migratie of politiek vluchteling-zijn niet verwerken
-Affectieve problemen rond zorg, verzorging, opvoeding

Verhindering voor ouders om deze domeinen in relatie met hun jonge
kinderen te investeren

‘t Huis der Gezinnen in te planten in de wijk, goed rekening houdend
met de specifieke mogelijkheden en moeilijkheden van de doelgroep
Bron

Bron artikel: Meurs, P., Jullian, G., Ferrant, L. (2000). [elektronische versie].
’t Huis der Gezinnen, De vroege ouder-kindrelatie als terrein voor
preventieve ontwikkelingsbegeleiding en opvoedingsondersteuning in
een kansarme Brusselse wijk met een etnisch gemengde populatie.
tijdschriftartikel. geraadpleegd op 18 november 2010, op
www.acco.be/download/nl/.../tkp_2000-jg30-4_t_huis_der_gezinnen.pdf

Bron afbeeldingen: www.google.be