2. Aardkorst, platen en mantel

Inhoud
blz.
1. Eitje
3
2. Aardkorst, platen en mantel
3
3. Schuivende platen
4
4. Uit elkaar
4
5. Samengedrukt
5
6. Langs elkaar
5
7. Breuklijnen
6
8. Steen in de vijver
7
9. Tsunami
8
10. De seismograaf
9
11. De schaal van Richter
10
12. Grote aardbevingen
11
Bronnen en foto’s
12
Colofon en voorwaarden
13
www.eduboek.nl
1. Eitje
Om te begrijpen wat een aardbeving
precies is, moet je eerst weten hoe
de aarde in elkaar zit.
Neem een hardgekookt eitje. Breek
de schaal van het ei op verschillende plaatsen. Dit gebroken ei kun
je vergelijken met onze aarde. Om
onze aarde zit ook een soort schaal
die op verschillende plaatsen gebroken en gescheurd is.
de gebroken aardkorst
2. Aardkorst, platen en mantel
de aarde van binnen
De schaal van het ei noemen we bij de aarde de
aardkorst en de losse stukken noemen we
platen. De aarde telt zeven grote platen en nog
wat kleinere gebroken stukjes. Die platen vind
je op land, maar ook onder water op de zeebodem. Onder de aardkorst zit een andere
laag, de mantel. De mantel is een laag, waarvan
het bovenste gedeelte gesmolten gesteente is .
De onderste laag van de mantel is harder.
Onder die mantel zit nog een andere laag van
vloeibaar gesteente met ijzer er in. Helemaal in
het midden zit als een soort pit in een pruim
een deel dat van vast ijzer is.
3. Schuivende platen
Neem nu het eitje met de gebarsten
schaal in je hand en beweeg voorzichtig
met je andere hand de stukken schaal
een beetje rond. Sommige stukjes
glijden over een ander stuk heen en ook
kun je stukjes van het eiwit zien.
Hetzelfde gebeurt ook bij de aarde.
Waar twee of meer platen elkaar
ontmoeten kunnen drie dingen gebeuren:
• de platen bewegen en gaan uit elkaar,
• de platen worden tegen elkaar
gedrukt of
• de platen schuiven langs elkaar
Platen gaan
uit elkaar.
Lava komt
naar buiten
4. Uit elkaar
Als twee platen uit elkaar bewegen,
ontstaat er een ruimte tussen de plaat,
zoals het eiwit bij het ei. In die
onderliggende laag komt het vloeibaar
gesteenten uit de bovenste laag van
de mantel naar boven. Het vloeibare
gesteente dat naar buiten komt,
noemen we lava.
Deze lava koelt langzaam af en wordt
daarna hard, zoals het gesmolten
kaarsvet van een kaars na een tijdje
ook hard wordt. Er is dan een nieuw
stuk aardkorst ontstaan.
www.eduboek.nl