Share holder value - ST

Column:
Share Holders Value…………
Pierre van Amelsvoort
ST-Groep Vlijmen
Column: Share Holders Value…………
Regelmatig verschijnen, vaak Amerikaanse, boeken met `nieuwe` bedrijfskundige
benaderingen. De schrijvers zijn adviseur van de Fortune top 100 ondernemingen en het
succes van de boekverkoop wordt gevolgd door een rondtrekkend circus van congressen.
Het concept van share holders value is op een andere manier ontstaan. Gestimuleerd
door het succes op de beurs is nu share holders value (= aandeelhoudersbelang) in de
belangstelling komen te staan. Er schijnen zelfs al adviesbureaus te zijn die daar een
product van gemaakt hebben. In wezen komt het er op neer dat je vanuit de ogen van
een aandeelhouder naar de prestatie van de onderneming kijkt. Daar is niks mis mee, en
het is een prima bril voor een groot concern om de diverse business units aan te sturen.
Zeker voor concerns die nog steeds verstrikt door het bureaucratisch moeras geen grip
hebben op het business resultaat. Met hopen en bidden wordt jaarlijks het resultaat uit
de toverdoos tegemoet gezien. Is het rood of zwart?
Share holders value is echter ook een eenzijdig blikveld. Het gevaar is aanwezig dat er
slechts naar de (korte termijn) financiële resultaten gekeken wordt, waardoor zaken
zoals milieu- en het belang van medewerkers verwaarloosd worden. Top rendement is
daarbij gelijk aan winst maximalisatie en meer met minder wordt dan al snel nog veel
meer met nog minder. Wat vinden klanten daar eigenlijk van? Als er een keuze is gaan
deze natuurlijk naar een ander. En wat te denken van de afhankelijke toeleveranciers.
Het gevaar van de korte termijn focus is dat de lange termijn organisatieontwikkeling en
daarmee de rendementsontwikkeling een ondergeschoven kindje wordt c.q. blijft, is een
probleem voor de toekomst. En toekomstig management wordt met de erfenis
opgezadeld.
Natuurlijk wil iedereen bij een financieel gezonde firma werken. Maar als het goed gaat
met het bedrijf werpt zich de vraag op of deze resultaten nu geheel ten goede moeten
komen van anonieme aandeelhouders. Zeker als het succes voor een deel te wijten is
aan de loonmatiging die ons poldermodel kenmerkt. Het poldermodel nadert daarom al
snel het einde van haar ‘product levenscyclus’. Winstmaximalisatie prikkelt natuurlijk, als
naijlend effect, de drift voor topinkomen. Niet alleen managers hebben daar last van,
maar ook de medewerkers. En denk hierbij ook even aan de klacht dat veel medewerkers
een onacceptabel hoge werkdruk ervaren. Hard werken voor anonieme aandeelhouders is
op den duur weinig motiverend. Bovendien moet je de vraag durven te stellen wat nu
eigenlijk het risico van de anonieme aandeelhouders is. Wie is de pineut als het slecht
gaat? Waar vallen de klappen? En hoe moet ik share holder value rijmen met uitspraken
dat medewerkers het kapitaal van de moderne kennisintensieve onderneming zijn, zijn
zij dan ook geen share holders? Met het besef dat de arbeidsmarkt krap begint te
worden, wordt aantrekkelijk werk voor medewerkers een belangrijke concurrentiefactor.
Kapitaal is te verkrijgen, tegen betaling kun je productiemiddelen kopen, maar kennis in
onze hoofden is een diepte investering die in belangrijke mate het onderscheidend
vermogen bepaalt. Iedereen kan een schaar kopen, een winkelpand huren, maar
daarmee ben je nog geen kapper!!! Over twee jaar heeft iedereen het weer over
Employee Value (=medewerkersbelang). Zijn er dan nog klanten? En voelen
aandeelhouders zich dan over vier jaar weer gekort? Ook dat is geen oplossing. Maar
consultants met nieuwe producten blijven in ieder geval bezig.
Al heel lang weten we dat een organisatie een open systeem is met verschillende
omgevingspartners waar rekening mee gehouden moet worden. Een evenwichtige balans
tussen deze partijen is daarbij essentieel. Evenwicht zoeken tussen het belang van
aandeelhouders, klanten, medewerkers en maatschappij is en was altijd al een
belangrijke opgave voor managers. Eenzijdige identificatie met één van de partners,
zoals bijvoorbeeld aandeelhouders, is daarbij niet erg vruchtbaar. Althans als je
tenminste waarde hecht aan tevreden klanten en betrokken personeel als ware zij
partners van de onderneming.
In een periode dat de lerende organisatie een populair begrip is, blijken sommige
managers hardleers te zijn. Hardleers gedrag dat bij falen beloond wordt met een gouden
handdruk is natuurlijk moeilijk af te leren……………
©ST-Groep/ Column: Share Holders Value…………
2