De hervorming van de GGZ in Zuid-West-Vlaanderen

Infonamiddag Welzijnsconsortium
27/02/2014
De hervorming van de GGZ
in Zuid-West-Vlaanderen
Door Soetkin Kesteloot
Netwerkcoördinator GGZ regio Zuid-W-Vl
Enkele cijfers uit een onderzoek van
denktank Itinera Institute (2013):
1 Vlaming op 4
krijgt in zijn leven te maken
met een geestelijk gezondheidsprobleem
Slechts 1 op 3 personen zoekt professionele hulp.
•
•
•
31% weet niet waar ze hulp kunnen vinden.
15% zoekt geen hulp omwille van het
prijskaartje.
32% stelt het zoeken van hulp uit omwille van
financiële redenen.
België zit met drie
zelfdodingen per dag in de
top drie van Europa.
West-Vlaanderen scoort
het hoogst van alle
Vlaamse provincies
27% van het ziekteverzuim
boven 15 dagen kent een
psychische oorzaak
België blijft wereldwijd koploper in het
opnemen van patiënten in
psychiatrische instellingen.
Het aantal gedwongen opnamen is met
42% gestegen tussen 1999 en 2008
Hervorming van de geestelijke gezondheidszorg
“art. 107”
Uitgangsprincipes
Zorgvernieuwing in de GGZ moet leiden tot
O Zorg op maat vanuit het stepped-care principe
O Principes van empowerment en rehabilitatie
O Continuïteit van de zorg
O Zorgcoördinatie maar ook een vertrouwensrelatie tussen
cliënt en hulpverleners
O Naast het medisch model wordt extra aandacht gevraagd
voor herstel, integratie en participatie
O Meer samenwerking met niet-GGZ-actoren
O Hanteren van evidence-based of best-practice toepassingen.
Doelen en te verwachten resultaten
Concreter:
- wachtlijsten minimaliseren
- alternatieven uitbouwen op intramurale zorg in samenwerking
met GGZ-partners en diverse niet-GGZ- diensten
- opvolging realiseren binnen het leefmilieu na ontslag
- gezondheids- en welzijnsdiensten ondersteunen bij cliënten met
psychische problemen
- preventie / vroeginterventie uitbouwen
- keuzevrijheid van de patiënt blijft uitgangsprincipe maar patiënt
meldt zich aan bij een netwerk ipv bij een voorziening
Art. 107 – nieuw GGZ-model
O doelgroep: volwassenen
O Financiering: herallocatie van bedden in
ziekenhuizen + bijkomende middelen
O Samenwerken in netwerk met GGZ-partners
en eerstelijnspartners uit de regio
Met geestelijke gezondheidszorgorganisaties:
O Met psychiatrische ziekenhuizen en psychiatrische afdelingen van
algemene ziekenhuizen
O
O
O
O
PZ H.Familie Kortrijk
PC Menen
PAAZ AZ Groeninge
PAAZ OLVL Ziekenhuis Waregem
O Met initiatieven beschut wonen
O De Bolster, Eigen Woonst, De Rank
O Met CGG Mandel-Leie
O Met Kompas vzw en MSOC
Met familie- en patiëntenvertegenwoordigers
Met eerstelijnsdiensten:
O SEL Zuid-West-Vlaanderen
O Huisartsenkring Zuid-West-Vlaanderen
O CAW Stimulans
O Met Welzijnsconsortium (regionale welzijnsraad)
+ verschillende diensten worden betrokken bij specifieke thema’s
binnen de hervorming
(bv. LOGO Leieland, sociale huisvestingsmaatschappijen,
tewerkstellingsactoren, OCMW’s…)
5 functies
O
Functie 1:
O
Functie 2:
O
Functie 3:
O
Functie 4:
O
Functie 5:
Activiteiten inzake preventie en promotie van
GGZ, vroegdetectie, screening en
diagnosestelling
Ambulante intensieve behandelteams voor
zowel de acute als chronische GGZproblemen
Rehabilitatieteams die werken rond
reïntegratie
Intensieve residentiële behandelunits voor
zowel de acute als chronische GGZproblemen indien ziekenhuisopname
noodzakelijk is
Specifieke woonvormen waarin zorg
aangeboden kan worden indien het
thuismilieu of het thuisvervangend milieu
niet in staat is om de nodige zorg te
organiseren
Functie 1
Preventie, vroegdetectie, vroeginterventie,
deskundigheidsbevordering en promotie van GGZ
O Bundelen van preventie- en beeldvormingsinitiatieven (voor
grote publiek)
O Stigma van geestelijke problemen/GGZ doorbreken
O Beeldvormingsacties in culturele centra, bibliotheken…
O GGZ-liaison (advies, coaching, aanreiken instrumenten,
screening…) (voor hulpverleners)
O Door PZT Vesta
O Vormingsaanbod rond GGZ-thema’s – info bij PZT Vesta
O Coaching van lokale besturen – door LOGO Leieland
Functie 1
O Psycho-educatie (voor patiënten en familieleden)
O Praatkaffee In Balans voor familieleden van patiënten met
persoonlijkheidsproblematiek in Track Kortrijk
O 4x per jaar
O Volgende editie:
O met dr. Stuer en dr. Debusscher (PZ H. Familie)
O Op dinsdag 22 april 2014 om 19u30
O Track Kortrijk, Conservatoriumplein
O Meer info: via www.psyzuid.be of [email protected]
Functie 2: mobiele teams
O Belangrijke vernieuwing: opstart van mobiele teams
acute of chronische GGZ-problemen
O F2A: crisisteam – acute situaties (binnen 24u)
O F2B: langdurig team – langdurige begeleiding
Voor Zuid-West-Vlaanderen:
O Mobiele teams in regio Menen-Wevelgem-Wervik
+ Dadizele
O Voorlopig nog niet regio-dekkend
O Impact: intensief, mobiel, psychiatrisch, ambulant,
crisis, thuis
→ psychiatrisch crisisteam
O Doel: Bij psychische crisissen hospitalisatie op
spoed of in PZ vermijden of verkorten
O Doelgroep?
O Volwassenen met een ernstige psychische aandoening
O + 16 jaar
O In crisis of met nood aan intensieve begeleiding
O Thuis of in spoedgevallendienst / opnamedienst
psychiatrisch ziekenhuis
O Uit Menen, Wervik, Wevelgem (+ deelgemeenten) +
Dadizele
O Hoe?
O Binnen de 24u aanwezig na aanmelding (ook in weekend)
uiterst dringende situaties → naar spoed
O Wat doen we:
- Ondersteuning bieden aan cliënt en omgeving (familie, andere
hulpverleners…)
- Indien nodig aanklampend werken (proberen motiveren tot
behandeling)
- Zorgcoördinerende rol + snel op zoek gaan naar toekomstig
zorgaanbod
O Praktisch:
O Aanmelding:
O Enkel via huisarts of psychiater of lid van Netwerk GGZ
O Op telefoonnummer: 0471/ 12 40 56
O Via e-mail: [email protected]
O Intake
O Binnen 24u eerste bezoek (ook in weekend)
O Altijd met 2 begeleiders om veiligheid te verhogen
O Intake wordt volgende dag besproken op briefing van team
→ beslissing of cliënt geïncludeerd wordt in Impact-team,
toch opgenomen moet worden, verder doorverwezen kan
worden…
→ communicatie over deze beslissing aan verwijzer en
huisarts
O Praktisch:
O Begeleiding:
O Door psychiatrisch verpleegkundigen + indien nodig door
psychologe, maatschappelijk werker of ergotherapeute
O Binnen 72u na intake: gesprek met psychiater
(indien nodig ook aan huis)
O Gemiddelde duur begeleiding: 4 weken (max. 8 weken)
O Bereikbaarheid team:
O In week: tussen 8u en 20.30u
O In weekend: tussen 8.30u en 17u
O ‘s Nachts: tel. permanentie door opnamedienst PCM
O Praktisch:
O Onkostenvergoeding
O Intake: gratis
O €5 of €2 afhankelijk van inkomen
O Max. €10 of €4 per week
O Consult bij psychiater:
O Volgens RIZIV-tarieven
O Caseload:
O Gemiddeld 25 à 30 cliënten per dag
O Team:
O Teamcoördinator: Caroline Hubaux
O Psychiater: dr. Luc Renier
O Psychologe: Reinhilde Bossaer
O Maatschappelijk werkster: Ellen Olivier
O Ergotherapeute
O 8.5 VTE psychiatrische thuiszorgbegeleiders
+ ondersteuning door drugsverslavingsdeskundige
→ Totaal:
10,60 VTE
voor regio Menen- WevelgemWervik-Dadizele
O Contactgegevens Impact-team:
O Contactpersoon: Caroline Hubaux
O Tel-nummer:
O E-mail:
O Adres:
0471/ 12.40.56
[email protected]
Benediktinessenstraat 16
8930 Menen
O Stand van zaken na 1 jaar werking
(02/2013 tot 02/2014):
O Totaal aantal aanmeldingen: 338
O Waarvan 26 exclusies (door weigering cliënt,
regio, te acuut of te chronisch)
O Waarvan 52 inclusies zonder opstart begeleiding
(enkel intake)
O Waarvan 260 inclusies met opstart begeleiding
Verwijzers
Psychiater
Huisarts
Netwerk Zwvl
Andere
2%
19%
44%
35%
Regio
Menen
Wevelgem
15%
25%
Wervik
Dadizele
4%
56%
O Diagnose
O Voornamelijk stemmingsstoornissen
O Ook verslavingsproblematieken (alcohol, drugs,
medicatie) en persoonlijkheidsproblemen
O Veelal comorbiditeit bv. stemmingsstoornissen en
verslaving alcohol/drugs
O Gemiddelde duur begeleiding:
Duur begeleiding
92
78
45
16
0-1 week
1-4 weken
4-6 weken
6-8 weken
O Vervolgzorg
- Bij 75 % van cliënten:
-
psychiater ambulant
privé-psycholoog
CGG Mandel & Leie
opname in PZ (< 10%)
Amphora (< 10 %)
CAW Z-W-Vl
OCMW’s
Thuiszorgdiensten
Kompas
Activiteitencentrum
…
O Amphora: ambulante, mobiele, psychiatrische
hulpverlening, ondersteunend, rehabiliterend,
aanvullend/aanklampend
O Doel:
O de levenskwaliteit en de tevredenheid op de
verschillende (levens)domeinen optimaliseren
- (her)opnames voorkomen en / of verkorten
O Doelgroep
O Volwassenen met een ernstige psychiatrische aandoening
O + 16 jaar
O Met beperkingen in het sociaal functioneren
O Chronisch verloop van de stoornis
O Met deficits op meerdere levensdomeinen (wonen, werken,
vrije tijd, zelfzorg…)
O Uit Menen-Wevelgem-Wervik (en deelgemeenten), Heule,
Bissegem, Aalbeke, Marke & Dadizele
O Wat doen wij?
O (langdurige) ondersteuning en begeleiding
bieden in de thuissituatie
O Ondersteunen van mantelzorgers en familie
O Coördineren en adviseren van het netwerk
O Vorming en psycho-educatie geven aan cliënt
en familie
O Praktisch:
O Aanmelding:
O Door iedereen: huisarts, psychiater,
thuiszorgdienst, familie, cliënt…
O Via PZT Vesta: 056/26.11.27 of 0498/52.41.73
(tussen 8u en 17u)
O Via e-mail:
[email protected]
O Praktisch:
O Intake:
O Binnen 10 werkdagen
O Door medewerker van PZT Vesta
O Intake wordt besproken op het intake-overleg (met
coördinator, psychiater, maatschappelijk werker…)
→ beslissing of cliënt geïncludeerd wordt in Amphorateam, beter naar andere diensten verwezen kan worden…
→ communicatie over deze beslissing aan cliënt en
doorverwijzer + afspraken over eerste bezoek Amphora
O Praktisch:
O Begeleiding:
O Door psychiatrisch verpleegkundigen + indien
meerwaarde door psychologe, maatschappelijk werker
en ergotherapeute
O Ondersteuning van het team door psychiater
O Gemiddeld 1 huisbezoek om de twee weken, bij
(dreigende crisis) intensievere contacten mogelijk
O Duur van begeleiding: afhankelijk van zorgvraag
→ wordt op regelmatige basis geëvalueerd
O Praktisch:
O Begeleiding:
O Enkel in de week van 8u tot 17u
O Telefonische permanentie tussen 17u en 20.30u
O Onkostenvergoeding
O Intake: gratis
O €5 of €2 afhankelijk van inkomen
O Max. €10 of €4 per week
O Caseload
Ongeveer 25 cliënten per thuiszorgbegeleider
→ duur van wachtlijst: ongeveer 1 maand
O Team:
O
O
O
O
O
O
O
Teamcoördinator: Caroline Hubaux
Psychiater: dr. Luc Renier
Psychologe
Maatschappelijk werkster: Ellen Olivier
Ergotherapeute
Zorgcoördinatie, advies en intakes door PZT Vesta
4,5 VTE thuiszorgbegeleiding
+ ondersteuning door drugsverslavingsdeskundige en
arbeidsdeskundige (GTB)
TOTAAL:
7,1 VTE
O Contactgegevens Amphora-team:
O Contactpersoon: Veronique Vanoosthuyze
O Aanmeldingsnr.:
O Info-nummer:
O E-mail:
O Adres:
0498/52.41.73 (PZT Vesta)
0471/12.42.10
[email protected]
Benediktinessenstraat 16
8930 Menen
O Stand van zaken na 1 jaar werking:
O Totaal aantal aanmeldingen:
O 109 aanmeldingen
O Waarvan 89 effectief opgestart
O Geen inclusie na intake: 20
O Heroriëntering naar andere partners: 14
O Vnl. CGG 60+-team, Impact, CAW, DOP, VDIP…
O Weigering cliënt: 6
O Aantal afrondingen: 53
O Totaal gevolgde casussen: 178 casussen
O Gemiddelde duur begeleiding
•
Ongeveer 2 jaar
24
Wachtlijst in 2013
22
20
18
16
18
17
11
11
12
12
9
•
Belangrijkste verwijzers
-
Psychiatrisch Centrum Menen
Psychiaters ambulant PCM
Impact
Cliënt/familie
CAW
OCMW’s
Eigen Woonst
Huisarts
Familiezorg
Huis van de Mens
DOP
AZ Groeninge
…
Menen
Regio
Wevelgem
Wervik
3%
8%
Dadizele
9%
13%
67%
Andere
O Meest voorkomende diagnose:
1.
2.
3.
4.
Psychotische stoornis
Stemmingsstoornis
Verslavingsstoornis
Persoonlijkheidsstoornis
- Vaak comorbiditeit (bv. Stemming en verslaving)
- Mentale retardatie : enkele casussen, werkbaar
Aanmeldingsnummer mobiele teams
West-Vlaanderen
O Noord-West-Vlaanderen
O Mobiel crisisteam: 050/47.01.50
O Mobiel behandelteam antenne Brugge: 0479/05.80.05
O Mobiel behandelteam antenne Houtland: 0479/78.77.05
O Midden-West-Vlaanderen
O Mobiel team acuut: 051/434.107
O Mobiel team langdurig: 051/434.107
O Zuid-West-Vlaanderen
O Impact (crisisteam): 0471/ 12.40.56
O Amphora (langdurig team): 0498/52.41.73
O Ieper-Diksmuide
O Mobiele team acute psychiatrische zorg: 057/23.91.85
O Mobiele team langdurige psychiatrische zorg: 057/23.91.89
Functie 3: psychosociale
rehabilitatieteams die werken rond
herstel en sociale inclusie
O Voor personen met een langdurige en ernstige
psychiatrische problematiek
O Cliënten integreren zich in de maatschappij en in
beroepsleven: zo autonoom mogelijk leven
O Betrokkenheid van diverse actoren uit verschillende
levensdomeinen (tewerkstelling, huisvesting, welzijn,
lokale besturen, thuiszorg, vrije tijd…)
Functie 3: rehabilitatie
O Wonen, tewerkstelling en vrije tijd
O Samenwerking verbeteren met
huisvestingsmaatschappijen, RSVK, thuiszorgdiensten,
tewerkstellingsactoren, beschutte werkplaatsen,
vrijetijdsdiensten, sportclubs…
O In werkgroepen rond wonen, werken en vrije tijd
O Doel: Lokale partners leren elkaar beter kennen /
kunnen betere afspraken maken t.v.v. psychiatrische
patiënten
Functie 3: rehabilitatie
O Concrete acties:
O Tewerkstelling:
O 2 studiedagen met partners uit sector tewerkstelling en sector
GGZ om samenwerking te verbeteren
O Samenwerking tussen mobiele teams en GTB
O Stages in sociale en reguliere bedrijven
O Wonen
O Aanspreekpunt vanuit psychiatrie voor huisvestingsdiensten
O Studiedag door Huurdersbond over problemen bij huren
O Deelname aan woonzorgprojecten in regio
O Deelname aan projecten rond toewijzingsreglement o.a. in
Kortrijk en Waregem
Functie 3: rehabilitatie
O Vrije tijd
O Onderzoek of een vrijetijdstrajectbegeleider kan aangesteld
worden
O Toenadering zoeken tot reguliere sport- of
cultuurverenigingen
O Samenwerking met de Figuranten in Menen en Antigone in
Kortrijk
O Buddywerking werd opgestart in Menen en Kortrijk
Functie 3: rehabilitatie
O Revalidatiecentrum De Mare
O Wordt opgestart in november 2014 in Kortrijk
O Voor volwassenen met psychische problematiek die ernstige
moeilijkheden ondervinden
O om werk te vinden of te behouden
O Om zelfstandig te wonen of zich te handhaven in hun familiaal
milieu
O In revalidatiecentrum: intensief, therapeutisch en
multidisciplinair programma om sociale en professionele
integratie te bevorderen
O Bv. werken rond administratieve vaardigheden,
arbeidsattitudes, woonvaardigheden, communicatie,
mobiliteit, computer en internet,…
Functie 3: rehabilitatie
O Team De Mare: met o.a. psychiater, psycholoog,
maatschappelijk werker, ergotherapeuten, arbeidscoach…
O Caseload van ongeveer 12 à 15 cliënten per dag die ± 4
dagen per week aanwezig zijn
O Duur begeleiding: afhankelijk van diagnose
O Tussen 1 en 2 jaar
O Rol arbeidscoach: begeleiding van cliënten naar
professionele re-integratie
O Trajectbegeleiding: voorbereidende opleiding, werkstages,
begeleiden op werkvloer tijdens stages…
O Loopbaanbegeleiding: opvolging op moment dat persoon
een geschikte job heeft gevonden
Functie 4
Intensieve (semi-) residentiële behandelunits voor
zowel acute als chronische psychiatrische problemen
O Indien nodig blijft residentiële opname in
gespecialiseerde settings mogelijk
O Afstemming en specialisatie (tussen PZ en PAAZ)
O Samenwerking met mobiele teams
 Continuïteit van de zorg is cruciaal
Functie 5
Specifieke woonvormen waar zorg kan geboden
worden indien het thuis- of thuisvervangend milieu
hiertoe (tijdelijk) niet in staat is, en waar opname in
het ziekenhuis niet (langer) noodzakelijk blijkt
- PVT
- Beschut Wonen
- Alternatieve woonvormen bv. respijtkamer
Rol van netwerkcoördinator
O Faciliterend werken t.a.v. leden van netwerk
O Brug slaan naar niet-GGZ-actoren
O Netwerkgedachte uitdragen
O Stem van GGZ vertegenwoordigen op overlegmomenten
O Aanspreekpunt voor netwerk GGZ in regio
O Aanspreekpunt voor overheid
Meer informatie:
www.psyzuid.be
(nog in opbouw)
Soetkin Kesteloot
[email protected]
0474 / 81 29 01