Het proces

Inleiding politieke sensitiviteit
Ter gelegenheid van het 5-jarig lustrum
van de Rijksacademie
voor Financiën en Economie
Politieke sensitiviteit
• Politieke en bestuurlijke sensitiviteit
gaat niet over je eigen politieke
opvatting, perceptie of gevoel.
• Is het te leren of moet je het hebben?
• Politieke gevoeligheid vraagt een
specifiek bewustzijn van de
omgeving
Om politiek sensitief te kunnen
zijn, moet je:
–
–
–
inzicht hebben in
percepties/opvattingen binnen de
relevante arena’s
zicht hebben op de daaruit
voorkomende spanningsverschillen
tussen die verschillende arena’s
Spanningsverschillen zijn aan de orde
van de dag
Denken in arena’s:
• De ambtelijke arena
• De journalistieke arena
• De politieke arena
• De maatschappelijke
arena
Ambtelijke arena:
• Gevoelens binnen de ambtelijke arena kunnen
afwijken van die in andere arena’s
• Ook binnen het departement kan dit zo zijn
• Naast de inhoud van een nota is het proces van
beleidsvorming en besluitvorming van belang
• Ontwikkel inzicht in de verschillende percepties in
verschillende fase van de beleidsvorming
• Hoe hoger de positie, hoe minder deelname aan de
maatschappelijke arena, (ivoren toren)
POLITIEKE GEVOELIGHEID IS:
• Inzicht hebben in de verschillen
• De verschillen kunnen benoemen
• Niet veroordelen, maar ermee om kunnen
gaan
• Het gaat dus om het ontwikkelen van een
antenne die piept op het moment dat je
gevoelens of beleving substantieel afwijkt
van die in een andere arena
Politieke arena:
• Politiek kan spanningsverschillen niet
negeren
• Afname van begrip en uiteindelijk
vertrouwen
• Politicus verantwoording afleggen
• Lukt het, dan neemt spanningsverschil af
• Lukt het niet, dan loopt het op,
uiteindelijk beleid aanpassen
Journalistieke arena
•
•
•
•
•
•
•
Verschillende functies:
Informeren
Inzicht verschaffen in achtergronden
Oordeelsvorming (eigen spanningniveau)
Opsporen van spanningsverschillen
Soms een ander belang (2 maal nieuws)
Stel je eigen belang en boodschap centraal
lezen van kranten:
•
•
•
•
•
•
Welke krant lees je en waarom?
Meest gelezen krant?
Drie vragen:
Waarom moet ik er iets mee? (spanning duiden)
Wat kan ik er mee? (Spanning overbruggen)
Op welke wijze zet wie een vervolgstap? (hoe en
door wie de spanning overbruggen)
Maatschappelijke arena
• Naast je professie
ook burger
• Luister en leer van
signalen
• Je werkt voor deze
arena!
Hoe kun je handelen?
Spanningsverschillen vergroten of verkleinen:
1
2
3
4
De inhoud, zoek tegenstelling of overeenkomst
Het proces centraal stellen, waar, wanneer, met
wie en hoe gaan we het proces inrichten?
De vorm: een werkbezoek, een informeel
gesprek, en focus groep, een
achtergrondinterview, ect.
Gedrag en overtuiging: wat straal je uit?
Stel jezelf de volgende vragen:
• Pro actief handelen versus re actief?
• Wie voert de regie?
• Hoe hang ik boven de inhoud? (het
proces centraal)
Hoe breng je het proces in beeld?
• Welke actoren zijn van belang?
• In welke fase van het proces?
• Wie treedt in contact met deze
actoren?
• Wanneer en op welke wijze?
• Hoe koppel je terug en hoe vaak?
• Een goed hulpmiddel is het maken van
een actoren analyse
Actorenanalyse
VEEL BELANG
MACHT/BEVEL
INVOLVEREN
SAMENWERKEN
WEINIG INVLOED
VEEL INVLOED
CONSULTEREN
INFORMEREN
WEINIG BELANG
Tot slot:
• Een eerste kennismaking maar niet
meer dan dat,
• Bij vragen altijd contact opnemen
• De presentatie is down te loaden via
www.politea.nl
Met dank voor jullie aandacht!
En veel plezier met het
verleggen van je Grenzen
vandaag!