advertorial minister van BZK. Na opname in het RPS dient binnen twee jaar te worden beoor­ deeld of de gronden voor signalering nog bestaan. Indien na het verstrijken van twee jaar geen verzoek tot handhaving van de personalia in het RPS bij de minister van BZK wordt ingediend, vervalt de signalering van rechtswege. Geregistreerd! En dan? Hoe werkt het Register Paspoortsignaleringen precies en wat gaat er veranderen? In het Register Paspoortsignaleringen (RPS) staan personalia van personen van wie het paspoort geweigerd of vervallen verklaard kan worden. Een aantal bevoegde instanties kan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) verzoeken om een persoon in dit register op te nemen. Het RPS is een register dat dagelijks in beweging is. Er zijn momenteel ongeveer 3.800 personen in dit register opgenomen. Verschillende gronden voor registratie Personen kunnen om verschillende redenen worden opgenomen in het RPS. In de artikelen 18 tot en met 24, 47 en 48 van de Paspoortwet zijn de gronden voor opname in het RPS opgesomd. Personen worden in het RPS opgenomen bijvoorbeeld als ze onzorgvuldig omgaan met het aan hen verstrekte reisdocument. Hierbij kan gedacht worden aan het meervoudig doen vermissen en beschadigen van reisdocu­ menten. Maar ook het frauderen met reisdocumenten. Ook personen waarvan het gegronde vermoeden bestaat dat zij zich door verblijf buiten het Koninkrijk zullen onttrekken aan opgelegde straffen of betalingen aan de overheid kunnen in het register terechtkomen. Tot slot kunnen personen in het RPS worden opgenomen in verband met de inhouding van een van rechtswege vervallen reis­document of ter inhouding van een reisdocument van een minderjarige waarvan de toestemming tot verstrekking is ingetrokken. Wie verzoekt en wie registreert? De Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG) beheert het RPS namens de minister van BZK. Deze beheerderstaak bestaat uit het op­nemen, bijhouden en verwijderen van personalia uit het RPS. De minister van BZK is ook verantwoordelijk voor het verspreiden van de signaleringslijst onder de instanties die bevoegd zijn een reis­ document uit te geven en in te houden. In de Paspoortwet staan ook de instanties genoemd die bij de minister van BZK een verzoek kunnen indienen tot opname in het RPS, de zogenoemde ‘signalerende instanties’. Dit zijn bijvoorbeeld het Openbaar Ministerie, de Belastingdienst, de Gemeentelijke Sociale Dienst en de rechter-commissaris. Maar ook bijvoorbeeld de Dienst Uitvoering Onderwijs kan zo’n verzoek doen in verband met een onbe­ taalde studieschuld. De signalerende instanties zijn verantwoor­ delijk voor de signalering. Zij moeten een dossier hebben waarin onderbouwd wordt dat is voldaan aan de signaleringscriteria. Wordt hier niet meer aan voldaan, dan moeten de personalia van de betrokken persoon worden verwijderd uit het RPS. Dit door middel van een ‘verzoek tot verwijdering uit het RPS’ gericht aan de Op grond van de registratie in het RPS kán de paspoortuitgevende instantie besluiten een aangevraagd paspoort te weigeren of een reeds verstrekt paspoort vervallen te verklaren. De minister van BZK stelt de persoon na opname van diens personalia in het RPS hierover per brief in kennis (mits er een adres bekend is in de Basisregistratie Personen). Tegen de opname in het RPS staat geen bezwaar of beroep open. De opname in en verwijdering uit het RPS zijn geen van beide besluiten in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Registratie heeft namelijk pas een rechtsgevolg op het moment dat de paspoortuitgevende instantie, vaak de gemeente, weigert een paspoort te verstrekken of besluit een uitgegeven paspoort vervallen te verklaren. Voorafgaand aan het besluit tot vervallen­ verklaring of weigering moet het voorgeno­ men besluit bekendgemaakt worden aan de gesignaleerde. De gesignaleerde persoon kan binnen twee weken aan de paspoortuit­ gevende instantie vragen het definitieve besluit aan te houden, om vervolgens in contact te treden met de signalerende instantie. In het contact zal de gesignaleer­ de met de signalerende instantie overeen­ stemming proberen te bereiken over het behouden of verstrekken van een paspoort, al dan niet met een beperkte geldigheid of territorialiteit. De signalerende instantie adviseert de paspoortuitgevende instantie over het behouden of verstrekken van een paspoort. De uitgevende instantie neemt de uiteindelijke beslissing en stelt de minister van BZK hiervan in kennis in verband met de verwerking van die informatie in het RPS . Tegen het besluit tot weigering of vervallen­ verklaring kan betrokkene vervolgens in bezwaar en beroep gaan. Een signalering in het RPS heeft geen gevolgen voor de verstrekking van een Nederlandse identi­ teitskaart (NIK). Een NIK kan nooit geweigerd of vervallen verklaard worden. RPS en het Opsporingsregister Om een reisdocument vervallen te verkla­ ren, moet dit feitelijk in handen zijn van de tot vervallenverklaring bevoegde instantie. Om de inhouding van het reisdocument te bespoedigen kan RvIG op verzoek van de signalerende instantie de personalia doorgeven aan de Landelijke Eenheid (politie). De Landelijke Eenheid neemt de gegevens op in het Opsporingsregister dat, in tegenstelling tot het RPS, door de politie bij controles en bij de grenspassage door de Koninklijke Marechaussee wordt geraadpleegd. 24-uursdienstverlening De actualiteit van de signalering dient bij voortduring geverifieerd te worden bij RvIG. Op ieder moment van de dag worden personalia opgenomen en verwijderd uit het RPS. Als het een opname of verwijdering van personalia betreft van een persoon die woont in een Nederlandse gemeente, ontvangt de desbetreffende gemeente van inschrijving op het moment van opname of verwijdering een zogenaamd ‘vrij-bericht’ in zijn GBA-mailbox. Maandelijks ontvan­ gen de uitgevende instanties een totaallijst van alle opgenomen personalia in het RPS. Colofon Rijksdienst voor Identiteitsgegevens Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Postbus 10451 | 2501 hl Den Haag [email protected] | www.rvig.nl t (088) 900 10 00 Daarom dient RvIG altijd bereikbaar te zijn. RvIG heeft hiervoor een 24-uursservice. Nieuwe ontwikkelingen Op dit moment wordt de efficiëntie en effectiviteit van het RPS geëvalueerd. De uitkomsten dragen bij aan verdere vervolmaking van de werkwijze en opzet van het RPS. Op 7 juni 2016 heeft de Tweede Kamer ingestemd met het wetsvoorstel tot wijziging van de Paspoortwet in verband met het van rechtswege laten vervallen van reisdocumen­ ten van personen aan wie een uitreisverbod is opgelegd door de minister van VenJ. Volgens het wetsvoorstel mag aan die betreffende personen geen paspoort of NIK worden verstrekt, maar alleen nog een vervangend document waarmee reizen buiten het Schengengebied niet meer mogelijk is. Er wordt een nieuwe grondslag gecreëerd voor opname van deze personen in het RPS. De circulaire ‘Signaleringsprocedure Paspoortwet bij vermoeden van misbruik met reisdocumenten’, behorend bij artikel 24, onder b, van de Paspoortwet uit 2011, wordt aangepast. De directe aanleiding zijn tekstuele aanpassingen als gevolg van de aangepaste wet- en regelgeving. Procedureel vindt er geen wijziging plaats. Gelieerd aan de circulaire zijn twee handzame werkinstructies ontwikkeld door RvIG. De werkinstructies moeten het werk voor de ambtelijke professional van de uitgevende instanties makkelijker maken en helpen bij het correct uitvoeren van de (bestaande) signaleringsprocedure. Noot: Dit artikel is tot stand gekomen met de medewerking van Aarti Jewlal en Noreen Sheikh Akram-Gointhi van de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG).