VAB’s in De Wolden Bedrijvigheid in voormalige agrarische bebouwing De Wolden: • Plattelandsgemeente ZW-Drenthe • Ontstaan uit gemeenten Ruinen, Ruinerwold, de Wijk en Zuidwolde • 17 kernen Gemeente De Wolden: Vooruitstrevend en vernieuwend Verantwoordelijkheden bij inwoners • Dorpsvisies • Deregulering • Burgerparticipatie Voorbeeld burgerparticipatie: Het landschappelijk ontwikkelingskader (LOK) is samen met inwoners tot stand gekomen. 2004 onderzoek landbouw en platteland • Grote behoefte aan woonwerk combinaties in het buitengebied • Grote hoeveelheid vrijkomende agrarische bouwoppervlakte (12ha) • Planologische kaders worden als belemmering beschouwd voor verdere bedrijfsontwikkeling Toekomstvisie De Wolden 2005-2020 “De gemeente acht beleidsruimte voor nieuwe bedrijvigheid in voormalige boerderijen van groot belang” Ontwikkeling VAB beleid Stap 1: Beleidsnotitie Stap 2: Doorvertaling in facetbestemmingsplan “bedrijvigheid buitengebied” (2010) Stap 3: Facetbestemmingsplan is meegenomen in de actualisatie van het bestemmingsplan Buitengebied door middel van een beheersverordening (2013) Voordelen beheersverordening •Invulling bestaande bedrijfsgebouwen met afwijking (geen procedure nodig) •Eigenaren agrarische percelen willen bij voorkeur agrarische bestemming niet kwijt; met afwijking blijft de bestemming gehandhaafd • Snel schakelen, geringe kosten Bouwmogelijkheid • Bij bestaande bebouwing < 500 m2 bestaat de mogelijkheid om tot 500 m² bedrijfsgebouwen te realiseren; Toetsingscriteria vab’s • Alleen van toepassing op bedrijven categorieën 1, 2 en 3.1; • Bedrijfsactiviteit moet binnen de bestaande bebouwing plaats vinden; • Geen agrarische bedrijven belemmeren; • Geen aantasting van de ruimtelijke kwaliteit (liever nog verbetering/behoud); • Goede landschappelijke inpassing (inrichtingsplan- LOK); • Detailhandel alleen ondergeschikt (max. tot 60 m²); • Geen onevenredige verkeersaantrekkende werking; • Evt. parkeerplaatsen op eigen erf; • Bedrijven met veel buitenactiviteiten zijn niet toegestaan. Match vraag en aanbod VAB • Project Bedrijfshuisvesting op het platteland samen met DBF • Doel: stimuleren plattelandseconomie en sociale economische vitaliteit • Samenwerking met KvK, KNHM, Provincie Drenthe, Actium, LTO Noord, Drents Plateau • 2008-2012 • Uitvoerder: stichting DBF Het project: • Eigenaren van VAB’s informeren over mogelijkheden • Toekomstige gebruikers van VAB’s informeren over de VAB-regeling • Matchen vraag en aanbod • Samen met makelaars • Website met informatie • Uitwerking pilot bedrijven Evaluatie • Diverse nieuwe bedrijfsvestigingen maar ook bestaande bedrijven hebben een ontwikkeling doorgemaakt door het VAB beleid; • Grote bedrijfsgebouwen worden nog niet altijd ingevuld – Economische situatie – Ruimte-voor-ruimte regeling – Ruimte-voor-bedrijfsruimte – Splitsingsregeling – Er wordt eerder gebruik gemaakt van kleinschalige bebouwing met mogelijkheid tot bijbouwen tot 500 m² • VAB beleid geniet landelijke bekendheid: diverse publicaties in vak- en dagbladen Centaur Vogelaar: werken met paarden (leiderschapstraining, bedrijfstraining en teambuilding Pitch en putt Koekange Kledingverhuur de bonte koe in Ruinerwold Restaurant De Groene Lantaarn Zuidwolde Kantoren in Zuidwolde (3 kleine bedrijven in 1 VAB) Meer voorbeelden: • Edelsmederij • Sauna • Paardenkoetsen (showroom) • Cateringbedrijf • Trappenmaker • Tweetal houtzagerijen • Verhuurbedrijf van minikranen • Bedrijf gespecialiseerd in spuittechniek in de glastuinbouw • Klussenbedrijf Tot slot Recente ontwikkeling: woongemeenschappen in vrijkomende agrarische bedrijfsbebouwing Mogelijk leidt dit tot een uitbreiding van de VAB regeling Stichting DBF & Kenniscentrum Herbestemming Noord Stichting DBF Herbestemming Noord Doelstelling: Strategie ontwikkeling • Bevorderen leefbaarheid en economie op het platteland • Projecten • Kennisdeling • Bedrijvigheid en ondernemen Meldpunt • Verhuur en realisatie bedrijfspanden • • Voorzieningen plattelandskernen • Herbestemming (erfgoed) Samenbrengen vraag en aanbod Waarom Herbestemming Noord? ● Toenemende leegstand en onderbenutting ● Teloorgang cultuurhistorisch erfgoed ● Te weinig structurele oplossingen ● Intermediair tussen vraag en aanbod ontbreekt Ontwikkelingen in Noord Nederland Prognose VAB Bedrijfsgebouwen • • • • • Nederland tot 2030: 30% van de agrarische erven komt vrij. 15 miljoen m2 waar geen vervangende bestemming wordt gevonden (2014, Hoks). Provincie Fryslân:1,3 miljoen m2 komt vrij aan bedrijfsgebouwen. Provincie Drenthe: 1 miljoen m2 vrij komt vrij aan bedrijfsgebouwen. Provincie Groningen: 0,8 miljoen m2 komt vrij aan bedrijfsgebouwen. (Gies, 2014) Met name graasdierhouderijen met ligboxenstallen, minder courante woningen en grote bedrijfsgebouwen met asbest. VAB en Herbestemming Noord Project Herverkaveling Balk ● Gebiedsgerichte aanpak ● Leegstaande (monumentale) panden op prominente plekken ● Reorganisatie voorzieningen en sloop? Karakteristiek Niet karakteristiek Gebiedsgerichte aanpak leegstandsteam ● Gemeente De Marne (10.500 inwoners) ● Gemeente Súdwest-Fryslân (83.000 inwoners) ● Regio Noardwest Fryslân (8 gemeenten) Wongema Hornhuizen - Sociale cohesie - Economische vitaliteit - Ruimtelijke Kwaliteit Steenfabriek Oostrum Zaanse houtloods Zorginitiatief De Berkenhof Symposium VAB ● November 2017 ● Verhalen van initiatiefnemers ● Panel van deskundigen Vragen? Stellingen… Stelling Bedrijfshuisvesting in het buitengebied is een bedreiging voor de ruimtelijke kwaliteit. Stelling Huisvesting van MKB zorgt voor te veel verkeer in het buitengebied. Stelling Het VAB beleid vormt een bedreiging voor bedrijventerreinen. Stelling Het VAB beleid is dé oplossing voor (alle) krimpgebieden in Nederland. Stelling Het landelijk gebied moet ruimte bieden aan alternatieve energiebronnen.