PARATE KENNIS CHEMIE 3e JAAR ZUIVERE STOF één stof, gekenmerkt door welbepaalde fysische constanten zoals kooktemperatuur, massadichtheid, … . MENGSEL bestaat uit meerdere zuivere stoffen, de kooktemperatuur, massadichtheid, … zijn afhankelijk van de samenstelling van het mengsel. ENKELVOUDIGE STOF Een stof die is opgebouwd uit één atoomsoort SAMENGESTELDE STOF Een stof die is opgebouwd uit meerdere atoomsoorten ANALYSE een reactie waarbij een stof ontleed wordt in nieuwe stoffen SYNTHESE een reactie waarbij stoffen worden samengevoegd tot een nieuwe stof BOUW VAN EEN ATOOM Een atoom bestaat uit: - een kleine, massieve, positieve kern (protonen en neutronen) - een grote, ijle, negatieve elektronenmantel. lading kern mantel proton (p+) +1 neutron (no) 0 elektron (e-) -1 ATOOM Kleinste deeltje waaruit een stof is opgebouwd ELEMENTEN H Li Be B C N O F Na Mg Al Si P S Cl K Ca Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ge As Br Ag Cd Sn Sb I Ba Pt Au Hg Pb U Pu He Ne Ar Kr Xe Rn 1 ENKELE BELANGRIJKE TRIVIALE NAMEN H2O water NH3 ammoniak MOLECULE groepering van atomen INDEX aantal keer dat een atoom voorkomt in een molecule COEFFICIENT geeft het aantal moleculen of atomen weer NAAM ENKELVOUDIGE STOFFEN H2 N2 O2 F2 Cl2 Br2 I2 O3 P4 S8 DIATOMISCHE MOLECULEN H2 N2 O2 F2 Cl2 Br2 I2 INFORMATIE UIT HET PERIODIEK SYSTEEM KUNNEN OPZOEKEN atoomnummer (Z) massagetal (A) A elektronegatieve waarde Z groep & periode X GROEP elementen behoren tot eenzelfde groep als ze evenveel valentie-elektronen bezitten PERIODE elementen met evenveel gevulde schillen behoren tot dezelfde periode BELANGRIJKE GROEPEN IN HET PERIODIEK SYSTEEM Alkalimetalen Aardalkalimetalen Aardmetalen Koolstofgroep Stikstofgroep Zuurstofgroep Halogenen Edelgassen VALENTIE-ELEKTRONEN elektronen op de buitenste schil OCTETSTRUCTUUR = EDELGASCONFIGURATIE 8 elektronen op de buitenste schil ELEKTRONEGATIEVE WAARDE (EN-waarde – ENW) De elektronegatieve waarde is een maat voor de kracht waarmee een gebonden atoom de bindingselektronen aantrekt. Metalen hebben een kleine EN-waarde; ze geven dus gemakkelijk elektronen af. Niet-metalen hebben een grote EN-waarde; ze trekken gemakkelijk elektronen aan. 2 IONVERBINDING Verbinding tussen positieve en negatieve ionen. Verbinding tussen een metaal (positief ion) en een niet-metaal (negatief ion). Bij een ionverbinding is het verschil in EN-waarde groter dan of gelijk aan 1,6. COVALENTE VERBINDINGEN (ATOOMVERBINDING) Verbinding tussen niet-metalen. Bij een covalente verbinding is het verschil in EN-waarde kleiner dan 1,6. ATOOMMASSA-EENHEID massa van 1 proton of 1 neutron (1 u = 1,66.10-27 kg) MOLAIRE MASSA (M) massa van één mol deeltjes (uitgedrukt in g/mol), zie PSE HOEVEELHEID STOF (n) uitgedrukt in mol 1 mol = 6,02 .1023 deeltjes n = m/M GETAL VAN AVOGADRO 6,02 .1023 deeltjes CHEMISCH REKENEN Massa (m) gram xM :M Hoeveelheid stof (n) mol : NA Aantal deeltjes x NA EXO- EN ENDOENERGETISCHE REACTIES exo-energetische reactie: reactie waarbij energie vrijkomt endo-energetische reactie: reactie waarbij energie nodig is REACTIEVERGELIJKINGEN UITBALANCEREN REACTIEVERGELIJKINGEN OPSTELLEN AAN DE HAND VAN GEGEVEN FORMULES H2 knalgas O2 nodig voor de verbranding 3