stap 2 seksuele vorming

Relationele vorming
stap 2
(zelf)vertrouwen
de eigen gevoelens
ik
inlevingsvermogen in de ander
sociale competentie
waarde- en normbesef
P 27
de
Andere(n)
En wat met seksuele vorming?
Wat verstaan we daaronder in de basisschool?
Relationele vorming toegepast op seksuele vorming
ik
P 33
SEKSUELE
VORMING
de
Andere(n)
relationele vorming
seksuele vorming
De verschillende dimensies van seksualiteit
-de emotionele dimensie
-de cognitieve en lichamelijke dimensie
-de morele en de sociale dimensie
Relationele vorming toegepast op seksuele vorming
-’ik’, ‘de ander’, en ‘de anderen ‘
Grensoverschrijdend seksueel gedrag
Seksuele vorming is …
manier om uitdrukking te geven aan de beleving van een relatie
door middel van je lichaam
Opvoedingsproject van het katholiek onderwijs legt accent op:
•Aangesproken worden door de ander
•doorbreekt ik-gerichtheid
•plaatst mens in verbondenheid met de anderen
= meer dan onmiddellijke invulling van seksuele verlangens
•Wijst naar uitbouw van zinnig leven
= loskomen van eigen belang, eigen voorkeur en verlangens
•Goede seksuele voorlichting + goede omgang met de ander zijn
SAMEN nodig  tederheidsopvoeding is onlosmakelijk met
seksuele vorming verbonden
Basisschool – ontluikende seksualiteit?
goed gekozen voor kleuters en jonge kinderen: dekt inhouden van
die leeftijdsgroep: fysische kenmerken komen aan bod (jongen meisje/man-vrouw) (BC baby, wie ben ik?, …)
dekt niet de lading voor alle leerlingen, derde graad jongeren in fase
van fysieke verandering en evolutie  onzekerheid/twijfel
! Goede seksuele voorlichting
dimensies van seksualiteit
Seksualiteit
relationele vorming?
lichamelijke kant
kennis – wo – mens en medemens/mens en natuur
(fysieke)
kennis – vaardigheden – attitudes – wo – linken
relationele vorming
Relationele vorming
aandacht voor lichamelijke!
verschillende dimensies van seksualiteit

benoemen en beschrijven geeft duidelijkheid
“Ervan uitgaande dat seksualiteit onlosmakelijk verbonden is met relaties,
is het niet mogelijk om de lichamelijke en cognitieve dimensie van
seksualiteit los te zien van de emotionele, de sociale en de morele of
religieuze dimensie ervan. In tegendeel, een integrale benadering met
aandacht voor de verschillende dimensies is aangewezen.” p 29
emotionele dimensie
vertrekt vanuit ervaring van kinderen op vlak van tederheid, warmte,
deugddoend lichamelijk contact – gezonde relatie met ouders en
anderen
werken aan basisvertrouwen = absolute voorwaarde voor
stabiele relatie en op bouwen van weerbaarheid
op school zorgen voor warm en teder klimaat –
kdn ontdekken al doende een (lichaams)taal die hen
mogelijkheid geeft om teder te zijn voor anderen die ze een
warm hart toedragen.
cognitieve en lichamelijke dimensie
overbrengen van informatie over de bouw en de werking van het
menselijk lichaam,
de bijhorende seksuele voorlichting
beantwoorden van vragen die bij kdn leven
ingaan op
- seksuele ontwikkeling,
- voortplanting bij de mensen,
- seksuele oriëntatie van mensen,
- juiste woordenschat
morele en sociale dimensie
gericht op verhelderen van waarden en normen
rekening houden met multiculturele diversiteit en belang van
communicatie
religieuze dimensie
vanuit eigenheid en specificiteit kiest de katholieke school voor een
menswaardige en christelijk geïnspireerde benadering van seksualiteit
lichaam wordt gezien als geschenk waar je verantwoordelijk
voor bent
zorg voor dragen
respectvol mee omgaat
samenhang tussen dimensies
verklaart ten dele
werken rond seksualiteit zelden louter fysisch of
lichamelijk gegeven
veeleer contextueel gegeven waarbinnen de seksualiteit
een rol speelt: een voorval, een mop, een publicatie, een
film, enzovoort
rol van de media
jonge kdn worden via media geconfronteerd met allerlei beelden over
seksualiteit (cfr inleidende foto’s)
vaak misleidend – verkeerde info
kritische reflectie is nodig om te vermijden dat er
verkeerde perceptie ontstaat van wat gezond en
waardevol kan beschouwd worden op vlak van
seksualiteitsbeleving
onontbeerlijk! ouders en school reiken genuanceerde,
kindgerichte informatie en verhelderende inzichten aan
nl hoe gebruikt de mensen de mogelijkheden van zijn
lichaam (zijn seksualiteit) in de beleving van zichzelf en
zijn relaties met de anderen?
grensoverschrijdend seksueel gedrag
media – kdn ontkomen niet aanbepaalde beelden en informatie over
seksualiteit waar ze eigenlijk nog niet aan toe zijn
Gevolgen!?
schadelijk – kdn opzadelen met volwassen seksualiteit
verandert hun gedrag
invloed op biologische klok van kdn
zien van seksualiteit seskualiseert – hormonen worden
geactiveerd
Kdn imiteren seksueel gedrag (doktertje) spelen
te jong om gedrag te begrijpen
gedrag kan niet geplaatst worden
beschermen tegen stortvloed van seksueel getinte beelden
bepaalde beelden leren interpreteren
de ontwikkelingsniveaus
en seksuele vorming
ik – de ander - de anderen zeer herkenbaar aanwezig
kdn geven met hun lichaam uitdrukking aan zichzelf en hun relatie met anderen
Iedereen heeft nood aan lichamelijke nabijheid
!verschillende manieren van mee omgaan
belangrijk:
kdn ervaren dat lichamelijke uitingen tussen mensen die elkaar graag
zien gezond en nodig zijn
respectvol opstellen tegenover anderen
grenzen respecteren
taboes misschien verdwenen – goede relaties en seksualiteit zijn
geenszins een vanzelfsprekendheid
goede informatie!?
ouders – leerkrachten spelen een belangrijke rol
er over praten – gezamenlijk visie – veilige basis, duidelijke contouren
kdn gelijkgerichte en waardevolle info geven die bijdraagt tot een
evenwichtige seksualiteitsbeleving
de ontwikkelingsdomeinen en
seksuele vorming
zelfvertrouwen
eigen lichaam aanvaarden
goed in je vel zitten
eigen kwetsbaarheid juist inschatten, kunnen mee omgaan
zich op seksueel vlak weerbaar kunnen opstellen
omgaan met eigen gevoelens
bij zichzelf
herkennen dat gevoelens aan grondslag liggen van
bepaald gedrag (knuffel, hand in hand, …)
ervaren dat aanrakingen en bepaalde gedragingen
invloed hebben op gemoedstoestand (onzeker
worden bij opdringerigheid, warm gevoel bij
liefkozingen, …)
gevoelens op een genuanceerde en respectvolle
manier uiten
inlevingsvermogen in anderen
aanvoelen wanneer je iemands persoonlijke ruimte
binnendringt
rekening houden met de persoonlijke gevoelens van iemand
aanvoelen waarom iemand bepaald gedrag vertoont
sociale competentie
zich vlot en gepast kunnen uitdrukken in de relatie met de
andere(n)
respect tonen voor andere sekse
rollenpatronen durven doorbreken
waarde- en normbesef
ervaren dat er verschillende meningen bestaan over naaktheid
ervaren hoe cultuurverschillen aan de basis kunnen liggen van bepaalde
gedragingen
zich niet laten leiden door vooroordelen
samenhang tussen dimensies seksuele opvoeding + samenhang met
ontwikkelingsniveaus en –domeinen van relationele vorming
 specifiek inhouden en daaraan gekoppeld specifieke doelen voor
seksuele opvoeding
samengevat
p 33
De seksuele vorming in de katholieke basisschool wil
aansturen op een gezonde en zinnige seksualiteitsbeleving
bij kinderen. Daarbij wordt uitgegaan van een benadering
vanuit verschillende, samenhangende dimensies: de
morele, de sociale, lichamelijke, de emotionele, de
cognitieve en de religieuze.
Los van die specifieke benadering wordt seksuele vorming
ook gezien als een bijzonder toepassingsgebied voor
relationele vorming. Daarbij worden de drie
ontwikkelingsniveaus en de vijf ontwikkelingsdomeinen van
relationele vorming toegepast op het thema ‘seksualiteit’
Relationele vorming toegepast op seksuele vorming
ik
P 33
SEKSUELE
VORMING
de
Andere(n)
Met dank aan Kris De Ruysscher en Christine De Medts voor
de schema’s