De genetische revolutie! Nieuwe moleculaire therapieën: hoe zullen we kiezen? Zal het betaalbaar blijven? Jean-Jacques Cassiman Centrum Menselijke Erfelijkheid KULeuven Oorzaken van onbetaalbaarheid van kanker behandeling • Geneesmiddelen (nog/niet-terug-betaald); • Materiaal gebruikt tijdens behandeling • Honorarium supplementen (niet geconventioneerden..) • Kunstmatige voeding VLK Jaarrapport 2005 Cave!! Financiële en economische aspecten zijn belangrijk maar slecht een deelaspect van de hele problematiek!!!!! Context waarin de problematiek moet gesitueerd worden • De kennis revolutie: genoom testen en hun interpretatie • Toegang tot en betaalbaarheid van nieuwere therapieën: Orphan drugs, Cel therapie, Gen therapie, Medical devices Personalized medicine, Nanotechnology • Gewijzigde rol van de patiënten • De Europese dimensie Health or well-being? Is gezondheid = welzijn? Is welzijn = gezondheid? 1. De Kennis revolutie Whole Genomes in Hours for < 1000 € Oxford Nanopore Technologies, UK Januari 10, 2012 Chen et al. Cell 148, 2012 Genetische diversiteit is groter dan verwacht Individuele verschillen in DNA zie je in 1% van de bouwstenen! We dragen allen minstens 100-200 zeldzame varianten die ernstige ziekten kunnen veroorzaken. Dit is de prijs van de zeer recente explosieve groei van de wereldbevolking! EPIGENETICS RNAs (miRNA) controleren de functie van het DNA! EPIGENETICS: De functie van DNA wordt medebepaald door de omgeving! 2. Vroegtijdige opsporing Niet-invasieve Prenatale Diagnose (NIPD) de weg naar Eugenetica? “Why is the national lottery of genetic inequality fair, but measures to correct that inequality not?” Ronald Green, Babies by Design, 2007 3. Nieuwe behandelingen RIZIV gegevens januari 2012 Integrating virus Nonintegrating virus Oncolytic virus iPS O'Connor et al. Nature Reviews Genetics 7, 261–276 (April 2006) 4. Personalized medicine 5. Farmacogenetica “Personalized” Stratified Precision Individualized System Medicine Pharmacogenetics and Adverse Drug Reactions H. Haiser and P. Turnbaugh Science 336, 1253, 2012 5. De rol van patiënten 6. Europa DIRECTIVE 2011/24/EU OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 9 March 2011 on the application of patients’ rights in cross-border healthcare Article 1 Subject matter and scope 1. This Directive provides rules for facilitating the access to safe and cross-border healthcare and promotes cooperation on healthcare between Member States, in full respect of national competencies in organizing and delivering healthcare. Definitions For the purposes of this Directive, the following definitions shall apply: (a) ‘healthcare’ means health services provided by health professionals to patients to assess, maintain or restore their state of health, including the prescription, dispensation and provision of medicinal products and medical devices; Wat nu?? Een paar doordenkers! “Label what you know, what you do not know and what you believe accordingly. Many doctors confuse what they believe with what they know” “More support for doctors who council their patients not only for interventional medicine” “In the US screening for prostate cancer started in 1990; the first study to examine whether the screening might save lives was done in 2010” “Rational use of medicine not ration use of medicine” Dr Otis Brawley chief medical and scientific officer American Cancer Society Positieve aspecten > < Gevaren Mogelijkheid tot voorbereiden van de toekomst > < Risico voorspellen en verplichte preventie Efficiënte behandeling en monitoring > < Transhumanisme (genoom of microbioom) Behoud van solidariteit en betaalbaarheid > < Private verzekering ! Ongezond gedrag door - biologische factoren (verslaving, genetica…) - economische (goedkoop fast food..) - medische technologie (Statines…) Criteria voor selectie van nieuwe behandelingen bij levensbedreigende Kanker • Werkt het? (evidence based…) • Hoe goed werkt het? (bij iedereen, zolang het wordt toegediend..) • Willen de patiënten (hun familie) het? (nevenwerkingen..) • Hoe duur is het? Wordt het terugbetaald? Zijn deze criteria voldoende en wie zal die toepassen? Criteria voor selectie van patiënten met levensbedreigende Kanker die nog zullen behandeld worden 1. Leeftijd? Geslacht? 2. Sociale rol (belang)? Inkomen? 3. levenskwaliteit? Levensduur? 4. Kostprijs per QUALY? 5. Goede preventie? Roken? Overgewicht? 6. ……… Zijn deze criteria aanvaardbaar en wie zal die toepassen? Delivering affordable cancer care in high-income countries R. Sullivan et al. The Lancet Oncology, Volume 12, 10, 933 - 980, 2011 Enkele te beantwoorden vragen: 1. Prioriteiten in de gezondheidszorg? 2. Prioriteiten/transparantie in budgettering? 3. Recht op behandeling en recht op dekking van de kosten (terugbetaling)? 4. Solidariteit of partiële solidariteit binnen de verzekeringen? 5. Grenzen van de therapeutische hardnekkigheid? (Keuze van het levenseinde? Euthanasie, palliatieve zorg, sedatie, natuurlijke dood..?) DO NOTHING and hope it will go away