Colosseum

Romeinse Rijk
In het centrum van het oude Rome lag een enorm
amfitheater, het Colosseum. 50.000 enthousiaste
toeschouwers konden hier exotische roofdieren,
veroordeelde misdadigers en onverschrokken
gladiatoren zien optreden in de arena des doods.
11o.ooo
m3
kalksteen vormde de dragende constructie van het gebouw. De steenblokken zaten
met 300 ton ijzeren klampen aan elkaar. Om de klampen vast te zetten en roesten te
voorkomen, werd vloeibaar lood over de verbindingen gegoten.
30.000 werklui en slaven
waren er nodig voor de bouw
van het Colosseum. Om de
ondergrond stabiel te maken
moesten ze eerst 33.000 ton
aarde verwijderen en een 12
meter diep
fundament
aanleggen
voor de
loodzware
blokken
steen.
De bouw
duurde in
JAAR
totaal ruim
5
300
Planten
richtten veel
schade aan
aan het
metselwerk.
443 jaar
was het Colosseum de arena van
Rome. Keizer Vespasianus gaf de
opdracht tot de bouw, en in het jaar 80
was het klaar. In 523 ging het voor
langere tijd op slot, maar toen was het
al over zijn hoogtepunt heen. Vele
christenen waren in de ‘tempel der
demonen’ aan hun eind gekomen, en
toen hun religie de overhand had,
stopte het bloedvergieten. Vanaf 438
vonden er alleen nog gevechten met
dieren plaats, en uiteindelijk sloot het
Colosseum zijn deuren helemaal.
Historici denken dat er in de loop
der jaren misschien wel 500.000
mensen omkwamen in de arena.
160 standbeelden
van
goden en keizers stonden rond het hele
theater. Tussen de gladiatorengevechten
door werden christenen of misdadigers
gevoerd aan wilde dieren. De ogen van de
beelden werden dan vaak afgedekt om ze
het bloedvergieten te besparen.
14
Tijdens de vele eeuwen dat
het Colosseum niet gebruikt
werd, hadden allerlei planten
er vrij spel. Wortels van onder
meer de kappertjesplant
richtten veel schade aan het
oude metselwerk aan. In
totaal vonden botanici ruim
soorten
planten in
het theater.
2000 sestertiën kregen vrije mannen
doorgaans voor een vijfjarig contract als
gladiator in arena’s als het Colosseum.
Dit was maar 1,5 jaarloon voor een
gewone burger, maar het bood een
uitweg voor wie in de schulden zat.
dieren
9000
door Tobias Bro Stenbæk
Colosseum
kwamen om tijdens de
feestelijke inwijding van het
Colosseum. De wilde dieren
werden uit de verste
uithoeken van het rijk naar
Rome gebracht, en werden
dan gedood door speciale
gladiatoren – venatores – of
moesten zelf mensen
doden. In de pauzes tussen
de gladiatorengevechten
werden uitgehongerde
roofdieren als tijgers,
leeuwen, wolven en hyena’s
losgelaten op christenen
of misdadigers.
Historia 2 • 2013
Dit pdf-bestand is voor privégebruik. Daarom mogen er geen kopieën aan derden worden verstrekt en mag de link niet op internet (bijvoorbeeld in een e-mail of op Facebook) worden gedeeld. © Copyright Historia/Bonnier Publications - www.historianet.nl.
4
in cijfers
52
Tijdens de inwijding van de arena
vond een gigantisch bloedbad plaats.
’s Morgens waren er dierengevechten,
’s middags werden er misdadigers
gedood, en daarna vochten de
gladiatoren. 1000 gladiatoren kwamen
er om bij de opening. Die duurde
minuteN
3 keizers bouwden het Colosseum:
Vespasianus begon in het jaar 75 met de
bouw, maar stierf voor de inwijding. Titus,
de zoon van Vespasianus, voltooide het
werk, en keizer Domitianus, de jongere
broer van Titus, breidde het gebouw uit
met een enorm kelderstelsel.
keizer
vocht zelf in de arena, en wellicht waren
het er meer. Het bekendst is Commodus,
die regeerde van 180 tot 192 n.Chr. Naar
verluidt was zijn vader een gladiator, en
zou hij ruim 1000 overwinningen hebben
behaald. Maar dat is twijfelachtig. De
Romeinse historicus Dio Cassius schrijft
dat de keizer graag vocht, maar nooit in
het openbaar, waar hij ‘metaal en
mensenbloed meed’.
Ook keizer Hadrianus (117-138 n.Chr.)
vocht als gladiator in de arena.
Tijdens een zware aardbeving in
1349
shutterstock
1
dagen
100
meter hoog was het
Colosseum, zo hoog als
een flat van 17 etages.
Het ellipsvormige amfitheater was
189 meter lang en 156 meter breed.
Een tunnel van 60 meter verbond de
grootste school voor gladiatoren – Ludus
Magnus – met het Colosseum.
De arena in Rome was met afstand de
grootste en meest indrukwekkende van
het Romeinse Rijk. Maar ook in zo’n
230 kleinere amfitheaters – van Engeland
tot Afrika – vonden duizenden bloedige
gladiatorengevechten plaats.
Het publiek mocht gratis op de
tribunes van het Colosseum
plaatsnemen. Er waren secties voor
verschillende rangen en standen.
Bij de arena zaten de keizer met
zijn gevolg en de Romeinse elite op
marmeren zitplaatsen. Vrouwen, die
de gruwelijke taferelen niet van
dichtbij mochten zien, zaten
helemaal bovenin op houten banken.
Dankzij de talrijke trappen en
gangen konden de 50.000
toeschouwers het Colosseum
binnengaan en verlaten in slechts
stortte een groot deel van de
zuidelijke gevel van het amfitheater in. Niet alleen het Colosseum moest het
ontgelden: ‘veel oude gebouwen, verwaarloosd door de burgers en bewonderd
door reizigers vervielen tot puin’, schreef de Italiaanse dichter Francesco
Petrarca. Niemand wilde
de arena herstellen, en
de stenen werden
gebruikt om de stad
Een aardbeving
legde het Colosseum
in Rome in puin.
weer op te bouwen na
de natuurramp.
4o.ooo.ooo.ooo
lire* kostte de restauratie van het Colosseum tussen 1993 en 2000.
*40 miljard Italiaanse lire is ruim 20 miljoen euro.
Historia 2 • 2013
15
Dit pdf-bestand is voor privégebruik. Daarom mogen er geen kopieën aan derden worden verstrekt en mag de link niet op internet (bijvoorbeeld in een e-mail of op Facebook) worden gedeeld. © Copyright Historia/Bonnier Publications - www.historianet.nl.