Geen actie om de actie in nieuwe Ben-Hur

Geen actie om de actie in nieuwe Ben-Hur
De producenten van Ben-Hur hielden zich stipt aan de Bijbel. Zij hopen dat christelijke kijkers niet zullen afhaken, zoals in 2014 wel bij Noah gebeurde. | beeld Universal Pictures
24 augustus 2016, 21:45
Herman Veenhof
In de nieuwe verfilming van ‘Ben-Hur’ gaat het niet om de actie, maar om vergeving, zegt regisseur Timur Bekmambetov. ‘Ben-Hur
staat als hoofdpersoon voor het leren afzien van wraak en het leren leven in vergeving en barmhartigheid.’
Ede
De vierde verfilming van het boek Ben-Hur, die vandaag in Nederland in première gaat, keert zich radicaal af van actie om de actie en
effectbejag. Timur Bekmambetov, de 55-jarige regisseur van Kazakstaanse afkomst, maakte tot dusverre in Rusland en de Verenigde Staten
vooral fantasy-films die bol stonden van de actie en de ‘special effects’.
In Ben-Hur is zo weinig mogelijk gebruik gemaakt van CGI, Computer Generated Images, al werden G4- en Go Pro-camera’s niet geschuwd om
de kijker als het ware in de strijdwagen die met vier paarden door het Jeruzalemse Circus Maximus rijdt, te plaatsen. Toch zijn die beroemde
race en de adembenemend gefilmde zeeslag en schipbreuk niet de kern van de film.
Bekmambetov wilde een film waarin wraak en geweld juist geen uitkomst bieden, maar op lange termijn vergeving en barmhartigheid lonend
zijn. ‘Misschien maakt deze film je niet tot christen, maar je hebt wel een heleboel om over na te denken’, is het motto van de filminfo.
Tekenend is dat paus Franciscus in januari 2015 Rodrigo Santoro zegende, de Braziliaanse acteur die Jezus speelt en naar eigen zeggen zijn
geloof verdiepte in de voorbereiding van die rol. Het boek Ben-Hur was in 1894 al eens gezegend door paus Leo XIII. Daar tussenin hield de
Rooms-Katholieke Kerk zich stil.
Het boek Ben-Hur. A Tale of the Christ verscheen in 1880 en werd bedacht door de Amerikaanse advocaat en militair Lew Wallace. Hij was
christen, maar verdiepte zijn geloof juist doordat hij ten onrechte beschuldigd werd van laksheid in de Amerikaanse Burgeroorlog. De woede,
wraakzucht en daarna de inkeer stopte hij in de hoofdpersoon Judah Ben-Hur, een rijke Joodse prins vanuit wiens huis tien jaar voor het
optreden van Jezus een aanslag wordt gepleegd op de Romeinse prefect. Ben-Hur wordt veroordeeld tot de galeien en keert terug om als
wagenstrijder Messala te overwinnen, de Romeinse tribuun die zijn familie in het verderf stortte.
In de monumentale film van 1959 met Charlton Heston als Ben-Hur wordt Jezus alleen zwijgend en op afstand gefilmd; de acteur die de rol
had, mocht niet op de aftiteling verschijnen. In 2016 zijn er zeven korte scènes waarin Jezus sprekend optreedt, met Bijbelse citaten maar in
een iets andere context, wel met het kruiswoord over vergeving.
luidruchtige christenen
Hoe christelijk de film moest zijn, had in Hollywood nogal wat voeten in de aarde. De moderne televisieseries die in de Oudheid spelen, zoals
Rome en Spartacus: Blood & Sand, hebben gewelddadige actie en veel seks. Christelijke speelfilms die de Bijbel verbeelden, dringen vaak niet
door in de grote bioscopen. Daarom is deze Ben-Hur een doorbraak. Veel christenen haakten af bij Noah, die in 2014 nogal vrij omging met het
Bijbelse verhaal rond de ark van Noach.
Om die doelgroep terug te krijgen, hielden de producenten Mark Burnett en Roma Downey, naar eigen zeggen ‘de luidruchtigste christenen van
Hollywood’, zich stipt aan de Bijbel.
Er kwam na kritiek zelfs een speciale trailer, een voorfilmpje met vooral Jezusbeelden. Bij de filminformatie werd in de loopbaan van de zwarte
acteur Morgan Freeman niet vermeld dat hij de rol van God speelde in de niet spottend bedoelde film Bruce Almighty (2003) en dat de
spreekstem was van de documentaire over Hillary Clinton die tijdens de Democratische Conventie, eind juli in Philadelphia, werd vertoond. Bij
de naam Clinton lopen namelijk ook hele legioenen christenen weg.

Copyright © 2016 Nederlands Dagblad, gerealiseerd door Liones