handreiking weefseldonatie digitale versie_definitief behoudens lay

Informatie over de verschillende weefsels
Leeftijd
•
•
•
•
•
•
Oogweefsel:
Huid:
Hartkleppen:
Thoracale aorta
Femoraal arteriën:
Bot- en peesweefsel en kraakbeen:
van 2 t/m 85 jaar
van 20 t/m 80 jaar
Vrouw t/m 70 jaar; Man t/m 65 jaar
van 20 t/m 45 jaar
van 17 t/m 50 jaar
van 17 t/m 65 jaar
Hoornvliezen en harde oogrokken (sclera)
Let op:
Sluit zo snel mogelijk na het overlijden de oogleden om de kwaliteit van de hoornvliezen te behouden. Leg daarnaast ook het
hoofd zo snel mogelijk hoger dan het lichaam, zodat de kans op een nabloeding bij de uitname kleiner is.
In het mortuarium worden beide oogbollen geheel uitgenomen. Vervolgens komen er prothesen in de oogkassen en worden
de oogleden gesloten. De uitname duurt ongeveer een uur. Bij het opbaren is het niet zichtbaar. In een hoornvliesbank
worden de hoornvliezen aseptisch van de oogbol af geprepareerd en beoordeeld op kwaliteit. Na goedkeuring worden ze in
een speciaal medium bewaard gedurende maximaal dertig dagen. Mensen met een troebel hoornvlies kunnen alleen weer
zien met een nieuw hoornvlies. Een bril of contactlenzen helpen dan niet. De harde oogrokken (“oogwit”) worden gebruikt
voor reconstructie van ogen en oogleden.
Huid
De medewerker van de NTS vraagt u naar de kwaliteit van de huid. Inspecteer bij het schouwen de huid op eventuele
aandoeningen of beschadigingen, zoals overmatige moedervlekken, ouderdomswratten, decubitus, oedemen,
huidmaligniteiten en prednisonhuid.
In het mortuarium wordt huid afgenomen van de rug, de flanken, de bovenbenen en de achterzijde van de onderbenen. Het
gezicht, de hals en de handen blijven ongeschonden. De procedure duurt ongeveer anderhalf uur. Na de procedure worden
de afnameplaatsen omwikkeld met celstofdoeken om eventuele lekkage van wondvocht op te vangen. Daarna wordt de donor
gekleed in een waterdichte overall. De eigen kleding van de donor komt over deze overall, waarna er van de huidafname niets
meer te zien is. Bij de huidbank wordt de huid verder bewerkt. Huid kan twee jaar worden bewaard. Donorhuid wordt gebruikt
als biologisch verband bij ernstige brandwonden. Het vermindert de pijn en de kans of infecties, en voorkomt grote littekens.
Hartkleppen en bloedvaten:
Bij hartklepdonatie wordt het hele hart uitgenomen. Bij bloedvatdonatie wordt, na de uitname van het hart, ook nog de
thoracale aorta descendens (lichaamsslagader) uitgenomen. De uitname duurt ongeveer 2 uur en vindt plaats in het
mortuarium. De wond is bij een normaal decolleté niet zichtbaar. Bij de hartkleppenbank worden de aortaklep en de
pulmonaalklep uitgeprepareerd en beoordeeld op kwaliteit. Hartkleppen en bloedvaten kunnen maximaal vijf jaar bewaard
blijven. Het voordeel van donorhartkleppen boven kunstkleppen is dat ze geruisloos zijn en dat er geen antistolling nodig is. Bij
sommige vaatziekten kan een bloedvat vervangen worden door een donorvat.
Botweefsel, peesweefsel en kraakbeen
In de operatiekamer worden botweefsels en peesweefsels uit o.a. de benen en armen genomen. Dit duurt ongeveer 6 uur. Er
komen prothesen op de plaatsen waar het botweefsel is uitgenomen. De donor kan hierna gewoon worden opgebaard. Bij de
botbank worden hele botstukken rechtstreeks ingevroren. Deze worden zonder verdere bewerking weer getransplanteerd.
Indien noodzakelijk worden botstukken door een gespecialiseerd laboratorium tot kleinere botproducten verwerkt.
Botweefsels en peesweefsels kunnen drie tot vijf jaar worden bewaard. Donorbot vervangt aangetast bot, bijvoorbeeld bij
kanker of bij heupoperaties. Kraakbeen en pezen worden soms gebruikt bij de behandeling van bepaalde aandoeningen zoals
reuma. Aanvullend kan er bij uitname van botweefsel ook uitname van femoraal arteriën plaatsvinden. Deze worden gebruikt
in de tumorchirurgie bij infecties van de vaten, of bij ledemaatischemie.