concept - Provincie Noord

STATENFRACTIES SGP/ CHRISTENUNIE EN GROENLINKS
NOORD-BRABANT
Initiatiefvoorstel
BEGELEIDING VAN JONGE ASIELZOEKERS

Om wie gaat het
Het gaat om jonge alleenstaande asielzoekers en jonge vluchtelingen in de provincie NoordBrabant in de leeftijd van 18 tot 22 jaar. Momenteel verblijven een paar honderd van deze
jongeren in Noord-Brabant. Dit is een schatting van deskundigen omdat informatie over
aantallen en verblijfplaatsen niet precies voor handen is. De doelgroep bestaat uit ex AMA’s
(alleenstaande minderjarige asielzoekers die 18 jaar zijn geworden) en andere alleenstaande
jonge asielzoekers / vluchtelingen. Concreet: het gaat om jongeren die drie jaar onder de AMA
regeling vielen, om jongeren die korter dan 3 jaar onder de AMA regeling vielen en dus pas na
hun 16 de naar Nederland zijn gekomen en jongeren die naar Nederland komen vanaf de
leeftijd van 18 jaar. Deze laatste groep groeit sinds enkele jaren snel.

Wat is het probleem
Tot de leeftijd van 18 jaar vallen jonge alleenstaande asielzoekers onder de voogdij van de
Opbouw (voogdij instelling voor alleenstaande vluchtelingen). Zij krijgen begeleiding vanuit
de voogdij en aanvullende woonbegeleiding. Zodra ze 18 jaar zijn, vallen zowel de voogdij
als de jeugdhulpverlening in principe weg. De jongeren worden vanaf dat moment geacht
zelfstandig te kunnen functioneren. Een deel van deze jongeren kampt met problemen,
psychische en sociale, die het hen moeilijk maakt om deze zelfstandigheid goed in te vullen.
Jonge alleenstaande asielzoekers / vluchtelingen zijn vaak niet in staat deze problemen het
hoofd te bieden. Dat heeft alles te maken met het feit dat zij familierelaties en andere sociale
netwerken missen. Bovendien kunnen ze niet langer gebruik maken van de faciliteiten die ze
voorheen hadden. Onderwijs is, afhankelijk van de precieze status, meestal wel mogelijk en
werken is, ook weer afhankelijk van de status, gedeeltelijk mogelijk. De nieuwe
VreemdelingenWet die per 1 april 2001 wordt ingevoerd zal veranderingen met zich mee
brengen voor alle vreemdelingen waar het gaat om scholing, werk, en huisvesting. Echter het
grootste probleem waar jonge asielzoekers / vluchtelingen tegen aan lopen is en blijft het
zelfde, namelijk het sociale isolement.

Wat zijn de feiten
Zodra Ama’, alleenstaande minderjarige asielzoekers, 18 jaar zijn geworden, worden zij
gezien als alleenstaande asielzoekers. Zij krijgen per maand 870 gulden om van te leven.
Hiervan moeten ze een kamer huren, eten kopen, vrienden bezoeken. Dit bedrag mag in ieder
geval tot in werking treden van de nieuwe Vreemdelingenwet niet aangevuld worden met
inkomsten uit arbeid. Scholingsmogelijkheden zijn er wel, met name in het MBO. Zij komen
echter niet in aanmerking voor een OV kaart. Ook het leren voor beroepen in de combinatie
van werken en leren, blijft voor grote groepen onbereikbaar. Alleen diegene met een
vluchtelingenstatus mogen bijvoorbeeld opleidingen in de zorg of in de bouw volgen,
vanwege het feit dat hier daadwerkelijk een arbeidsplaats aan gekoppeld is.
Het volgen van onderwijs hoger dan het MBO niveau is voor enkelen weggelegd.
De Wet arbeid vreemdelingen is op alle groepen van toepassing.
Is het vinden van een kamer voor een Nederlandse jongere al een maanden durende
martelgang, voor de ex AMA is het bijna ondoenlijk. Gevolg is dat men soms in het illegale
circuit verdwijnt en soms het geluk heeft bij iemand een kamer te kunnen huren. De
alleenstaande asielzoekers in de leeftijd van 18-20 jaar verblijven in een AZC.

Wat is de oplossing
Deel nemen aan de maatschappij is voor ieder individu belangrijk om zichzelf te ontplooien.
Wij zijn van mening dat het voor jonge vluchtelingen van eminent belang is om, ongeacht de
status van de asielprocedure van het moment, scholing te kunnen volgen op alle niveaus, te
kunnen werken en mogelijkheden te hebben om deel te nemen aan voor jongeren belangrijke
activiteiten. Voor hun toekomst, of die nu in Nederland ligt of in het land van herkomst, is een
goede opleiding en integratie in een samenleving van groot belang.
Om hun weg te kunnen vinden in deze voor vreemden ingewikkelde maatschappij is
begeleiding door een coach voor een langere tijd (minimaal een aantal maanden) noodzakelijk.
In enkele gemeenten in de provincie heeft Vluchtelingenwerk een coach systeem opgezet.
Hiermee wordt een maatschappelijk netwerk gecreëerd waarop de jongeren terug kunnen
vallen. Wij zijn van mening dat zo’n systeem van coaches in de hele provincie moet worden
opgezet. De coaches zijn vrijwilligers die door Vluchtelingenwerk worden geworven.

Ons voorstel
1. Onduidelijk is op dit moment om hoeveel jongeren het precies gaat. Het gaat om enkele
honderden in ieder geval. Daar zou een beter inzicht in moeten zijn. Hiervoor is een
onderzoek nodig. Bij dit onderzoek willen wij tevens de probleemstelling betrekken.
2. Het voorstel van beide fracties is verder te onderzoeken hoe een maatschappelijk netwerk
voor jonge asielzoekers opgezet zou kunnen worden. Hierbij zal gebruikt worden gemaakt
van de kennis van het lokale vluchtelingenwerk en de stichting Opbouw.
3. Dit tweede onderzoek moet tevens duidelijk maken hoe de coachprojecten gestimuleerd
kunnen worden en hoe de professionaliteit, deskundigheid en continuïteit gewaarborgd
kunnen worden. Tevens dient in kaart gebracht te worden welke provinciale middelen
hiervoor ingezet kunnen worden.
4. Een samenwerking van Vluchtelingenwerk en de Jeugdzorginstellingen moet er voor
zorgen dat er geen jonge asielzoekers of vluchtelingen buiten de boot vallen als er
problemen zijn. Wij stellen voor hiertoe een structureel overleg tussen de
jeugdhulpverlening, provincie en vluchtelingenwerk te installeren.
5. Wij stellen voor dat de resultaten van de onderzoeken uiterlijk 01-01-2002 aan PS kunnen
worden aangeboden. In commissieverband kan dan besloten worden welke vervolgstappen
nodig zijn.
Wij zijn van mening dat beide onderzoeken in opdracht van de provincie moeten gebeuren. De
verantwoordelijkheid voor deze jongeren ligt tenslotte voor een groot deel bij deze overheid.
GroenLinks
SGP/ Christenunie
Nelleke van Wijk
Rinus van den Langevelde