Toelichting bijzondere bijstand inrichtingskosten

Maatschappelijke Ontwikkeling
Beleidsontwikkeling
Korte Nieuwstraat 6
6511 PP Nijmegen
Telefoon 14024
Telefax
(024) 323 59 92
E-mail
[email protected]
Aan: de gemeenteraad van Nijmegen
Postbus 9105
6500 HG Nijmegen
Ons kenmerk
Contactpersoon
MO10/ 16.0004063
Golshid Al Eshaq
Onderwerp
Datum uw brief
Doorkiesnummer
Toelichting bijzondere bijstand
inrichtingskosten
-
(024) 3293338
Datum
26 april 2016
Geachte leden van de Raad,
Op 29 maart jongstleden heeft ons college besloten de hoogte van de bijzondere bijstand voor
complete wooninrichting en duurzame gebruiksgoederen, voor het merendeel van de goederen,
te verlagen met 25%. Naar aanleiding van dit besluit vindt op verzoek van meerdere raadsfracties
op 11 mei 2016 een debatronde plaats over dit besluit. Aanvullend is door deze raadsfracties
gevraagd of het genomen besluit van 29 maart jl. opgeschort kan worden tot minstens na deze
debatronde. Ons college heeft besloten om aan dit verzoek gehoor te geven en het besluit op te
schorten tot 1 juli 2016.
1
In deze brief gaan wij in op onze toezegging om uw raad een brief te sturen waarin:
- een nadere toelichting wordt gegeven over de achtergrond van het besluit van 29 maart jl.;
- omschreven wordt wat dit besluit betekent voor de aanvragers van bijzondere bijstand en
- wordt aangegeven hoeveel procent van het budget wordt ingezet voor inrichtingskredieten.
Richtprijzen Nibud te ruim: een toelichting
Een van de reden dat we voor het merendeel van de producten de vergoedingen verlagen met
25% is omdat we hebben geconstateerd dat veel prijzen die we hanteren hoger liggen dan wat in
de praktijk daadwerkelijk nodig is om producten van kwaliteit voor aan te schaffen. Hieronder
lichten we toe hoe we tot deze constatering zijn gekomen.
Verkenning actuele markttarieven
Na een verkenning van de actuele tarieven op de markt zijn we ervan overtuigd dat de richtprijzen
van het Nibud te ruim zijn. We hebben dit gedaan door de bedragen te verlagen met 25% en te
kijken of men hiervoor bij de BCC, Mediamarkt, Scheer en Foppen, leenbakker, Beter Bed en
Ikea producten van kan kopen.
Hieruit bleek dat dit voor het merendeel van de producten zeker mogelijk is. Door het verlagen
van maximale bedragen met 25% kan men weliswaar geen producten kopen uit het hogere
1
Deze toezegging is gedaan tijdens de kamerronde op 13 april jl..
www.nijmegen.nl
Brief aan de raad.docx
Gemeente Nijmegen
Maatschappelijke Ontwikkeling
Beleidsontwikkeling
Vervolgvel
1
segment maar de producten zijn kwalitatief ruim voldoende om een eerste woning mee in te
richten of een duurzaam gebruiksgoed mee aan te schaffen. De afgelopen jaren zijn er namelijk
meer mogelijkheden op de markt gekomen om goederen van kwaliteit tegen lagere prijzen aan te
schaffen. Zo hebben de meeste winkels regelmatig aanbiedingen waardoor producten goedkoper
aangeschaft kunnen worden en kan men online producten van verschillende winkels met elkaar
vergelijken.
Uitzonderingen
Voor enkele producten hebben we geconstateerd dat voor 75% van de Nibudrichtprijzen geen
goede bruikbare producten gekocht kunnen worden. De Nibudprijzen voor deze goederen zijn al
passend en daarom blijven we voor deze producten 100% van de Nibudprijzen hanteren. Deze
uitzondering geldt voor de volgende producten: kookplaat, televisie en woonstoffering.
Voorbeelden 100% en 75% in vergelijking tot markttarieven
In de tabel 1 hieronder zijn enkele producten en bijbehorende bedragen genoemd. Hiermee wordt
een beeld geschetst hoe de verlaging van de Nibudprijzen zich verhoudt ten opzichte van de
goedkoopste markttarieven van de eerdergenoemde winkels. Dit voorbeeld is gebaseerd op een
aanvraag van een alleenstaande met een zelfstandige woning.
Tabel 1. Vergelijking bedragen producten t.o.v. markttarieven
Product
100% Nibud
75% Nibud
Bankstel 2 + 3 zits
€ 1.070,-
€ 800,-
Voorbeeld goedkoopste
markttarief (geen aanbieding)
€ 600,-
Stofzuiger
€ 190,-
€143,-
€ 35,-
Wasmachine
€ 370,-
€ 277,-
€ 219,-
Garderobekast
2 deurs
€ 150,-
€ 113,-
€ 70,-
Kookplaat 4-pits met oven
€ 300,-
N.v.t. zie uitzonderingen
€ 270,-
Aanpak andere gemeenten
De manier waarop gemeenten in Nederland omgaan met aanvragen voor duurzame
gebruiksgoederen en wooninrichting verschilt aanzienlijk. Gemeenten gaan verschillend om met:
- de toetsing/voorwaarden of iemand in aanmerking komt voor een financiële tegemoetkoming;
- de lijst met producten die zij als noodzakelijk zien;
- het stimuleren van de aanschaf van tweedehandsspullen of nieuwe spullen;
- de manier waarop er financiële tegemoetkoming wordt gegeven (lening bij gemeentelijke
kredietbank (GKB) als voorliggend voorziening/leenbijstand/bijstand om niet) en
- de bepaling van de hoogte van de financiële tegemoetkoming (volledige aansluiting bij
Nibudprijzen/lagere percentages van de Nibudprijzen/eigen lagere, vastgestelde bedragen).
De manier waarop gemeenten omgaan met de bovenstaande zaken bepaalt of en hoeveel
iemand bijzonder bijstand ontvangt voor duurzame gebruiksgoederen en woninginrichting.
www.nijmegen.nl
Brief aan de raad.docx
Gemeente Nijmegen
Maatschappelijke Ontwikkeling
Beleidsontwikkeling
Vervolgvel
2
Veel gemeenten stellen zich op het standpunt dat een inkomen op bijstandsniveau voldoende is
om te kunnen reserveren voor de aanschaf of vervanging van duurzame gebruiksgoederen. In
uitzonderingsgevallen wordt daarvoor op individuele basis bijzondere bijstand verstrekt.
Bijvoorbeeld als de noodzaak tot vervanging niet voorzienbaar was of als men door
omstandigheden geen geld heeft kunnen reserveren. Als wordt besloten tot het verstrekken van
bijzondere bijstand is er de mogelijkheid om een lening bij de GKB of de Individuele
Inkomenstoeslag als voorliggende voorziening te beschouwen. In sommige gemeente wordt
bijstand verstrekt voor de aanschaf van tweedehandsgoederen.
Nijmeegse aanpak
In Nijmegen gaan we er vanuit dat iemand die drie jaar een inkomen heeft op bijstandsniveau niet
heeft kunnen reserveren. In deze gevallen verlenen we bijstand tegen nieuwprijs.
Dit betekent dat iemand die bijvoorbeeld vijf jaar bijstand ontvangt en wiens wasmachine stuk
gaat, in principe bijzondere bijstand ontvangt voor de aanschaf van een wasmachine. Deze
bijzondere bijstand wordt dan om niet verstrekt: de persoon hoeft dit dus niet terug te betalen.
Voor iemand die minder dan drie jaar een inkomen heeft op bijstandsniveau is de GKB
voorliggend met indien nodig een aanvulling in de vorm van leenbijstand. Hierbij geldt dat
wanneer de GKB-lening binnen 36 maanden is afgelost, het bedrag van de leenbijstand wordt
kwijtgescholden.
In Nijmegen beschouwen wij de Individuele Inkomenstoeslag niet als voorliggende voorziening en
is de hoogte van de vergoedingen niet gebaseerd op de aanschaf van tweedehandsgoederen.
Conclusie: Nibudprijzen zijn ruim
Er zijn meer gemeenten die bij hun vergoedingen uitgaan van een percentage van de
Nibudprijzen. Uit een eigen verkenning van actuele prijzen zijn we in Nijmegen ervan overtuigd
dat kwalitatief goede producten kunnen worden aangeschaft voor minder dan de Nibudprijzen.
Door het aangeven van de goedkoopste markttarieven in tabel 1 laten we zien dat we de
aanvrager niet verplichten het goedkoopste product aan te schaffen en dat 75% van de
Nibudprijzen voldoende is om producten van kwaliteit voor te kopen.
Dat gezegd hebbende wordt er binnen de bijzondere bijstand altijd gekeken naar de persoonlijke
situatie van de aanvrager en wordt er indien nodig afgeweken van de richtprijzen. Het vaststellen
van richtprijzen is echter nodig ter bevordering van een eenduidige uitvoering.
Gevolgen voor aanvrager
Gevolgen voor de aanvrager is dat de maximale vergoeding voor duurzame gebruiksgoederen en
(complete) wooninrichting voor het merendeel van de producten 25% lager is. Voor losse
producten zijn in tabel 1 hierboven reeds voorbeelden gegeven wat de gevolgen zijn als er 75%
wordt gehanteerd van de Nibudprijs.
In tabel 2 en 3 op de volgende pagina zijn twee voorbeeldaanvragen genoemd voor complete
wooninrichting aan de hand van de oude (100% Nibudprijzen) en nieuwe situatie (75%
Nibudprijzen).
www.nijmegen.nl
Brief aan de raad.docx
Gemeente Nijmegen
Maatschappelijke Ontwikkeling
Beleidsontwikkeling
Vervolgvel
3
Tabel 2. Complete wooninrichting: echtpaar met 2 kinderen bij 4 kamerbewoning
Indien mogelijk GKB
Aanvullend
Totaal bedrag
geldlening
leenbijstand
Oude situatie
€ 2.630,-
€ 5.900,-
€ 8.530,-
Nieuwe situatie
€ 2.630,-
€ 4.490,-
€ 7.120,-
Tabel 3. Complete wooninrichting: alleenstaande zelfstandige woning
Indien mogelijk GKB
Aanvullend
geldlening
leenbijstand
Totaal bedrag
Oude situatie
€ 1.860,-
€ 3.690,-
€ 5.550,-
Nieuwe situatie
€ 1.860,-
€ 1.420,-
€ 3.280,-
Percentage uitgaven duurzame gebruiksgoederen/woninginrichting
Een aanvullende vraag in de kamerronde was: hoeveel procent van het budget bijzondere
bijstand wordt ingezet voor wooninrichting en duurzame gebruiksgoederen?
Omdat we binnen de bijzondere bijstand door het openeindekarakter van de regelingen niet
kunnen spreken van een budget zijn we voor deze vraag uitgegaan van de uitgaven bijzondere
bijstand.
In tabel 4 zijn de uitgaven van 2014 en 2015 weergegeven. De percentages zijn uitgedrukt op
basis van de uitgaven aan inrichtingskosten en duurzame gebruiksgoederen ten opzichte van de
totale uitgaven aan bijzondere bijstand in hetzelfde jaar.
Tabel 4. Uitgaven + percentage bijzondere bijstand 2014 en 2015
2014
2015
Uitgaven bijzondere bijstand*
€ 6.300.000,-
€ 7.800.000,-
Uitgaven bijzondere bijstand:
Duurzame gebruiksgoederen/woninginrichting**
Percentage bijzondere bijstand uitgegeven aan duurzame
gebruiksgoederen/woninginrichting
€ 2.000.000,-
€ 2.800.000,-
32%
36%
* Dit is exclusief de uitgaven van de Collectieve Aanvullende Ziektekostenverzekering (CAZ), de Individuele
Inkomenstoeslag, de Individuele Studietoeslag, de regeling Meedoen in Nijmegen, regeling chronisch
zieken, gehandicapten en ouderen en subsidies.
** Dit is exclusief de bedragen van de leningen die uitgekeerd worden via de GKB.
Prognose uitgaven 2016 en 2017
Bij handhaving van ons besluit om de prijzen met 25% te verlagen is de huidige verwachting dat
we het budget armoedebestrijding in 2016 met circa € 0,5 overschrijden. Dit ondanks de
eenmalige verhoging van het budget armoedebestrijding met € 0,8 miljoen in 2016. Een globale
doorkijk voor 2017 levert het beeld op dat we het budget met circa € 1,0 miljoen overschrijden. Bij
deze prognoses hebben we nog geen rekening gehouden met extra aanvragen voor
wooninrichting en duurzame gebruiksgoederen van statushouders en anderen. Zoals eerder door
www.nijmegen.nl
Brief aan de raad.docx
Gemeente Nijmegen
Maatschappelijke Ontwikkeling
Beleidsontwikkeling
Vervolgvel
4
ons college aangekondigd zullen we deze problematiek bij de behandeling van de zomernota
betrekken.
Wij vertrouwen er op u met deze brief voldoende te hebben ingelicht over het besluit wat we 29
maart jl. hebben genomen.
College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen
De Burgemeester,
De Gemeentesecretaris a.i.,
drs. H.M.F. Bruls
drs. R. Wever
www.nijmegen.nl
Brief aan de raad.docx