27 INFORMATIEFICHE De interbancaire betalingen is aan bank B en bank B € 800 aan bank A, wordt na de verrekening in werkelijkheid slechts € 200 overgedragen. In feite verloopt die verrekening multilateraal en wordt ze uitgevoerd door het UCV (Uitwisselingscentrum en Verrekening), een vzw die door de belangrijkste in België gevestigde banken is opgericht. De commerciële banken kunnen ofwel rechtstreeks deel uitmaken van de vzw – als directe deelnemers – of zich door een andere instelling laten vertegenwoordigen als indirecte deelnemers. Sinds maart 2013 besteedt het UCV zijn activiteit uit aan de Franse vennootschap STET. Banken zijn elkaar voortdurend geld verschuldigd. Zo wordt in België dagelijks € 3,5 miljard verhandeld tussen de commerciële banken. Een betrouwbaar, veilig en snel systeem om die betalingen te vereffenen, is dan ook een hoeksteen van de financiële sector. De verrekening van de betalingen Een interbancaire betaling vindt plaats wanneer we een overschrijving of een betaling met een kaart uitvoeren op een rekening bij een andere bank dan de onze. In dat geval debiteert onze bank onze rekening en ‘verstuurt’ zij het geld naar de andere bank, die op haar beurt de rekening van haar cliënt zal kunnen crediteren. In het dagelijks leven gaat het bij de meeste betalingen slechts om kleine bedragen. Om onnodige geldoverdrachten tussen banken te beperken, worden die betalingen eerst verrekend vooraleer ze worden afgewikkeld. Wanneer bank A bijvoorbeeld € 1 000 verschuldigd De vereffening in TARGET2 Zeven keer per dag worden de betalingen afgewikkeld door de verrekenkamers UCV en EBA/ STEP2. Op dat ogenblik wordt daadwerkelijk geld van de ene aan de andere bank overgedragen. Die overdracht verloopt via het platform TARGET2 waarin elke financiële instelling een rekening heeft. Op nationaal niveau worden de UCV-transacties vereffend in T2-BE, dat wordt beheerd door de Directe deelnemer Indirecte deelnemer Directe deelnemer Indirecte deelnemer Op Europees niveau bestaat een soortgelijk systeem onder de naam EBA/STEP2. Het vergemakkelijkt de bancaire transacties tussen 24 landen, met inbegrip van België. Die verrekening op Europese schaal is mogelijk dankzij SEPA, dat grensoverschrijdende betalingen even snel, eenvoudig en beveiligd heeft gemaakt als nationale betalingen. Indirecte deelnemer Directe deelnemer UCV Directe deelnemer Directe deelnemer Indirecte deelnemer © Nationale Bank van België, 1 augustus 2015. Alle rechten voorbehouden. De gehele of gedeeltelijke vermenigvuldiging van deze publicatie voor educatieve en niet-commerciële doeleinden is toegestaan met bronvermelding. Belgische handelaar Belgische bank Goederen Correspondentrelatie Japanse producent Japanse bank Nationale Bank van België, terwijl op Europees niveau de EBA/STEP2-transacties worden vereffend via T2-ECB, dat door de Europese Centrale Bank wordt beheerd. En buiten Europa ? Voor de overschrijvingen buiten Europa bestaat er geen gemeenschappelijk verrekenings- of vereffeningsplatform. Bij internationale betalingen doen de banken een beroep op het stelsel van correspondentbanken, dat in het verleden ook in Europa werd gebruikt. Om een overschrijving in een andere valuta dan de euro uit te voeren, moet een Belgische bank via een correspondent handelen, dat is een bank van het land waar de valuta een wettig betaalmiddel is. Wanneer twee banken een correspondentrelatie aangaan, opent de ene bank bij zichzelf een rekening op naam van de andere bank. Doorgaans is die relatie bilateraal, wat betekent dat elke bank een rekening heeft bij de andere. Bij een overschrijving in deviezen zal de buitenlandse bank de rekening van de Belgische bank debiteren en die van de ontvanger crediteren. Indien deze laatste geen cliënt is bij haar, moet bovendien een nationale interbancaire betaling worden uitgevoerd. De invoering van het SEPA-gebied heeft in Europa dus al die stappen alsook de aan de correspondentrelaties verbonden risico’s en kosten doen verdwijnen. SEPA vergemakkelijkte niet alleen het bestaan van de Europese banken, maar ook dat van de buitenlandse banken die voortaan nog slechts minimaal één correspondent nodig hebben voor het hele eurogebied. Voor wie er meer wil over weten • Infomap : SEPA : Single Euro Payment Area, fiche 26 – Het TARGET2systeem, fiche 28