uniform eindexamen mulo 2013

MINISTERIE VAN ONDERWIJS
EN VOLKSONTWIKKELING
EXAMENBUREAU
UNIFORM EINDEXAMEN MULO 2013
VAK
: BIOLOGIE
DATUM : DINSDAG 09 JULI 2013
TIJD
: 07.45 – 09.00 UUR
DEZE TAAK BESTAAT UIT 40 ITEMS.
TENZIJ ANDERS AANGEGEVEN, GAAT HET STEEDS OVER GEZONDE ORGANISMEN EN NORMALE OMSTANDIGHEDEN.
WEEFSELS EN ORGANEN
STEVIGHEID
1
3
In een bladschijf bevinden zich ook vaatbundels.
De tekeningen geven elk een deel van een
weefsel schematisch weer.
1
2
3
Hoe worden deze vaatbundels genoemd?
4
A
B
C
D
bladsteel
houtvat
nerven
zeefvat
4
Welke tekening geeft een deel van een
zenuwweefsel aan?
A
B
C
D
1
2
3
4
Wiresh trapt per ongeluk op een kever en hoort
een krakend geluid.
Wat kan het krakend geluid hebben veroorzaakt?
A
B
C
D
de maag van de kever
de tracheeën van de kever
het hart van de kever
het skelet van de kever
2
Enkele functies van de organen van een plant
zijn :
1. stevigheid geven
2. bloemen dragen
3. zorgen voor de geslachtelijke voortplanting
4. zorgen voor de gaswisseling
Welke is een functie van het blad?
A
B
C
D
1
2
3
4
5
Rita heeft haar tomatenplantjes enkele dagen
geen water gegeven.
Wat gebeurt met de turgor van de plantencellen
als zij de plantjes water geeft?
Via welke vaten wordt het water vervoerd?
de turgor neemt
A
B
C
D
af
af
toe
toe
Het water wordt
vervoerd door de
bastvaten
houtvaten
bastvaten
houtvaten
STOFWISSELING
9
6
In ons spijsverteringsstelsel bevinden zich
bacteriën die leven van de nog onverteerde resten
van ons voedsel.
Twee beweringen over de vorming en
omzetting van glucose in een blad van een
zonnebloem zijn:
I Glucose wordt gevormd uit anorganische
stoffen.
Deze bacteriën bevinden zich vooral in de ...
A
B
C
D
II Glucose wordt omgezet in anorganische
stoffen.
dikke darm.
dunne darm.
maag.
twaalfvingerige darm.
Voor deze beweringen geldt:
7
De tekening geeft schematisch een deel van het
spijsverteringsstelsel van de mens weer.
A
B
C
D
alleen I is juist.
alleen II is juist.
I en II zijn beide juist.
I en II zijn beide onjuist.
10
1
2
3
4
In welke van de aangegeven delen wordt glucose
in het bloed opgenomen?
A
B
C
D
in deel
in deel
in deel
in deel
A
B
C
D
1
2
3
4
8
Een bepaald dier heeft een ademhalingsstelsel
met vele uitwendige openingen (stigmata’s).
Welk dier kan dit zijn?
A
B
C
D
een duif
een kikker
een vis
een vlieg
Welke organismen kunnen organische stoffen
omzetten in anorganische stoffen?
alleen het gras
alleen de regenworm
alleen de paddestoel en het gras
de paddestoel, de regenworm en het gras
11
13
De afbeeldingen geven twee processen (1 en 2)
weer bij organismen.
stof P
energie
Maldini kreeg tijdens het voetballen een harde
trap tegen zijn scheenbeen. Hierdoor stolde het
bloed op die plaats. En dit was te zien als een
donkere plek.
Hoe komt het dat het bloed op die beschadigde
plaats is gestold?
proces 1
zuurstof
koolstof dioxide +
water
energie
stof P
proces 2
koolstofdioxide +
water
zuurstof
A Doordat het bloed niet verder kon stromen.
B Doordat de bloedplaatjes in de beschadigde
bloedvaten stoffen vrijmaakten voor de
bloedstolling.
C Doordat er vele rode bloedcellen
beschadigd zijn.
D Doordat de witte bloedcellen in de beschadigde
bloedvaten stoffen vrijmaakten voor de
bloedstolling.
14
Welke processen worden weergegeven?
A
B
C
D
proces 1
fotosynthese
fotosynthese
uitscheiding
verbranding
proces 2
uitscheiding
verbranding
fotosynthese
fotosynthese
TRANSPORT
Over een bepaald bloedvat van je been is bekend,
dat het een dikke, stevige en elastische wand
heeft.
Welk bloedvat zou dit kunnen zijn?
Vervoert dit bloedvat zuurstofrijk of zuurstofarm
bloed?
12
In de afbeelding is een doorsnede van het hart
met aansluitende bloedvaten schematisch
getekend.
3
2
A
B
C
D
bloedvat
beenader
beenader
beenslagader
beenslagader
vervoert
zuurstofarm bloed
zuurstofrijk bloed
zuurstofarm bloed
zuurstofrijk bloed
4
15
1
Saskia kreeg een blaar aan haar hand na het hard
werken in de tuin. De blaar bevat vocht.
Hoe wordt dit vocht genoemd?
Via welke van de genummerde bloedvaten
stroomt bloed de rechterboezem van het hart
binnen?
A
B
C
D
via bloedvat 1
via bloedvat 2
via bloedvat 3
via bloedvat 4
Welke bloedcellen kunnen in dit vocht
voorkomen?
A
B
C
D
vocht
lymfe
lymfe
weefselvocht
weefselvocht
bloedcellen
rode bloedcellen
witte bloedcellen
rode bloedcellen
witte bloedcellen
16
HORMONEN
De tekening stelt een stukje tak van een boom voor.
Er wordt een ringwondproef gedaan waarbij een
stukje bast rondom tot aan het hout wordt
weggesneden.
19
Twee beweringen over geslachtshormonen en
hun werking zijn:
I Geslachtshormonen worden vanaf de
geboorte geproduceerd, maar beginnen
pas in de puberteit te werken.
P
II Geslachtshormonen worden vanaf de
puberteit geproduceerd en werken alleen
in de puberteit.
ringwond
Voor deze beweringen geldt:
Kunnen water en mineralen blad P bereiken?
Is het mogelijk dat de glucose die gevormd is in
blad P ook de wortels van deze boom kan
bereiken?
water en mineralen
naar blad P
A ja
B ja
C nee
D nee
glucose van blad P
naar de wortels
ja
nee
ja
nee
UITSCHEIDING
17
Welke maatregel kan iemand met diarree
nemen om uitdroging te voorkomen?
A
B
C
D
beschuit eten
geen vocht gebruiken
veel drinken
veel rusten
18
De volgende producten verlaten het lichaam
regelmatig:
1.
2.
3.
4.
urine
ontlasting
waterdamp
zweet
A
B
C
D
alleen I is juist.
alleen II is juist.
I en II zijn beide juist.
I en II zijn beide onjuist.
20
De schildklier geeft een hormoon af dat de
verbranding versnelt.
Waar kan door dit hormoon de verbranding
versneld worden?
A
B
C
D
alleen in de alvleesklier
alleen in de hartspier
alleen in de lever
in het hele lichaam
21
Als iemand schrikt, wordt de hartslag sneller en
stijgt het glucosegehalte van zijn bloed.
Door welk(e) hormoon (hormonen) wordt deze
reactie veroorzaakt ?
A
B
C
D
door adrenaline
door de geslachtshormonen
door het schildklierhormoon
door insuline
22
Welke behoren tot de uitscheidingsproducten?
Welk hormoon is een geslachtshormoon?
A
B
C
D
A adrenaline
B insuline
C testosteron
D thyroxine
alleen 1
alleen 1 en 2
alleen 1, 3 en 4
1, 2, 3 en 4
ZENUWSTELSEL
23
26
De cijfers stellen delen van een reflexboog in
de juiste volgorde voor.
Waarvoor zorgen de kleine hersenen?
A voor de bewustwording
B voor de coördinatie van beweging
C voor het opvangen van prikkels uit het
ruggemerg
D voor het voelen
24
Zintuig - 1 - 2 - 3 - 4
Welk deel wordt door de cijfers 1en 2
voorgesteld?
A
B
C
D
De tekening stelt een deel van het zenuwstelsel
en een beenspier schematisch voor.
cijfer 1 stelt voor
bewegingszenuwcel
bewegingszenuwcel
gevoelszenuwcel
gevoelszenuwcel
cijfer 2 stelt voor
gevoelszenuwcel
schakelcel
bewegingszenuwcel
schakelcel
ZINTUIGEN
27
Welk onderdeel van het menselijk oog zorgt ervoor
dat er een scherp beeld gevormd wordt op het
netvlies ?
Welk type zenuwcel is met de letter Z
aangegeven?
A
B
C
D
28
En in welke richting geleidt het impulsen?
zenuwcel
richting:
impulsgeleiding
A bewegingszenuwcel van de beenspier naar
het ruggemerg
B bewegingszenuwcel van het ruggemerg
naar de beenspier
C gevoelszenuwcel
van de beenspier naar
het ruggemerg
D gevoelszenuwcel
van het ruggemerg
naar de beenspier
25
De iris van een oog van de mens bevat
kringspieren en straalsgewijslopende spieren.
Welke van deze spieren trekken zich samen als er
plotseling veel meer licht in het oog valt?
Wordt de pupil dan groter of kleiner?
A
B
C
D
In welke richting worden impulsen van een
oogzenuw naar de hersenen geleid?
A
B
C
D
van de hersenstam naar de grote hersenen
van de hersenstam naar de kleine hersenen
van het ruggemerg naar de grote hersenen
van het ruggemerg naar de kleine hersenen
de iris
de lens
de pupil
het glasachtig lichaam
samentrekken
pupil
kringspieren
groter
kringspieren
kleiner
straalsgewijslopende spieren groter
straalsgewijslopende spieren kleiner
29
Door welk onderdeel van het oor wordt de luchtdruk aan beide zijden van het trommelvlies gelijk
gemaakt?
A
B
C
D
de buis van Eustachius
de gehoorbeentjes
de gehoorgang
de trommelholte
30
32
Deze tekening geeft een doorsnede weer van een
bloem.
Kunnen er in deze bloem zaden gevormd
worden?
1
Kan er uit deze bloem een vrucht ontstaan?
2
3
4
De afbeelding stelt schematisch de tong van de
mens voor.
Raisa eet rijst met bitawiwiri.
Met welk nummer is dat deel van de tong
aangegeven waarmee Raisa de bittere smaak van
de bitawiwiri proeft?
A
B
C
D
1
2
3
4
GROEI EN ONTWIKKELING
31
zaadvorming
ja
ja
nee
nee
A
B
C
D
vruchtvorming
ja
nee
ja
nee
33
1
2
Bij bomen worden takken en stammen dikker.
Dit wordt mogelijk gemaakt door...
A
B
C
D
de bast.
de jaarringen.
het cambium.
het hout.
34
Enkele fasen in de ontwikkeling van een kikker
zijn:
De afbeelding stelt drie bloeiende planten voor.
Insecten kunnen stuifmeel overbrengen zoals
met de pijlen is aangegeven.
Geeft pijl 1 bestuiving aan ?
En pijl 2?
A
B
C
D
pijl 1
ja
ja
nee
nee
pijl 2
ja
nee
ja
nee
1.
2.
3.
4.
kikkervisje met inwendige kieuwen
kikkervisje met uitwendige kieuwen
kikkervisje met achterpoten
pas uitgekomen kikkervisje
Wat is de juiste volgorde van deze
ontwikkelingsfasen?
A
B
C
D
4–2–1–3
4–1–3–2
4–3–1–2
4–2–3–1
35
OVERDRAAGBARE AANDOENINGEN
EN TROPISCHE HYGIËNE
Welke reden om ongeslachtelijke voortplanting
toe te passen in de tuinbouw is niet juist?
Ongeslachtelijke voortplanting wordt vaak
toegepast in de tuinbouw, omdat hierdoor de
nieuwe planten ...
A betere eigenschappen hebben dan de
moederplant.
B dezelfde eigenschappen hebben als de
moederplant.
C sneller bloeien.
D zich sneller ontwikkelen.
38
Welke ziekte is geen geslachtsziekte?
A
B
C
D
druiper
candida
syfillis
tuberculose (TBC)
39
Twee beweringen over tuberculose (TBC) zijn:
I Tuberculose wordt veroorzaakt door een
bepaalde bacterie.
MILIEU
II Tuberculose is een ongeneeslijke ziekte.
36
Vroeger plantte men op de koffieplantages de
kofimama (een vlinderbloemige). Dit deed men
om een bepaalde manier van bemesting toe te
passen.
Voor deze beweringen geldt:
A
B
C
D
alleen I is juist.
alleen II is juist.
I en II zijn beide juist.
I en II zijn beide onjuist.
Om welke manier van bemesting gaat het ?
A
B
C
D
compostering
groenbemesting
kunstmestbemesting
overbemesting
40
Enkele maatregelen om ziekten te voorkomen
zijn:
1.
2.
3.
4.
37
Een bepaalde vlieg die schadelijk is voor
landbouwgewassen wordt bestreden met
sluipwespen.
Deze wespen leggen eitjes in de larven van de
vlieg en de wespenlarven eten de larven van de
vlieg op.
Hoe noemt men deze vorm van bestrijding?
A
B
C
D
biologische bestrijding
chemische bestrijding
kunstmatige bestrijding
mechanische bestrijding
Geen etensresten op het erf gooien.
Nooit op blote voeten buiten lopen.
Watertonnen goed afdekken.
Het water van vazen steeds verversen.
Welke maatregel hoeft niet in acht genomen te
worden om de ziekte van Weil te voorkomen?
A
B
C
D
1
2
3
4