Document

SUGGESTIES voor een OKRA PAASVIERING 2009
I. Samen het leven kleuren.
OKRA viering rond ‘Samen het leven kleuren’.
Elementen voor een viering, gebedsdienst of bezinningsmoment.
II. De zegen van sociale zekerheid.
Paasviering OKRA rond sociale zekerheid.
Elementen voor een viering, gebedsdienst of bezinningsmoment.
III. Aandacht voor Wereldsolidariteit in de viering.
samenstelling van de vieringen: Jean-Paul Vermassen, ACW
OKRA-Algemeen secretariaat
Haachtsesteenweg 579 (postbus 40) te 1031 Schaarbeek
Tel 02 246 44 41 email [email protected]
I. OKRA viering rond het jaarthema ‘Samen het leven kleuren’.
Ter inleiding.
Onze wereld wordt overal veelkleurig. Ook in België is de aanwezigheid
van andersgekleurde Belgen en vreemdelingen een steeds opvallender
gegeven. In meer dan 10 Vlaamse steden bedraagt het aantal
vreemdelingen 10 tot 20 procent van de stadsbevolking.
Natuurlijk verloopt deze evolutie niet rimpelloos. En het is begrijpelijk dat
vele mensen bezorgd zijn over zo’n ingrijpende maatschappelijke
verandering. We maken bij ons én wereldwijd een grote overgangstijd
mee: overal wordt de samenleving een regenboog van culturen en
godsdiensten. Het is niet eenvoudig. Maar het biedt ook nieuwe kansen.
En het kan: verbondenheid in verscheidenheid is mogelijk.
Voor wederzijds respect en een goede interculturele samenwerking, willen
we bidden in deze viering. We blijven geloven in het visioen dat de Bijbel
ons voorhoudt: vrede en gerechtigheid voor heel de schepping. OKRA wil
zich inschakelen in deze droom.
Het zou toch mooi zijn als…
Als elk volk
recht krijgt op menswaardig welzijn en rechtvaardige welvaart,
als elk land
zorg besteedt aan verscheidenheid binnen democratie,
als elke cultuur
zoekt naar verbondenheid met andere culturen,
als elke etnische groep
recht krijgt op de eigen kleur
en oog heeft voor de bijdrage aan het land waar ze wonen,
als elke godsdienst de eigen rijkdom deelt met anderen
en de eigen zwakheden ziet en wegwerkt,
als elke gemeenschap, naar anderen luisterend,
de eigen stem mag verheffen,
als elke organisatie de eigen weldaden aan de samenleving schenkt
en niet de weldaden van de andere benijdt,
als elk denken de eigen leemte kan erkennen
en blij kan zijn met de aanvulling en opbouwende kritiek van anderen,
zou dat niet een droom van een wereld worden?
Gebed om onze ommekeer.
We zijn bang.
Zullen vreemdelingen onze eigenheid respecteren?
Zullen ze niet hun godsdienst en cultuur aan ons opleggen?
2.
Jezus, voorganger in vertrouwen,
kalmeer onze angst.
Doe ons verder gaan in vertrouwen en hoop op wederzijdse toenadering.
Keer ons om, Heer.
Of: Heer, ontferm u over ons.
Wij zijn kritisch.
Zijn vreemdelingen zelf wel begaan met verdraagzaamheid en verzoening?
Zijn vreemdelingen zelf wel bereid zich in te schakelen in ons land?
Jezus, doe ons kritische vragen stellen in een opbouwende sfeer. Maak
ons vol begrip en schenk ons het vermogen om anderen te laten groeien
in integratie.
Keer ons om, Heer.
Of: Christus, ontferm u over ons.
Wij zijn afwachtend.
We nemen zelf geen initiatief tot contact.
We rijden door hun straten, we wandelen langs hun huizen en
vergaderplaatsen. We gaan hun gebedsplaatsen voorbij.
Doe ons verder gaan: doe ons eerst contact opnemen met onze
andersgekleurde medemens en laat ons luisteren naar hun verhaal.
Keer ons om, Heer.
Of: Heer, ontferm u over ons.
Openingsgebed.
Gij spreekt in vele talen, woont in vele landen.
Gij kijkt met vele gezichten, schildert met vele kleuren.
Ja, Gij zijt een veelkleurige God.
Gij zijt de God van de regenboog.
Klop aan het gehoorbeen van mensen,
klop op de poort van volkeren en culturen,
klop op de deur van synagoge, kerk en moskee
en open uw gelovigen en geloofsgemeenschappen.
Open de wereld
voor het wonder van vereniging in verscheidenheid,
voor de zaligheid van vrede in verschil,
voor de vervulling van heel de aarde
met gerechtigheid en verbondenheid.
Gij, God van de kleurenboog,
schilderend met vele kleuren, stort over de wereld
uw Geest van verzoening uit
vandaag en alle dagen die komen.
Amen.
3.
Eerste lezing.
Gelijk en eigen.
Gelijk is maar gelijk.
Als iedereen ‘enkel maar gelijk is’... dan zijn we allemaal om het even.
Wat voegt onze inbreng in het geheel dan nog toe?
Wat maakt het onze dan nog uit?
Het verschil maakt pas iets aantrekkelijk.
Het eigene maakt juist iemand boeiend.
De anderen die niet zijn zoals wij zijn, kunnen ons verrijken.
Gelijkheid, dat is het juridische niveau. Niet onbelangrijk: want iedereen
moet recht krijgen op een gelijke, gelijkwaardige behandeling.
Als Christelijke Arbeidersbeweging hebben we er lang moeten voor vechten.
De kostbare verworvenheid van gelijke kansen moet
behouden en uitgebreid worden, voor iedereen.
Maar gelijkheid is ontoereikend in menselijke relaties.
Gelijkheid sluit niet in wat eenieder zo bijzonder maakt:
het eigene, het eigen-aardige van elk.
Let wel: eigenheid in sociaal perspectief is niet
de eigen eigenheid eerst stellen of nastreven.
Zorg voor eigenheid in sociaal perspectief is:
zorg voor de eigenheid van de ander,
voor de unieke inbreng van de ander.
De eigenheid laat niet toe de ander tot een pion te maken
in een organisatie, in de samenleving en in de politiek.
Wat eigen is aan mensen, kan hen niet ontnomen worden.
Mensen kunnen nooit eigendom worden van anderen.
We mogen de anderen niet herleiden tot wat past en niet past
in onze eigen plannen, in ons eigen streven.
Andersgekleurde medemensen kunnen nooit helemaal op ons gelijken.
Ze mogen zichzelf blijven met hun cultuur en godsdienst
zoals wijzelf ook in onze eigenheid moeten gerespecteerd worden door hen.
Elkaar niet toe-eigenen is elk zijn eigen kleur gunnen,
is samen kleur geven aan een veelkleurige samenleving.
Eigenaardig en toch evenwaardig. Gelijk en toch ongelijk.
Dat is het geheim van samen kleur geven
aan een interculturele samenleving.
Evangelie: Jezus onderweg naar Tyrus, Sidon en Dekapolis (Marcus 7, 24-30)
24 Hij ging weg en vertrok naar de omgeving van Tyrus.
Daar nam hij zijn intrek in een huis,
en hoewel hij niet wilde dat iemand dat te weten zou komen,
lukte het hem niet onopgemerkt te blijven.
4.
25 Integendeel, er kwam al meteen een vrouw
die over hem gehoord had naar hem toe,
en zij viel voor zijn voeten neer.
Ze had een dochter die door een onreine geest bezeten was.
26 Deze vrouw was van Syro-Fenicische afkomst en geen Jodin;
ze smeekte hem om bij haar dochter de demon uit te drijven.
27 Hij zei tegen haar: ‘Eerst moeten de kinderen genoeg te eten krijgen;
het is niet goed om de kinderen hun brood af te pakken en het aan de
honden te voeren.’
28 De vrouw antwoordde: ‘Heer, de honden onder de tafel eten toch de
kruimels op die de kinderen laten vallen.’
29 Hij zei tegen haar: ‘Dat hebt u goed gezegd. Ga naar huis, de demon
heeft uw dochter al verlaten.’
30 En toen ze thuiskwam, lag haar kind op bed en bleek de demon
verdwenen te zijn.
Inspiratie voor een preek.
Joodse wetten mogen geen rem zijn op Gods openheid voor alle mensen
en volkeren. De God van het uitverkoren volk richt zich niet alleen tot de
joden maar via de joden tot allen.
Openheid in geloof, toegang tot de God van Abraham voor alle volkeren,
dat is het wat er nodig is!
De weg naar dit inzicht was lang en moeizaam voor de joodse godsdienst.
Wellicht was het ook voor Jezus een evolutie in zijn visie en denken.
Voor de eerste christenen duurde de doorbraak naar openheid voor de
heidenen nog een hele tijd. Er was iemand als Paulus voor nodig om de
deuren van het christelijke geloof wijd open te zetten en iedereen zomaar
van harte welkom te heten.
In Mc 7,24-30 lezen we het verhaal over een niet-jodin die Jezus
ondervraagt over de visie en zijn missie. Jezus vertelt haar dat hij niet
gekomen is voor haar, een heidin, maar enkel voor de kleinen van Israël.
Maar deze Griekse vrouw verdedigt zich met kracht: waarom zou de zorg
voor joden en de zorg voor niet-joden niet kunnen samengaan?
Als God een God is voor iedereen, doet Hij dan de joden tekort?
Een vrouw beweegt Jezus. Een vrouw argumenteert zo sterk dat Jezus zijn
wezenlijke opdracht bijstuurt. Wat een sterk en mooi verhaal!
Godsdienst is er in dienst van mens en wereld. Godsdienst verliest niets
maar wint alles in de mate dat het mee evolueert met de vragen en noden
van de mensen en samenleving. Als godsdienst niet dient, dient …
De evangelist Marcus probeert met dit verhaal zijn aarzelende medegelovigen over de brug te krijgen: de brug van joden naar niet-joden, de
brug van de God van de joodse wet naar de God van liefde voor allen.
We durven het verhaal over de Syro-Fenicische vrouw en Jezus
actualiseren en in verband brengen met de uitdaging van de
5.
andersgekleurde en andersgelovige moslims in ons land. We denken in het
bijzonder aan het appèl van de moslimvrouwen aan het adres van ons,
Vlaams autochtonen en christenen in Vlaanderen. Moslimvrouwen van
Turkse, Marokkaanse of Pakistaanse afkomst: ze zoeken soms in het
symbool van hun hoofddoek een identiteit om te overleven.
Hebben we voldoende begrip voor hun zoektocht en strijd.
Wie luistert naar hen? Wie leeft zich in in hun verhaal?
Ze blijven zelf opkomen voor hun opvattingen en waarden, voor hun
waardigheid.
Wijzen ze ons niet op onze opdracht om allen met allen te verbinden,
over de verschillen heen van cultuur en godsdienst?
Ze vragen aan Vlamingen en christenen om hun onzekere en argwanende
houding te veranderen, om zich meer ontvankelijk op te stellen.
Ze willen onze godsdienst en cultuur niet negeren, ze willen onze
democratie en ons recht niet ongedaan maken. Ze willen ruimte voor hun
diepste eigenheid.
Moslimvrouwen kunnen zelfs de gelovige inzet en de pastoraal van
christenen verdiepen en vernieuwen. Wat betekent God nog voor ons,
christenen? Welke rol speelt Transcendentie nog voor hen?
Welke band heeft geloof nog met samenleving?
Voorbeden
Voor onszelf: dat wij bruggenbouwers worden tussen godsdiensten. Dat
wij muren afbreken tussen mensen en culturen.
Dat wij ons hart openen voor mensen en groepen die anders zijn.
Laten we bidden in de stilte van ons hart.
Voor Vlaanderen: dat het zich mag openen voor mensen die op de vlucht
zijn voor oorlog en geweld, voor mensen die een dak zoeken boven hun
hoofd en werk om te kunnen overleven.
Laten we bidden in de stilte van ons hart.
Voor de wereld: dat er wereldwijd meer werk wordt gemaakt van
rechtvaardigheid, waardig werk, waardige gezondheidszorg, waardige
erkenning van rechten, waardige sociale wetten.
Laten we bidden in de stilte van ons hart.
Voor vluchtelingen en vreemdelingen: dat ze de taal van hun land van
aankomst leren, dat ze hun bijdrage aan de samenleving leveren in het
land waarin ze vertoeven, dat ze zichzelf inschakelen, van harte.
Laten we bidden in de stilte van ons hart.
6.
Communiebezinning.
Jij kunt de eerste penseeltrek zijn.
Jij kunt de eerste klank zijn
in een lied dat mensen uit hun kot haalt.
Vrees niet, al is je eerste stemgeluid nog zwak.
Jij kunt de eerste vonk zijn
voor een vuur dat mensen in de buurt
van andersgekleurde medemensen brengt.
Vrees niet, al waait er nog een tegenwind.
Jij kunt de eerste korrel zijn
voor een veld met bloemen van verdraagzaamheid.
Vrees niet, al staan er nog distels tussen de bloemen.
Jij kunt de eerste druppel zijn
van een bron die mensen verzamelt en opricht uit onbehagen of angst.
Vrees niet, al liggen er nog stenen voor de bron.
Jij kunt de eerste penseeltrek zijn
in een kleurenboog die culturen en godsdiensten verenigt met elkaar.
Vrees niet, al is de regenboog nog niet zo divers.
Slotgebed.
Jahwe, God van Jezus, Allah,
wees in gelovigen
bron van openheid,
stroom van barmhartigheid.
Wees voor hen
gids voor toenadering,
stimulans tot verbinding.
Leer hen om de eigen religieuze beleving
te verbinden met de religie van andersgelovigen.
Maak elk nederig in het eigen godsdienstig denken,
maak elk behoedzaam in het eigen gelovig spreken.
Jahwe, God van Jezus, Allah,
gehuld in het verborgene:
wordt voor gelovigen
steeds meer de Mysterievolle,
wordt in gelovigen
steeds duidelijker vermijding van het opeisen van de enige waarheid,
wordt radicale afwijzing van extreem godsdienstig denken
en fanatiek geloven.
7.
Gij, Mysterievolle kracht tot verbondenheid,
wordt alsmaar luider en krachtiger:
oproep tot eenheid tussen mensen,
wordt een steeds scherpere vraag
tot onvoorwaardelijke verbondenheid
aan het adres van joden, christenen en moslims.
Wees in ons hier aanwezig
weg naar grensverleggende goedheid
en liefde van allen voor allen.
Wees in ons aanzet tot de kleurenboog van respect en dialoog,
tot een wereldwijde vredesboog.
Amen.
8.
II. Paasviering OKRA rond sociale zekerheid.
Dit is een hard en taai menselijk en maatschappelijk mechanisme:
“Wie heeft, wie van goede sociale komaf is,
komt met zoveel troeven in de samenleving
dat hij alleen nog meer kan krijgen.
Wie niet veel heeft gekregen, die verliest nog.
Dat is de basis van sociale ongelijkheid.”
Herman Deleeck
Daarom is een sociaal beleid nodig:
herverdeling van talent en culturele mogelijkheden.
Daarom zijn er mensen nodig die kiezen voor actie voor rechtvaardigheid.
Daarom zijn er mensen en groepen nodig die solidair - willen - zijn.
“ De zegen van sociale zekerheid. “
Een leefbare samenleving zonder sociale zekerheid,
het is een illusie.
Ter inleiding.
Om rijkdom eerlijk te verdelen,
om solidair te blijven met kleinen en kwetsbaren, zieken en armen,
om een rechtvaardige samenleving op te bouwen met welzijn voor allen,
Daarom moet het stelsel van sociale zekerheid overeind blijven.
Daarom is er een sociale politiek nodig en
verenigingen die mensen bewegen tot solidariteit
én met sociale beleidsvoorstellen wegen op de politiek.
Waardig leven voor werklozen en kwetsbaren,
waardig leven voor zieken en ouderen.
Daarvoor blijft OKRA opkomen.
Daarvoor bidden we in deze viering.
Voor behoud van sociale zekerheid.
Dat mensen kunnen blijven genieten
van de zegen van een waardig inkomen, levenslang.
Opdat mensen kunnen opstaan uit armoede.
Opdat kunnen verrijzen ook al tijdens dit leven op aarde.
9.
Openingsgebed
God
Als gij in Jezus toont wat ge droomt met de wereld
dan weten we wat ons te doen staat:
gaan naar de mensen die niet in de krant en op tv komen.
Gaan naar de mensen die in de economische en godsdienstige ideologie
geen plek en rol krijgen.
Laat ons, in Jezus’ spoor, het wonder meemaken:
uitgeslotenen tonen de hardvochtigheid van rijken, groten en machtigen.
Eenvoudigen leren de ene waarheid die mensen vervult:
aandacht en attentie, solidariteit en sociale verbondenheid,
het is het belangrijkste wat er bestaat voor mensen.
Laten we ervoor kiezen:
de schijnwereld van schone woorden en vertoog,
de betovering van geld, bezit en eer achter ons te laten.
Gij zegt het ons al zo lang en het is telkens waarheid
voor wie het doet: daadwerkelijke naastenliefde doet mensen verrijzen,
zorg voor tastbare sociale zekerheid en begeleiding doet mensen leven.
Gij, God van opstanding en verrijzenis,
maak van ons hart een bron
van overvloed van barmhartigheid en gerechtigheid.
Amen.
Gebed ommekeer
Omdat wij ons niet genoeg laten
bewegen door mensen in armoede.
Heer, ontferm u.
Omdat wij ons niet genoeg inlaten
met een goede sociale wetgeving.
Christus, ontferm u.
Omdat wij niet genoeg
de band maken
tussen evangelie en strijd tegen onrecht.
Heer, ontferm u.
Eerste lezing.
Eerste keuzemogelijkheid: Ik ben de solidariteit.
Ik ben de solidariteit,
ik zie je staan,
ik luister.
10.
Ik ben de solidariteit,
ik voel je krenking,
ik ben geërgerd en opstandig.
Ik ben de solidariteit,
je verhaal laat me niet los.
Je gezicht zet me in beweging.
Je doet me schrijven, mailen en op bezoek gaan.
Ik ben de solidariteit,
ik kom in actie,
ik breng mensen bijeen,
wij kloppen op de deur van de politiek.
De afbouw van sociale zekerheid moet stoppen.
De heropbouw ervan moet herbeginnen.
Ik ben de solidariteit,
ik ben niet tevreden in de cocon van mezelf,
niet tevreden met mezelf alleen.
Ik kan niet leven zonder ook de zorg voor anderen.
Voor mij is de opdracht tot solidariteit levenslang,
het is een kwestie van waardig mens zijn,
van waardig medemens zijn.
Tweede keuzemogelijkheid: Sociale zekerheid? Dat is in mensentaal
Sociale zekerheid? Dat is in mensentaal:
een dak boven het hoofd, een warme living,
brood op tafel.
Sociale zekerheid? Dat is in mensentaal:
goed werk en een redelijk loon,
geen werkuren op het ritme van de verkoopcijfers,
onderwijs voor de kinderen.
Sociale zekerheid? Dat is in mensentaal:
een verantwoorde invaliditeitsvergoeding,
een pensioen dat toelaat om rustig oud te worden,
betaalbare gezondheidszorg,
een bijstandsverzekering voor hen die niets kunnen bijdragen.
Sociale zekerheid? Dat is in mensentaal:
maatschappelijke veiligheid.
Het is een plek voor kwetsbaren en gekwetsten,
een rol ook voor hen.
Sociale zekerheid, het is een systeem en een politiek.
Maar het is ook zorg, aandacht en erkenning.
Goddank, als er in een land sociale zekerheid is of blijft!!
11.
Derde keuzemogelijkheid: uit het boek Jesaja, hoofdstuk 58.
Zo spreekt God de Heer:
‘Wat Ik wil dat gij doet, dat is:
wat onrechtvaardig is veranderen;
waar mensen gekneld worden
ze ruimte geven
en waar ze verdrukt worden
vrijheid brengen;
Met al wie honger heeft uw brood delen,
arme zwervers in uw huis opnemen,
aan havelozen kleding geven,
en u niet onttrekken
aan de zorg van uw verwanten.’
Evangelielezing.
We denken vandaag niet enkel aan sociale zekerheid in ons land maar ook
en zeker ook aan sociale zekerheid voor de mensen in het Zuiden die het
nog meer nodig hebben dan wij, wereldwijd.
Wereldsolidariteit zet zich daarvoor in namens de Christelijke Arbeidersbeweging.
Matteüs 25, in het Zuiden, anno 2008.
Wij hadden geen eten,
jullie zorgden voor rechtvaardige handel.
Wij hadden geen drinken,
jullie leerden ons ontwikkeling.
Wij hadden geen dak boven het hoofd,
jullie bouwden voor ons sociale woningen.
Wij waren eenzaam en kregen geen bezoek,
jullie maakten met ons sociale verenigingen.
Wij liepen doelloos door de straten,
jullie gaven ons waardig werk.
Wij werden ziek,
jullie werkten aan een solidaire ziekteverzekering
en een toegankelijke gezondheidszorg.
Wij waren oud en afhankelijk,
jullie zorgden voor een pensioen en overlevingsinkomen.
Wij waren gelukkig met onze nieuwe sociale zekerheid
die jullie met ons uitbouwden.
12.
Tafelgebed: eerste keuzemogelijkheid.
Wij gaan de weg die velen zijn gegaan:
moe en verward, verdoofd, teneergeslagen.
Wij hadden zo gehoopt op ander nieuws:
vrede, bevrijding nog in onze dagen.
Dan komt een vreemde, sluit zich bij ons aan.
Hij vraagt: waarom zo droef en aangeslagen?
Weet je dan niet van opstaan uit de dood,
van de bevrijding uit verloren slagen?
Hij wandelt mee en opent ons de Schrift,
woorden vanouds, dat alles kan verkeren:
in al wie gaan de weg van ommekeer
zal onze God zijn toekomst investeren.
Hij zet ons hoofd en hart opnieuw in gloed,
de vlam van hoop doet hij opnieuw ontvonken.
Hij spreekt van liefde sterker dan de dood
over wie zijn in nood en dood verzonken.
Wij vragen hem: blijf bij ons, vreemde vriend.
Zie, het wordt avond, nacht is ons omgeven.
Wij hebben nog een lange weg te gaan,
deel eerst met ons het maal van overleven.
Hij gaat ons voor en breekt voor ons het brood,
hij heft de beker op het nieuwe leven, teken van toekomst en verrijzenis,
van de bevrijding, uit de dood geheven.
Jan van Opbergen
Tafelgebed: tweede keuzemogelijkheid.
Gezegend, Gij, eerste en laatste liefde,
schepper van den beginne tot vandaag,
bevrijder van weleer tot hier en nu,
tot aan dit Pasen van opstaan en opnieuw beginnen,
doorgaan met wat onbegonnen lijkt:
recht doen, vrede stichten, liefde doen.
Gezegend, Gij, eerste en laatste liefde,
die de zon laat schijnen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen, over de
vermoorde van amper drieëndertig en over de beul die schijnbaar het
eeuwig leven heeft.
Gij, weerloze in weergaloze liefde,
Gij, zonder hel om te straffen
en geen hemel om te belonen.
13.
Gezegend Gij, eerste en laatste liefde,
Geest van leven die ons in stilte zoekt en inspireert
om even goed en God te zijn als Gij – niet uit op onszelf alleen,
maar steeds weer uit naar anderen,
om in te voelen, mee te leven en recht te doen.
Gezegend, Gij, eerste en laatste liefde,
die opstaat en opleeft,
in mensen die in Jezus’ spoor
zich wijden aan hun medemensen,
zich geven aan de minsten, ten einde, ten dode toe.
Gezegend, Gij, eerste en laatste liefde,
die daarom hoopvol toeziet,
als wij hier opnieuw het leven van Jezus
en onze eigen toekomst verbeelden
door met elkaar te breken en te delen;
brood dat doet hongeren
naar meer en meer gerechtigheid,
en wijn die ons doet dorsten
naar echte, ongelogen vrede.
Gezegend Gij, eerste en laatste liefde,
licht dat ons verlicht om mens te worden,
en dat samen:
schijn over ons, kom bij ons met u Geest,
doe ons Jezus Christus herkennen
bij het breken van het ene brood
en het drinken uit dezelfde beker.
Jan van Opbergen
Mogelijke elementen voor een preek:
gedachten om bijeen te plukken, uit vier korte teksten.
Sociale zekerheid… toch niet weer naar de tijd van toen…
ouderdoms- en overlevingspensioenen
werkloosheidsvergoeding
arbeidsongevallenverzekering
beroepsziekteverzekering
gezinsbijslag, ziekte- en invaliditeitsverzekering
jaarlijkse vakantie, bijstand …
Als dit op de helling wordt gezet…
wat zegt dat over een samenleving.
Dat kan toch niet weer worden afgebouwd!!
Wat staat ons te doen om het monument
van de sociale zekerheid te behouden, te redden?
14.
solidariteit tussen
werkenden en werklozen, jongeren en ouderen
gezonden en zieken, mensen met een inkomen en mensen zonder
gezinnen zonder kinderen en gezinnen met kinderen …
Als mensen dit op de helling zetten…
wat zegt dat over een samenleving.
Dat mag toch niet verloren gaan!!
Wat staat ons te doen om de kostbare waarde
van de solidariteit levend te houden, te herstellen?
Het is nog altijd mogelijk, nog altijd betaalbaar.
Een waardige sociale zekerheid voor allen
het is nog altijd mogelijk, het is nog altijd betaalbaar.
Waar men er voor kiest,
waar men bereid is te blijven herverdelen,
waar men de nieuwe uitdagingen doorpraat en rechtvaardig opvangt,
waar men ook in verantwoorde besparingen of verschuivingen
sociale keuzes maakt, waar men nieuwe inkomsten zoekt.
Een waardige sociale zekerheid voor allen
het is nog altijd mogelijk, het is nog altijd betaalbaar.
Waar men mensen bewust maakt van het belang van solidariteit,
waar men mensen uitlegt hoe solidariteit werkt,
waar men mensen vertrouwen blijft schenken,
daar kan sociale zekerheid nog altijd.
Er zijn Europese landen die tonen dat het kan.
Als men echter de sociale zekerheid verder laat afbrokkelen
en als men de armoede laat toenemen,
als politici niet sociaal besturen,
als men signalen stuurt dat sociale zekerheid onbetaalbaar wordt,
als men mensen in de onzekerheid en onduidelijkheid laat,
als men de verheerlijking van de individuele verantwoordelijkheid
alsmaar sterker maakt, als men de ruk naar privatisering
en de druk van vermarkting laat voortgaan,
dan zal ook het sociale zekerheidssysteem verder afbrokkelen.
Er zijn Europese landen die tonen dat het inderdaad slechter kan…
De druk op sociale zekerheid,
het heeft te maken met economische en socio-politieke factoren,
met globalisering en externe concurrentie,
met de heropleving van neo-liberalisme
en met het minder sociaal reguleren van de economische markt.
Het heeft ook te maken met sociale en mentale factoren,
met het wegebben van het draagvlak voor sociale zekerheid,
15.
met het wegvallen van de steun van de brede groep van burgers en
groepen, met de keuze van individuen en bevolking
voor privatisering van sociale verzekering.
Wie sensibiliseert en mobiliseert voor sociale zekerheid?
Zien en oordelen om anders te handelen.
Hoe nabijer de ander is, hoe groter de solidariteit.
Is dat zo? Conclusie voor mij? Conclusie voor ons?
Er is een afnemende politieke wil om collectieve verplichte vormen van
solidariteit in stand te houden. Hoewel uit opinieonderzoek steeds weer
blijkt dat er een breed draagvlak is voor het in stand houden van de
sociale zekerheid, worden politieke partijen die een ander beleid voorstaan
hierdoor bij verkiezingen niet afgestraft!
Conclusie voor ons, voor onze opdracht, voor onze actie?
Solidariteit volgens van Dale is:
1. bewustzijn van saamhorigheid
2. en bereidheid om de consequenties daarvan te dragen.
Wat betekent deze tweeledige definitie voor onze actie?
De moderne mens: geïndividualiseerd en toch solidair.
Kan het? Is het zo? Wat betekent dat voor onze bewegingsdynamiek?
Willen mensen minder sociale zekerheid? Ja of neen?
Weten en beseffen mensen wie men hoe met sociale zekerheid blijft
insluiten? Ja of neen?
Onderlinge afhankelijkheid, wederzijds verantwoordelijkheidsbesef en
engagement, daar moeten we het van hebben met het oog op een nieuwe
samenleving. Is het zo? Wat betekent dat voor onze sensibilisering, voor
onze actie voor sociale zekerheid ?
Interpersoonlijke gastvrijheid, gift en erkenning van de een én van de ander.
Zo groeit meer motivatie voor structurele sociale zekerheid.
Akkoord of niet akkoord? Wat kan dat concreet zijn voor ons?
Sociale zekerheid: een veelzijdige uitdaging.
Wie weet nog waarover het gaat,
hoe het werkt?
Het is de informatieopdracht.
Wie kiest in tijden van onzekerheid omtrent de toekomst niet eerst voor
eigen zekerheid?
Het is de opdracht van het wegnemen van angst
en van het blijven inzetten op vertrouwen.
16.
Wie wil en kan na gewenning aan economische groei en toename van
materiële welvaart weer kiezen voor spirituele en sociale verrijking?
Het is een opdracht van omkering van waarden, van minder en
anders consumeren en van verdieping van kwaliteit van leven.
Wie kan in tijden van maximale lichamelijke behoeftebevrediging en van
verregaand oneindigheidsverlangen mensen weer de eindigheid laten aanvaarden en de gezondheidszorg in de laatste levensmaanden doen dalen?
Het is de inbreng valoriseren van spiritualiteit, ethiek, zingeving,
filosofie en religie?
Welke belangengroepen willen de sociale zekerheid afbouwen?
Welke politici willen of durven ze nog verdedigen?
Het is de opdracht van wegen op de politiek
en van mensen meenemen in politieke actie.
Wie durft en kan mensen voorgaan en meetrekken in de richting van de
nieuwe rechtvaardige duurzame samenleving (die we met velen wensen
maar nog niet halen, die mensen uitstellen maar waarvan ze weten dat ze
morgen bittere noodzaak zal worden).
Het is de opdracht van nieuw leiderschap van onderuit, van nieuwe
groepen van en voor een nieuwe wijze van leven en samenleven?
Voorbeden
Voor kinderen en vrouwen,
Voor eenzamen en oudere mensen,
die nog steeds de grootste slachtoffers
van onrechtvaardigheid zijn.
Laat ons bidden.
Voor arbeiders waar ook ter wereld
nog steeds kwetsbaar en afhankelijk
van het loutere winst-denken
van een economisch systeem dat wereldwijd domineert.
Laat ons bidden.
Voor alle mensen en groepen
die strijden voor arbeidersrechten en mensenrechten.
Dat zij de moed niet verliezen.
Dat zij elkaar vinden.
Dat hun strijd vruchten mag dragen.
Laat ons bidden.
17.
Voor alle gelovigen en godsdiensten,
dat zij elkaar zoeken,
dat zij het beste in elkaar oproepen:
godsdienst
als bron van barmhartigheid en verzoening,
als stimulans tot een verenigde wereld.
Dat zij het Pasen doen worden in de wereld.
Laat ons bidden.
Communiebezinning.
Eerste keuzemogelijkheid.
Rerum Novarum
was het begin van sociale zekerheid in ons land.
Het is een opdracht die te realiseren blijft.
De rechten van de kwetsbaren
sterker dan het gewicht van de sterkste
De zorg voor menswaardigheid
hoger dan het streven naar winst
De participatie van mensen
als tegengewicht tegen de verzakeling van kapitalisme
De dialoog met allen
in plaats van de dominantie van de machtigen
Het recht op eigenheid
na neokolonialisme
Een open rechtvaardige handel voor allen
geen overheersing van de markt door enkelen
De rijkdom van lokale producten
vrij van de nivellerende wereldmarkt
Opbouw en globalisering van sociale verzekering
in verzet tegen afwezigheid en afbraak van sociale zekerheid
Wel een open en gastvrije wereld
geen gesloten grenzen
De rijkdom van levensbeschouwing, spiritualiteit en religie
als tegengewicht tegen de armoede van materialisme
Multiculturele rijkdom
in plaats van eng nationalisme
18.
Geweldloosheid en gerechtigheid
tegenover geweld en oorlog
De christelijke arbeidersbeweging: het is een traditie die actueel blijft!
Tweede keuzemogelijkheid.
We blijven opkomen voor sociale zekerheid.
Alles verandert.
Mensen veranderen, de samenleving verandert, de wereld verandert.
Maar dit blijft zoals in Daens’ tijd:
zonder verbondenheid en solidariteit
is de aarde ‘woest’ en doods.
Zonder ‘we trekken het ons aan’
is macht en welvaart
er weer vooral voor de rijken.
Zonder sociale beweging
is er alleen liberale beweging.
Daarom deze vraag aan jou:
waarom zou jij niet meedoen?
Waarom kom je niet in onze sociale beweging?
Samen voor behoud van sociale zekerheid voor allen.
De kracht van mensen samen is sterker met jouw kracht erbij.
Kom met je talent, kom met je inzet.
Het zal jou veranderen, het zal de samenleving veranderen.
Alles verandert.
Mensen veranderen, de samenleving verandert, de wereld verandert.
Maar dit blijft zoals in Daens’ tijd:
onze aandacht voor kleinen en kwetsbaren verandert niet.
Onze sociale betrokkenheid geven we niet op.
We blijven het ons aantrekken.
We blijven opkomen voor sociale zekerheid.
Slotwoord.
Sociale zekerheid?
Waar een wil is, is een weg.
Waar solidariteit zegeviert,
is er geld genoeg voor sociale zekerheid.
Rijken wat minder rijk,
armen materieel en sociaal wat beter omkaderd!
Is dat teveel gevraagd? Is dat niet mogelijk?
Als we niet meer willen herverdelen,
waar gaan we dan naartoe?
19.
Dat weten we toch …
Dat leert ons de geschiedenis…
Slotgebed.
Word in ons.
God,
Gij, weg naar Pasen na Goede Vrijdag.
Word
rechtvaardig en barmhartig in ons.
Word verrijzeniskracht door onze liefde,
aandacht en zorg voor onze naaste-in-nood, dichtbij en veraf.
Word nieuw en vurig, oud en wijs in ons.
Word in ons tegenkracht van ontmoediging en berusting.
Blijf in ons honger naar gerechtigheid,
hoop op vernieuwing van de wereld.
Blijf in ons dorst naar vrede en solidariteit.
Blijf in ons voorvechter voor sociale zekerheid voor allen.
Dat wij uw Naam niet misbruiken.
Dat wij uw Verhaal niet verloochenen.
Dat wij het beste in uw
Traditie-van-sociale-menswording-‘in-Godsnaam’
niet verspelen.
Sterk ons daartoe
door het sacrament van uw Aanwezigheid,
door het sacrament van ons vriendschappelijk samenzijn in OKRA,
door deze Paasviering.
Amen.
20.
III. Aandacht voor Wereldsolidariteit in de vieringen.
MEDEDELING NA DE PREEK OF NA DE COMMUNIE.
Wereldsolidariteit is een deelorganisatie van de Christelijke
Arbeidersbeweging. Wereldsolidariteit zet zich namens de beweging in
voor solidariteit met het Zuiden.
Elk jaar voert WS een lentecampagne voor wereldwijde solidariteit. Dit
jaar gebeurt dit in samenwerking met de vakbond ACV en met andere
sociale organisaties. Ze zetten zich samen in voor waardig werk en voor
mondiale vrijheid van vereniging voor arbeiders.
Er zijn vele mogelijkheden
om het solidariteitswerk van Wereldsolidariteit te steunen:
1) Er is de gewone financiële bijdrage via omhaling, de kerkdeuractie met
enveloppe of de storting op rekening van WS.
2) Er is ook mogelijkheid om WS te steunen door wenskaarten,
kruidenmixen of magneten te verkopen. Ieder WS-product kost 5 euro.
Je kan natuurlijk ook je eigen product maken en verkopen ten voordele
van WS: lekkere wafels of pannenkoeken bijvoorbeeld.
3) De opbrengst van de verkoop van deze producten en alle andere acties
tijdens de Lentecampagne gaat naar de projecten van Wereldsolidariteit in
Afrika, Latijns-Amerika en Azië.
21.