Luchtwegen en ademhaling: hoe zit het ook alweer?

Luchtwegen en ademhaling: hoe zit het ook alweer? En bij het kind? Drs. Corine Vollbehr Docent anatomie/fysiologie bij de UMCUtrecht Academie 1 Aan de orde komen: Korte herhaling van -­‐ anatomie van luchtwegen -­‐ fysiologie van ademhaling En bij het kind? A.  Bovenste luchtwegen B.  Longen, gasuitwisseling en ademhaling 2 A. Bovenste luchtwegen 3 Neusholte
Bouw
Slijmvlies met:
•  slijmcellen
•  trilhaarcellen
•  rijk capillairnet
Reuk epitheel
Functie
bevochtigen
reinigen / zuiveren
verwarmen
keuren
4
Pharynx
Vanuit neusholte via choanen
naar pharynx
•  Slijmvlies
schoon, vochtig, warm
•  Lymfatisch weefsel weerstand
•  Circulaire spieren
slikken
kruising voedsel•  Epiglottis
afsluiten trachea weg en luchtweg
5
Larynx
Vanuit pharynx via epiglottis
naar larynx
•  Slijmvlies
•  Stembanden
•  Kraakbeen
schoon, vochtig, warm
stemvorming
open houden
(thyroid en cricoid)
6
Trachea
Bouw
Slijmvlies
Kraakbeen ringen
Glad spierweefsel
Functie
Schoon, vochtig, warm
Openhouden luchtweg
Diameter aanpassen
7
Het kind op de OK
Wat weet jij ervan?
- Lees de vraag
- Overleg even
- Wacht op het teken
- Steek je kaartje omhoog
8
Hoe ademen baby's en peuters?
Vooral door de mond
Vooral door de neus
Evenveel door mond en neus
9
Neonaten en jonge kinderen:
neusademhaling!
Belangrijkste bij kind met ademnood:
•  Goed doorgankelijke luchtweg!
Neusvleugelen en cyanose zijn ernstige
signalen van ademnood bij kinderen.
10
Hoge luchtwegobstructies
meest voorkomende oorzaken bij kinderen
•  Congenitaal:
–  Bijv. choanale atresie
(N.B. meer afwijkingen!)
•  Infectieus
–  Bijv. laryngitis subglottica (pseudokroep)
•  Corpus alienum.
11
Lymfatisch weefsel rond de
pharynx ingang
1 neusamandel = adenoid
(lymfatisch weefsel rond tuba
Eustachius)
2 keelamandelen
1 tongamandel
Amandelen zijn in schoolkindfase op zijn
grootst. Daarna worden ze weer kleiner.
13
Groei van
mandibula
15
Vergelijk de hoogte van de larynx
16
Op welke manier kun je de doorgang
van de luchtweg vergroten?
Iets druk geven op het cricoid
Het hoofd extra naar achter buigen
De tong iets naar achter duwen
17
Neonaten hebben
nog geen cervicale
lordose.
Bij retroflexie van het hoofd
kan de luchtweg juist
afgesloten worden.
18
En dus zijn de bovenste
luchtwegen moeilijker
doorgankelijk vanwege:
• 
• 
• 
• 
• 
• 
bij het kind! Minder cervicale lordose
Hogere larynx
Grotere amandelen
Grotere tong in relatief in kleine mandibula
Zachtere epiglottis
Nauwere cricoïdring
19
B. Longen, gasuitwisseling en ademhaling
20 Bronchusboom
Bouw
Slijmvlies
Kraakbeenstukken
Kraakbeenschilfers
Glad spierweefsel
Functie
Schoon, vochtig, warm
Luchtweg openhouden
Diameter aanpassen
21
Alveoli en gasuitwisseling
Bouw
Dun plaveisel epitheel
Rijk capillair netwerk
Pneumocyten
Functie
gasuitwisseling
open houden
voor surfactant
Alveolaire macrofagen
schoon houden
22
Ademhaling
diafragma
thoraxwand en pleurae
23
Spirometrie
Bepaling van
longfunctie
24
Thorax van kind
• 
• 
• 
• 
• 
Ribben horizontaler
Diafragma horizontaler
Onderste ribben soepeler
Tussenribspieren zwakker
Meer afhankelijk van
diafragma-ademhaling
•  Opgezette buik …. adem↓
26
ademfrequentie
0 - 1 jaar
30 - 40 onregelmatig
1 - 3 jaar
25 - 35
3 - 6 jaar
20 - 30
6 - 12 jaar
18 - 26
12 - 17 jaar
12 - 20
28
In vergelijking met een volwassene
is de longcompliantie bij een kind
lager
gelijk
hoger
29
Ademarbeid =
arbeid voor long en thoraxwand
Bij kind: compliantie ↓ = stugger
+
arbeid voor luchtwegweerstand
Bij kind: luchtwegweerstand ↑
Bij kind: Ademarbeid ↑
30
In vergelijking met een volwassene
is het Hb van een kind
Hoger
Gelijk
Lager
Cyanose is een
slechte indicator
voor hypoxemie
bij kinderen
31
In vergelijking met een volwassene
is het zuurstofverbruik van een kind
Hoger
Gelijk
Lager
32
Zuurstofverbruik bij kinderen
2 - 3 maal zo hoog
33
En dus is er minder
O2- reserve vanwege:
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
Bij het kind! Horizontaler diafragma
Ribben horizontaler en nog veerkrachtiger
Zwakkere mm. intercostales
Minder en kleinere alveoli → VC↓
Stuggere longen
Meer ademarbeid
Nauwere luchtwegen
Lager Hb
34
Meer O2 verbruik
Conclusie en samenvatting:
Stoornissen in ademhaling liggen op de
loer juist bij kinderen en vormen een
belangrijke doodsoorzaak.
Bij mogelijke ademproblemen:
- ademweg vrij
- 100% O2
35