Staatsinrichting

Staatsinrichting
Officiële Naam
Republiek Ghana
Staatsvorm
Constitutionele democratie
Uitvoerende Macht
Staatshoofd: President John Agyekum Kufuor (Tweede termijn sinds januari 2005; termijn 4 jaar)
Regeringsleider: President John Agyekum Kufuor
Kabinet: Ministerraad wordt voorgedragen door de president en goedgekeurd door het parlement.
Wetgevende Macht
Parlement bestaat uit 230 leden die om de 4 jaar gekozen worden.
Constitutie
28 april 1992
Hoofdstad
Accra
Bestuurlijke Indeling
Sinds de hervormingen in 1988 kent Ghana een bestuur dat uit vier lagen bestaat. Bovenaan staat de
Regionale Coördinerende Raad (RCC), met daaronder de gemeente/hoofdstedelijke/ districts
parlement, daaronder de urbane/plattelands/stad/gebieds raden (Urban/Rural/Town/Area UZTA) en op
het laagste niveau de unit comités.
Aan het hoofd van de tien regio’s staat een Regionale Minister, die benoemd wordt door de president.
Iedere regio heeft een Regionale Coördinerende Raad, die bestaat uit vertegenwoordigers van het
districtsparlement en uit de regionale afdeling van stamhoofden. Ghana kent 110 districtsorganen,
welke in eerste instantie de afdelingen van het lokale bestuur zijn. Om precies te zijn heeft Ghana 103
districtsraden, vier gemeentelijke raden en drie hoofdstedelijke raden.
1
Het lokale bestuur is vastgelegd in de Grondwet in art. 35 over decentralisatie. Ieder district heeft zijn
eigen districtsraad. Zeventig procent van de leden van de districtsraad worden gekozen door de
bevolking, de andere 30 procent worden aangesteld door de president in overleg met traditionele
machthebbers. 50 procent van de zetels zijn gereserveerd voor vrouwen, slechts drie of vier procent
van de gekozen vertegenwoordiging is ook daadwerkelijk van het vrouwelijke geslacht.
De termijn van de districtsraad is vier jaar en tussen de nationale verkiezing en de
districtsverkiezingen moet minstens een periode van een half jaar zitten. Het districtshoofd wordt
aangesteld door de president, maar hij of zij heeft wel de goedkeuring nodig van twee derde deel van
de leden van de districtsraad. Het districtshoofd functioneert niet alleen als hoofd van het district maar
ook als vertegenwoordiging van het centrale bestuur, wat het parallelle en gecentraliseerde karakter
toont van de decentralisering in Ghana. Het districtshoofd kan maximaal twee termijnen zijn of haar
functie uitoefenen. Naast het districtshoofd heeft de districtsraad ook een voorzitter die met een
meerderheid van twee derde stemmen door de districtsraad moet worden gekozen.
De districtsraad komt minstens drie keer per jaar bijeen en kent uitvoerende comités en subcomités.
Er bestaan vijf verplichte comités: 1) Ontwikkelingsplanning, 2) Sociale Voorzieningen 3)
Werkgelegenheid 4) Justitie en Veiligheid en 5) Financiën en bestuur.
Naast deze vijf, is de districtsraad vrij om andere comités te vormen. Leden van de districtsraad zijn
verplicht om in minstens één comité zitting te hebben.
Onder het districtsniveau zouden er 16000 lokale organen bestaan, maar slechts de helft is ook
daadwerkelijk actief. Deze UZTA raden bestaan uit vijf vertegenwoordigers van de districtsraad, tien
vertegenwoordigers van het regio-departement en vijf personen worden benoemd door de overheid.
Deze lagere organen hebben op geen enkele manier wetgevende macht.
Bron: LOGO South Landen Programma Ghana
Activiteiten van de VNG in Ghana
Er bestaan verschillende intensieve banden tussen Nederlandse gemeenten en gemeenten in Ghana.
VNG International heeft in Ghana met name projecten lopen in samenwerking met de National
Association of Local Authorities Ghana (NALAG). Het NALAG op zijn beurt heeft weer goede
contacten met het Ministerie van Lokaal Bestuur en Rurale Ontwikkeling.
Het ministerie van Lokaal Bestuur en Rurale Ontwikkeling in Ghana heeft als doel het ontwikkelen van
een gedecentraliseerd systeem voor de burgers van Ghana om op deze wijze goed bestuur en rurale
ontwikkeling te bevorderen.
Ook de Nederlandse ambassade in Ghana speelt een belangrijke rol bij de verschillende projecten op
gemeentelijk niveau. De ambassade steunt de verschillende stedenbanden die bestaan tussen
Ghanese en Nederlandse gemeenten. Zo zijn er in Ghana verschillende actoren actief op het gebied
van ontwikkelingssamenwerking op lokaal niveau.
Deze samenwerkingsverbanden werden altijd gefinancierd door het GSO programma. In navolging op
het GSO programma is in 2005 het LOGO South landenprogramma voor Ghana 2005-2008
ontwikkeld. Het programma kent drie specifieke doelen:
Ten eerste het verbeteren van de coördinatie en coöperatie tussen district organen, sub-districts
organen en belastingbetalers in de vier deelnemende districten en het promoten van ervaringen naar
andere districten door middel van de contacten die NALAG heeft.
Ten tweede het versterken van human resource en financiële capaciteit van bestuursorganen op
lokaal niveau in de vier participerende districten, door diensten aan te bieden, tegen betaling, op het
gebied van afval. En het promoten van ervaringen naar andere districten door middel van de
contacten die NALAG heeft.
Een voorbeeld van een project onder LOGO South is het samenwerkingsverband tussen de gemeente
Alkemade en het Kadjebi district. De hoofddoelstelling van het gemeentelijke project dat in 2004 van
start ging, is om door middel van overdracht van kennis en ervaring met goed lokaal bestuur de
Ghanese partners te helpen zichzelf verder te ontwikkelen. Het afvalinzamelsysteem is destijds
gekozen als praktijkproject om het functioneren van de lokale overheidsorganisatie in Kadjebi District
gezamenlijk onder de loep te nemen. Om goodwill te kweken en steun te verkrijgen vanuit zowel de
bevolking als de bestuurders en ambtenaren was het van belang te zorgen, dat snel zichtbare
2
resultaten bereikt worden. Uit een bezoek in februari 2005 is al gebleken dat er een
afvalinzamelingsysteem in bedrijf is en de bevolking veelvuldig en gretig gebruik maakt van de
afvalcontainers.
Bron: VNG International
Verkiezingen
Op 7 december 2004 werden presidents- en parlementsverkiezingen gehouden. De verkiezingen
verliepen op een klein incident na zeer ordelijk en rustig. De internationale gemeenschap, waaronder
de EU, bestempelden de verkiezingen als democratisch en transparant. Met recht is Ghana een
voorbeeld van succesvolle democratisering voor de rest van Afrika. Het nieuwe parlement bestaat uit
230 leden, waarvan 128 leden van de regerende partij (NPP), 94 van de grootste oppositiepartij
(NDC), 4 PNC, 3 CPP en 1 onafhankelijk lid.
Geschiedenis
De geschiedenis van Ghana is beter gedocumenteerd dan die van de meeste andere Afrikaanse
landen, vanwege het belang van het land in regionale en internationale handelsstromen. De grootste
etnische groep in Ghana, de Akan, domineert de samenleving al sedert de veertiende eeuw. Rond
1700 werd het Ashanti koninkrijk gesticht. Dit koninkrijk kende een hoge organisatiegraad en een sterk
leger, dat de handel in goud en slaven controleerde. Langs de kust, door de Portugezen en later de
Nederlanders aangemerkt als de Goudkust, ontstonden handelsnederzettingen en forten. De Britten
arriveerden in de achttiende eeuw in Ghana, in eerste instantie alleen om te handelen. Als gevolg van
de Frans-Britse rivaliteit in de regio vielen de Britten in 1874 echter het Ashanti koninkrijk binnen en
riepen de Goudkust uit tot een Britse kolonie.
De eerste politieke bewegingen die opkwamen werden geleid door hoog opgeleide elites. In 1951
werden de eerste constitutionele verkiezingen voor een nationale regering gehouden, onder het gezag
van de Britse kolonisator. In 1957 verwierf Ghana als eerste Afrikaans land beneden de Sahara de
volledige onafhankelijkheid. Het land werd geleid door Kwame Nkrumah, één van de grootste
voorvechters van het Pan-Afrikaanse ideaal. In 1960 werd de Republiek uitgeroepen met Nkrumah als
president. Zijn beleid, op socialistische leest geschoeid, begon echter steeds meer autoritaire trekken
te vertonen, hetgeen resulteerde in een geweldloze militaire machtsovername in 1966. Tot 1981
kwamen, al dan niet met geweld gepaard gaande, machtsovernames geregeld voor. Militaire en
burgerregimes wisselden elkaar af. In 1981 nam de jonge en populaire Flight Luitenant Jerry Rawlings
de macht over. Hij stelde zichzelf aan het hoofd van een Provisional National Defence Council (PNDC)
en regeerde per decreet. De westersgezinde stroming binnen de PNDC won gaandeweg terrein en er
werden besprekingen met het IMF en de Wereldbank geopend. In 1992 werd een democratische
grondwet (gebaseerd op de grondwet van de Verenigde Staten) per referendum goedgekeurd en
werden presidentsverkiezingen gehouden. Rawlings van het National Democratic Congress (NDC)
won de verkiezingen met ruime voorsprong (58%). Hij werd hiermee de eerste gekozen president
sinds de onafhankelijkheid. De parlementsverkiezingen, die eveneens in 1992 plaats hadden, werden
door de oppositie geboycot. Het parlement bestond als gevolg hiervan voornamelijk uit aanhangers
van Rawlings. In 1996 werden opnieuw presidents- en parlementsverkiezingen gehouden, waarbij
Rawlings (57,5%) en het NDC wederom als winnaar uit de bus kwamen.
De zittende president Rawlings kon zich niet meer verkiesbaar stellen voor de presidents- en
parlementsverkiezingen van december 2000. Belangrijkste kandidaten waren John Atta Mills van de
regeringspartij NDC en John Agyekum Kufuor van de belangrijkste oppositiepartij New Patriotic Party
(NPP). Ghana staat reeds geruime tijd te boek als één van de weinige stabiele landen in de instabiele
regio West-Afrika en er was beide partijen dan ook veel aan gelegen deze status te behouden. Tijdens
de voorspoedig verlopen presidents- en parlementsverkiezingen in december 2000, heeft Ghana deze
positie bevestigd en is een grote stap in het democratiseringsproces gezet. De oppositiepartij van
Kufuor is overtuigend als winnaar uit de bus gekomen.
Op 7 december 2004 werden wederom presidents- en parlementsverkiezingen gehouden. De
verkiezingen verliepen op een klein incident na zeer ordelijk en rustig. De internationale
gemeenschap, waaronder de EU, bestempelden de verkiezingen als democratisch en transparant.
3
Met recht is Ghana een voorbeeld van succesvolle democratisering voor de rest van Afrika. Het
nieuwe parlement bestaat uit 230 leden, waarvan 128 leden van de regerende partij (NPP), 94 van de
grootste oppositiepartij (NDC), 4 PNC, 3 CPP en 1 onafhankelijk lid.
President Kufuor werd op 7 januari 2005, in het bijzijn van vele Afrikaanse Staatshoofden én
(westerse) regeringsvertegenwoordigers geïnaugureerd.
Bron: Ministerie van Buitenlandse Zaken
Bevolking
Populatie
21.029.853 (CIA Factbook 2005)
Bevolkingsgroepen
De bevolking van Ghana bestaat voor 98,5 % uit zwarte afrikanen. de belangrijkste stammen zijn:
Akan 44%, Moshi-Dagomba 16%, Ewe 13%, Ga 8%, Gurma 3%, Yoruba 1%. Europeanen en
overigen vormen 1,5 % van de bevolking
Religie
In het noorden van Ghana leven moslims(16%) en het zuiden is overwegend christelijk (63%). Verder
zijn er aanhangers van inheemse godsdiensten (9%) en 6 % van de bevolking hangt een andere
godsdienst aan.
Geografie
Grootte
totaal: 239.460 km2 (7 maal Nederland)
land: 230.940 km2
water: 8520 km2
Landgrenzen
Ghana grenst aan Burkina Faso 549 km, Ivoorkust 668 km en Togo 877 km
Klimaat
Het klimaat van Ghana is tropisch. Warm en betrekkelijk droog aan de zuidoost kust, heet en vochtig
in het zuidwesten en heet en droog in het noorden. De regentijd duurt van juni tot en met september.
In de praktijk betekent dat om de één of twee dagen meestal tegen de avond een flinke plensbui die
zo'n twee uur duurt.
Extra info
Kranten
News in Ghana
The Ghanaian Chronicle
National Association of Local Authorities Ghana (NALAG)
Voorzitter is Mr. Emmanuel Adzei Anang
P.O.Box 1953
Accra-Ghana
Tel: +233 21 668104
Fax: +233 21 667911
Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden in Ghana
Ambassadeur is Z.E. drs. A.C.A. van der Wiel
4
89 Liberation Road
Corner Thomas Sankara Circle
Accra
Postadres:
P.O. Box CT 1647
Accra
Tel. 00-233-21-785487
Fax 00-233-21-773655
E-mail: [email protected]
Bron en extra info: Website van het Koninkrijk der Nederlanden in Ghana
Ambassade van de Republiek Ghana in Nederland
Ambassadrice is H.E. dr. Grace Amponsah-Ababio
Laan Copes van Cattenburch 70
2585 GD The Hague, The Netherlands
Phone number is +31(070)338 4384
Fax number is +31(070)306 2800
[email protected]
Bron en extra info: Website van Ambassade van Republiek van Ghana
Stedenbanden
Gouda
Gemeente
Zuid-Holland
Elmina
Alkemade
Gemeente
Zuid-Holland
Kadjebi District
Almere
Particulier Initiatief
Flevoland
Kumasi
Almere
Gemeente
Flevoland
Kumasi
Bron en extra info: Website van stedenbanden
5