Onderzoeksprojecten (1

www.researchportal.be - 18 jul 2017 15:49:52
Onderzoeksprojecten (1 - 500 van 628)
Zoekfilter: Classificaties: Immunologie, serologie, transplantatie
A20 als regulator van chronische inflammatie en ER stress
Universiteit Gent
Abstract: Uit recent onderzoek blijkt dat ER stress wordt geactiveerd in condities van chronische ontstekingen. Het eiwit A20 is een essentiele
inhibitor van NF-kB signaal transductie belangrijk voor de controle over ontstekingen. We hebben recent weefsel-specifieke A20 knockoutmuizen
gegenereerd die alle chronische inflammatie ontwikkelen. Deze muizen willen we nu gebruiken voor de studie naar de wisselwerking tussen
chronische inflammatie en ER stress.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Sophie Janssens
• Geert van Loo
Aanmaak van autologe T cellen gericht tegen acute myeloide leukemie dmv transductie van hematopoietische stamcellen
met een T celreceptor and differentiatie in vitro tot T cellen
Universiteit Gent
Abstract: In dit project zullen bloedvormende stamcellen getransduceerd worden en zo een T cel receptor tot expressie brengen. We zullen hiervoor
T cellen anmaken gericht tegen WT1 en veervolgens de T ce receptorgenen kloneren. Deze gekloneerde genen worden vervolgeens in stamcellen
gebracht. Na uitrijpen van deze stamcellen tot T cellen, zullen we de functionaliteit van die cellen testen.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Bart Vandekerckhove
Academic Grant Systeemsclerose
Universiteit Gent
Abstract: Standardized care for patients with systemic sclerosis and prospective cohort study. Specific focus on capillaroscopy findings and
antinuclear antibodies.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Filip De Keyser
Activatie van dendritische cellen en natural killer cellen door Toll-like receptor-ligand geladen leukemiecellen:
ontwikkeling van een nieuwe generatie leukemievaccins.
Universiteit Antwerpen
Abstract: In dit project zullen we, in een model van acute myeloïde leukemie (AML), de invloed nagaan van Toll-like receptor (TLR)-ligand-geladen
leukemische tumorcellen op de activatie van dendritische cellen (DCs) en natural killer (NK) cellen. De hypothese is dat TLR-ligand-geladen
leukemiecellen in staat zijn om de recent ontdekte 'helper' functie van NK cellen te activeren, zodat deze op hun beurt de polarisatie van immature
DCs tot T helper type 1 (Th1)-gepolariseerde DCs kunnen bewerkstelligen (DC1NK). Deze wisselwerking tussen het aangeboren en adaptieve
immuunsysteem waarin DC1NK centraal staan, zou dan de activatie van antigeen-specifieke Th1 cellen en cytotoxische T lymfocyten (CTL)
faciliteren.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Eva Lion
Activatie van dendritische cellen en natural killer cellen door Toll-like receptor-ligand geladen leukemiecellen:
ontwikkeling van een nieuwe generatie leukemievaccins.
Universiteit Antwerpen
Abstract: In dit project zullen we, in een model van acute myeloïde leukemie (AML), de invloed nagaan van Toll-like receptor (TLR)-ligand-geladen
leukemische tumorcellen op de activatie van dendritische cellen (DCs) en natural killer (NK) cellen. De hypothese is dat TLR-ligand-geladen
leukemiecellen in staat zijn om de recent ontdekte 'helper' functie van NK cellen te activeren, zodat deze op hun beurt de polarisatie van immature
DCs tot T helper type 1 (Th1)-gepolariseerde DCs kunnen bewerkstelligen (DC1NK). Deze wisselwerking tussen het aangeboren en adaptieve
immuunsysteem waarin DC1NK centraal staan, zou dan de activatie van antigeen-specifieke Th1 cellen en cytotoxische T lymfocyten (CTL)
faciliteren.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Eva Lion
ActoBioticsTM voor antigeen-specifieke interventie in type 1 diabetes: mono- of combinatietherapie
KU Leuven
Abstract: Type 1 diabetes (T1D) wordt gekenmerkt door een ernstig verhoogde bloedsuikerspiegel die ontstaat doordat insulineproducerende betacellen progressief worden aangevallen en vernietigd door het eigen immuunsysteem. Wanneer de diagnose wordt gesteld, is de patiënt levenslang
afhankelijk van dagelijkse repetitieve insuline-injecties om zijn glucosespiegel te stabiliseren. Tot op heden is er immers geen effectieve en
veiligetherapie beschikbaar voor T1D patiënten. Verschillende immunotherapeutische benaderingen proberen de tolerantie te herstellen, enerzijds
door een algemene aanpak, waarbij het hele immuunsysteem wordt onderdrukt, anderzijds door een specifieke aanpak, waarbij enkel de cellen die
de beta-cel aanvallen, worden onderdrukt. Om de therapeutische efficiëntie te optimaliseren, lijkt een combinatie van de twee, het meest
aangewezen. Oraal toegediende eiwitten maken gebruik van het tolerogene darm-immuunsysteem om een staat van eiwitspecifieke tolerantie op te
wekken, ditnoemt me
Organisaties:
• Klinische & Experimentele Endocrinologie
Onderzoekers:
• Chantal Mathieu
• Constantia Gysemans
• Sofie Robert
Affording Recovery after stroke
Universiteit Gent
Abstract: In het kader van dit FP7 project zullen we trachten om antilichaam beladen microbubbles aan te maken die deze antilichamen kunnen
afleveren over de bloedhersenbarrière na ultrasound bestraling en microbubbbel implosie. In eerste instantie zullen de microbubbles uitgebreid
gekarakterizeerd worden en vervolgens zal nagegaan worden in welke mate de constructen in staat zijn om de antilichamen vrij te stellen na
ultrasoundbestraling in vitro en in vivo.
Organisaties:
• Vakgroep Geneesmiddelenleer
Onderzoekers:
• Stefaan De Smedt
Afwerkmandaat (3 maanden): Interactie tussen het embryo en natural killer cellen in het endometrium: rol bij
implantatiestoornissen.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Implantatiestoornissen worden gedefinieerd als het niet bekomen van zwangerschap na minstens 3 in-vitro-fertilisatie pogingen met
embryo's van hoge kwaliteit. De interactie tussen HLA klasse I antigen op het embryo en zijn immunologische omgeving speelt mogelijk een
essentiële rol bij implementatie. Trofectoderm drukt HLA I (HLA-E, HLA-G en HLA-C) moleculen uit. Enkel preimplantatie embryo's die solubel HLAG secreteren in het cultuur supernatans voor transfer evolueren naar zwangerschap. De receptoren voor HLA Klasse I moleculen zijn de polymorfe
KIR (Killer-cell-immunoglobulin-like receptoren) die voornamelijk voorkomen op NK cellen, die 70% uitmaken van de endometriale lymfocyten in de
implementatieperiode. KIR kunnen NK cellen activeren of inhiberen. De interindividuele variatie van KIR in aantal en aard zou kunnen resulteren in
een verschillende cytokine secretie na interactie met trofoblast antigenen. Wij willen nagaan of implementatie gerelateerd is aan de HLA klasse I
molecule, van het embryo in combinatie met het NK cel KIR repertoire van de moeder in endometrium. Hiertoe zullen in koppels en embryo's met
en zonder implantatieproblemen de HLA klasse I-KIR combinaties worden nagegaan met hoge resolutie DNA typering. De aantallen, fenotypes en
KIR expressie van lymfocyten van het endometrium en door het embryo, evenals HLA klasse I kweekvloeistof van het embryo zullen bepaald
worden met enzyme immunoassay.
Organisaties:
• Hematologie
Onderzoekers:
• MARC DE WAELE
Alma In Silico (AIS):Euregionale ontwikkeling van een platform voor bio-informatica en systeembiologie technologie voor
de creatie, integratie, verspreiding en benutting van kennis uit multicentrische biologische gegevens
Universiteit Hasselt
Abstract: Het Alma-in-Silico-project beoogt de inrichting, de verdere uitbouw en de exploitatie in de Euregio van de kennis en knowhow op het
gebied van gegevenscreatie en -analyse en van modelvorming van complexe systeemsimulaties van de mens, toegepast op de wetenschap.
Deze kennis en knowhow worden verspreid in publieke en private onderzoekscentra in de Euregio, om zo een operationeel platform te creëren voor
bedrijven maar ook voor opleiding en onderzoek.
Het doel van het Alma-in-Silico-project is om de industriële en academische wereld in de Euregio Maas-Rijn met elkaar te verenigen, om zo de
innovatiecapaciteit en technologische overdracht te vergroten.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Jean NOBEN
Alternatieve mechanismes en functionele relevantie van CD4 trafficking in hematopoietische cellen
Universiteit Gent
Abstract: Hematopoietische cellen kunnen tijdens hun differentiatie CD4 tot expressie brengen op de membraan, o.a. nodig voor T cel ontwikkeling
en functie. Deze expressie wordt verminderd bij T cel activatie, maar ook in pathologisch omstandigheden zoals HIV infectie. In dit project willen we
eiwitten, opgepikt met volledig-genoom shRNA lentivirale shRNA banken, valideren in hun functie m.b.t. CD4 internalisatie.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Bruno Verhasselt
Amodular active nano-platform for advanced cancer management: Core nanosystems, tumor targeting and penetration,
molecular imaging degradome based therapy.
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Immunobiologie
Onderzoekers:
• Ghislain Opdenakker
Amplificatie van de expressie van negatieve feedback eiwitten als nieuwe anti-inflammatoir mechanisme van
glucocorticoiden
Universiteit Gent
Abstract: Glucocorticoiden worden algemeen gebruikt bij de behandeling van inflammatoire aandoeningen. Als onderliggend moleculaire
mechanisme wordt vaak de inhibitie van de expressie van specifieke eiwitten aangegeven. In dit project wensen we echter de inductie van
specifieke eiwitten die betrokken zijn in de negatieve feedback regulatie van pro-inflammatoire signaaltransductie te onderzoeken.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
A multicenter, randomized, double-blind, parallel-group, placebo-controlled, study to evaluate the efficacy and safety of
PEGylated interferon Beta-1a (BIIB017) in subjects with relapsing Multiple Sclerosis
Universiteit Hasselt
Abstract: Het betreft hier een multicenter, gerandomiseerd, dubbelblind, placebo-gecontroleerd onderzoek met parallelle groepen ter evaluatie van
de doeltreffendheid en veiligheid van gePEGyleerd interferon beta-1a (BIIB017) bij patiënten met Relapsing Remitting Multiple Sclerose.
Het doel is de werkzaamheid, veiligheid en verdraagbaarheid van een BIIB017 na te gaan bij patiënten met recidiverende multiple sclerose,
wanneer het om de twee of om de 4 weken wordt toegediend.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Anne BOGAERS
Anaesthesie-geassocieerde allergie: van nieuwe pathogenetische inzichten tot betrouwbare diagnostiek.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Allergie tijdens anaesthesia vormt een belangrijk medisch probleem met significante mortaliteit en morbiditeit. Toch is een correcte
diagnose niet eenvoudig of wordt ze gemist. Hierdoor worden patiënten bij een volgende verdoving nodeloos in gevaar gebracht. Een belangrijke
oorzaak van de bemoeilijkte diagnostiek is het gebrek in inzichten betreffende IgE-afhankelijke en IgE-onafhankelijke geneesmiddelenreacties.
Gebrek dat mede tot stand komt door onzekerheden betreffende huidtestresultaten en ontbreken van betrouwbare geneesmiddelen-specifieke
immunoglobuline E tests.
In dit project wensen bij de verder onderzoek te verrichten naar de onderliggende pathomechanismen van onmiddellijke
overgevoeligheidsreacties tijdens algemene anesthesie.
Hiervoor zullen wij gebruik maken van recent zelfontwikkelde en gevalideerde flowcytometrische technieken zoals de
basofielenactiveringstest en een innovatieve cellulaire histaminevrijzetting assay (HistaFlow®: gepatenteerd door het laboratorium), alsook van een
methode om mestcellen te kweken uit circulerende CD34+ voorloper cellen. De technieken laten toe basofielen en mest cellen IgE-afhankelijk en
IgE-onafhankelijk te stimuleren en daarbij een simultane meting te verrichten van histaminevrijzetting en de expressie van oppervlakte merkers.
Dankzij de hoge doorverwijzing van patiënten naar ons referentiecentrum moet het mogelijk zijn om nieuwe diagnostische tests te
ontwikkelen die kunnen bijdragen tot een geoptimaliseerde benadering van onze patiënten.
Organisaties:
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Didier Ebo
• Liene De Witte
Analyse en inductie van T cel gemedieerde protectieve immuniteit bij HIV patiënten onder antivirale therapie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het voorgestelde doctoraatsproject kadert in het onderzoek van de eenheid Virologie rond de ontwikkeling van immunotherapie met
dendritische cellen bij HIV geïnfecteerde personen onder hoog actieve anti-retrovirale therapie (HAART). De doelstellingen zijn de volgende:
1) Definiëren van de correlaten van protectieve T cel immuniteit bij "secundaire controllers", patiënten die HIV blijvend onderdrukken na het stoppen
van HAART.
2) In vitro inductie van protectieve responsen op basis van co-cultuur van T cellen en dendritische cellen (DC), getransfecteerd met m-RNA van
autoloog HIV.
3) In vivo evaluatie van de veiligheid en immunogeniciteit van DC in een SIV-makakenmodel en in een fase 1 studie bij HIV patiënten onder
HAART.
Organisaties:
• Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)
Onderzoekers:
• Guido Vanham
• Philippe Selhorst
Analytische en klinische validatie van biomarkers van beta celschade in type 1 diabetes
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Studie rond biomarkers - Type 1 diabetes
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• Geert MARTENS
Anesthesie-geassocieerde allergie: van nieuwe pathogenetische inzichten tot betrouwbare diagnostiek.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Allergie tijdens anaesthesia vormt een belangrijk medisch probleem met significante mortaliteit en morbiditeit. Toch is een correcte
diagnose niet eenvoudig of wordt ze vaak gemist. Hierdoor worden patiënten bij een volgende verdoving nodeloos in gevaar gebracht. Een
belangrijke oorzaak van de moeilijke diagnostiek is het gebrek in inzichten betreffende IgE-afhankelijke en IgE-onafhankelijke
geneesmiddelenreacties. Gebrek dat mede tot stand komt door onzekerheden betreffende huidtestresultaten en ontbreken van betrouwbare
geneesmiddelen-specifieke immunoglobuline E tests.
In dit project wensen we verder onderzoek te verrichten naar de onderliggende pathomechanismen van onmiddellijke (of IgE-gemedieerde)
overgevoeligheidsreacties tijdens algemene anesthesie.
Hiervoor zullen wij gebruik maken van recent zelfontwikkelde en gevalideerde flowcytometrische technieken zoals de basofielenactiveringstests en
een innovatieve cellulaire histaminevrijzetting assay (HistaFlow®: gepatenteerd door het laboratorium), alsook van een methode om mestcellen te
kweken uit circulerende CD34+ voorloper cellen. Deze technieken zullen toelaten basofielen en mestcellen IgE-afhankelijk en IgE-onafhankelijk te
stimuleren en daarbij een simultane meting te verrichten van histaminevrijzetting en de expressie van oppervlakte merkers.
Organisaties:
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Didier Ebo
• Luc De Clerck
• Astrid Uyttebroek
Antigeen-presentatie door macrofagen na sialoadhesine-gemediëerde endocytose, een stap in het onbekende
Universiteit Gent
Abstract: Moleculaire analyse van de cytoplasmatische staart van sialoadhesine, de drijvende kracht achter deze multifunctionele receptor. Alsook
analyse van de signalisatie-wegen geactiveerd door ligand-geïnduceerde endocytose van sialoadhesine en het effect hiervan op antigeenpresentatie.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Hans Nauwynck
A phase I/II study of therapeutic vaccination with autologous dendritic cells of HIV infected individuals under stable
HAART.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het primair objectief van deze klinische fase I/II pilootstudie is om de veiligheid en toxiciteit na te gaan van subcutane en intradermale
(sc/id) toediening van autologe dendritische cellen (DC). Deze DC werden geëlektroporeerd met boodschapper RNA coderend voor Tat, Rev, Nef
en Gag en zullen worden toegediend bij HIV-1 geïnfecteerde patiënten onder stabiele highly active antiretroviral therapy (HAART).
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
Apoptose, necrose en autofagie: een vergelijkende studie over de impact van stervende cellen op het aangeboren
immuun systeem
Universiteit Gent
Abstract: Defecte interacties van stervende cellen met het aangeboren en adaptieve immuunsysteem dragen bij tot de ontwikkeling van kanker en
auto-immuniteit. Het belangrijkste doel van dit project is om op een vergelijkende manier de mechanismen van interactie en communicatie te
bestuderen van de verschillende soorten stervende cellen (apoptotische, necrotische en autofagocytische) met het aangeboren immuunsysteem.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Peter Vandenabeele
• Dmitri Krysko
Apoptose, necrose en autofagie: een vergelijkende studie over de impact van stervende cellen op het aangeboren
immuun systeem
Universiteit Gent
Abstract: Dit project zal opgesplitst worden in 2 delen. Het eerste luik bestaat uit de vergelijkende studie van de immuno-modulerende
eigenschappen van apoptotische, necrotische en autofagische cellen. Het tweede luik van dit project omvat een moleculaire identificatie,
karakaterisering en validering van DAMPs (dood-geassocieerd moleculaire patronen) betrokken bij de immuno-modulerende eigenschappen van
stervende cellen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Peter Vandenabeele
A randomized, multicenter, Double-Blind, placebo-controlled, dose-comparison study to determine the efficacy and safety
of BG00012 in subjects with relapsing-remitting Multiple Sclerosis
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds BIOMI, anderzijds Biogen idec. Biomi levert aan Biogen de
onderzoeksresultaten naar "A randomized, multicenter, Double-Blind, placebo-controlled, dose-comparison study to determine the efficacy and
safety of BG00012 in subjects with relapsing-remitting Multiple Sclerosis" onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Robert MEDAER
A randomizend, double-blind, placebo controlled, multicentre, Phase II dose-finding study of atacicept given
subcutaneously in subjects with rheumatoid arthritis and inadequte response to TNFa antagonist therapy
Universiteit Hasselt
Abstract: Het voorliggende project is een dienstverleningscontract tussen de onderzoeksgroep Immunologie-Biochemie en SERONO International Clintec voor de periode van 01.03.2007 tot 31.12.2008. Het project maakt een random, dubbel geblindeerde, placebo gecontrolleerde, multicentre,
fase II dosisonderzoekende studie van atacicept dat subcutaan wordt toegediend bij subjecten met rheumatoide arthritis en inadequate respons op
TNFa antagoniste therapie.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter GEUSENS
Autonoom en gepersonaliseerd gebruik van het I-TRAVLE concept bij personen met MS & CVA
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit project richt zich op Multiple Sclerosis (MS), de meest frequent voorkomende en invaliderende neurologische aandoening bij jonge
volwassenen (1/1000), alsook Cerebro-Vasculair Accident (CVA), de meest frequente en invaliderende aandoening bij de ouder wordende
populatie (44/1000 in de leeftijdscategorie 65-74 jaar stijgend tot 93/1000 bij 85 jaar en ouder). Het aantal patiënten en hiermee gepaarde gaande
zorgnoden zal in de regio nog verder toenemen gezien de toenemende levensverwachting maar ook incidentie van CVA. 75-80% van deze
patiënten worden geconfronteerd met een slechte arm- en handfunctie aan één (CVA) of zelfs beide (MS) lichaamszijden, waardoor het uitvoeren
van veel activiteiten van het dagelijkse leven bij minstens de helft van patiënten vertraagd, minder goed of vaak onmogelijk wordt. Dit leidt tot een
verminderde zelfredzaamheid en grotere (zorg)afhankelijkheid met hoge kosten, en verminderde participatie in de maatschappij.
In een voorgaand interreg IV project IVA-VLANED - 1.14 met naam "Revalidatierobotica II" werd een proof-of-concept prototype van virtuele
leeromgeving ontwikkeld met als naam I-TRAVLE, 'individualised technology and robot-assisted virtual learning environment' (www.i-travle.eu). Met
behulp van een revalidatierobot (haptic master) kon de patiënt navigeren door het systeem en aangepaste oefeningen uitvoeren die vooraf door de
therapeut werden ingesteld. Eerste studies tonen aan dat trainen met dit robotsysteem leidt tot een beter gebruik van de arm bij dagdagelijkse
handelingen, zoals een volledige maaltijd eten of rolstoelgebruik.
Dit vervolgproject heeft als hoofddoelstellingen om de ontwikkelde proof-of-concept virtuele leeromgeving voor revalidatierobotsystemen:
1. te personaliseren in functie van de bewegingsmogelijkheden van de patiënt door automatische aanpassingen in de leeromgeving (feedback,
moeilijkheidsgraad en dergelijke) of zwaartekrachtsondersteuning bijvoorbeeld wanneer de patiënt vermoeid geraakt of verbetert na verloop van
tijd,
2. te generaliseren zodat het ook gebruikt kan worden met andere (kleinere) revalidatierobotica ten opzichte van enkel de haptic master
revalidatierobot momenteel
3. volledig autonoom te laten gebruiken door de patiënt voor therapeutisch verantwoorde en effectieve langdurige training. dit tot in de thuissituatie
met opvolging vanuit een gespecialiseerd centrum Dit laatste zullen reflecties over een nieuw zorgmodel includeren.
Organisaties:
• Revalidatiewetenschappen
• Immunologie - Biochemie
• Expertisecentrum voor Digitale Media
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Karin CONINX
• Peter FEYS
Basophil activering - Nieuwe toepassingen voor voedselallergieën (banaan) - Flow cytometry: een nieuw instrument voor
het beheer van voedselallergie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Basophil activering - Nieuwe toepassingen voor voedselallergieën (banaan) - Flow cytometry: een nieuw instrument voor het beheer van
voedselallergie.
Organisaties:
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Didier Ebo
• Willem Stevens
• Margo Hagendorens
"BD FACS Verse" Flow Cytometer.
KU Leuven
Abstract: We zullen werken met een nieuwe generatie flow cytometer, de FACS VERSE. Met dit toestel willen we de cellen identificeren en
karakteriseren die verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van immuunziekten, inzonderheid multiepele sclerose, inflammatoire darmziekten (Crohn)
en astma; voor het afstoten van getransplanteerde organen; en voor het onderdrukken vande respons tegen kankercellen. Een flow cytometer
analyseert oppervlakte kenmerken en fluorescentie emissie van cellen in een suspensie. Deze nieuw ontwikkelde en gesofistikeerde FACS Verse
kan tegelijk 10 parameters op één cel analyseren. Dit is een zeer krachtige methode om individuele cellen van het immuun systeem te
karakteriseren, omdat celcomponenten kunnen gekleurd worden met via fluorescentie detecteerbare antistoffen. Ook intracellulaire molecules zoals
transcriptiefactoren, of cytokines kunnen op die manier in individuele cellen herkend worden. Dit toestel opent ongeziene mogelijkheden voor
functionele analyse van het immuu
Organisaties:
• Laboratorium Klinische Immunologie
Onderzoekers:
• Gert Van Assche
• Mark Waer
• Peter Hellings
• Stefaan Van Gool
• Dominique Bullens
• Benoit Nemery de Bellevaux
• Jan Ceuppens
• Isabelle Meyts
• Steven De Vleeschouwer
Beenmerg afgeleide celsignalisering kan de betacel massa regenereren.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Beurs JDRF: beenmerg-afgeleide cellen signalering kan de bèta cel massa regenereren.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• Henry HEIMBERG
Behandelingsstudie ' Expand'
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds
Novartis Pharma. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Novartis Pharma de onderzoeksresultaten naar " Behandelingsstudie 'Expand' " onder
de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Beneficiaire Lactobacillus interacties ter hoogte van het nasofaryngeale epitheel.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het menselijk lichaam wordt gekoloniseerd door een grote hoeveelheid micro-organismen, die collectief microbiota genoemd worden. Zij
komen voor op de huid, in de oronasofaryngeale holte, in het genitaal kanaal en in de darm. Op al deze plaatsen dragen ze in belangrijke mate bij
tot de gezondheid van de gastheer, door bijvoorbeeld de kolonisatie van pathogenen te verhinderen, immuunresponsen te stimuleren of de
educatie van het immuunsysteem te reguleren. De interesse in de functies van de microbiota is de laatste jaren sterk toegenomen dankzij
belangrijke doorbraken in 'next generation sequencing' technologieën die leidden tot de zogenaamde 'metagenoom' studies. In dit relatief nieuwe
onderzoeksdomein van de microbiota, is er nog maar weinig onderzoek gedaan naar nasale en faryngeale probiotica in tegenstelling tot probiotica
voor het maagdarmkanaal. Nochtans hebben zij een enorm potentieel omdat (i) momenteel infecties van de bovenste luchtwegen één van de
belangrijkste redenen vormen voor antibioticavoorschriften bij kinderen en (ii) de bovenste luchtwegen beter toegankelijk zijn en bevolkt worden
door een minder complexe en minder dense microbiota dan de darm. In dit doctoraatsproject zal een stapsgewijze in vitro studie uitgevoerd worden
van beneficiaire Lactobacillus interacties relevant voor de bovenste luchtwegen. Hierbij zullen de volgende onderzoeksvragen behandeld worden:
(i) worden lactobacillen getolereerd door cellen van de bovenste luchtwegen, (ii) kunnen we lactobacillen selecteren met inhibitorische activiteit
tegen typische respiratoire pathogenen, (iii) hebben deze lactobacillen ook gunstige effecten tegen de toxische effecten van luchtvervuiling, en (iv)
wat zijn de onderliggende werkingsmechanismen? Om potentiele werkingsmechanismen te onderzoeken zullen we knock-out mutanten aanmaken
van lactobacillen in mogelijke probiotische factoren en deze uitgebreid fenotypisch analyseren. Deze in vitro experimenten moeten de basis vormen
voor latere in vivo studies in diermodellen en klinische studies.
Organisaties:
• Milieu Ecologie en Microbiologie (ENdEMIC)
Onderzoekers:
• Sarah Lebeer
• Marianne van den Broek
Beoordeling en behandeling van longschade na hersendood
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Experimentele Thoraxheelkunde
Onderzoekers:
• Geert Verleden
• Dirk Van Raemdonck
• Jana Somers
Beoordeling en behandeling van longschade na hersendood in muismodel.
KU Leuven
Abstract: Longtransplantatie is een levensreddende behandeling voor een patiënt die lijdt aan een onomkeerbare en niet met medicatie te
behandelen aandoening, zoals emfyseem, plumonaire fibrose, mucoviscidose en pulmonale hypertensie. Echter, deze levensreddende
behandeling wordt belemmerd door een tekort aan geschikte donororganen. Vandaag de dag zijn hersendode donoren nog altijd de grootste
donorbron voor longtransplantatie. Hersendood is het gevolg van schade aan de hersenen wat leidt tot een verhoogde intracraniale druk en
inklemming van de hersenstam met onomkeerbaar verlies van hersenactiviteit. Naast schadelijke effecten van hersendood op verschillende vitale
organen waaronder de long, kan deze ook leiden tot een veranderende allogeniciteit van het donororgaan en een verhoging van de
immuunrespons van de recipiënt. Het inflammatoire profiel na hersendood wordt gekarakteriseerd door een stijging van cytokines, chemokines en
adhesie moleculen. Het doel van dit project is het bestuderen van
Organisaties:
• Experimentele Thoraxheelkunde
Onderzoekers:
• Geert Verleden
• Dirk Van Raemdonck
Bepaling en modulatie van de stamcelmigratie naar hersen- en ruggenmergletsels in een experimenteel autoimmuun
encephalomyelitis muismodel.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Hoewel verschillende studies functioneel herstel van letsels in het centraal zenuwstelsel (CZS) toeschrijven aan stamceltransplantatie, is
er momenteel zeer weinig geweten over de eigenlijke fysiologie van getransplanteerde stamcellen. Verdere studie naar het in vivo
migratiepotentieel van verschillende stamceltypes is bijgevolg noodzakelijk om stamceltherapieën te valideren en/of te verbeteren.
Bijgevolg willen we in dit onderzoeksproject in eerste instantie onderzoek verrichten naar de in vivo migratiecapaciteit van BMSC en NSPC naar
hersen- en ruggenmergletsels in een muismodel voor EAE, gebruikmakende van in vivo bioluminescentie- en magnetische resonantie
beeldvorming en post-mortem histologische analyse. Als positieve controle voor celmigratie naar EAE letsels in het CZS zullen dezelfde
beeldvormingstechnieken gebruikt worden ter opvolging van "myelin oligodendrocyte glycoprotein" (MOG)-specifieke T-cellen. Tevens zal het
expressieprofiel van verschillende chemokinereceptoren en
adhesiemoleculen op deze drie celtypes bepaald worden om onderliggende verschillen in migratiecapaciteit te kunnen verklaren. Als
werkhypothese stellen we dat transiënte genetische modificatie van BMSC en NSPC met mRNA, coderend voor chemokinereceptoren en/of
adhesiemoleculen, de migratiecapaciteit van deze cellen naar EAE letsels in het CZS kan verhogen.
Organisaties:
• Bio-imaging
Onderzoekers:
• Anne Marie Van Der Linden
• Peter Ponsaerts
• Nathalie De Vocht
Beschermingsduur na hepatitis B vaccinatie: uitgebreide statistische modellering van lange-termijn opvolggegevens,
mogelijke beïnvloedende factoren en het verband tussen humoraal en cellulair immuunantwoord.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Beschermingsduur na hepatitis B vaccinatie: uitgebreide statistische modellering van lange-termijn opvolggegevens, mogelijke
beïnvloedende factoren en het verband tussen humoraal en cellulair immuunantwoord.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Pierre Van Damme
• Koen Van Herck
Betacel destructie in type 1 diabetes mellitus: analyse van het destructie proces en preventie in diermodellen.
KU Leuven
Abstract: In de NOD muis, een diermodel van type 1 diabetes, wordt de rol van defecten in apoptose van de immuuncellen in de pathogenese van
de ziekte onderzocht. Via RT-PCR worden de mediatoren van apoptose nagekeken na verschillende apoptose-inducerende signalen. Verder zal
het werkingsmechanisme van 1,25(OH)2D3 in preventie van type 1 diabetes dieper worden onderzocht: 1,25(OH)2D3 voorkomt de ziekte en
herstelt defecten in apoptose- gevoeligheid. Hierbij zal breder gebruik worden gemaakt van VDR-knockout muizen.
Organisaties:
• Klinische & Experimentele Endocrinologie
Onderzoekers:
• Chantal Mathieu
Betacelfunctie in (pre)type 1 diabetes.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Deze studie wil biologische criteria bepalen die verlies van betacelmassa op korte tijd weergeven en dus een versnelde evolutie naar type
1 diabetes. Deze criteria helpen bij de keuze van het tijdstip en het type van preventie, vergemakkelijken de samenstelling van meer homogene
groepen studiepersonen (op basis van residuele betacelmassa, homogeen risico op betaceldestructie tijdens interventieduur) en leiden tot
herkennen van functionele merkers die als "surrogate endpoints" kunnen worden gebruikt. Op deze manier wordt de omvang van de studiegroepen
verminderd evenals de opvolgingstijd die nodig is om significante effecten van een testsubstantie te onderzoeken.
Organisaties:
• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers:
• Luc Van Gaal
Betacel voorlopers in de adulte pancreas.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Onze onderzoeksgroep ontdekte recent voorlopercellen van betacellen in de pancreas van volwassen muizen (Xu et al, 2008). Deze
cellen activeren genexpressie van Neurogenine 3 (Ngn3), een transcriptiefactor die de vorming van betacellen tijdens de embryogenese
controleert, en differentiëren verder tot insuline-positieve cellen. De Ngn3+ cellen delen echter niet. Om bij te dragen tot een nieuwe therapie voor
diabetes hebben we delende stam- of voorlopercellen nodig aangezien we grote hoeveelheden betacellen moeten genereren. Daarom willen een
celtype identificeren dat aanleiding geeft tot Ngn3+ cellen en nog in staat is te delen. Een goede kandidaat is de Pdx1-positieve cel die tijdens de
ontwikkeling de Ngn3+ cel voorafgaat en een grote delingscapaciteit bezit.
Doel 1 van deze aanvraag is daarom "Identificatie, isolatie en karakterizatie van volwassen, ongedifferentieerde Pdx1+ cellen" en Doel 2 "Expansie
en differentiatie van de geïsoleerde volwassen, ongedifferentieerde Pdx1+ cellen".
Bovendien willen we de factoren zoeken die verantwoordelijk zijn om de stam- of voorlopercellen tot activiteit te rekruteren. We zullen ons daarvoor
concentreren op de rol van macrofagen omdat die in grote mate aanwezig zijn in de pancreas met stamcelactiviteit en omdat die reeds in andere
systemen werden aangetoond als centrale spelers bij weefselherstel. Doel 3 van dit project is "Identificatie van de signalen die de betacel
voorlopers activeren: de rol van macrofagen".
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• Henry HEIMBERG
BetaSCREEN: platform for drug screening in diabetes
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: BETA-CELL is een particulier eigendom biofarmaceutisch bedrijf dat nieuwe celtherapie en andere producten in verband met Diabetes
ontwikkelt.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• DANIEL PIPELEERS
beurs Francis Santens: Biofarmaceutische eiwitten: glyco-engineeringtechnologie voor de productie van verbeterde,
homogene glycovormen.
Universiteit Gent
Abstract: Glycoengineering van HEK 293 cellen om recombinante eiwiten met een minimale glycosylatie te produceren. Dit zal gebeuren door
endoT,, een endoglycosydase, in deze cellen tot expressie te brengen. Deze engineering zal getest worden aan de hand van 2 testeiwiten:
etanercept en Hemagglutinine van influenza.
Organisaties:
• Vakgroep Biochemie en Microbiologie
Onderzoekers:
• Nico Callewaert
Bevestigen van de efficiëntie van en uitbouwen van een patiëntvriendelijke behandeling met capsaïcine neusspray bij
patiënten met idiopatische rhinitis.
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Klinische Immunologie
Onderzoekers:
• Peter Hellings
• N. N.
Bioactieve componenten in moedermelk.
Universiteit Antwerpen
Abstract: De invloed van vaccinatie tijdens de zwangerschap op bioactieve componenten in moedermelk (specifieke antistoffen tegen kinkhoest en
influenza, de totale hoeveelheid SIgA en zijn subclasses en lactoferrine) zal in een eerste luik onderzocht worden. Daarenboven bestuderen we het
effect van de bewaaromstandigheden op de bioactieve componenten. Verschillen tussen moedermelk van preterm en at term bevallen moeders zal
geanalyseerd worden in samenwerking met de dienst Neonatologie van UZA.
Organisaties:
• Medische biochemie
Onderzoekers:
• Ingrid De Meester
• Pierre Van Damme
• Sara De Schutter
BioMiMedics : Nieuwe biologisch afbreekbare biomedische materialen voor klinische toepassingen. Integratie
'engineering biomaterialen' met 'Fiber-en Textile Technology' ter ontwikkeling van beter wondverband en platform voor
regeneratieve geneeskunde.
Universiteit Hasselt
Abstract: BioMiMedics is een consortium van zes academische instituten uit de regio's Aken, Luik, Maastricht en Hasselt. Het Biomedisch
Onderzoeksinstituut (BIOMED) en het Instituut voor Materiaalonderzoek (imo-imomec) van Universiteit Hasselt benutten binnen BioMiMedics hun
expertise op het gebied van polymere materialen en moleculaire herkenning in de domeinen van biodegradeerbare materialen en regeneratieve
geneeskunde.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Organische en Bio-polymere Chemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Wanda GUEDENS
• Luc MICHIELS
• Thomas CLEIJ
• Thomas JUNKERS
BIOVACSAFE ? Biomerkers voor verbeterde vaccinveiligheid
Universiteit Gent
Abstract: BioVacSafe zal klinische studies uitvoeren om de veiligheid van vaccins te evalueren en biomerkers te ontdekken die moeten toelaten om
op een betere en snellere wijze dan vandaag de veiligheid van vaccins te definiëren en mogelijke bijwerkingen te voorspellen of zeer vroegtijdig op
te sporen.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Geert Leroux-Roels
Bioveilig cholera toxine als afleveringsysteem voor CTL peptide epitopen
Universiteit Gent
Abstract: Het doel van dit project is om chimere recombinante eiwitten bestaande uit een Chlorea toxine-CTL epitoop te produceren en
karakteriseren. De mogelijkheid om door immunisatie met dergelijke eiwitten CTL-epitoop een epitoop-specifiek en effectief cellulair
immuunantwoord op te wekken, zal worden nagegaan.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
BOF 2008 - BONUS: Mandaat Bart Tessens: Fylogenetische, fylogeografische en polulatiegenetische analyse van het
Gyratrix hermaphroditus soortencomplex (Rhaboecoela Kalyptorhynchia)
Universiteit Hasselt
Abstract: Indien de UHasselt bursaal het jaar na de toekenning een extern mandaat verwerft, vloeien de vrijgekomen middelen terug het
doctoraatsfonds van het BOF, zodat de middelen conform de principes van dit initiatief opnieuw kunnen ingezet worden voor extra mandaten.
Indien de bursaal een extern mandaat verwerft worden éénmalig een bedrag van 10.000 EURO (als extra werkingsmiddelen) toegekend aan de
onderzoeksgroep waarin de bursaal actief is.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
Careville Limburg : Moving Care
Universiteit Hasselt
Abstract: De zorginnovatieproeftuin 'CareVille Limburg: Moving Care' is gelokaliseerd in de regio Genk-Hasselt en heeft tot doel om te fungeren als
een innovatief testplatform/ecosysteem waarin zorginnovaties op wetenschappelijk verantwoorde wijze worden ontwikkeld en getoetst om bij te
dragen aan de belangrijke toekomstige maatschappelijke uitdagingen voor een blijvende kwalitatieve en financieel haalbare ouderenzorg.
CareVille Limburg richt zich op het thema zorgmobiliteit. Het doel van CareVille Limburg is om door een innovatieve versterking van de
'zorgmobiliteit' de oudere persoon langer kwaliteitsvol, veilig en betaalbaar thuis te laten wonen. We kiezen voor deze focusbenadering vanuit de
eigenheid van de regio van de proeftuin (grotere landelijke regio met verspreide thuiszorg) en de specifieke competenties die reeds aanwezig zijn in
het regionale zorginnovatieve ecosysteem. In onze benadering omvat zorgmobiliteit zowel de mobiliteit van de zorgvrager (vb. mobiliteit versterken,
sociale participatie versterken, beweging doorheen de transmurale keten bevorderen,...); de mobiliteit van het zorgproduct of zorgproces (efficiënte
zorgproducten en processen aan huis brengen vb. medicatie, telemonitoring), doch ook de mobiliteit van de zorgverlener (vb. efficiënte zorg- en
dienstverlening aan huis, beweging van zorgverleners doorheen de transmurale keten,...). We focussen op innovaties die deze mobiliteitsaspecten
versterken vanuit een bijzondere gerichtheid op de noden van de zorgvrager en zorggebruiker (zorgvrager staat centraal). De proeftuin streeft er
dus naar om van de huidige, vooral aanbodgestuurde, benadering te evolueren naar de zorgvraag en doelgerichte zorg.
De proeftuin zal bijzondere aandacht hebben voor de effectieve realisatie van de innovaties door het versterken van de acceptatie van innovaties
door de gebruikers. Naast de succesvolle uitvoering van innovatieve proeftuinprojecten zoals opgenomen in deze aanvraag, zal de proeftuin ook
worden ingezet als broedplaats voor nieuwe innovaties. De proeftuin wordt gekoppeld aan een sterk interdisciplinair platform van zorgactoren,
overheid en bedrijfsleven. Innovaties die inspelen op de grote uitdagingen van de zorg en die ingebed zijn in de beleidsvisies krijgen daarom
bijzondere aandacht via de concrete projecten (vb. aandacht voor chronische zorg, problematiek comorbiditeiten, geestelijke gezondheid,
zorgvrager-gerichte participatieve innovaties, multidisciplinaire aanpak ouderenzorg, ...).
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Health Care
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
• Katherine NELISSEN
CD56+ dendritische cellen in menselijk bloed: unieke mediatoren van aangeboren natural killercel- en gamma/delta T
celactivatie ter stimulatie van antigeenspecifieke T celantwoorden in gezondheid en ziekte.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Deze innovatieve studie beoogt om in detail te onderzoeken wat de in vitro capaciteit is van CD56-positieve dendritische cellen (DC) om
natural killer (NK)-cellen en innate T-cellen te activeren en mobiliseren, en wat het effect daarvan is op het adaptief immuunantwoord in een model
van acute myeloïde leukemie. De eventuele betrokkenheid van interleukine (IL)-15 en CD56 in het innate immuunstimulerende potentieel van verse
en gecultiveerde DC zal nader onderzocht worden.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Vigor F I Van Tendeloo
• Eva Lion
• Diana Campillo Davó
CD56+ dendritische cellen in menselijk bloed: unieke mediatoren van aangeboren natural killercel- en gammadelta T
celactivatie ter stimulatie van antigeenspecifieke T celantwoorden in gezondheid en ziekte.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Vigor F I Van Tendeloo
Celbiologisch en experimenteel onderzoek naar de onderliggende mechanismen en modulatoren van het protectief effect
van erythropoïetine.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Recente gegevens wijzen erop dat erythropoïetine (EPO) de nier zowel functioneel als morfologisch beschermt tegen
ischemie/reperfusieschade, bv. na niertransplantatie, en de hierdoor geïnduceerde acute nierinsufficiëntie. De onderliggende mechanismen van
deze protectie zijn echter niet gekend. In dit NOI-BOF project zullen zowel in vivo (ischemisch ratmodel, humane biopsies) als in vitro (humane
tubulaire niercellenkweek) de onderliggende mechanismen van het protectief effect van EPO onderzocht worden. Resultaten uit deze studie
moeten ons toelaten de nodige inzichten te verkrijgen die nodig zullen zijn om in een latere fase klinisch onderzoek te verantwoorden.
Organisaties:
• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
• Pathofysiologie
Onderzoekers:
• Patrick D'Haese
• Dirk Ysebaert
• Anja Verhulst
Cellulaire en moleculaire mechanismen die respiratoire aandoeningen ten gevolge van fijn stof mediëren: focus op het
epitheel
Universiteit Gent
Abstract: De mechanismen waarop inademing van fijn stof allergische sensitizatie promoot zullen onderzocht worden. Meer specifiek zal
onderzocht worden hoe diesel uitlaat partikels de communicatie tussen luchtweg epitheel en dendritische cellen beïnvloedt, aangezien deze cellen
cruciaal zijn bij het induceren van allergische ontstekingsreacties in de long.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Guy Joos
Cellulaire immunologie in kanker en AIDS, en multidisciplinair celtherapie-onderzoek en klinische studies.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het voorgestelde onderzoeksplan heeft als doelstelling de verdere uitbouw van de cellulaire immunotherapie groep. Het project omvat de
volgende 2 luiken:
1. Cellulaire immunologie van kanker en aids. Deze (vaak ongeneeslijke) ziekten zouden kunnen behandeld worden d.m.v. immunotherapie
(biotherapie) waarbij het immuunsysteem wordt ingeschakeld voor de eliminatie van tumorcellen of de eradicatie van het HIV virus, bijvoorbeeld via
de ontwikkeling van een therapeutisch vaccin. Hierbij wordt gedacht aan de rol van myeloïde dendritische cellen omwille dat deze cellen de
immunologische balans tussen immuniteit en tolerantie bewaren. Dit onderzoeksluik focust op de activatie (i.h.b. de activatievereisten en
costimulatievoorwaarden van leukemie of HIV-specifieke cytotoxische tumorcellen in patiënten, waaruit conclusies kunnen getrokken worden voor
de toekomstige ontwikkeling van therapeutische vaccins.
2. Multidisciplinair celtherapie-onderzoek (i.s.m. CCRG) naar toepassingen van stamceltherapie (via de omzetting van vergevorderd translationeel
onderzoek rond stamceltherapie en celtherapie in het algemeen in klinische studies), met name: dendritische cel-gebaseerde vaccins voor kanker
en HIV; stamceltherapie voor kanker en degeneratieve aandoeningen; monitoring van cellulaire immuniteit bij gevaccineerde personen in klinischepidemiologische studies.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Vigor F I Van Tendeloo
Celsortering voor immunologische toepassingen.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Deze aanvraag betreft de up-dating van een FACSort apparaat dat essentieel is voor de projecten uitgevoerd in het laboratorium FYSP en
HEIM. Een eerste project betreft de sortering van EBV-B cellen getransduceerd met recombinante vectoren die coderen voor enerzijds chimere
proteïnen afgeleid va, tumor antigenen en een membraanmerker waardoor de getransduceerde cellen kunnen aangerijkt worden. Deze cellijnen
zijn essentieel bij het identificeren van nieuwe HLA klasse I en HLA klasse II gerestricteerde epitopen van tumorantigenen. De gentische
gemodifeerde en eengerijkte cellijnen worden gebruikt als "surrogaat" tumor cellijnen om de in vitro geïnduceerde antigen-specifieke CD4+en CD8+
T-cellen te restimuleren en te cloneren en doen tevens dienst als target voor de lyse assays. Een tweede project uitgevoerd in de eenheid FYSP
beogt de monitoring van de immuunrespons na tumor-vaccinatie. De analyse van de intracellulaire cytokines na reactivatie in vitro van T cellen
afgenomen na cel-therapie is een mogelijke wijze om de beoogde immuunrespons op te sporen. In het labo HEIM is de mogeljkheid tot performante
FASC analyse en sortering essentieel in de studie van de immunobiologie van een muis model van multiple myeloma.
Organisaties:
• Fysiologie
Onderzoekers:
• KRISTIAAN THIELEMANS
Celsorting voor immunologische toepassingen
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Deze aanvraag is een compilatie van drie deelprojoecten waarin het gebruik van homogene cel populaties bekomen door fowcytometrische sortering of aanrijking een essentiële voorwaarde is om de beoogde doelstellingen te bereiken. Gezien de proliferatie van het aantal
dure toestellen, werd bewust gekozen voor één gezamelijke aanvraag. bij toekenning van het uitrustingskrediet zal een duidelijk
beheersovereenkomst worden afgesloten tussen de aanvragers om deze investering duidelijk te laten renderen. Een centrale sorterings -faciliteit
met een duidelijk beheer en de toewijzing van één manipulator-technicus is ons inziens een grotere garantie voor de optimale aanwending van
onderzoeksmiddelen.
Organisaties:
• Farmacologie
• Fysiologie
Onderzoekers:
• KRISTIAAN THIELEMANS
• RON KOOIJMAN
Cholesterol receptoren en transporters als cruciale regulatoren van ontstekingen in de hersenen
Universiteit Hasselt
Abstract: Multiple sclerose (MS) is een chronische auto-immuunziekte van het centrale zenuwstelsel (CZS), dat vooral jonge volwassenen treft in
de bloei van hun leven. Er is geen geneesmiddel is beschikbaar en daarom heeft MS hoge sociaal-economische gevolgen. Er wordt gedacht dat
MS wordt geïnitieerd door autoreactieve T-cellen die fagocyten de opdracht geven de isolerende myelineschede af te breken. Diverse
pathologische mechanismen bepalen het verdere verloop van de ziekte. Recente bevindingen tonen aan dat receptoren geactiveerd door
cholesterol metabolieten de expressie van de betrokken genen bij ontstekingen en lipide homeostase regelen. Myeline heeft een uitzonderlijk hoog
cholesterol gehalte en tijdens de demyelinisatie van de MS-laesies nemen macrofagen grote hoeveelheden myeline op die hun fenotype
moduleren. Bovendien is cholesterol homeostase in oligodendrocyten essentieel voor een goede myelinisatie. Deze bevindingen geven aan dat
cholesterol homeostase een belangrijke rol speelt in auto-immuun-geïnduceerde demyelinisatie in het CZS. In deze studie onderzoeken we hoe
cholesterolreceptoren en -vervoerders de- en remyelinisatie reguleren in een dierlijk model van MS, en bepalen we welke cellen en moleculaire
mechanismen betrokken zijn. De verkregen resultaten zullen het belang van de cholesterol homeostase in MS en andere CZS-inflammatoire
ziekten verduidelijken en kunnen nieuwe doelwitten onthullen voor de behandeling van deze ziekten.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Niels HELLINGS
• Jerome HENDRIKS
Citrulline expressie en anti-citrulline immuunrespons bij patiënten met reumatoïde artritis
Universiteit Gent
Abstract: Reumatoïde arthritis is een autoimmune aandoening, ondermeer gekenmerkt door autoreactiviteit tegenover gecitrullineerde eiwitten. Er
bestaat een ziekte-specifieke expressie van gecitrullineerde eiwitten ter hoogte van de synoviale membraan. In dit project willen de onderzoekers
deze synoviale gecitrullineerde eiwitten verder karakteriseren, en van daaruit nieuwe substraten voor anticitrulline assays construeren. Daarbij zal
geanalyseerd worden in hoeverre citrulline-gerelateerde biomerkers beter diagnose en subclassificatie van de ziekte mogelijk maken.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Filip De Keyser
CLINICAL AND EXPERIMENTAL STUDIES ON ISCHEMIA-REPERFUSION-INJURY, RENALDYSFUNCTION AND BILIARY
STRICTURES AFTER LIVER TRANSPLANTATION
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Abdominale Transplantatie
Onderzoekers:
• Jacques Pirenne
• Diethard Monbaliu
• Nicolas Meurisse
Computational Horizons in Cancer (CHIC): Developing Meta- and Hyper-MultiscaleModels and Repositories for In Silico
Oncology.
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Kinderimmunologie
Onderzoekers:
• Stefaan Van Gool
Confirmation of efficacy and search for patient-friendly treatment strategy of capsaicin nasal spray in patients with
idiopathic rhinitis.
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Klinische Immunologie
Onderzoekers:
• Peter Hellings
Connexine-gemedieerde bystander effecten in de stralings-geïnduceerde beschadiging van hersenendotheel
Universiteit Gent
Abstract: Het doel van het onderzoek is de mechanismen van intercellulaire communicatie via connexines in stralingsgeïnduceerde celdood en
inflammatie te bestuderen in de context van glioma radiotherapie. De focus ligt hierbij op hersenendotheelcellen als meest stralingsgevoelige cellen
die extensief gekoppeld zijn via connexine kanalen. Verder zullen de gevolgen van endotheliale bystander responsen voor tumorcellen alsook
normaal omgevend weefsel onderzocht worden.
Organisaties:
• Vakgroep Medische Basiswetenschappen
Onderzoekers:
• Luc Leybaert
Contacten tussen kinderen met windpokken en varicella-zoster immune volwassenen: een analyse van de impact op
cellulaire immuniteit na blootstelling.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Er bestaan vaccins die werkzaam zijn tegen primaire varicella-zoster virus (VZV) infectie (i.c. windpokken) in vatbare personen, en de
reactivatie van zoster in immune personen. Herblootstelling aan natuurlijke VZV wordt ook beschouwd als een exogeen boosting mechanisme bij
VZV immune personen. Om de populatie impact van deze vaccins in te schatten, is het belangrijk het relatieve voorkomen, duur en intensiteit van
boosting in kaart te brengen. De studie heeft tot doel de immunologische impact te meten op VZV-immune volwassenen van blootstelling aan een
kind met primaire VZV, door bloedstalen af te nemen van volwassenen, die op een bekend tijdstip werden blootgesteld.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Philippe Beutels
Controle van glioblastoma door modulatie van innate immuunresponsen in de hersenen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Dirk Ysebaert
• Peter Ponsaerts
• Zwi Berneman
• Patrick Pauwels
Correlatie tussen (veranderingen in) functionele betacelmassa en eilandjescelantilichamen in (pre)type 1 diabetes met of
zonder immuno-interventie
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: In voorbereiding op innovatieve beta cel therapeutische proeven streeft deze aanvraag om de overlangse relaties in recente onset T1D
patiënten met of zonder anti-CD3 behandeling en in eerstegraads verwanten volgens de autoantilichaam-afgeleide risico, te bestuderen. Bij
verwanten en patiënten zal ik onderzoeken of (wijzigingen in) autoantilichamen niveaus, nummer of specificiteit samenvallen met (wijzigingen in)
bèta-cel functies gemeten door hyperglycaemic klem (gouden standaard) met bijzondere aandacht voor zink vervoerder 8, en de effect van antiCD3 bij patiënten.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• FRANS GORUS
Cross-talk tussen MALT1 en caspase-8-signaalcomplexen in immuun activering: N-terminomics versus ubiquitomics
Universiteit Gent
Abstract: Caspase-8 en MALT1 zijn twee proteases die in parallel geactiveerd worden door immuun receptoren. In dit project zullen we in detail de
?cross-talk? tussen beide proteasen en hun respectievelijke signaalplatformen bestuderen. De focus ligt op proteolytische verknipping van
specifieke substraten en het effect hiervan op de ubiquitinatie van essentiële mediatoren van NF-kB activering.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
Cytmegalovirusinfectie als predictor van influenza vaccin respons bij bejaarden.
Universiteit Antwerpen
Abstract: het wordt algemeen aanvaar dat hogere leeftijd geassocieerd is met immuundysfunctie en dysregulatie. Er wordt veronderstreld dat deze
immuundetoriatie gecorreleerd is met de cytomegalovirus CMV carrier status. Daarom zullen wij onderzoeken of er een correlatie bestaat tussen
CMV serologische sttatus en CMV-specifieke Tcell immuniteit en hun associatie met respons op influenza vaccinatie. Dit project zal bijdragen tot de
identificatie van mogelijke mechanisemen betrokken bij immunosenescentie, en kan uiteindelijk bijdragen tot nieuwe vaccin strategieen, zoals pre
vaccinatie screening, die een effectieve respons nastreven bij individuen met een immuunsysteem dat minder goed werkt tgv hogere leeftijd.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Heidi Theeten
Damage-associated molecular patterns: biona fide immunogene signalen of assisterende/verhogen ze enkel de
antigeniciteit van stervende kankercellen?
Universiteit Gent
Abstract: Een beperkt aantal behandelingen tegen kanker (zoals sommige chemotherapeutica, gammastraling en fotodynamische therapie)
induceert immunogene celdood (ICD) met vrijstelling van Damage-Associated Molecular Patterns' (DAMPS). In dit project willen we de rol
van calreticulin en ATP in ICD bestuderen, (nieuwe) immunomodulatoren geassocieerd met deze celdood identificeren en de receptoren
bestuderen die op deze immunologische effectoren reageren.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Peter Vandenabeele
De biologie van gemodificieerde chemokinen tijdens acute inflammatie.
KU Leuven
Abstract: Ontstekingsreacties vormen een hulpmiddel bij onze afweer tegen microbiële infecties, bij het herstel van weefselschade en zijn vaak
geassocieerd met tumorgroei. Strikte regulatie van de inflammatoire respons is dus essentieel voor het herstel van de normale weefselfunctie.
Ongepaste vermindering van inflammatie kan leiden tot permanente weefselschade, chronische ontsteking en auto-immuunziektes. Chemokinen
zijn cruciale spelers in de regulatie van leukocytenmigratie tijdens de inflammatoire respons. Chemokine-activiteit wordt gereguleerdop
verschillende niveaus zoals posttranslationele modificatie en interactie met glycosaminoglycanen. Alhoewel meerdere natuurlijke
chemokinemodificaties ontdekt zijn, zijn concentratiebepalingen voor specifieke chemokinevormen vaak onmogelijk. Bovendien is ondanks
uitgebreide evidentie in vitro, het in vivo bewijs voor het belang van chemokine-glycosaminoglycaan-binding zeer beperkt. Met dit project willen we
de complementaire expertise van de Vlaamse
Organisaties:
• Laboratorium Moleculaire Immunologie
Onderzoekers:
• Jozef Van Damme
• Sofie Struyf
• Paul Proost
De eptitheel-mastcel interactie bij chronische neusslijmvliesontsteking
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Klinische Immunologie
Onderzoekers:
• Peter Hellings
• Jan Ceuppens
• Mira Wouters
• Inge Kortekaas Krohn
Definiëren van de rol van GATA-3 tijdens humane hematopoiese
Universiteit Gent
Abstract: T Lymfocyten worden aangemaakt vanuit hematopoëtisch stamcellen (HSC) enhun differentiatieproces si afhankelijk van de integratie van
verschillende transcriptionele regulatoren, waaronder Notch signalisatie en GATA-3. De expressie niveau's van beide factoren zijn belangrijk
om HSCn te sturen om tot T cellen te ontwikkelen. Daarom willen we de exacte rol van GATA-3 tijdens T cel commitment en differentiatie nagaan,
alsook d interactie tussen Notch signalisatie en GATA-3.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Tom Taghon
De functie van Ormdl3 in astma
Universiteit Gent
Abstract: Verhoogde transcriptie van orosomucoid like 3 (Ormdl3) is gerelateerd met niet-allergische astma. Adhv een volledig en conditioneel
knock-out muismodel voor Ormdl3 en een transgene Ormdl3 overexpresserende muis zal de cellulaire rol van Ormdl3 in astma worden bestudeerd.
We richten ons hierbij vooral op het sfingolipide metabolisme, calcium homeostase en de ongevouwen eiwit respons.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Bart Lambrecht
• Sophie Janssens
De immuunrespons bij varkens, geïnfecteerd met het hoog-pathogene Chinese porcien reproductief en respiratoir
syndroom virus (PRRSV)
Universiteit Gent
Abstract: PRRS vormt een continue dreiging voor de varkensindustrie. In 2006, werd China opgeschrikt door een hoog pathogene PRRSV variant.
De huidige vaccins zijn niet werkzaam genoeg door de genetische variatie en de immuno-evasie van het veldvirus. Deze PhD studie heeft als doel
informatie te winnen over (i) een nieuw aanpasbaar kandidaat-vaccin ter preventie van problemen door hoog pathogene PRRSV en (ii) de
celgemedieerde immuunrespons opgewekt door de hoog-pathogene Chinese PRRSV variant.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Hans Nauwynck
De impact van MALT1 en MALT1-gemedieerde verknipping van CYLD op de ontwikkeling van IBD.
Universiteit Gent
Abstract: Het signaalmolecuul MALT1 wordt voornamelijk bestudeerd voor zijn functie in lymfocyt activering. Recente in vivo studies bevestigden
deze spilfunctie voor MALT1 in ontsteking en activering van het immuunsysteem en dit plaatst MALT1 op de voorgrond als een mogelijke potentiële
mediator van bepaalde auto-immuunziekten. Met dit project willen we het belang ervan te onderzoeken tijdens de ontwikkeling van inflammatoire
darmziekten.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
• Isabelle Carpentier
De inductie van intestinale immuniteit in een varkensmodel
Universiteit Gent
Abstract: Orale immunisatie biedt veel voordelen, maar de epitheelbarrière bemoeilijkt antigeen--?opname. Om intestinale immuniteit in biggen te
induceren, zal antigeen--?opname verhoogd worden door plant--? geproduceerde antilichaam--?antigeen constructen selectief te richten naar een
transcytotische epitheliale receptor. Om orale toediening te omzeilen zal intradermaal geïmmuniseerd worden in aanwezigheid van retinoïnezuur
om de dermale immuunrespons om te schakelen naar een intestinale immuunrespons.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Eric Cox
De interacties tussen de hersenen en MMP8 en MMP3 in systematische inflammatie
Universiteit Gent
Abstract: Tijdens systemische inflammatie, bv bij sepsis patiënten, is er steeds een bepaalde graad van neuronale complicaties te merken, gaande
van mild tot zeer ernstig, bv coma. In dit project pogen we te begrijpen wat daar de moleculaire basis van is, en of MMP3 en MMP8, twee
proteasen, daar een rol in spelen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
De in vivo studie van signaaltransductiewegen betrokken in de regulatie van celoverleving en celdood in het centraal
zenuwstelsel
Universiteit Gent
Abstract: De transcriptiefactor NF-kB speelt een belangrijke rol in pro-inflammatoire immuunantwoorden. Het eiwit A20 werkt als een inhibitor van
NF-KB. Ook FADD, een eiwit het meest bestudeerd om zijn rol in signalisatie naar celdood, is in staat NF-kB signalisatie te onderdrukken. Gebruik
makend van A20 en FADD weefselspecifieke knock-out muizen zal hun rol in de pathologie van diverse neurodegeneratieve aandoeningen worden
bestudeerd.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
De invloed van Ly49E receptor expressie op de tumor immuunafweer in vivo.
Universiteit Gent
Abstract: We zullen onderzoeken of expressie van de Ly49E receptor op NK cellen en huid intraepitheliale T lymfocyten het in vivo
immuunantwoord tegen tumoren beïnvloedt. De hypothese is dat uPA geproduceerd door tumorcellen niet alleen rechtstreeks tumorgroei bevordert
door verhoogde tumorinvasie en metastasering, maar ook omdat uPA ook het aangeboren immuunsysteem onderdrukt.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Georges Leclercq
De invloed van sigarettenrook op interacties tussen microbioom en darm: implicaties voor de Ziekte van Crohn
Universiteit Gent
Abstract: De ziekte van Crohn (CD) is een inflammatoire aandoening van de darmtractus. De meest prominente risicofactor voor ontwikkeling van
CD is roken. Vanuit dit oogpunt zullen we de invloed van rookblootstelling op de immuunhomeostase in de darm en de interactie tussen het
microbioom en de darmmucosa onderzoeken. Daarbij wensen we tevens de rol van roken op de ontwikkeling van intestinale inflammatie te
ontrafelen.
Organisaties:
• Vakgroep Pathologische anatomie
Onderzoekers:
• Claude Cuvelier
• Guy Brusselle
De invloed van sigarettenrook op interacties tussen microbioom en darm: implicaties voor de Ziekte van Crohn
Universiteit Gent
Abstract: De ziekte van Crohn (CD) is een inflammatoire aandoening van de darmtractus. De meest prominente risicofactor voor ontwikkeling van
CD is roken. Vanuit dit oogpunt zullen we de invloed van rookblootstelling op de immuunhomeostase in de darm en de interactie tussen het
microbioom en de darmmucosa onderzoeken. Daarbij wensen we tevens de rol van roken op de ontwikkeling van intestinale inflammatie te
ontrafelen.
Organisaties:
• Vakgroep Pathologische anatomie
Onderzoekers:
• Claude Cuvelier
De metastische niche: voorbereiding, functie en translationeel bewijs van een permissieve micro-omgeving voor
uitzaaiing van kanker.
Universiteit Gent
Abstract: De vorming van kankeruitzaaiingen gebeurt pas ?succesvol? wanner premestatische niches in bepaalde organen gevormd ziin.
Exosomen afkomstig van de kankercellen, worden vermoed bij dit proces betrokken te zijn. In dit project wordt de biognese van exosomen
bestudeerd, en worden transgene proefdiermoddelen aangewend. Ten slotte zullen exosoom merkers in de organen (lymfeklieren, beenmerg,
longen?) van kankerpatiënten opgespoord worden, als predictieve factoren.
Organisaties:
• Vakgroep Radiotherapie en Experimenteel Kankeronderzoek
Onderzoekers:
• Marc Bracke
De metastische niche: voorbereiding, functie en translationeel bewijs van een permissieve micro-omgeving voor
uitzaaiing van kanker.
Universiteit Gent
Abstract: De vorming van kankeruitzaaiingen gebeurt pas ?succesvol? wanner premestatische niches in bepaalde organen gevormd ziin.
Exosomen afkomstig van de kankercellen, worden vermoed bij dit proces betrokken te zijn. In dit project wordt de biognese van exosomen
bestudeerd, en worden transgene proefdiermoddelen aangewend. Ten slotte zullen exosoom merkers in de organen (lymfeklieren, beenmerg,
longen?) van kankerpatiënten opgespoord worden, als predictieve factoren.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Geert Berx
De metastische niche: voorbereiding, functie en translationeel bewijs van een permissieve micro-omgeving voor
uitzaaiing van kanker.
Universiteit Gent
Abstract: De vorming van kankeruitzaaiingen gebeurt pas ?succesvol? wanner premestatische niches in bepaalde organen gevormd ziin.
Exosomen afkomstig van de kankercellen, worden vermoed bij dit proces betrokken te zijn. In dit project wordt de biognese van exosomen
bestudeerd, en worden transgene proefdiermoddelen aangewend. Ten slotte zullen exosoom merkers in de organen (lymfeklieren, beenmerg,
longen?) van kankerpatiënten opgespoord worden, als predictieve factoren.
Organisaties:
• Vakgroep biochemie
Onderzoekers:
• Jan Gettemans
De metastische niche: voorbereiding, functie en translationeel bewijs van een permissieve micro-omgeving voor
uitzaaiing van kanker.
Universiteit Gent
Abstract: De vorming van kankeruitzaaiingen gebeurt pas ?succesvol? wanner premestatische niches in bepaalde organen gevormd ziin.
Exosomen afkomstig van de kankercellen, worden vermoed bij dit proces betrokken te zijn. In dit project wordt de biognese van exosomen
bestudeerd, en worden transgene proefdiermoddelen aangewend. Ten slotte zullen exosoom merkers in de organen (lymfeklieren, beenmerg,
longen?) van kankerpatiënten opgespoord worden, als predictieve factoren.
Organisaties:
• Vakgroep Radiotherapie en Experimenteel Kankeronderzoek
Onderzoekers:
• Olivier De Wever
De Monocyt RAGE-LXR-as als bemiddelaar in ontstekingsziekten
Universiteit Hasselt
Abstract: Multiple sclerose (MS) is een inflammatoire demyeliniserende aandoening van het centrale zenuwstelsel (CZS) waarbij immuun cellen
vanuit de circulatie over de bloed-hersen-barrière het CZS in infiltreren. Deze geïnfiltreerde monocyten differentiëren naar macrofagen wanneer ze
zich in het CZS bevinden. Samen met de hersen-specifieke macrofagen, microglia, vormen zij de hoofdspelers in the pathofysiologie van MS.
Monocyten, en waarschijnlijk ook microglia, brengen de 'receptor for advanced glycation endproducts' (RAGE) tot expressie die deze cellen kan
activeren. 'Advanced glycation endproducts' (AGEs) zijn versuikerde eiwitten die gevormd worden in het lichaam maar die ook in onze voeding kan
voorkomen. Voorgaande studies hebben aangetoond dat de levels van AGEs verhoogd zijn in MS patiënten ten opzichte van gezonde controles.
Echter, welk effect AGEs hebben op het ziekteverloop van MS is onbekend. Het doel van mijn studie is om de rol van AGEs en RAGE tijdens het
ziekteverloop van MS op te helderen. Daarom heb ik de volgende hypothese geformuleerd: AGEs, via RAGE, spelen een hoofdrol in het verergeren
van het ziekteverloop van MS. Om dit te onderzoeken, zal ik gebruik maken van een diermodel van MS en zal ik hierin het effect van AGEs en
RAGE op het ziekteverloop onderzoeken. Deze studie zal leiden tot een beter inzicht in de functie van AGEs en RAGE in de pathologie van MS en
kan leiden tot de ontwikkeling van nieuwe therapieën die het ziekteverloop kunnen onderdrukken.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Jerome HENDRIKS
De morfologie en celfuncties van varkensmicroglia: een in vitro model systeem voor microglia.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Microglia vormen de immunologische hoofdrolspelers in het centraal zenuwstelsel en zijn dan ook betrokken in verschillende
neuropathologische processen. Dit celtype kent een enorme plasticiteit. Het wordt teruggevonden onder de sterk vertakte rustende vorm. Echter
wanneer microglia bepaalde prikkels ontvangen, transformeren ze in een actieve immunocyt waardoor ze een brede waaier aan immunologische
effector functies verwerven. Deze geactiveerde cellen vertonen een ronde/amoeboïde morfologie en zijn in staat antigenen te presenteren, aan
fagocytose te doen en verschillende immuno-mediatoren vrij te stellen. In sommige gevallen blijken de geactiveerde microglia het niet te halen van
de agressor (bv. een vreemd lichaam, virussen, bacteriën, enz. ') en in een poging met een super-activatie de indringers te verdelgen fuseren ze tot
reuzecellen. Het mechanisme van de reuzecelvorming is nog onbekend. Door gebruik te maken van cytokines trachten we deze reactie te
ontrafelen. Met een solide in vitro model systeem van varkensmicroglia wordt bovendien onderzocht welke de parameters zijn die de normale zowel
als de reactieve morfologie en functies van deze cellen bepalen.
Organisaties:
• Neurofarmacologie
Onderzoekers:
• Etienne Nouwen
• Bart Tambuyzer
Dendritische cellen als mediatoren van regulatoire T-celprocessen in multiple sclerose
Universiteit Hasselt
Abstract: Dendritische cellen (DC) behoren tot het aangeboren immuunsysteem en zijn algemeen bekend als professionele antigeenpresenterende
cellen. Dankzij hun gespecialiseerde antigeenpresenterende capaciteit wordt een belangrijke schakel gegeven aan het adaptieve immuunsysteem
waar zij het evenwicht tussen immuniteit en tolerantie regelen.
Recente studies hebben aangetoond dat DC autoreactieve T cellen kunnen controleren en zelfs regulatoire T-cellen induceren. Bovendien is er
bewijs voor een bidirectionele interactie tussen regulatoire T-cellen en DC. Biomed heeft al aangetoond dat CD4+CD25+ regulatoire T-cellen
minder functioneel zijn bij patiënten met multiple sclerose (MS), maar de oorzaak van deze verminderde functionaliteit is nog niet gekend. Omwille
van de correlatie tussen DC en regulatoire T-cellen kan er worden gespeculeerd dat een verstoring in één celtype een gevolg heeft op de andere.
Dit kan uiteindelijk leiden tot de inductie of verergering van een auto-immuunziekte zoals MS. Daarom zal dit project de rol van DC in de
pathogenese van MS verder onderzoeken. Eerst worden subtypes van DC gekenmerkt op basis van hun fenotype, frequentie en functionaliteit
tussen MS-patiënten en gezonde controles. Een gedetailleerd inzicht in deze kenmerken van DC en hun link met regulatoire T-cellen in MS, kan
leiden tot nieuwe therapeutische strategieën voor de behandeling van MS en andere inflammatoire aandoeningen. Vervolgens worden DC
gegenereerd uit het beenmerg van muizen en behandeld met verschillende stimuli om op deze manier tolerogene DC te verkrijgen. In dit tweede
doel, zullen tolerogene DC worden gescreend voor hun capaciteit voor het induceren van regulatoire T-cellen en het elimineren van autoreactieve
T-cellen. Tot slot zal men tolerogene DC gebruiken in een dierlijk model voor MS (EAE) om de invloed op het ziekteproces na te gaan.
Samengevat probeert dit project 1) een verstoring te vinden in de DC/regulatoire T-cel balans in MS-patiënten en 2) de immuunbalans te herstellen
in een diermodel voor MS.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Niels HELLINGS
Dendritische cellen als potentieel doelwit voor de ontwikkeling van een atherosclerose vaccin.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Acute cardiovasculaire aandoeningen (bv. myocard infarct en beroerte) vormen de voornaamste doodsoorzaak in geïndustrialiseerde
westerse landen. Aan de basis ligt de ruptuur van atherosclerotische plaques in de vaatwand van middelgrote en grote bloedvaten. Chronische
ontsteking, gemedieerd door dendritische cellen (DC), is een belangrijke drijfveer in het ontstaan en verder ontwikkelen van atherosclerotische
plaques. DC komen reeds voor in gezonde bloedvaten op plaatsen die gevoelig zijn voor plaque vorming, en accumuleren vervolgens in plaques
waar ze steeds te vinden zijn in nabijheid van T lymfocyten. Volgens recente studies zijn DC de centrale regulatoren van de inflammatoire en
immuunreacties in atherosclerose. Naast antigenpresentatie in de plaque, wat leidt tot activatie van T-lymfocyten, produceren DC zelf ook
inflammatoire cytokines (o.a. IL-12), wat de progressie van atherosclerose verder stimuleert. Gezien hun unieke eigenschappen (inductie van
immuun activatie maar ook tolerantie), kunnen DC gemanipuleerd worden om ongewenste immuunreacties te onderdrukken, in de vorm van een
vaccin. Deze strategie (DC-vaccinatie) wordt reeds toegepast bij verschillende ziekten (oa. kanker). Met de FDA goedkeuring van Provenge® (het
eerste "DC vaccin" voor de behandeling van prostaatkanker) in 2010 wordt deze strategie wereldwijd verder ontwikkeld.
Onze centrale hypothese is dat DC vaccinatie een goede strategie kan zijn voor de behandeling van atherosclerose. Dat deze aanpak succesvol
kan zijn werd recent bewezen door de groep van Goran Hansson. Behandeling van muizen met in vitro gegenereerde tolerogene DC remde de
vorming van atherosclerotische plaque aanzienlijk af. Deze DC hebben echter een onstabiel fenotype.
Daarom heeft dit project volgende doelstellingen: (1) de identificatie van biomerkers voor DC in humane plaques die specifieke immunotherapie
toelaat, (2) aanwenden van RNA interferentie voor de ontwikkeling van stabiele, tolerogene DC die de activatie van autologe T lymfocyten
onderdrukt en (3) het bestuderen van de effecten van siRNA gemedieerde IL-12 uitschakeling in DC op de progressie en stabiliteit van plaques in
verschillende muismodellen.
Dit BOF-project maakt deel uit van een globaal onderzoeksplan om nieuwe therapeutische strategieën te ontwikkelen voor de stabilisatie van
atherosclerotische plaques. In het bijzonder wensen we met dit project te onderzoeken of modulatie van ontstekings- en immuunprocessen plaques
kan stabiliseren.
Organisaties:
• Fysiofarmacologie (FAR)
Onderzoekers:
• Wim Martinet
• Dorien Schrijvers
• Miche Rombouts
De ontwikkeling van een robuuste en veilige kankertherapie gebaseerd op TNF en interferon
Universiteit Gent
Abstract: De anti-kanker activiteit van een behandeling met TNF en IFN gamma zijn gekend, maar de toxiciteit van de behandeling vormt een
probleem. In dit project onderzoeken we of we een oplossing kunnen bieden voor dit dilemma.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
De relatie tussen darm- en gewrichtslijden in spondylarthropathie: cellulaire en moleculaire mechanismen en implicaties
voor therapie
Universiteit Gent
Abstract: Het project beoogt de relatie tussen darm- en gewrichtslijden in spondylarthroapthie na te gaan door enerzijds de rol van de interactie
tussen eneteropathogenen en de gastheer in deze aandoening te onderzoeken, en anderzijds de rol van NKT cellen in de inductie van chronische
inflammatie te bestuderen. Tenslotte zal het impact van de bindweefselcel op de inductie en het herstel van weefselschade nagegaan worden.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Martine De Vos
De rol van adhesiemoleculen in de immunobiologie van multiple myeloma.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Multiple Myeloma is een kwaadaardige bloedziekte, die klinisch gekenmerkt wordt door een woekering van plasmacellen in het beenmerg.
Recent onderzoek heeft uitgewezen dat de groeiregulatie van myeloma cellen berust op een bidirectionele interactie tussen de tumorcellen en het
beenmergstroma via bepaalde cytokines. Vermoedelijk spelen cellulaire adhesiemechanismen hierbij een zeer belangrijke rol. Onze groep toonde
eerder aan dat myeloma plasmacellen diverse adhesiemoleculen uitdrukken. Met dit project zal getracht worden de mechanismen te identificeren
die myeloma plasmacellen toelaten met het beenmergstroma te interageren en die maligne voorlopercellen gebruiken voor migratie van de
bloedbaan naar het beenmerg compartiment. Door in vitro experimenten zal worden nagegaan welke adhesiereceptoren op plasmacellen
functioneel in staat zijn potentiële liganden in het mergstroma te herkennen. Tevens zal worden onderzocht of zij bijdragen tot inductie van cytokine
secretie door stromale cellen. Een in vivo muismodel zal worden aangewend voor te onderzoeken wclke adhcsicreccptoren betrokken zijn bij de
transendolheliale migratie van de tumorale stamcel naar het beenmerg.
Organisaties:
• Immunologie en Microbiologie
Onderzoekers:
• BENJAMIN VAN CAMP
De rol van CD4+CD28null T-cellen in multiple sclerose
Universiteit Hasselt
Abstract: Multiple sclerose (MS) is een chronische ontstekingsziekte van het centrale zenuwstelsel, waarbij autoreactieve T-cellen een
ontstekingsreactie veroorzaken en zo betrokken zijn bij de afbraak van de myelineschede en axonen. Vroegtijdige veroudering van het
immuunsysteem werd aangetoond bij een subgroep van MS patiënten. Eén van de belangrijkste karakteristieken van immunosenescentie is de
toename van een subpopulatie van T-cellen, namelijk CD4+CD28null T-cellen, in de bloedbaan. Binnen de onderzoeksgroep immunologie werd
recent aangetoond dat deze cellen cytotoxische eigenschappen vertonen en aanwezig zijn in MS lesies. Hierdoor speelt deze subpopulatie van Tcellen vermoedelijk een belangrijke rol in de pathogenese van de ziekte. Waarom deze populatie toeneemt en hoe zij bijdraagt aan de ziekte is op
dit moment nog niet bekend. Daarom worden in deze studie patiëntenpopulaties met en zonder geëxpandeerde CD4+CD28null T-cellen vergeleken
met elkaar op klinisch, genetisch en immunologisch niveau. Op die manier beogen we de rol van CD4+CD28null T-cellen te bepalen bij
immuundysregulatie en autoimmune aandoeningen en worden mogelijk genetische factoren geïdentificeerd die invloed hebben op de toename van
deze cellen. Op lange termijn kan deze studie mogelijk leiden tot een meer specifieke behandeling van patiënten die verschillende ziektepatronen
vertonen.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
• Niels HELLINGS
De rol van CD4+CD28null T-cellen in multiple sclerose
Universiteit Hasselt
Abstract: Multiple sclerose (MS) is een chronische invaliderende ziekte van het centrale zenuwstelsel, gedacht te worden veroorzaakt door
autoreactieve T-cellen die een ontstekingsaanval van de myelineschede en axonen initiëren. Vroegtijdige veroudering van het immuunsysteem
wordt aangetoond doordat het voorkomt in een subgroep van MS-patiënten. Een van de belangrijkste kenmerken van "immunosenescence" is de
uitbreiding van de CD4 + CD28null T-cellen in het perifere bloed. Onze groep heeft onlangs aangetoond dat deze cellen cytotoxische
eigenschappen hebben en aanwezig zijn in MS-laesies, waarmee het suggereert dat CD4 + CD28null T-cellen deelnemen aan de ziekte
pathogenese. De oorzaak van de uitbreiding van CD4 + CD28null T-cellen en de bijdrage aan de ziekte is nog niet bekend. In deze studie
onderzoeken we of patiënten met uitgebreide CD4 + CD28null T-cellen verschillen van deze die geen uitgebreide verouderde T-cellen hebben door
het vergelijken van beide patiëntenpopulaties op klinisch, genetisch en immunologisch niveau. Deze studie heeft tot doel vast te stellen wat de
daadwerkelijke bijdrage van CD4 + CD28null T-cellen aan immuun disregulatie en auto-immuunziekten is en kunnen identificeren welke genetische
factoren de uitbreiding van deze T-cellen beïnvloeden. Op de lange termijn kunnen de resultaten van deze studie leiden tot een meer
gepersonaliseerde behandeling van patiënten met verschillende onderliggende ziektemechanismen.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
• Niels HELLINGS
• Bart VAN WIJMEERSCH
De rol van connexine-gemedieerde intercellulaire signalisatie in de spreiding van gevaar- en celdoodsignalen tussen
hersenendotheelcellen
Universiteit Gent
Abstract: Het doel van het onderzoek is na te gaan hoe intercellulaire calcium communicatie via connexine kanalen kan bijdragen tot de vrijstelling
van damage-associated molecular patterns (DAMPs)en de verspreiding van celdoodsignalen tussen tumor hersenendotheelcellen (ECn). De
werkhypothese is dat een communicatie van DAMPs en celdoodsigalen tussen ECn de hersentumor op een meer efficiënte manier kan doen
involueren in respons op stralingsbehandeling.
Organisaties:
• Vakgroep Medische Basiswetenschappen
Onderzoekers:
• Luc Leybaert
De rol van costimulatoire interacties, antigen presenterende cellen en natural killer cellen in de humane immuunrespons
tegen omkapselde S. pneumoniae.
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Experimentele Laboratoriumimmunologie
Onderzoekers:
• Xavier Bossuyt
• Leen Moens
De rol van de aangeboren immuunrespons in neurodegeneratie en neuroprotectie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Met dit project wensen we ons te focussen op de rol die de aangeboren immuunrespons speelt binnen de context van een perifere
neurodegeneratie. Meer specifiek wensen we na te gaan of we een betere kennis van de balans tussen neuroprotectieve en neurodegeneratieve
aspecten van de immuunrespons kunnen aanwenden in een mogelijke therapie. In dat opzicht zouden we lichaamseigen processen kunnen
stimuleren om tot herstel en neuroregeneratie te komen, wat mogelijk tot een completer herstel zou kunnen leiden dan wanneer we slechts op één
enkel aspect van neuroregeneratie inspelen (bv. stimuleren van axonale uitgroei door toediening van neurotrofe factoren).
Organisaties:
• VIB DMG - Perifere Neuropathieën
Onderzoekers:
• Vincent Timmerman
• Sophie Janssens
• Kristof Van Avondt
De rol van de aangeboren immuunrespons in neurodegeneratie en neuroprotectie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Een neurodegeneratieve respons in perifere axonen gaat vaak gepaard met de activering van een aangeboren immuunrespons in
Schwann cellen. In dit project wensen we dieper in te gaan op de precieze rol van deze respons en hoe deze kan bijdragen tot zenuwherstel en
remyelinisatie enerzijds, of - wanneer ze uit balans geraakt - tot neurodegeneratie anderzijds. Een beter begrip van deze processen zou ons
kunnen toelaten om deze lichaamsinherente capaciteit tot herstel aan te wenden in therapie.
Organisaties:
• VIB DMG - Perifere Neuropathieën
Onderzoekers:
• Sophie Janssens
De rol van de aangeboren immuunrespons in neurodegeneratie en neuroprotectie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Met dit project wensen we ons te focussen op de rol die de aangeboren immuunrespons speelt binnen de context van een perifere
neurodegeneratie. Meer specifiek wensen we na te gaan of we een betere kennis van de balans tussen neuroprotectieve en neurodegeneratieve
aspecten van de immuunrespons kunnen aanwenden in een mogelijke therapie. In dat opzicht zouden we lichaamseigen processen kunnen
stimuleren om tot herstel en neuroregeneratie te komen, wat mogelijk tot een completer herstel zou kunnen leiden dan wanneer we slechts op één
enkel aspect van neuroregeneratie inspelen (bv. stimuleren van axonale uitgroei door toediening van neurotrofe factoren).
Organisaties:
• VIB DMG - Perifere Neuropathieën
Onderzoekers:
• Vincent Timmerman
• Kristof Van Avondt
De rol van de aangeboren immuunrespons in periphere neuropathieen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Een neurodegeneratieve respons in perifere axonen gaat vaak gepaard met de activering van een aangeboren immuunrespons in
Schwann cellen. In dit project wensen we dieper in te gaan op de precieze rol van deze respons en hoe deze kan bijdragen tot zenuwherstel en
remyelinisatie enerzijds, of - wanneer ze uit balans geraakt - tot neurodegeneratie anderzijds. Een beter begrip van deze processen zou ons
kunnen toelaten om deze lichaamsinherente capaciteit tot herstel aan te wenden in therapie.
Organisaties:
• VIB DMG - Perifere Neuropathieën
Onderzoekers:
• Vincent Timmerman
• Sophie Janssens
De Rol van de IL-17 cytokine familie in de inductie van een beschermende immuniteit tegen F4+ enterotoxigene
Eschericha coli (ETEC) infectie.
Universiteit Gent
Abstract: F4+ETEC is belangrijke oorzaak van neonale en speendiarree. Dit project beoogt om de oorsprong van ETEC-geïnduceerde IL-17 na
vroege infectie te identificeren en om de rol van IL-17 secreterende cellen in de inductie van een beschermende immuniteit tegen f4+ETEC te
bepalen om nieuwe strategieën te ontwikkelen die een vroege infectie kunnen verhinderen of de effectiviteit van ETEC-gerichte vaccins verhogen.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Eric Cox
De rol van de niet cognate T-cel hulp bij de regulatie van de humorale immuunrespons tegen polysaccharide antigenen.
KU Leuven
Abstract: Gekapselde bacteriën, zoals Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenza type b en Neisseria meningitidis, kunnen ernstige invasieve infecties veroorzaken, vooral bij kinderen jonger dan twee jaar, bij patiënten met bepaalde vormen van immuundeficiëntie en bij ouderen. De
infectieskunnen, afhankelijk van de betrokken bacterie, leiden tot o.a. pneumonie, otitis media en meningitis. Antistoffen tegen de kapselpolysacchariden zijn belangrijk voor bescherming tegen infecties. In het project zal worden nagegaan of de CD40-CD40 ligand interactie een
fysiologische rol speelt bij de antistofvorming tegen polysaccharide antigenen. Tevens zalworden onderzocht of cytokines deze antistofrespons kan
verster- ken via de CD40 ligand pathway, en dus als immuunmodulator zou kunnen gebruiktworden. Het project moet leiden tot een beter in- zicht
in de moleculaire basis van het immuunantwoord tegen PS antigenen....
Organisaties:
• Experimentele Laboratoriumimmunologie
Onderzoekers:
• Xavier Bossuyt
De rol van de transcriptiefactoren Ets-1, E4BP4 en GATA-3 in de ontwikkeling van humane natural killer cellen.
Universiteit Gent
Abstract: In dit project zal de bijdrage van de transcriptiefactoren Ets-1, E4BPB4 en GATA-3 in de ontwikkeling van humane natural killer cellen
onderzocht worden door zowel overexpressie als deletie van deze transcriptiefactoren te induceren in respectievelijk navelstrengbloed CD34
precursoren en humane embryonale stamcellen gevolgd door in vitro differentiatie van deze gemodificeerde precursoren tot natural killer cellen.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Georges Leclercq
De rol van EMT transcriptiefactor ZEB2 in de immuunrespons geassocieerd met huidpathologieën
Universiteit Gent
Abstract: Ons muismodel suggereert duidelijk een rol voor de EMT transcriptie factor Zeb2 in de immuunrespons geassocieerd met
huidpathologieën. Het doel is om de implicaties van Zeb2 expressie in huidcellen voor het immuuncompartiment te onderzoeken en hoe dit de
ziekte versnelt. Daarnaast zal bepaald worden of er ook een specifieke rol is weggelegd voor Zeb2 in het imuuncompartiment zelf.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Geert Berx
De rol van GATA-transcriptiefactoren in de ontwikkeling en functie van mastcellen in astma.
Universiteit Gent
Abstract: Met behulp van Cre/loxP technologie wordt een conditionele GATA knock-out geïnduceerd in mastcellen. In in vitro experimenten wordt
het expressiepatroon van Gata-genen en hun regulatoren tijdens de ontwikkeling van mastcellen nagegaaan en het effect van selectieve GATAdeficiëntie op de ontwikkeling en de functie van mastcellen. In vivo eperimenten gaan de effecten van GATA-deficiëntie na in een muismodel voor
astma.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Bart Lambrecht
De rol van HLA-E gerestricteerde CD8+ regulatoire T-cellen in multiple sclerose
Universiteit Hasselt
Abstract: Multiple sclerose is een inflammatoire aandoening van het centrale zenuwstelsel waarbij autoreactieve T-cellen een belangrijke rol spelen.
Deze autoreactieve T-cellen komen echter ook bij gezonde personen voor maar leiden hier niet automatisch tot auto-immune aandoeningen. Er
bestaan namelijk diverse mechanismen waardoor deze autoreactieve T-cellen onderdrukt worden. Recente studies hebben aangetoond dat
regulatoire T-cellen (Treg) hierbij een belangrijke rol spelen. Deze regulatoire T-cellen kunnen onderverdeeld worden in twee groepen: de natuurlijk
voorkomende Treg en de induceerbare Treg. Tot deze laatste groep behoren de murine Qa-1 gerestricteerde CD8+ T-cellen. EAE, een diermodel
voor MS, toonde aan dat deze een antigen herkennen gebonden aan Qa-1, dat tot expressie gebracht wordt op autoreactieve T-cellen. Herkenning
leidt tot de onderdrukking van de autoreactieve T-cellen. Gegevens over de humane variant, HLA-E gerestricteerde CD8+ T-cellen, in multiple
sclerose zijn echter beperkt. Daarom is een grondige karakterisatie van deze regulatoire T-cellen noodzakelijk om hun rol in het ziekteproces beter
te begrijpen.
Detectie en isolatie van HLA-E gerestricteerde CD8+ Tregs wordt op twee manieren uitgevoerd. Enerzijds via een directe ex vivo analyse zonder
bijkomende manipulaties, anderzijds worden CD8+ T-cellen in vitro opgegroeid wat toelaat om meer te weten te komen over hun effectorfunctie en
-mechanisme. Voor de ex vivo analyse worden HLA-E gerestricteerde CD8+ T-cellen aangekleurd met behulp van HLA-E tetrameren waaraan een
TCR afgeleid peptide gebonden is dat een hoge affiniteit vertoont voor HLA-E. Enkel CD8+ T-cellen die specifiek binden met deze HLA-E/peptide
complexen kunnen gedetecteerd worden. Met behulp van flow cytometrie kan dan nagegaan worden wat de frequentie is van deze cellen. Een
zuivere HLA-E gerestricteerde CD8+ T-celpopulatie wordt uiteindelijk bekomen met behulp van high speed flow cell sorting (ism. het Virga
Jesseziekenhuis, Hasselt). Een tweede techniek om HLA-E gerestricteerde CD8+ Tregs te bestuderen is een in vitro assay. CD8+ T-cellen worden
hierbij gekweekt in aanwezigheid van bestraalde op voorhand geactiveerde myelin basic protein (MBP)-reactieve CD4+ T-cellen (stimulatorcellen)
in een limiting dilution assay.
De frequentie van HLA-E gerestricteerde CD8+ T-cellen wordt bepaald met behulp van de ex vivo assay (HLA-E tetrameren). Bovendien zullen we
nagaan welke relevante merkers HLA-E gerestricteerde CD8+ T-cellen tot expressie brengen (fenotypering). Enerzijds zal de expressie van
activatie (CD25, CD69, CTLA-4 en ICAM-1) en memory merkers (CD45RO) bestudeerd worden om na te gaan in welke mate deze cellen reeds in
vivo geactiveerd zijn. Anderzijds wordt er aandacht besteed aan regulatoire merkers zoals Forkhead box P3 (FOXP3) en glucocorticoid-induced
tumor necrosis factor receptor (GITR). Een laatste stap in de karakterisatie van HLA-E gerestricteerde CD8+ T-cellen is de bepaling van het
cytokineprofiel via een enzyme-linked immunosorbent assay (Elisa) of intracellulaire FACS kleuring.
Een derde fase van het project omvat de studie van de suppressieve eigenschappen van de CD8+ regulatoire T-cellen. Om na te gaan of HLA-E
gerestricteerde CD8+ T-cellen de proliferatie van CD4+ T-cellen kunnen onderdrukken zal een co-cultuur systeem gebruikt worden. In het
onderzoek naar het mechanisme van regulatie bestuderen we drie aandachtspunten: 1) Worden autoreactieve T-cellen gelyseerd (cytotoxiciteit)? 2)
Spelen cytokines een rol bij de onderdrukking van autoreactieve T-cellen? 3) Is de suppressie celcontact afhankelijk?
Tot slot wordt een vergelijkende studie gemaakt van bovenstaande discussiepunten (frequentie, fenotype, cytokineprofiel en suppressie)tussen MSpatiënten en gezonde controles.
Een éénduidige behandeling voor MS bestaat voorlopig nog niet. Huidige therapiën zijn er opgericht inflammatie en symptomen te onderdrukken.
Er is echter nood aan meer specifiek behandelingen, zoals T-cel gerichte strategieën (T-celvaccinatie). Daarom worden in een volgend onderdeel
van het project de effecten van IFN-bèta en T-celvaccinatie op de frequentie en functionele activiteit van de HLA-E gerestricteerde CD8+
regulatoire T-cellen onderzocht. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van het co-cultuur systeem in combinatie met de CFSE assay voor MS-patiënten
voor en na behandeling.
Vervolgens wordt de HLA-E expressie bestudeerd op de verschillende immunologische subtypes. Met behulp van Facs kleuring zal de HLA-E
expressie nagegaan worden op monocyten, B-cellen en T-cellen voor en na activatie.
Regulatoire HLA-E gerestricteerde CD8+ T-cellen onderdrukken mogelijk geactiveerde autoreactieve CD4+ T-cellen in de periferie. De vraag stelt
zich of deze regulatoire T-cellen die rol ook op de plaats van ziekteactiviteit (lesies en CSF) uitoefenen. Om een idee te krijgen van het voorkomen
van HLA-E gerestricteerde CD8+ T-cellen in het CSF, maken we opnieuw gebruik van de HLA-E tetrameren. In tweede instantie zal onderzocht
worden of HLA-E gerestricteerde CD8+ T-cellen voorkomen in MS-lesies van MS-patiënten. Dit wordt indirect bestudeerd met behulp van
immunofluorescente of histochemische dubbelkleuringen. Er wordt tot slot bestudeerd of in MS-lesies antigeen presenterende cellen voorkomen die
HLA-E tot expressie brengen en mogelijk lokaal HLA-E gerestricteerde CD8+ regulatoire T-cellen kunnen activeren.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
• Niels HELLINGS
De rol van "Interferon Regulatory Factor-1" (IRF-1) in immunologische bèta cel destructie.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Doelstellingen : 1) Wat is de rol van IRF-1 in invitro cytokine geïnduceerde expressie van iNOS en MHC klasse ImRNAs in de beta-cell ?
2) Kan apoptose, welke in vitro door cytokines kan geïnduceerd worden, verhinderd worden door een afwezigheid van IRF-1 expressie ? 3) Wat§
is de rol van IRF-1 expressiein de beta-cellen bij murine allogene eilandjesrejectie en bij de terugkeer van de oorspronkelijke auto-immuunziekte ?
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• DECIO EIZIRIK
De rol van matrix metalloproteinases bij inflammatoire darmziekten.
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Immunobiologie
Onderzoekers:
• Séverine Vermeire
• Ghislain Opdenakker
• Ingrid Arijs
• Magali de Bruyn
De rol van microRNA's in de regulatie van ontsteking en oxidatieve stress in monocyten tijdens obesitas en
geassocieerde metabole aandoeningen.
KU Leuven
Abstract: Obesitas is een chronische, complexe aandoening die een belangrijke bijdrage levert tot het globale voorkomen van ziekte en morbiditeit.
Obesitas leidt tot de ontwikkeling van hyperglycemie en diabetes, dyslipidemieen hypertensie (allen componenten van het metaboolsyndroom) en
cardiovasculaire aandoeningen. Circulerende monocyten en weefselmacrofagen spelen een belangrijke rol in de ontstekingscascade en verhoogde
oxidatieve stress geassocieerd met obesitas en obesitasgeïnduceerde metabole en cardiovasculaire aandoeningen. Het doel van dit project is de
moleculaire mechanismen van ontsteking en oxidatieve stress tijdens obesitas en geassocieerde aandoeningen ontrafelen. Meer bepaald gaan we
de betrokkenheid van regulerende microRNAs in de verhoogde ontstekingsgraad en oxidatievestress na. In een eerste deel bepalen we de rol van
microRNAs bij de regulatie van ontsteking, oxidatieve stress en insuline signalering in vitro. Vervolgens gebruiken we transgene zebravislijnen
anbsp;ls snel
Organisaties:
• Artherosclerose en Metabolisme
Onderzoekers:
• Peter Sinnaeve
• Paul Holvoet
• Maarten Hulselmans
De rol van Nef geïnduceerde genen in HIV in infectiviteit
Universiteit Gent
Abstract: Het HIV Nef eiwit speelt een essentiële rol in de progressie naar immuundeficiëntie (AIDS). Analyse van expressieprofielen geïnduceerd
door verschillende Nef allelen in cellijnen toont een invloed van Nef op genexpressie aan. In dit project zal de relevantie van verandering in genexpressie onderzocht worden met als doelstelling het ontrafelen van mechanismen waarmee Nef virale infectie en pathogenese bevordert.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Bruno Verhasselt
De rol van Nef in HIV-1 transmissie tussen dendritische cellen en T cellen
Universiteit Gent
Abstract: De rol van Nef in de transmissie van HIV van dendritische cellen naar T cellen zal onderzocht worden met cel- en weefselkweek
(vaginaal weefsel explanten). Hierbij zal de vorming van virale synapsen en de dynamiek van het cytoskelet bestudeerd worden in infectie met wildtype en nef-gemuteerde HIV reportervirussen.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Bruno Verhasselt
De rol van peroxisomen in inflammatie en celdood
Universiteit Gent
Abstract: De algemene doelstelling van dit onderzoeksvoorstel bestaat erin na te gaan of celdood en luchtweg- en huidontsteking gereguleerd
kunnen worden door modulatie van peroxisoom functies. De rol van peroxisomen in luchtweg- en huidontsteking zal onderzocht worden in muizen
die deficiënt zijn in peroxisomaal b-oxidatie (MFP2-/- muizen) en door gebruik te maken van verschillende conditionele knockouts van Pex5 en
MFP2. De resultaten van die studies zullen gevalideerd worden met klinische stalen.
Organisaties:
• Vakgroep Neus-, Keel-, Oorheelkunde en Logopedische-audiologische Wetenschappen
Onderzoekers:
• Wim Declercq
• Claus Bachert
De rol van prolyl hydroxylases in long epitheelcellen en astma pathogenese
Universiteit Gent
Abstract: In allergisch astma zijn long epitheelcellen cruciaal voor de activering van mucosale dendritische cellen die de ontstekingsreactie
aandrijven. Allergen-geïnduceerd astma gaat gepaard met weefseloedeem leidend tot een verlaagde zuurstofspanning of hypoxie in deze weefsels.
Sensors voor de zuurstofspanning zijn prolyl hydroxylasen. In dit project onderzoeken we hoe overexpressie of de afwezigheid van prolyl
hydroxylasen in long epitheelcellen huisstofmijt-geïnduceerde astma beïnvloedt.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Sophie Janssens
• Hamida Hammad
De rol van purinerge signalisatie bij chronische ontstekingsziekten van de bovenste luchtwegen bij de mens.
Universiteit Antwerpen
Abstract: In dit project zullen wij de betrokkenheid van het purinerge systeem in de regulatie van de inflammatoire responsen betrokken bij de
verschillende pathologische condities van de bovenste luchtwegen (chronische rhinosinusitis al dan niet in combinatie met nasale poliepen, astma
en/of allergieën) onderzoeken op weefselniveau. Hiervoor zal o.a. gebruik gemaakt worden van een uniek in-huis op puntgestelde humaan
"sinonasaal weefsel-fragment" assay waarbij de invloed van P2-receptor activering op de gehaltes van vrijgestelde ziekte-specifieke inflammatoire
mediatoren bij luchtwegaandoeningen zal worden geëvalueerd.
Organisaties:
• Antwerps chirurgisch training, anatomie en onderzoekscentrum (ASTARC)
Onderzoekers:
• Luc Van Nassauw
De rol van RNA in de TNF-geïnduceerde verminderde DNA binding van de Glucocorticoïd Receptor
Universiteit Gent
Abstract: Glucocorticoïden zijn efficiënte anti-inflammatoire drugs, die op de Glucocorticoïd Receptor binden en zo hun werking uitoefenen. Helaas,
treedt er ook GC resistentie op in ernstige inflammatoire aandoeningen. TNF vermindert sterk de GR-DNA binding en als gevolg ook de GRgeïnduceerde transcriptie van GRE genen. In dit project worden de onderliggende mechanismen onderzocht, waarbij de focus ligt op GR-bindende
RNA die in competitie treedt met de DNA binding.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
De rol van VHHs of Nanobodies tijdens de eindstrijd van poliovirus eradicatie.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: In dit project zal de bruikbaarheid en toepassing van een nieuwe generatie van recombinante antilichaam fragmenten, nl Nanobodies of
VHHs, als een nieuwe klasse van antivirale moleculen tegen het poliovirus worden onderzocht. Uit een pool van geïsoleerde VHHs met
bindingscapaciteit voor het poliovirus zullen de meest potente en toepasbare VHHs geselecteerd en geoptimaliseerd worden. De bekomen VHH(s)
kunnen dan ook als model dienen voor de strijd tegen andere belangrijke humane picornavirussen zoals het hepatitis A virus (geelzucht) of
rhinovirussen (verkoudheden).
Organisaties:
• Analytische Scheikunde en Farmaceutische Technologie
• Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• BARTHOLOMEUS ROMBAUT
• Yvan VANDER HEYDEN
De rol van VHHs of Nanobodies tijdens de eindstrijd van poliovirus eradicatie.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Sinds mensenheugenis wordt de mensheid reeds getroffen door poliomyelitis, een ziekte veroorzaakt door het poliovirus. Tijdens de
laatste twintig jaren heeft het Global Polio Eradication Initiative (OPEI) veel succes gekend, resulterend in een substantiele vermindering van het
aantal gevallen van poliomyelitis en dit door het gebruik van het Oraal Poliovaccin tijdens intensieve vaccinatie-campagnes. Op zijn weg is het
OPEI echter onvermijdbare obstakels tegengekomen die het onmogelijk maken om de transmissie van wild poliovirus een halt toe te roepen en om
van deze wereld een poliovrije wereld te maken en deze ook te behouden in de toekomst. Nieuwe strategieen en wapens moeten er ontwikkeld
worden om de doelstelling te behalen waarbij in eerste instantie aan nieuwe efficiente antivirale geneesmiddelen tegen polio wordt gedacht. In dit
project zal de bruikbaarheid en toepassing van een nieuwe generatie van recombinante antilichaam fragmenten, nl. Nanobodiesf of VHHs, als een
nieuwe klasse van antivirale moleculen tegen poliovirus worden onderzocht. Uit een pool van geisoleerde VHHs met bindingscapaciteit voor het
poliovirus zullen de meest potente en toepasbare VHHs geselecteerd en geoptimaliseerd worden. De bekomen VHH(s) kunnen dan ook als model
dienen voor de strijd tegen andere belangrijke humane picomavirussen zoals het hepatitis A virus(geelzucht) of rhinovirus sen (verkoudheden).
Organisaties:
• Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• BARTHOLOMEUS ROMBAUT
Design en aanmaak van mRNA beladen microbubbels voor ultrasound geleide kankervaccinatie.
Universiteit Gent
Abstract: In dit project willen we nagaan of mRNA-beladen microbubbels kunnen ontworpen worden voor de ultrasound geleide afgifte van mRNA
aan dendritische cellen. mRNA expressie en maturatie-eigenschappen van de dendritische cellen zal geëvalueerd worden via flow cytometrie.
Vervolgens zullen we via OT-I en OT-II assays nagaan in welke mate een immuunrespons kan opgewekt worden in vitro en in vivo.
Organisaties:
• Vakgroep Geneesmiddelenleer
Onderzoekers:
• Joseph Demeester
• Stefaan De Smedt
De studie van de directe cel-naar-cel transmissie van het hepatitis C virus en evaluatie van nieuwe antivirale strategieën
Universiteit Gent
Abstract: De studie van de directe cel-naar-cel transmissie van het hepatitis C virus en evaluatie van nieuwe antivirale strategieën.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Geert Leroux-Roels
• Philip Meuleman
De studie van de directe cel-naar-cel transmissie van het hepatitis C virus en evaluatie van nieuwe antivirale strategieën
Universiteit Gent
Abstract: geen nederlandse inhoud weergeven
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Philip Meuleman
De studie van de directe cel-naar-cel transmissie van het hepatitis C virus en evaluatie van nieuwe antivirale strategieën
Universiteit Gent
Abstract: Eindstadium leverziekte veroorzaakt door chronische hepatitis C virus (HCV) is de belangrijkste indicatie voor levertransplantatie in de
westerse wereld. Helaas, bijna onmiddellijk na de transplantatie de circulerende virussen infecteren de donor lever leidt tot vernietiging van de
geënte orgaan binnen 5 jaar. In dit project onderzoeken we nieuwe strateies om de overdracht van dit virus te voorkomen.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Geert Leroux-Roels
• Philip Meuleman
Detectie en functie van posttranslationeel gemodificeerde ELR+CXC chemokinen en chmokine-modificerende enzymen.
KU Leuven
Abstract: De gerichte migratie van leukocyten naar een ontstekingshaard wordt onder andere gecoördineerd door chemokinen. Chemokinen zijn
kleine proteïnen die lokaal worden gesecreteerd in geval van infectie of weefselschade.Aangezien ongecontroleerde inflammatie door een
overmaat aan aangetrokken leukocyten leidt tot acute weefselschade en chronische inflammatoire aandoeningen, zoals reumatoïde artritis en
multiple sclerosis, dient de activiteit van chemokinen strict te worden gereguleerd. De chemokine-activiteit wordt niet alleen bepaald door de
hoeveelheid chemokine die lokaal wordt geproduceerd, maar ook door enzyme-gemediëerde posttranslationele modificaties. Enerzijds kunnen
deze posttranslationele modificaties chemokine-precursormoleculen activeren of actievere varianten genereren. Anderzijds kunnen chemokinen
activiteit verliezen of zelfs volledig geïnactiveerd worden door enzymatische modificatie. Dit project wenst te bestuderen welke chemokinen
interageren met welke enzymen en hoe deze
Organisaties:
• Laboratorium Moleculaire Immunologie
Onderzoekers:
• Paul Proost
• Anneleen Mortier
Detectie, identificatie en karakterisering van posttranslationeel gemodificeerde CXC chemokinen betrokken bij autoimmuunziekten.
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Moleculaire Immunologie
Onderzoekers:
• Sofie Struyf
• Paul Proost
Detectie van virale genomische sekwenties in biologische stalen van MS patiënten, met behulp van kwantitatieve PCR.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Multipel myeloom (MM) is vooral gelocaliseerd in het beenmerg. Deze intrinsieke eigenschap van de MM cellen vormt de basis van het
huidig project. Zowel bij de mens, waar er aanwijzingen zijn dat de MM cellen extramedullair ontstaan, als bij het experimentele 5T2 MM muis
model, waar er cellen intraveneus in gespoten worden, blijkt de localisatie specifiek in het beenmerg. De mechanismen die verantwoordelijk zijn
voor deze sopecifieke homing zijn echter nog ongekend. Men zou 2 grote hypothesen kunnen voorstellen, één waarbij er een selectief
binnenkomen is in het beenmerg door het beenmerg endotheel en niet door andere endothelen. Een andere hypothese is dat het binnekomen niet
selectief is maar dat er een specifieke attractie en groeiregulatie gebeurt binnen het beenmerg en niet in andere organen. Een combinatie van
beide mogelijkheden kan echter ook.Om deze hypothesen na te gaan werd gekozen voor het 5T2 MM muis model dat volgens de huidige
karakterisatie overeenkomt met de klinische situatie. Binnen deze 5T2 MM cellen is echter een heterogeniteit. Het doel van het huidig project is
deze populaties te scheiden en na te gaan welke verantwoordelijk is voor de proliferatie van de tumorcellen na intraveneuze transfer en vervolgens
de eigenschappen van de clonogene populatie te onderzoeken. Hierbij zal gekeken worden naar proliferatieve capaciteit, naar localisatie binnen de
verschillende organen, naar antigenische expressie en naar capaciteit om door beenmergendotheelcellagen te migreren.De combinatie van deze
gegevens zou ons in staat moeten stellen om verder te werken met de celpopulatie (uit een heterogeen mengsel) die verantwoordelijk is voor de
transendotheliale migratie door de beenmergendotheelcellen en de proliferatie in het extravasculair compartiment van het beenmerg.
Organisaties:
• Immunologie en Microbiologie
Onderzoekers:
• BENJAMIN VAN CAMP
• Karin VANDERKERKEN
Detectie van voedselallergenen: een unieke functionele risicoanalyse.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het hoofdobjectief van dit onderzoek is het aanwenden van de basofielenactivatietest (BAT) als functionele techniek om klinisch relevante
(sporen van) voedselallergenen in levensmiddelen op te sporen. In tegenstelling tot alle huidige detectiemethodes zoals ELISA tests, PCR en
massaspectrometrie vertrekt onze techniek uit een klinisch diagnostische validatie die berust op een nauwgezette selectie van patiënten met
goedgedocumenteerde IgE gemedieerde voedselallergieën en gezonde controle individuen.
Organisaties:
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Didier Ebo
• Willem Stevens
• Margo Hagendorens
Determinanten van beslissingen van artsen rond het levenseinde : ervaringen, opvattingen en attitudes van huisartsen en
specialisten in vlaanderen.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: De rol van de medische zorg aan het einde van het leven van patiënten is momenteel een belangrijk ethisch vraagstuk met een groeiende
wetenschappelijke en matschappelijke aandacht. In België komt het onderzoek over handelswijzen van artsen rond het levenseinde van patiënten
HALP's maar langzaam op gang. de resultaten van incidentie onderzoek in Vlaanderen FWO-project G011797 leren ons dat er in de medische
praktijk in Vlaanderen ook daadwerkelijk levenskortend wordt gehandeld en dat de beslissingen van artsen rond het levenseinde een
vooraanstaande positite hebben in het medisch handelen aan het levenseinde. in de internationale literatuur zijn er, naast een beperkt aantal
incidentiestudies, relatief veel attitudestudies gepubliceerd. De meeste van deze studies faalden om de vragen over attitudes te linken aan de
feitelijke beslissingen inzake het levenseinde in de medische praktijk. De nieuwe OZR/FWO-studies moet een emirische basis van kennis
opleveren over de samenhang tussen de determinanten van beslissingen rond het levenseinde van patiënten en de eigenlijke medische praktijk. In
de huidige stand van de wetenschap is het onduidelijk n welk mate de opvattingen en attitudes van de artsen mbt beslissingen rond het
levenseinde bepalend zijn voor hun feitelijk gedrag. verder kan ook de vraag worden gesteld in welke mate de attitudes en het gedrag ook worden
beïnvloed door de waardeoriëntatie van de arts. Het onderzoeksproject heeft als doel een beter inzicht te krijgen in de redenen, motieven en
andere determinanten van de medische praktijk rond het levenseinde zowel van het al dan niet nemen van een dergelijke beslissing, als van de
keuze tussen de verschillende alternatieven of HALP-types.
Organisaties:
• Zorg rond het levenseinde
Onderzoekers:
• JOHAN BILSEN
• LUC DELIENS
• GRETA VAN DER KELEN
• REGINALD DESCHEPPER
Determinanten van bovenste lidmaat functie bij personen met Multiple Sclerosis: een bimanuele evaluatie- en
trainingsbenadering.
Universiteit Hasselt
Abstract: Bovenste lidmaat disfunctie is een veel voorkomend functioneringsprobleem bij personen met een neurologische aandoening, dat het
efficiënt uitvoeren van activiteiten van het dagelijkse leven belemmert, zeker indien symptomen bilateraal voorkomen zoals bij MS. Ondanks de
grote functionele impact, werd nog maar weinig onderzoek verricht bij MS. Recent onderzoek bij CVA toont aan dat intensieve technologieondersteunde unilaterale training alsook repetitieve bilaterale armtraining leidt tot een verbetering van motorische functies in de arm, maar slechts
een beperkt effect heeft op functionaliteit. Daarnaast wordt bij interventie studies meestal enkel de unilaterale arm functie getest, terwijl erg veel
ADL activiteiten worden uitgevoerd met beide handen/armen. In feite zijn de bewegingskenmerken en sensomotorische vereisten van bilaterale
activiteiten niet goed gekend. Dit voorliggend project focust op het ontwikkelen van een objectief, kwantitatief bewegingsprotocol voor relevante
bimanuele activiteiten, om vervolgens inzicht te verwerven in de determinanten hiervan. Evaluaties zullen gebeuren bij gezonde personen alsook
patiënten met een uni- of bilaterale bovenste lidmaat disfunctie (CVA, MS). Gebaseerd op de determinanten zal een interventie studie plaatsvinden
die de effecten van verschillende benaderingen van bimanuele trainingsprogrammas (repetitieve versus functionele hand bewegingen, deze laatste
getraind in een virtuele leeromgeving) onderzoekt bij personen met MS, eveneens in vergelijking met unilaterale arm training.
Organisaties:
• Revalidatiewetenschappen
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Peter FEYS
Development of a risk stratification algorithm for drug-induced JC Virus reactivation, resulting in PML (Progressive
Multifocal Leuco-Encephalopathy)-JCV-RSA
Universiteit Hasselt
Abstract: Progressieve multifocale leuko-encefalopathie (PML) is een opportunistische infectie die de witte stof van de hersenen aantast
veroorzaakt door het JC virus (JCV). De ziekte veroorzaakt ernstige morbiditeit waaronder falen van motor- en cognitieve functies en heeft een
hoge mortaliteit van 20%. PML komt voor bij patiënten die een onderdrukt immuunsysteem zoals HIV patiënten, mensen met leukemie en autoimmuunziektes waarvoor therapie die het immuunsysteem onderdrukt wordt gebruikt. JCV is vermoedelijk latent aanwezig in het beenmerg. Alleen
de actieve vorm van het virus kan herseninfectie veroorzaken. Er is echter nog onvoldoende kennis over factoren van gastheer en virus die
patiënten met risico voor PML zouden kunnen identificeren. Dit project heeft dan ook als doel om deze factoren te onderzoeken bij patiënten die
langdurig immuuntherapie nemen. De verschillende subtypes T cellen zullen worden bestudeerd in het bloed. Daarnaast wordt ook de
immuunfunctie van T cellen en hun respons op JCV specifieke eiwitten onderzocht worden. Hiervoor zullen we gebruik maken van bloedstalen van
zowel gezonde vrijwilligers als MS patiënten die risico lopen op het ontwikkelen van PML.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Niels HELLINGS
Development of a safe antitumor treatment with TNF and Interferon
Universiteit Gent
Abstract: TNF in cominatie met interferon heeft sterke antitumorale activiteiten, maar is ook toxisch omwille van de pro-inflammatorie aard van
beide cytokines. In dit project wensen we meerdere wegen te volgen om genen te vinden die beschermende proteines maken die kunnen worden
gebruikt om TNF op veiliger manier aan te wenden.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Frans Van Roy
• Claude Libert
De ziekte-modificerende eigenschappen van LXR-afhankelijke signaalwegen in infectieuze inflammatoire
longaandoeningen
Universiteit Gent
Abstract: Dit project beoogt de moleculaire basis te onderzoeken van LXR-afhankelijke signaalwegen in het long inflammatoir antwoord opgewekt
door infectieuze en niet-infectieuze agentia. Door toepassing van LXR knockout muizen en synthetische LXR-agonisten zullen de
ziektemodificerende/therapeutische mogelijkheden nagegaan worden. Het welslagen van dit project kan bijdragen tot de identificatie van relevante
sleutelmoleculen en van reactiewegen eigen aan long immuun inflammatoire aandoeningen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Johan Grooten
Dipeptidyl-peptidase 9 in menselijke leukocyten.
Universiteit Antwerpen
Abstract: In het project wordt gefocust op de rol van het dipeptidyl-peptidase 9 (DPP9) in leukocyten. Dit enzym is in staat dipeptides van een
peptide af te knippen na een proline op de voorlaatste positie. De ware fysiologische rol blijft echter ongekend. We willen deze kwestie het hoofd
bieden door het antwoord te zoeken op drie sleutelvragen. Waar is DPP9 exact te vinden in leukocyten? Het is belangrijk te weten waar DPP9 zich
in de cel bevindt en of het zich verplaatst na cellulaire activatie. Vinden we bovendien gelijkaardige hoeveelheden DPP9 in verschillende soorten
leukocyten? Tijdens de Masterthesis is een overexpressie van DPP9 gevonden in de primaire cellen van twee leukemie patiënten tegenover die
van een gezond controle individu. De expressie van DPP9 in de cellen van leukemie patiënten zal verder onderzocht worden. Kunnen we interactie
partners identificeren voor dit grote intracellulaire proteïne? Te weten met welke proteïnes DPP9 interageert, kan ons helpen de functie ervan te
bepalen. Namelijk, indien de functie van zulke proteïnes gekend is, is het erg waarschijnlijk dat DPP9 een functie heeft in dezelfde pathway.
Kunnen we cellulaire functies beïnvloeden door de expressie en/of enzym activiteit van DPP9 te veranderen? We kunnen DPP9 functie inhiberen
door oftewel de vorming ervan of de enzym activiteit te inhiberen. Beide methodes kunnen leiden tot (verschillende) effecten op het cellulair niveau
en aangeven in welke cellulaire processen DPP9 betrokken is. Met deze drie aanpakken zou de fysiologische rol van DPP9 eindelijk uitgeklaard
kunnen worden.
Organisaties:
• Medische biochemie
Onderzoekers:
• Ingrid De Meester
• Yannick Waumans
Dipeptidyl-peptidase 9 in menselijke leukocyten.
Universiteit Antwerpen
Abstract: In het project wordt gefocust op de rol van het dipeptidyl-peptidase 9 (DPP9) in leukocyten. Dit enzym is in staat dipeptides van een
peptide af te knippen na een proline op de voorlaatste positie. De ware fysiologische rol blijft echter ongekend. We willen deze kwestie het hoofd
bieden door het antwoord te zoeken op drie sleutelvragen. Waar is DPP9 exact te vinden in leukocyten? Het is belangrijk te weten waar DPP9 zich
in de cel bevindt en of het zich verplaatst na cellulaire activatie. Vinden we bovendien gelijkaardige hoeveelheden DPP9 in verschillende soorten
leukocyten? Tijdens de Masterthesis is een overexpressie van DPP9 gevonden in de primaire cellen van twee leukemie patiënten tegenover die
van een gezond controle individu. De expressie van DPP9 in de cellen van leukemie patiënten zal verder onderzocht worden. Kunnen we interactie
partners identificeren voor dit grote intracellulaire proteïne? Te weten met welke proteïnes DPP9 interageert, kan ons helpen de functie ervan te
bepalen. Namelijk, indien de functie van zulke proteïnes gekend is, is het erg waarschijnlijk dat DPP9 een functie heeft in dezelfde pathway.
Kunnen we cellulaire functies beïnvloeden door de expressie en/of enzym activiteit van DPP9 te veranderen? We kunnen DPP9 functie inhiberen
door oftewel de vorming ervan of de enzym activiteit te inhiberen. Beide methodes kunnen leiden tot (verschillende) effecten op het cellulair niveau
en aangeven in welke cellulaire processen DPP9 betrokken is. Met deze drie aanpakken zou de fysiologische rol van DPP9 eindelijk uitgeklaard
kunnen worden.
Organisaties:
• Medische biochemie
Onderzoekers:
• Ingrid De Meester
• Yannick Waumans
Dipeptidyl peptidase IV (CD26) in ischemie-reperfusieschade.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Binnen het voorliggende onderzoeksproject willen we I) de rol van DPPIV/CD26 in ischemie-reperfusieschade verder onderzoeken en II)
het (de) mechanisme(n) ontrafelen waardoor de DPPIV inhibitor AB192 bescherming biedt tegen ischemie-reperfusieschade in de long.
We kunnen hiervoor voortbouwen op de expertise opgedaan tijdens de DPPIV projecten binnen de onderzoeksgroep en via de verscheidene
samenwerkingen.
Organisaties:
• Medische biochemie
Onderzoekers:
• Ingrid De Meester
• Veerle Matheeussen
Dipeptidyl peptidase IV (CD26) in ischemie-reperfusieschade.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Binnen het voorliggende onderzoeksproject willen we I) de rol van DPPIV/CD26 in ischemie-reperfusieschade verder onderzoeken en II)
het (de) mechanisme(n) ontrafelen waardoor de DPPIV inhibitor AB192 bescherming biedt tegen ischemie-reperfusieschade in de long.
We kunnen hiervoor voortbouwen op de expertise opgedaan tijdens de DPPIV projecten binnen de onderzoeksgroep en via de verscheidene
samenwerkingen.
Organisaties:
• Medische biochemie
Onderzoekers:
• Ingrid De Meester
• Veerle Matheeussen
Dipeptidyl peptidasen in humane leukocyten : moleculaire en functionele diversiteit ?
Universiteit Antwerpen
Abstract: Tijdens de studie van het CD26/DPPIV in humane leukocyten, was gebleken dat de X-Pro-afsplitsende dipeptidyl peptidase activiteit in
sommige leukocyten niet werd geremd door DPPIV-specifieke inhibitoren. Preliminaire experimenten toonden aan dat minstens een deel van de XPro-afsplitsende enzymactiviteit te wijten was aan verschillende andere dipeptidylpeptidasen. In de eerste faze van het onderzoek zal humaan
dipeptidyl-peptidase II (DPPII) opgezuiverd en nadien biochemisch en enzymologisch (zowel op synthetische substraten als natuurlijke peptiden)
gekarakterizeerd worden. Verder zullen humane leukocytaire cellijnen en humane perifeer bloed leukocyten gescreend worden. Na biologische
evaluatie van nieuwe DPPII inhibitoren (samenwerking met het laboratorium voor farmaceutische scheikunde, Prof. A. Haemers en Prof. K.
Augustyns), zal de functie van DPPII in leukocyten met behulp van specifieke inhibitoren bestudeerd worden.
Organisaties:
• Klinische biochemie (farmacie)
• Medische biochemie
Onderzoekers:
• Ingrid De Meester
• Marie-Berthe Maes
Dynamische interactie tussen beta cellen, antigenen en het immuunsysteem in type1 diabetes.
KU Leuven
Abstract: Type 1 diabetes (T1D) is het resultaat van een auto-immuun-gemediëerd verlies aan insuline-secreterende beta cellen in de eilandjes van
Langerhans in de pancreas. De ontwikkeling van T1D gaat gepaard met een onverklaard samenspel tussen genetische en omgevingsfactoren
Gedurende de laatste 20 jaren hebben studies die de mechanismen van T1D adresseren voornamelijk gefocust op de rol van T lymfocyten in de
ziektemechanismen. Nochtans suggereren recente waarnemingen dat het innate of aangeboren immuunsysteem mogelijks een sleutelrol speelt in
het bevorderen van T lymfocyt-gemediëerde auto-immuunreacties die T1D uitlokken in diermodellen van de ziekte. Identificatie van nieuwe
actiemechanismen van de innate immuuncellen welke ontsteking en vernietiging van beta cellen uitlokken houdt een grote verwachting in voor
nieuwe therapeutische interventies in het proces van auto-immune diabetes. De doelstelling van het huidige project is dan ook het karakteriseren
van de rol van het innate imm
Organisaties:
• Klinische & Experimentele Endocrinologie
Onderzoekers:
• Chantal Mathieu
• Johanna Korf
E. coli O157 in de export en de lokale vlees-keten en het belang voor de volksgezondheid in Ethiopië
Universiteit Gent
Abstract: Dit project heeft tot doel de prevalentie, distributie en risico van E. coli O157 in de export en de lokale vlees waardeketen in het land,
beoordeling van de blootstelling aan het publiek te bestuderen, en hoe vleesproducenten en retailers samen kunnen werken om het optreden van
deze ziekteverwekker te verminderen en helpen om de eisen voor voedselveiligheid te bevorderen.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Eric Cox
Een 4 maanden durende, open-label, multicenter studie om de verdraagzaamheid en veiligheid en de
gezondheidresultaten van FTY720 te verkennen bij patiënten met recidiverende vormen van multiple sclerose
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed (UHasselt) en anderzijds
Novartis. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Novartis de onderzoeksresultaten naar "Een 4 maanden durende, open-label, multicenter
studie om de verdraagzaamheid en veiligheid en de gezondheidresultaten van FTY720 te verkennen bij patiënten met recidiverende vormen van
multiple sclerose" onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Een autoloog tumor-immuunsystem gehumaniseerd muismodel voor de ontwikkeling van dendritische cel vaccinatie
tegen longkanker
Universiteit Gent
Abstract: De huidige behandeling van longkanker faalt op lange termijn door de selectie van chemo- en radioresistente cellen. Immunotherpaie, en
meer bepaald dendritische cel (DC) vaccinatie, vormt een beloftevol therapeutisch alternatief. In een vernieuwend preklinisch model worden
humane autologe longkanker- en immuuncellen in immunodeficiënte muizen getransplanteerd. Hierin worden tumor-immuunsysteem interacties
bestudeerd, om dan uit de verworven inzichten DC-vaccinatiestrategieën te optimaliseren.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Jan Van Meerbeeck
Een gedetailleerde studie naar de rol van SRC-1A en SRC-2 (GRIP) in TNF-geïnduceerde Glucocorticoid Resistentie
Universiteit Gent
Abstract: Het is onze hypothese dat de verminderde respons op glucocorticoiden, die wordt geobserveerd bij veel patiënten die lijden aan
inflammatie, te wijten is aan effecten van TNF op de biologie van de glucocorticoid receptor (GR). In dit project willen we onderzoeken of de
effecten van TNF zich situeren ter hoogte van de GR-cofactoren SRC-1 en SRC-2.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Een gerandomiseerde, geblindeerde, parallel gegroepeerde, fase 2-studie om de veiligheid, verdraagbaarheid en
werkzaamheid van meerdere regimes van Natalizumab te verkennen bij volwassen patiënten met relapsing multiple
sclerose
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds
Quintiles Belgium. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Quintiles Belgium de onderzoeksresultaten naar "Een gerandomiseerde,
geblindeerde, parallel gegroepeerde, fase 2-studie om de veiligheid, verdraagbaarheid en werkzaamheid van meerdere regimes van Natalizumab
te verkennen bij volwassen patiënten met relapsing multiple sclerose" onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Een gerandomiseerde,internationale, multi-centrum studie om de werkzaamheid en veiligheid van intraveneuze PEGliposomen prednisolon natriumfosfaat vs intraveneuze methylprednisolon behandeling bij patiënten met multiple sclerose
of bij patiënten met CIS
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut BIOMED (UHasselt) en anderzijds
Omnicare. Het onderzoeksinstituut BIOMED levert aan Omnicare de onderzoeksresultaten naar "Een gerandomiseerde,internationale, multicentrum studie om de werkzaamheid en veiligheid van intraveneuze PEG-liposomen prednisolon natriumfosfaat vs intraveneuze methylprednisolon
behandeling bij patiënten met multiple sclerose of bij patiënten met CIS" onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Een grondige studie naar de pro-inflammatoire activiteiten van MMPen.?
Universiteit Gent
Abstract: Gebruik makend van MMP-KO muizen willen we de betrokkenheid van vier MMPs onderzoeken in sepsis.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Een grondige studie van de anti-inflammatiore toestand van de muisstam SPRET/Ei, met nadruk op de
glucocorticoidreceptor.
Universiteit Gent
Abstract: De LPS-resistentie van SPRET/Ei is genetisch gelinkt met chromosomen 2 en X, en afhankelijk van hogere glucocorticoid receptor
expressie levels. We willen zoeken naar de basis van deze verhoogde expressie, en de relatie met de loci op chromosomen 2 en X nagaan. We
willen ook de X-locus in detail bestuderen, met het oog op het identificeren van een beschermd gen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Een klinische studie voor de evaluatie van de werking en betrouwbaarheid van BG 00012 bij personen met recidieve
Multiple Sclerosis
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed (UHasselt) en anderzijds Biogen Idec.
Biomed levert aan Biogen Idec de onderzoeksresultaten van de klinische studie voor de evaluatie van de werking en betrouwbaarheid van BG
00012 bij personen met recidieve Multiple Sclerosis, onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Robert MEDAER
Een kwantitatieve analyse van varicella-zoster virus infectie: van immunologie tot epidemiologie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Pierre Van Damme
• Philippe Beutels
• Vigor F I Van Tendeloo
• Benson Ogunjimi
Een multicenter, gerandomiseerde, dubbelblinde, placebo-gecontroleerde studie naar de werkzaamheid van natalizumab
op de progressievermindering van invaliditeit bij patiënten met secundaire progressieve multiple sclerose
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds
Quintiles Belgium. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Quintiles Belgium de onderzoeksresultaten naar "Een multicenter, gerandomiseerde,
dubbelblinde, placebo-gecontroleerde studie naar de werkzaamheid van natalizumab op de progressie-vermindering van invaliditeit bij patiënten
met secundaire progressieve multiple sclerose" onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Een multicenter, random, dubbel geblindeerd, placebo-gecontroleerd experiment op golimumab, een volledig menselijk
anti TNFa monocolnaal antilichaam, subcutaan toegediend bij subjecten met actieve "ankylosing spondylitis"
Universiteit Hasselt
Abstract: Het huidige onderzoekscontract werd afgesloten tussen onderzoeksgroep Biomed (UHasselt) en Centocor B.V.. De duur van het project
loopt van 01.01.2006 tot 31.07.2012. Het betreft een klinische studie ter evaluatie van een farmacologisch product onder licentie, te beschouwen
als dienstverlening.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter GEUSENS
Een open-label, multicenter fase II uitbreiding van studie 28063 (ATAMS) voor het verkrijgen van de lange-termijn followup van gegevens bij patiënten met relapsing multiple sclerose behandeld met atacicept voor maximaal 5 jaar (ATAMSextensie)
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut BIOMED (UHasselt) en anderzijds Merck
Serono. BIOMED levert aan Merck Serono de onderzoeksresultaten naar 'Een open-label, multicenter fase II uitbreiding van studie 28063 (ATAMS)
voor het verkrijgen van de lange-termijn follow-up van gegevens bij patiënten met relapsing multiple sclerose behandeld met atacicept voor
maximaal 5 jaar (ATAMS-extensie)' onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Robert MEDAER
Een pathogene rol voor cytotoxische CD4+CD28null T-cellen in multiple sclerose?
Universiteit Hasselt
Abstract: Chronische stimulatie van T-cellen leidt tot een verlies van het co-stimulatoire molecule CD28. De expansie van zogenaamde
"CD4+CD28null T-cellen" is geassocieerd met verschillende auto-immune en chronisch inflammatoire aandoeningen zoals reumatoïde artritis, de
ziekte van Graves en Wegener's granulomatosis. Verhoogde frequenties van CD4+CD28null T-cellen werden ook aangetoond in een subgroep
van MS-patiënten. Onze onderzoeksgroep rapporteerde dat deze cellen deels autoreactief zijn, cytotoxische eigenschappen bezitten en
accumuleren in actieve MS-letsels. Het is echter onduidelijk welke genetische en immunologische factoren leiden tot de expansie van
CD4+CD28null T-cellen bij MS en of deze cellen ook effectief bijdragen aan het ziekteproces ter hoogte van de hersenen. In dit project trachten we
deze factoren te identificeren. De resultaten van deze studie kunnen de basis vormen voor de ontwikkeling van selectieve therapieën voor MS.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
• Niels HELLINGS
Een random, dubbel geblindeerde, placebo-gecontroleerde, parallele groep, multicenter studie voor de vaststelling van
veiligheid en efficiëntie van Natalizumab bij subjecten met recidieve MS.
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit contract betreft een dienstverleningscontract tussen onderzoeksgroep BIOMED (LUC) en BIOGEN LIMITED afgesloten op
30.11.2001. Het betreft een random, dubbel geblindeerde, placebo-gecontroleerde, parallele groep, multicenter studie voor de vaststelling van
veiligheid en efficiëntie van Natalizumab bij subjecten met recidieve MS.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Robert MEDAER
Een tweejarige multicenter, random, dubbel-geblindeerde, placebo gecontroleerde, parallelle groepstudie voor de
evaluatie van breukefficiëntie en veiligheid van intraveneuze zoledronisch zuur 5mg, jaarlijks voor de behandeling van
osteoporosis
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds het Biomedisch Onderzoeksinstituut, anderzijds Novartis Pharma.
Biomed levert aan Novartis de onderzoeksresultaten naar "een tweejarige multicenter, random, dubbel-geblindeerde, placebo gecontroleerde,
parallelle groepstudie voor de evaluatie van breukefficiëntie en veiligheid van intraveneuze zoledronisch zuur 5mg, jaarlijks voor de behandeling
van osteoporosis" onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter GEUSENS
Een uniek beeldvormingsysteem bestaande uit de combinatie van flow cytometrie en confocale microscopie
Universiteit Gent
Abstract: In dit project zal een beeldvormingsysteem toegepast worden, bestaande uit een combinatie van kwantitatieve beeldanalyse
(microscopie) en ?fluorescence activated cell sorting (FACS)?. Door middel van deze techniek zullen individuele cellen in detail gevisualiseerd
kunnen worden om bvb organel structuren te analyseren, mitochondriale depolarizatie te meten, het volgen van cellen en fluorescentie gelabelde
eiwitten in tijd en colokalisatie van (signaal) moleculen.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Dirk Elewaut
Effecten van training sessies op bovenste ledematen bewegingen en onderliggende zenuwnetwerken bij personen met
MS.
Universiteit Hasselt
Abstract: De algemene doelstelling van dit doctoraatsproject is, bij personen met disfunctionerende bovenste ledematen als gevolg van MS, de
effecten van intensieve arm oefenprogrammas te onderzoeken op zowel gedrags- als neurofysiologisch niveau. Gebaseerd op de planning van het
project, worden drie doelstellingen onderscheiden:
1. De effecten van twee repetitieve oefenprogrammas (kracht en robot-gesteund) op spierkracht, functionele capaciteit, arm bewegingskwaliteit en
thuis activiteit te onderzoeken.
2. Het identificeren van de types en de kwaliteit van de beweging van de bovenste ledematen, gebaseerd op accelerometrie.
3. Het bestuderen van de (differentiële) gevolgen van de kracht van de bovenste ledematen en/of robot-gesteunde oefenprogrammas op de neurale
netwerken die ten grondslag liggen aan de prestaties van de armmotoriek.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Peter FEYS
• Bert OP 'T EIJNDE
Effect van geboortegewicht, leeftijd en melksamenstelling op de ontwikkeling van het darm-geassocieerde lymfoïde
weefsel bij de neonatale big
Universiteit Antwerpen
Abstract: De introductie van hybridezeugen in de varkensindustrie heeft geresulteerd in grote nesten die tot 20% laag-geboortegewicht (LGG)
biggen bevatten. Aangezien deze biggen vatbaarder zijn voor ziekte dan normaal-geboortegewicht (NGG) biggen wordt er dikwijls vroeg gespeend
en verder opgefokt met melkvervangers. Alhoewel LGG biggen door deze strategie hun groeiachterstand inhalen daalt de ziektegevoeligheid en
sterftekans niet. Dit kan te wijten zijn aan het feit dat melkvervangers weinig bio-actieve moleculen (zoals groeifactoren, hormonen en cytokines)
bevatten die noodzakelijk zijn voor de ontwikkeling van het immuunsysteem. Het onderzoeksvoorstel zal de invloed van geboortegewicht, leeftijd en
melkformulatie op de ontwikkeling van het darm-geassocieerde lymfoïde weefsel (GALT) bepalen. Hiertoe zullen LGG en NGG biggen vroeggespeend worden op een leeftijd van 3 dagen waarbij de dieren tot op de leeftijd van 10 of 28 dagen ad libitum gevoederd zullen worden met
melkvervanger of melkvervanger waaraan een weifractie is toegevoegd. Controledieren worden gezoogd door de zeug. Na euthanasie op 10 of 28
dagen zullen stalen van het ileum kwantitatieve, stereologische analyse van verschillende immuuncelpopulaties ondergaan. De resultaten zullen
inzicht verschaffen in de ontwikkeling van het GALT bij de neonatale big. Dit is een voorwaarde voor het verdere onderzoek naar
vaccinatiestrategieën en voederregimes om immunocompetente biggen te verkrijgen die minder vatbaar zijn voor ziekte.
Organisaties:
• Toegepaste diergeneeskundige morfologie
Onderzoekers:
• Christophe Casteleyn
Effect van innate immuunsignalen op leukemische cellen voor de stimulatie van natural killercellen en T helper 1polariserende dendritische cellen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: In dit project willen we, in een model van acute myeloïde leukemie (AML), de cellulaire en moleculaire determinanten onderzoeken voor
een optimale activatie van Th1-gepolariseerde DC (DC 1 NK). Daarbij spitst het onderzoek zich toe op strategieën om de immunogeniciteit van TC
te verbeteren en DC meer immuunstimulerend te maken door interactie met componenten van het innate immuunsysteem.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Vigor F I Van Tendeloo
Effect van TLR-ligand geladen leukemische cellen en type I IFN op dendritische cellen met het oog op de inductie van
tumorspecifieke T-cel immuniteit.
Universiteit Antwerpen
Abstract: De klemtoon van dit fundamenteel onderzoeksproject past binnen het ruimer kader van lopend onderzoek in het Laboratorium voor
Experimentele Hematologie naar de effecten van innate immuunsignalen op leukemische cellen. Voor de eerste twee jaren van dit onderzoek ligt
de nadruk meer bepaald op de verhoging van de immunogeniciteit van leukemische cellen door Toll-like receptor (TLR)-stimulatie met het oog op
maturatie van dendritische cellen -of hun precursoren- en de inductie van leukemiespecifieke T-celimmuniteit in een model van acute myeloïde
leukemie (AML).
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Sébastien Anguille
EHEC-CLEARANCE: Controle van de excretie van enterohemorrhagische E. coli door behandeling van runderen en
schapen met lactoferrine en preventie van infectie van deze dieren door vaccinatie met het oog op verminderde
besmetting van de mens
Universiteit Gent
Abstract: Het project heeft als doel de VTEC infectiedruk op bedrijfsniveau terug te dringen om zo het risico op contaminatie van voedingswaren
sterk te reduceren. Twee strategieën zullen vergeleken worden namelijk orale behandeling met lactoferrine en intramusculaire vaccine met een
subeenheid vaccin .
Alsook inzicht verwerven in de mechanismen die aanleiding geven tot chronische excretie van EHEC.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Jean Remon
• Lieven De Zutter
• Eric Cox
• Daisy Vanrompay
EHEC-CLEARANCE: Controle van de excretie van enterohemorrhagische E. coli door behandeling van runderen en
schapen met lactoferrine en preventie van infectie van deze dieren door vaccinatie met het oog op verminderde
besmetting van de mens
Universiteit Gent
Abstract: Het project heeft als doel de VTEC infectiedruk op bedrijfsniveau terug te dringen om zo het risico op contaminatie van voedingswaren
sterk te reduceren. Twee strategieën zullen vergeleken worden namelijk orale behandeling met lactoferrine en intramusculaire vaccine met een
subeenheid vaccin .
Alsook inzicht verwerven in de mechanismen die aanleiding geven tot chronische excretie van EHEC.
Organisaties:
• Vakgroep Moleculaire biotechnologie
Onderzoekers:
• Jean Remon
• Lieven De Zutter
• Eric Cox
• Daisy Vanrompay
Endotheliale progenitor cellen en hun belang in sepsis: een rol in de diagnose, pathofysiologie en prognose van sepsis
gerelateerd orgaan falen ?
Universiteit Antwerpen
Abstract: Wij willen de rol van EPCs onderzoeken als diagnostisch hulpmiddel en biomerker van endotheliale dysfunctie in sepsis. A. Is er een
correlatie tussen het aantal EPCs en de progressie, de graad van orgaandysfunctie, "disease progression" en prognose in sepsis ? B. Is er een
correlatie tussen de het aantal EPCs en de graad van endotheliale dysfunctie zoals geobjectiveerd door middel van zowel biomerkers van
endotheeldysfunctie in het perifere bloed als metingen van vasculaire reactiviteit in vivo? C. Hebben therapeutische interventies met het oog op het
herstel van de endotheliale functie en orgaanfalen in sepsis een
invloed op het aantal en functie van circulerende EPCs?
Organisaties:
• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers:
• Philippe Jorens
• Viviane Conraads
• Vigor F I Van Tendeloo
• Sabrina Van Ierssel
Endotoxemie en Gram-negatieve sepsis: fundamenteel onderzoek om nieuwe mediatoren en nieuwe therapeutische
doelwitten te definiëren
Universiteit Gent
Abstract: Infectie met Gram negatieve bacterien (sepsis) doodt duizend personen per dag in de EU of de USA. De celwandcomponenten van de
bacteriën, LPS, zijn daarvoor verantwoordelijk. We onderzoeken nieuwe molecules die daarbij een rol spelen en richten onze aandacht op matrix
metalloproteinasen en interferonen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Ephrines en hun receptoren spelen een cruciale rol bij het aantrekken van pathogene TH17 cellen naar het centraal
zenuwstelsel van multiple sclerose patiënten
Universiteit Hasselt
Abstract: Multiple sclerose (MS) is een chronische ontstekingsziekte van de hersenen en het ruggenmerg. Momenteel lijden meer dan 2 miljoen
mensen wereldwijd aan deze ziekte, waarbij vrouwen 50% meer kans hebben op het ontwikkelen van MS dan mannen. De gemiddelde leeftijd
waarop de ziekte start is ongeveer 30 jaar, zodat MS zich typisch vertoont als een ziekte van jongvolwassenen. De symptomen van MS zijn onder
andere visuele problemen, spierzwakte, vermoeidheid, en zelfs emotionele en cognitieve stoornissen. In het centrale zenuwstelsel, beperkt de
bloed-hersenbarrière (BBB) gewoonlijk de infiltratie van immuuncellen. Bij MS kunnen immuuncellen echter de hersenen binnenvallen en dan
belangrijke hersencellen aanvallen en beschadigen. Dit zal vervolgens leiden tot een storing in de geleiding van hersensignalen van zenuw tot
zenuw, wat de bekende symptomen van MS veroorzaakt. Het is onduidelijk welke factoren pathogene immuuncellen toelaten de BBB over te
steken en de hersenen van MS-patiënten te betreden. In dit project zal ik de bijdrages van bepaalde moleculen, de zogenaamde ephrins en Eph
receptoren, in de migratie van immuuncellen in de hersenen onderzoeken. Ik veronderstel dat het ephrin / Eph-systeem cruciaal is voor betreding
van de immuuncellen in het ontstoken brein, en dat dit systeem een potentieel therapeutisch doelwit is. De therapeutische mogelijkheid zal
onderzocht worden door te interfereren met het ephrin / Eph systeem in een diermodel van MS. Dit onderzoek zal daarom helpen ons meer over de
ziekte te begrijpen, en kan mogelijk leiden tot een nieuw therapeutisch doel.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Niels HELLINGS
• Bieke BROUX
Europees Netwerk voor neurorevalidatierobotica
Universiteit Hasselt
Abstract: De vergrijzing van de Europese bevolking zal onvermijdelijk de vraag naar effectieve revalidatie behandelingen om de motorische
stoornissen ten gevolge van belangrijke leeftijds-geassocieerde neurologische syndromen versnellen, zoals een beroerte. Robots voor
neurorevalidatie bieden een belangrijk voordeel bij het aanpakken van deze behoefte. Ze kunnen fors de capaciteit van de therapeuten die werken
met patiënten die lijden aan motorische stoornissen uitbreiden. Typische robotapparaten kunnen instructies overbrengen aan patiënten over de
wijze waarop bepaalde bewegingen moeten worden uitgevoerd, kunnen u helpen en begeleiden de uitvoering van motorische acties en kunnen
objectief beoordelen over de bewegingsmogelijkheden. De groeiende verscheidenheid aan robots die gebruikt worden in het primair onderzoek en
de klinische praktijk biedt een uitgebreid kader voor het uitbreiden van hun gebruik in een toenemend aantal verschillende patiëntengroepen. De
voornaamste doelstellingen van deze actie zijn in de eerste plaats om nieuwe, efficiënte en naar de patiënt op maat gemaakte robot-geassisteerde
therapieën te ontwikkelen door het coördineren van fundamentele en toegepaste onderzoeksperspectieven. Ten tweede zal de actie een duidelijk
gestructureerd overzicht over bestaande en nieuwe robot-geassisteerde therapieën voor artsen en therapeuten leveren, zodat ze de
beschikbaarheid van effectieve, gestandaardiseerde klinische praktijk in Europa kunnen verhogen. De actie zal worden uitgevoerd door een
interdisciplinair team van de meest vooraanstaande onderzoekers van robottechnieken, klinische motor neurorevalidatie, computationele
neurowetenschappen en motor neuroimaging.
Organisaties:
• Revalidatiewetenschappen
• Immunologie - Biochemie
• Expertisecentrum voor Digitale Media
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Karin CONINX
• Peter FEYS
Evaluatie van het effect van prikplaats en cryopreservatie op bloedcelaantallen voor verschillende subpopulaties
Universiteit Antwerpen
Abstract: Deze studie wenst de impact van de locatie van bloedname op bloedcelaantallen te bepalen. Bloed zal genomen worden via een
antecubitale vene, een handrug vene en de art. radialis voor gepaarde vergelijkingen van het aantal rode bloedcellen, bloedplaatjes en witte
bloedcellen (incl. lymfocytensubpopulaties met flowcytometrie). Lymfocytensubpopulaties zullen ook geteld worden na een invriesperiode om het
effect van cryopreservatie te bestuderen.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Evelien Smits
Evaluatie van het potentieel van Boldoa saponinen als vaccin adjuvans
Universiteit Antwerpen
Abstract: Vaccinering is een van de meest effectieve gezondheidsinterventies en behoort tot de beste aanpak om epidemieën te vermijden. In het
algemeen zijn traditionele vaccins (levend, maar verzwakte of geïnactiveerde organismen) en nieuwe generatie vaccins (bv. recombinante
proteinen, gezuiverde antigenen en DNA) zwak immunogeen tgv weinig of geen effectieve immuunstimulus. Daardoor is er een belangrijke rol
weggelegd voor adjuvantia in vaccin formulaties. Momenteel werden meer dan 100 potente adjuvantia gerapporteerd. Echter, de meeste daarvan
kunnen niet op de markt gebracht worden wegens de ongewenste neveneffecten die ze veroorzaken. Zelf de best gekende chemische adjuvantia
momenteel toegepast in humane vaccins (bv. Alum, FDA goedkeuring maar neurotoxisch) tonen nevenwerkingen zoals ondermeer pijn op de
plaats van injectie, ontsteking, lymfademopathie, granuloma's. Ten gevolge van toxiciteit van de huidige beschikbare adjuvantia is er dus nood aan
het ontwikkelen en ontdekken van moleculen met adjuvans activiteit die een potente immuun respons initiëren maar die minder systemische
toxiciteit vertonen.
In deze studie gaan we de saponinen uit Boldoa purpurascens evalueren als potentiële vaccin adjuvantia. Uit preliminaire resultaten blijken deze
veiliger en minder toxisch te zijn dan andere reeds gekende saponinen adjuvantia (Quilaja QS 21). De ontdekking van een nieuw saponin-type
adjuvans zou kunnen leiden tot meer efficiënte vaccins die een specifieke, beschermende en langdurende immuniteit na vaccinatie kunnen
uitlokken.
De centrale onderzoekshypothese luidt als volgt: 'nieuwe saponinen opgezuiverd uit Boldoa purpurascens vertonen een immuun adjuvans activiteit
zonder systemische toxiciteit. Om deze hypothese te bestuderen zullen we de saponinen opzuiveren (isoleren) en de structuren volledig
ophelderen. De haemolytische activiteit en cytotoxiciteit zal worden bepaald en de meest interessante saponinen of goed gekarakteriseerde
saponinen fracties zullen in vitro geëvalueerd worden voor hun potentieel als vaccin adjuvans.
Organisaties:
• Farmacognosie, Functionele voeding en Farmaceutische Analyse (NatuRA)
Onderzoekers:
• Sandra Apers
• Yannarys Hernández Ortega
Evaluatie van immuunregulatorische mechanismen in lymfocyten en basofielen bij patiënten met hymenopteragifallergie :
effecten van gifimmunotherapie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Gifimmunatherapie is veilig en effectief gebleken in de behandeling van hymenapteragifallergie. Weliswaar bestaan er geen gaede
parameters die taelaten te beslissen wanneer immunatherapie veilig kan warden stapgezet. De daelstellingen van dit werk zijn enerzijds het
bestuderen van de relatie tussen de basafielactivatie test, anamnese, huidtest en specifiek IgE en anderzijds de evalutie van de basafielactivatie
test gedurende gifimmunatherapie.
Organisaties:
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Willem Stevens
Evaluatie van management en speenstrategieën in de varkensvleesproductie op de ontwikkeling van het intestinale
immuunsysteem van de big, in het bijzonder de laag-geboortegewicht-big.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Laag-geboortegewicht-biggen vormen een belangrijk economisch verlies voor de varkenshouder. Deze biggen vertonen immers een hoge
mortaliteit en morbiditeit, groeiachterstand, een hogere slachtleeftijd, een verminderde vleeskwaliteit en meer stress, wat het dierenwelzijn negatief
beïnvloedt. Dit project beoogt de verschillen in de ontwikkeling en maturatie van het immuunsysteem, in het bijzonder het darm-geassocieerde
lymfoïde weefsel (GALT), tussen laag-geboortegewicht-biggen en normaal-geboortegewicht-biggen in kaart te brengen. Daarenboven worden de
effecten van vroeg spenen en verdere opfok met melkvervanger op het immuunsysteem van de big, in het bijzonder de laag-geboortegewicht-big,
onderzocht. De aangewende methodologie om de onderzoeksdoelen te bereiken omvat morfometrie van het GALT, bepaling van het verschijnen
van en aantal M cellen, evalueren van de in vitro immunologische capaciteit, en stimulatie van het immuunsysteem door middel van
immunostimulantia. De resultaten van dit project kunnen bijdragen aan het wetenschappellijk onderbouwde gezondheidsmanagement van biggen.
Organisaties:
• Toegepaste diergeneeskundige morfologie
Onderzoekers:
• Christophe Casteleyn
• Sara Prims
Experimenteel onderzoek naar alternatieve longdonoren.
KU Leuven
Abstract: Het project onderzoekt in een varkenmodel of overleving op korte en lange termijn mogelijk is na transplantatie van 1 long afkomstig van
een donor overleden na circulatiestilstand. Dit model vormt een tussenstap alvorens transplantatie van longen afkomstig van 'non-heart-beating
donoren' klinisch kan worden toegepast bij de mens.
Organisaties:
• Experimentele Thoraxheelkunde
Onderzoekers:
• Antoon Lerut
• Dirk Van Raemdonck
Exploratie van de functie van lipoproteïne lipase in chronische lymfatische leukemie
Universiteit Gent
Abstract: Hoewel de prognotische waarde van LPL in CLL reeds uitvoerig werd beschreven, werd er nog weinig of geen onderzoek gedaan naar
directe functionele of therapeutische implicaties van LPL in CLL. Doel van dit project bestaat er in om de rol van LPL in de pathogenese van CLL op
te helderen.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Jan Philippe
Exploratie van het Nlrp6 interactoom en haar rol in immuunsignalisatie
Universiteit Gent
Abstract: To characterize the activation mechanisms, interactomes and molecular functions of Nlrp6, I will use targeted approaches designed to
map the activation mechanisms of hte Nlrp6 inflammasome, and to characterize the molecular role of Nlrp6 and its interaction partners in immune
signalling pathways.
Organisaties:
• Vakgroep biochemie
Onderzoekers:
• Mohamed Lamkanfi
Exploratie van programmed death 1 en zijn liganden als nieuwe immuuntherapeutische doelwitten in maligne pleuraal
mesothelioom.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.
Organisaties:
• Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)
Onderzoekers:
• Evelien Smits
FACSAria II 2-laser Benchtop High Speed Cell Sorter
Universiteit Hasselt
Abstract: Subsidieovereenkomst betreffende de financiering van type 1 onderzoeksinfrastructuur.
Een high speed cell sorter laat toe om met grote nauwkeurigheid celpopulaties met hoge zuiverheid te isoleren en karakteriseren om zo betere
inzichten te verwerven over hun rol in chronisch inflammatoire aandoeningen zoals multiple sclerose. Dit kan op termijn leiden tot de ontwikkeling
van meer efficïënte therapieën.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Niels HELLINGS
Fase II studie ter evaluatie van de veiligheid en doeltreffendheid bij frequent gebruik MRI bij personen met recidieve MS.
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut BIOMED (UHasselt) en anderzijds Merck
Serono. BIOMED levert aan Merck Serono de onderzoeksresultaten naar 'Fase II studie ter evaluatie van de veiligheid en doeltreffendheid bij
frequent gebruik MRI bij personen met recidieve MS' onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Robert MEDAER
Financiering IOF-Programma - Zwaartepunt
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Financiering IOF-Programma - Zwaartepunt
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• DANIEL PIPELEERS
Fluorescerende biosensoren gebaseerd op volledige cellen
Universiteit Hasselt
Abstract: Het voorliggende contract is een intern contract van de UHasselt op basis van BOF-gelden, toegekend aan BIOMI (UHasselt) voor de
periode van 01.01.2007 tot 31.12.2010. Het onderzoek betreft fluorescerende biosensoren gebaseerd op volledige cellen.
Organisaties:
• Biofysica
• Fysiologie
• Immunologie - Biochemie
• Materiaalfysica
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Marcel AMELOOT
• Martinus VAN DE VEN
• Luc MICHIELS
• Patrick WAGNER
Formulatie van ultra kleine vaccin nanopartikels
Universiteit Gent
Abstract: In dit project beogen we ultra kleine vaccin nanopartikels te ontwikkelen gebaseerd op amfifiele blokcopolymeren die in waterig midden
spontaan micellen vormen kleiner dan 100 nm. Deze micellen zullen beladen worden met (1) antigenen, (2) liganden om specifieke subsets van
dendritische cellen te bereiken die gespecialiseerd zijn in antigen presentatie aan CD8 T cellen en (3) immuun-stimulerende liganden die de
immuunrespons verder dienen te versterken.
Organisaties:
• Vakgroep Geneesmiddelenleer
Onderzoekers:
• Jean Remon
• Bruno De Geest
FREESTEM: Design of an animal product-free culture expansion platform for human adult progenitor cells.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten
genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Proteïnechemie, proteoomanalyse en epigenetische signalisatie (PPES)
Onderzoekers:
• Xaveer Van Ostade
Functional beta cell mass in human embryonic stem cell-derived implants.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Fertiliteit - vruchtbaarheid
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• DANIEL PIPELEERS
Functionele analyse van celltype-specifieke inflammasoom signalisatie tijdens homeostase in het colon, en haar rol in
inflammatoire darmaandoeningen.
Universiteit Gent
Abstract: Defecten in inflammasoom signalisatie zijn geassocieerd met inflammatoire darmaandoeningen. Bovendien beïnvloedt inflammasoom
signalisatie de samenstelling van de darmflora. Gezien inflammasoom activiteit afhangt van caspase-1 of caspase-11 plannen wij te onderzoeken
welke van deze twee caspasen hierbij betrokken zijn, en in welke celtypes van de darm dit proces de ontwikkeling van darminflammatie beïnvloedt.
Organisaties:
• Vakgroep biochemie
Onderzoekers:
• Mohamed Lamkanfi
Functionele karakterisering van regulerende celpopulaties:
In vitro inductie van T-celtolerantie door dendritische cellen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: In voorliggend project willen we de haalbaarheid van tolerogene dendritische cellen en regulerende T-cellen om antigenspecifieke
immuunresponsen te onderdrukken preklinisch onderzoeken. Beter inzicht in hun interacties, alsook in de werkingsmechanismen met betrekking tot
inductie van T-celtolerantie, zal de basis leggen voor de ontwikkeling van nieuwe behandelingsmethoden voor immuungemedieerde aandoeningen.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Nathalie Cools
FWO toekenning reiskrediet aan Bieke Broux voor een lang verblijf aan University of Montreal in het kader van haar
postdoctoraal onderzoek
Universiteit Hasselt
Abstract: Omdat TH17 cellen belangrijk zijn in MS, zijn ze een belangrijk doelwit voor een mogelijk zeer specifieke en efficiënte behandeling van de
ziekte. Preliminaire resultaten uit een proteoom studie tonen aan dat TH17 cellen verschillende leden van de ephrin/Eph familie tot expressie
brengen. Ephrins binden aan complementaire receptoren (Ephs) via cel-cel contact, en deze complexen zijn betrokken bij een waaier aan
biologische processen zoals neuronale ontwikkeling, vasculogenese/angiogenese, carcinogenese, epitheliale ontwikkeling, T cel regulatie en
leukocyt migratie. Sommige ephrins/Ephs werden geïdentificeerd in MS lesies op infiltrerende immuuncellen, astrocyten en neuronen, maar hun rol
in de ziekte werd nog niet bestudeerd. De hypothese van deze studie is dat het ephrin/Eph receptor tyrosine kinase systeem belangrijk is in de
activatie, pathogeniciteit en aantrekking van TH17 cellen naar het CZS en dat het blokkeren van dit systeem een potentieel therapeutisch effect
heeft.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Niels HELLINGS
• Bieke BROUX
Fysiologische signaalwegen voor adaptieve betaceldeling en maturatie.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: SLEUTELVRAGEN EN DOELSTELLING Hoofdoel van dit project is een dissectie van de verschillen en/of gelijkenissen in gen/proteine
expressiepatronen tussen condities waar betacelhyperplasie fysiologisch optreedt, dit in vergelijking met het expressiepatroon van adulte
gedifferentieerde betacellen. Het is de bedoeling op deze manier fysiologische signaalwegen te identificeren die als doelwit kunnen worden gebruikt
voor verder onderzoek naar farmaca of/en interventies die de adaptatie van de betacelmassa bevorderen. Volgende specifieke vragen zullen
beantwoord worden: 1. Hoe vertaalt de betacel een toegenomen metabole nood aan insuline (zoals tijdens zwangerschap of obesitas) in adaptieve
celdeling (of groei)? 2. Kunnen we een uniek genexpressiepatroon verbinden aan deze functionele status?
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• Geert MARTENS
• KARINE HELLEMANS
Fysiologische signaalwegen voor adaptieve betaceldeling en maturatie.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Recent onderzoek heeft de belangstelling getrokken naar deling van gedifferentieerde pancreatische betacellen als een mogelijk
mechanisme tot postnatale aanpassing van de betacelmassa aan de metabole noden van het organisme. Fysiologische voorbeelden van dergelijke
adaptieve betaceldeling vinden we tijdens de normale postnatale groei, waar ook het aantal betacellen in belangrijke mate toeneemt, en tijdens de
zwangerschap waar de snelle foetale groei gepaard gaat met een toename van de maternale betacelmassa. Ook bij bepaalde pathologische
condities lijkt een adaptieve betaceldeling mogelijk, zoals bv bij proefdieren met obesitas waar een verhoogde functionele betacelmassa zorgt voor
het behoud van de glycemische homeostase. Diabetes kan ontstaan wanneer de adaptatie van de functionele betacelmassa binnen bovenstaande
modellen onvoldoende is om aan de verhoogde nood aan insuline te voorzien. De wijze waarop een toegenomen behoefte aan insuline vertaald
wordt naar een verhoogde betaceldeling is grotendeels onbekend en vormt de focus van dit project. Hoofddoel van het project is een dissectie van
de verschillen en/of gelijenissen in genexpressiepatronen tussen condities waar betacelhyperplasie fysiologisch optreedt, dit in vergelijking met het
expressiepatroon van adulte gedifferentieerde betacellen. Het ontsluieren van de signaalsystemen onderliggend aan adaptatieve betacelexpansie
kan een stimulans geven aan betacel-gerichte therapie die mikt op hte stimuleren van endogene betaceldeling.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• KARINE HELLEMANS
Gain-of-function mutaties van NOD2 in Blau syndroom en early-onset sarcoïdose: onderzoek van immunologische en
moleculaire mechanismen.
KU Leuven
Abstract: Blau syndroom (BS) en 'early-onset' sarcoïdose (EOS) zijn zeldzame, monogene auto-inflammatoire aandoeningen die gepaard gaan met
een klinische triade van granulomateuse artritis, uveïtis en huidaantasting. Recent werden ook meer uitgebreide manifestaties met mogelijk hoge
morbiditeit beschreven. Het pathologisch kenmerk van BS/EOS is de aanwezigheid in het aangetaste weefsel van granulomen bestaande uit
meerkernige reuscellen en epitheloïde cellen. Beide aandoeningen worden veroorzaakt door 'gain-of-function' mutaties in het NOD2 gen. NOD2 is
een gespecialiseerd intracellulair eiwit dat een kritieke rol speelt in de regulatie van het aangeboren immuunsysteem door het herkennen van
geconserveerde microbiële sleutelmoleculen. Dit leidt tot de inductie van een pro-inflammatoire en antimicrobiële immuunrespons, alsook tot
apoptose. Hoewel het genetisch defect in BS/EOS gekend is, zijn de moleculaire mechanismen door dewelke NOD2 mutaties aanleiding geven tot
granuloomvorming ennbsp;het on
Organisaties:
• Labo Genetica van Auto-immuniteit
Onderzoekers:
• Carine Wouters
• Adrian Liston
• Lien Van Eyck
Gebruik van HIV-1 pseudovirussen voor het monitoren van HIV-specifieke cellulaire immuunresponsen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Sinds de ontdekking van HIV werd nog steeds geen effectief vaccin ontwikkeld. Algemeen wordt aangenomen dat zowel cellulaire en
humorale immuunresponsen deelnemen aan bescherming tegen infectie met HIV. De huidige methoden voor de analyse van HIV-specifieke
cellulaire immuunresponsen maken gebruik van HIV-1 recombinante vaccinia virussen, proteïnen of peptiden. Deze methoden meten de cellulaire
activiteit tegen een fractie van het HIV. Nochtans is het aangewezen om tijdens de eerste screening cellulaire immuunresponsen te meten tegen
het gehele virus.Uit de literatuur blijkt dat dit probleem kan omzeild worden door gebruik van HIV-1 pseudovirus partikels als HIV-1 antigenen om
ex vivo HIV-specifieke CD4+ en CD8+ T cell responsen op te wekken.
HIV pseudovirus partikels worden momenteel gebruikt voor de monitoring van in vitro HIV neutralisatie en de efficiëntie van anti-HIV drugs. De
bedoeling van dit project is om HIV-1 pseudovirussen aan te maken die kunnen dienen als bron van HIV-1 antigenen als eerste brede screening
van in vitro HIV-specifieke cellulaire immuunresponsen. Opdat HIV-specifieke cellulaire immuunresponsen kunnen gestimuleerd worden tegen een
maximum aan HIV-1 epitopen via MHC classe I en II, willen we HIV-1 pseudovirussen aanmaken die alle HIV-1 proteinen bevatten alsook een
genoom dat codeert voor alle HIV-1 proteinen.
De drie belangrijkste objectieven van dit project zijn:
1.Een technologie ontwikkelen voor de aanmaak van subtype specifieke HIV-1 pseudovirussen om de 'natuurlijke antigeenprocessing' van alle HIV1 antigenen toe te laten.
2.Het evalueren van de sterkte en de aard van de cellulaire immuunresponsen gestimuleerd met pseudovirussen en gemeten in HIV-1 patiënten
door ze te vergelijken met de cellulaire immuunresponsen na stimulatie met synthetische HIV-1 peptiden, recombinante HIV-1 proteïnen en HIV-1
recombinante vaccinia virussen.
3.Nagaan of de cellulaire immuunresponsen gemeten met behulp van HIV-1 pseudovirussen correleren met bescherming tegen ziekteprogressie
na HIV-1 infectie.
Organisaties:
• Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)
Onderzoekers:
• Luc Kestens
• Dominique Beels
Gebruik van HIV-1 pseudovirussen voor het monitoren van HIV-specifieke cellulaire immuunresponsen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Sinds de ontdekking van HIV werd nog steeds geen effectief vaccin ontwikkeld. Algemeen wordt aangenomen dat zowel cellulaire en
humorale immuunresponsen deelnemen aan bescherming tegen infectie met HIV. De huidige methoden voor de analyse van HIV-specifieke
cellulaire immuunresponsen maken gebruik van HIV-1 recombinante vaccinia virussen, proteïnen of peptiden. Deze methoden meten de cellulaire
activiteit tegen een fractie van het HIV. Nochtans is het aangewezen om tijdens de eerste screening cellulaire immuunresponsen te meten tegen
het gehele virus.Uit de literatuur blijkt dat dit probleem kan omzeild worden door gebruik van HIV-1 pseudovirus partikels als HIV-1 antigenen om
ex vivo HIV-specifieke CD4+ en CD8+ T cell responsen op te wekken.
HIV pseudovirus partikels worden momenteel gebruikt voor de monitoring van in vitro HIV neutralisatie en de efficiëntie van anti-HIV drugs. De
bedoeling van dit project is om HIV-1 pseudovirussen aan te maken die kunnen dienen als bron van HIV-1 antigenen als eerste brede screening
van in vitro HIV-specifieke cellulaire immuunresponsen. Opdat HIV-specifieke cellulaire immuunresponsen kunnen gestimuleerd worden tegen een
maximum aan HIV-1 epitopen via MHC classe I en II, willen we HIV-1 pseudovirussen aanmaken die alle HIV-1 proteinen bevatten alsook een
genoom dat codeert voor alle HIV-1 proteinen.
De drie belangrijkste objectieven van dit project zijn:
1.Een technologie ontwikkelen voor de aanmaak van subtype specifieke HIV-1 pseudovirussen om de 'natuurlijke antigeenprocessing' van alle HIV1 antigenen toe te laten.
2.Het evalueren van de sterkte en de aard van de cellulaire immuunresponsen gestimuleerd met pseudovirussen en gemeten in HIV-1 patiënten
door ze te vergelijken met de cellulaire immuunresponsen na stimulatie met synthetische HIV-1 peptiden, recombinante HIV-1 proteïnen en HIV-1
recombinante vaccinia virussen.
3.Nagaan of de cellulaire immuunresponsen gemeten met behulp van HIV-1 pseudovirussen correleren met bescherming tegen ziekteprogressie
na HIV-1 infectie.
Organisaties:
• Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)
Onderzoekers:
• Luc Kestens
• Dominique Beels
Gebruik van integratief classificatie systeem en volgende generatie sequenering strategieën voor genidentificatie in
"common variable immunodeficiency disorder" (CVID).
Universiteit Gent
Abstract: Common variable immunodeficiency disorder (CVID)is een groep aandoeningen gekenmerkt door een vermindering in immunoglobulines
en in aantal en/of functie van B-lymphocyt subsets. De heterogeniteit bemoeilijkt de ontrafeling van onderliggende ziektemechanismen en
gendefecten.
Deze studie beoogt de ontwikkeling van een klassificatie van CVID patiënten door het integreren van klinische data, immunofenotypering,
moleculaire analyses en next-generation sequencing, zodoende (nieuwe) gendefecten te ontdekken.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Karim Vermaelen
Gecompliceerde Huid en Weke Delen Infecties: Immunologische, genetische en microbiële aspecten
Universiteit Hasselt
Abstract: Mark Stappers is een doctoraatsstudent betrokken bij onderzoek naar de toedracht van relevante pathogene bacteriën en variatie in
aangeboren immuniteit van de gastheer op de predispositie, ernst en uitkomst van gecompliceerde huid en weke delen infecties. Deze infecties
vereisen vaak chirurgische behandeling, of komen voor in een gastheer die lijdt aan een aandoening(en) die de uitkomst van behandeling kan
beïnvloeden. Veel voorkomende cSSSIs zijn: diabetische voet infecties, abcessen van de weke delen en infecties na chirurgie of trauma.
Verwekkers van cSSSIs kunnen zowel van Grampositieve als Gramnegatieve, aerobe of anaerobe origine zijn, en polymicrobiële infecties zijn
frequent.
Aan de kant van de gastheer is Mark Stappers geïnteresseerd in de rol van genetische variatie in aangeboren immuniteit op het ontstaan van
gecompliceerde huid en weke delen infecties. Daarnaast onderzoekt hij hoe relevante pathogene bacteriën herkend worden door de aangeboren
immuniteit. Aan de kant van de pathogene bacterie, bestudeert Mark Stappers de mogelijke voordelen van nieuwe moleculaire
determinatietechnieken in vergelijking met standaard kweektechnieken voor de identificatie van pathogene bacteriën in biopten van huid en weke
delen infecties.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
Onderzoekers:
• Ingeborg GYSSENS
Gedetailleerde analyse van de inflammatie-resistentie van Mus spretus door middel van genomische technieken
Universiteit Gent
Abstract: Het muisspecies Mus spretus, meer bepaald de inteeltstam SPRET/Ei vertoont een zeer duidelijke resistentie tegen inflammatie,
geinduceerd door b.v. lipopolyacchariden van gram-negatieve bacterien. Deze resistentie is wellicht het gevolg van een variatie in
signaaltranductie. Is wellicht het gevolg van een variatie in signaaltransductie. Dit willen we grondig bestuderen a.h.v. een expressieanalyse in
macrofagen en met Affimetrix microarrays.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Geïntegreerd onderzoek naar vaccins en infectieziekten.
Universiteit Antwerpen
Abstract: De behandeling en preventie van bacteriële en virale infecties is de focus van het Methusalem-project VAXINFECTIO. Hierbij komen
antibioticaresistentie, anti-tumor afweerreacties bij witte bloedcellen, de evaluatie van vaccinaties en de socio-economische aspecten van
antibioticagebruik aan bod. Het Vaccin- en Infectieziekten Instituut (Vaxinfectio) van de Universiteit Antwerpen - bestaande uit het Laboratorium
voor Medische Microbiologie (LMM), het Laboratorium voor Experimentele Hematologie (LEH) en het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties
(CEV) - werkt hierbij nauw samen met het Centrum voor Statistiek van de Universiteit Hasselt.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Pierre Van Damme
• Zwi Berneman
• Herman Goossens
GENERISCH BASISONDERZOEK ? MOLECULAIRE HANDTEKENING VAN MACROFAAG ACTIVATIE ALS MONITORING
TOOL EN TARGET IDENTIFICATIE VOOR THERAPIE EN IMMUUNMODULATIE
Universiteit Gent
Abstract: Identificatie van de macrofaag genen betrokken bij de inhibitie van de dendritische cel functie, in een muismodel van astma en van COPD
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Guy Joos
• Guy Brusselle
Genetische factoren voor MS vatbaarheid en fenotype
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium voor Neuro-immunologie
Onderzoekers:
• Bénédicte Dubois
• An Goris
• Kelly Hilven
Genexpressiepatronen van inflammatie en/of fibrose in transplantatatienieren.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Alle huidige immunosuppressieve schema's in orgaantransplantatie maken gebruik van calcineurine-inhibitoren (CI's), namelijk
cyclosporine en/of tacrolimus. Bij transplantatienieren vormt chronisch entfalen de limiterende factor voor een lange termijnsoverleving van het
transplantorgaan. Het is reeds aangetoond dat deze CI's een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van deze pathologie maar de exacte rol
ervan is nog niet gekend. Nieuwe niet-nefrotoxische immunosuppressiva, zoals Sirolimus, bieden interessante toekomstperspectieven. In dit
onderzoek zullen wij humane nierbiopten analyseren, afkomstig van een multicentrische, gerandomiseerde studie waarbij de patiënten hetzij met
cyclosporine hetzij met Sirolimus zijn behandeld, en waarbij de transplantnieren gebiopsieerd worden vóór implantatie en ná 6 maanden. Aan de
hand van moleculaire en histochemische technieken willen we het proces van cellulaire infiltratie, inflammatie en fibrose in de transplantnier in
kaart brengen.
Organisaties:
• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers:
• Marc De Broe
• Gie Spaepen
Genexpressie van modulatoren van inflammatie en fibrose in protocolbiopsies van transplantnieren. Een onderzoek naar
pathofysiologische mechanismen van chronisch entfalen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: In een prospectief, gerandomizeerd onderzoek bij nieuwe niertransplantrecipiënten zal de invloed van een combinatietherapie met
prednisolone, mycofenolaat mofetil en cyclosporine vergeleken worden met prednisolone plus mycofenolaat mofetil en rapamycine op de expressie
van genen, geassociëerd met inflammatie en fibrose, in protocolbiopsies van de transplantnier, 6 maanden na transplantatie. Aan de hand van
laser capture microscopie, zullen glomeruli, tubulo-epitheliale cellen, en interstitiële cellen geïsoleerd worden. Na extractie van het RNA, zal
semiquantitatieve RT amplificatie met Taqman PCR uitgevoerd worden voor target-genen, zoals: IL 10, IL 12, TNF alfa, B7-1, B7-RP1, CD40,
CXCR3, CCR5, perforine, granzyme, angiotensine II, TGF-ß1, PAI-1, TIMP-1, en endotheline.
Organisaties:
• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
• Laboratorium voor celbiologie en histologie
Onderzoekers:
• Dirk Ysebaert
• Johannes Bogers
• Marc De Broe
• Gert Verpooten
• An Van Rompay
• Jean-Louis Bosmans
Geprogrammeerde 'death-1' als nieuw immunotherapeutisch doel bij maligne pleurale mesothelioma: onderzoek naar het
kankergeneesmiddel van het jaar 2013.
Universiteit Antwerpen
Abstract: De prognose van patiënten met maligne pleuraal mesothelioom (MPM) blijft slecht met een mediane algemene overleving van slechts 912 maanden. Het immuunsysteem speelt een cruciale rol in de bescherming tegen MPM, gestaafd door de eerste klinische bewijzen dat
immuuntherapie kan leiden tot MPM controle. In dit project zullen we het immuuncheckpoint programmed-death 1 en zijn liganden onderzoeken als
nieuwe en potentieel zeer effectieve immuuntherapeutische targets in MPM.
Organisaties:
• Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)
Onderzoekers:
• Evelien Smits
• Patrick Pauwels
• Jan van Meerbeeck
Glucocorticoid resistentie in acute inflammatie en in malaria complicaties
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Immunobiologie
Onderzoekers:
• Philippe Van den Steen
• Ghislain Opdenakker
• Karolina Zielinska
Glycomics monitoring of HCC, fibrosis and cirrhossis in Chinese patients infected with hepatitis
Universiteit Gent
Abstract: We hebben aangetoond dat de totale glycosylatie van serum proteines verandert bij lever pathologieen, zoals in virale fibrose, cirrhose en
lever kanker. Het is de bedoeling om via contacten met Chinese hospitalen, die vele honderden dergelijke patiënten zien, de data hard te make, en
verder uit te werken.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
GRANT : endometriale receptiviteit en genexpressie.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: ?MSD IN BELGIË
MSD is wereldleider op het vlak van innovatieve geneesmiddelen op voorschrift, vaccins, biologische behandelingen en diergeneeskundige
producten. MSD heeft de sterke wil om de gezondheid en het welzijn van mens en dier te verbeteren en levert daartoe medische oplossingen met
een brede basis. MSD exporteer naar 140 landen In de VS en Canada is MSD bekend onder de naam Merck
Organisaties:
• Reproductieve immunologie en implantatie
Onderzoekers:
• Inge VAN VAERENBERGH
• CLAIRE BOURGAIN
Groepsstudie, fase II ter evaluatie van de veiligheid en effecten van 2 dosis CDP323 gedurende 24 weken met opvolging
na 12 weken.
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed (UHasselt) en anderzijds PPD
International Holdings Inc. Biomed levert aan PPD International Holdings Inc de onderzoeksresultaten van de Groepsstudie, fase II ter evaluatie
van de veiligheid en effecten van 2 dosis CDP323 gedurende 24 weken met opvolging na 12 weken, onder de voorwaarden zoals vastgelegd in
voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Robert MEDAER
Grondige studie naar de moleculaire basis van TNF-geïnduceerde glucocorticoid resistentie
Universiteit Gent
Abstract: Glucocorticoiden vormen de basisbehandeling voor talloze ontstekingsziektes, maar heel wat patiënten reageren onvoldoende. In dit
project onderzoeken we het mechanisme van die therapie resistentie.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
• Lien Dejager
Grondige studie naar de moleculaire basis van TNF-geïnduceerde glucocorticoid resistentie
Universiteit Gent
Abstract: Glucocorticoiden (GCen) zijn steroiden die binden op de glucocorticoid receptor (GR) en zijn sterke inflammatie remmers. Behandeling
met GCen is vaak belemmerend door het voorkomen van GC resistentie (GCR). In dit project wensen we de moleculaire basis van TNFgeïnduceerde GCR te onderzoeken. Gebruik makende van verschillende technologieën (MAPPIT, iMixPro en Mass spectrometrie) in hepatocyten
onderzoeken we de effecten van TNF op de fysiologische activiteiten van GR, waarbij we onw focussen op het interactie profiel en
posttranslationele modificaties van de GR. Daaropvolgend zullen we de betrokkenheid van kandidaat molecules in de GCR evalueren in TNFgemedieerde muis modellen. We verwachten dat inzichten in de mechanismen van GCR zullen resulteren in de identificatie van nieuwe drug
targets, die mogelijks bruikbaar zullen zijn als therapeutische strategieën voor de behandeling van inflammatoire ziektes.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Grondige studie naar de rol van meerdere martrix metalloproteïnasen (MMP's)in aangeboren immuniteit, o.a. tegen
bacteriële infecties
Universiteit Gent
Abstract: LPS injectie in zoogdieren leidt tot een sepsis-achtige respons. BB-94 (een MMP-inhibitor) en ook MMP7 en MMP8 knockouts blijken een
volledige bescherming te bieden tegen LPS in muizen. Het doel van dit project is dan ook om enerzijds de therapeutische niches te onderzoeken
van (eventueel nieuw ontwikkelde) MMP-inhibitoren en anderzijds de rol van MMP's in diverse immunologische modellen te bestuderen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Grondige studie naar de rol van type-I IFNen in TNF-geïnduceerde en TNF-gemediëerde pathologiën
Universiteit Gent
Abstract: De inductie van inflammatie door TNF vormt de basis van talloze inflammatoire aandoeningen. In het verleden hebben we aangetoond dat
een deel van de activiteit van TNF verloopt door inductie van interferonen (IFNen). In dit project willen we onderzoeken hoe de IFNen bijdragen tot
de TNF-geinduceerde inflammatie.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Grondig onderzoek naar de betrokkenheid van matrilysine (MMP-7) in verschillende inflammatoire aandoeningen en
evaluatie van de therapeutische mogelijkheden
Universiteit Gent
Abstract: Matrilysine of MMP-7 is het kleinste lid van de familie van de Matrix metalloproteinasen. MMP-7 is betrokken bij de verschillende fasen
van tumorgroei en -progressie. Daarnaast speelt MMP-7 ook een essentiele rol in de aangeboren immuniteit en weefselherstel in de long.
Expressiegegevens doen vermoeden dat MMP-7 een mediator is in tal van inflammatoire aandoeningen. Wij willen onderzoeken wat de rol is van
matrilysine in deze pathologieen en dit door middel van MMP-7 knock-out dieren.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
GROUP-ID consortium: Onderzoek naar de rol van ER stress in inflammatoire ziekten
Universiteit Gent
Abstract: Endoplasmatisch reticulum stress wordt veroorzaakt door een accumulatie van misgevouwen eiwitten bij bv. puntmutaties, virale infecties
of metabole stress. ER stress kan zelf een endogeen gevaarssignaal zijn dat aaneliding geeft tot chronische inflammatie. Binnen dit consortium
wordt door verschillende onderzoeksgroepen naar de rol van ER stress gekeken bij chronische inflammatoire aandoeningen zoals inflammatoire
longziekten, reumatoide arthritis, colitis etc.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Bart Lambrecht
Haalbaarheid van dendritische cel-immunotherapie voor kanker gebruikmakend van het Wilms- tumor WT1 eiwit als een
kandidaat universeel tumorantigen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het Wilms' tumor (WT1) eiwit komt tot overexpressie in een aantal menselijke tumoren zoals hematologische tumoren, long-, thyroid-,
borst-, teelbal-, huid- en eierstokcarcinoma. Daarom kan het WT1 beschouwd worden als een potentieel universeel tumorantigen dat nuttig kan zijn
voor de ontwikkeling van therapeutische kankervaccins. Gebruikmakend van in vitro gekweekte myeloïde dendritische cellen (DC) getransfecteerd
met mRNA coderend voor het WT1 eiwit willen we de haalbaarheid onderzoeken om anti-WT1 T-cellen van leukemiepatiënten in vitro te activeren
en te expanderen die op hun beurt in staat zijn om WT1-positieve tumorcellen te lyseren. Dit onderzoek tracht de basismodaliteiten te bepalen voor
de ontwikkeling van WT1-gebaseerde DC vaccines voor meerdere types van kanker.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Vigor F I Van Tendeloo
Hematopoietische stamcellen: karakterisatie van de subsets en aanrijking voor autologe transplantatie.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Bloedcellen cn hun voorlopers kunnen o.a. worden gekarakteriseerd door hun morfologie, huncytochemische kenmerken, hun antigenen
en receptoren, hun proliferade en differentiatie in kultuur, hun functionele aktiviteit en hun genbestand en de expressie hiervan. In de voorbije 12
jaar (1982-1994) hebben wij in 3 opeenvolgende NFWO projekten aandacht besteed aan hetimmunomorfologisch onderzoek van deze cellen.
Daartoe hebben we immunocytochemische technieken ontwikkeld voor licht- en electronenmicroscopie met colloidaal goud als merker. Deze
immunogoud- en immunogoud zilver technologie liet toe om de detektie van antigenen en receptoren te kombineren met een uitstekende
morfologie en met cytochemisch onderzoek ophetzelfde preparaat. Deze technieken werden dan toegepast voor de studie van de cellulaire
immuunrespons bij infekties, de ontwikkeling van het immuunsysteem bij foetus en neonaat cn voor de diagnose en klassificatie van maligne
hematologische ziekten. De resultaten werden vergeleken met die van andere technieken zoals flow cytometrie of APAAP. Dit onderzoek
heeftaanleiding gegeven tot een aggregaat voor het Hoger Onderwijs voor M. De Waele (1991). In het kader van het nieuwe projekt zal deze
technologie worden gebruikt voor de studie van hematopoietische stamcellen
Organisaties:
• Immunologie en Microbiologie
• Fysiologie
Onderzoekers:
• KRISTIAAN THIELEMANS
• BENJAMIN VAN CAMP
• MARC DE WAELE
Het effect van kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het doel van dit onderzoek is om de immunologische effecten te onderzoeken van kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap, op zowel
zwangere vrouwen als hun kinderen. Verder wil het project het bewijs leveren dat deze strategie bescherming kan bieden aan beiden. De studie
wordt uitgevoerd in 2 landen met verschillende epidemiologie, en verschillende vaccins worden gebruikt bij de zuigelingen (België en Vietnam).
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Pierre Van Damme
• Elke Leuridan
Het effect van plantensterolen inname op herstelprocessen in multiple sclerose.
Universiteit Hasselt
Abstract: In multiple sclerose (MS) worden klinische symptomen veroorzaakt door een auto-immuunrespons tegen myeline, de vetlaag rondom
axonen, wat resulteert in demyelinisatie. In MS leidt demyelinisatie tot progressieve axonale en neuronale degeneratie. Demyelinisatie is echter wel
een omkeerbaar proces. Dit wordt geïllustreerd door de remyelinisatie, een herstelproces dat de aanmaak van oligodendrocyt precursor cellen
stimuleert. Deze cellen zullen vervolgens een nieuwe myeline laag rondom axonen aanbrengen. Hoewel remyelinisatie actief is in de beginfase van
de aandoening, is het afwezig in chronische gedemyeliniseerde laesies. Daarom is er een dringende nood aan therapeutica die herstel in het
centraal zenuwstelsel stimuleren. Het hoofddoel van dit project is om de nutritionele impact van plantensterolen (PS) op herstelprocessen in MS te
evalueren.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Jerome HENDRIKS
Het effect van veranderingen in het aangeboren en adaptieve immuuncompartiment in de niergreffe op uitkomst van de
allogreffe.
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Labo Experimentele Transplantatie
Onderzoekers:
• Evelyne Lerut
• Ben Sprangers
• Maarten Naesens
• Line Heylen
Het gebruik mRNA-lipoplex beladen microbubbles in kankervaccinatie (beurs Heleen Dewitte)
Universiteit Gent
Abstract: In het project worden mRNA-lipoplex beladen microbubbels gebruikt voor ultrasound-geleide kankervaccinatie. Er wordt geëvalueerd in
welke mate sonoporatie (met microbubbels en ultrasound) geschikt is voor dendritische cel transfectie, welke effecten dit heeft op de cellen en hun
functie, en hoe de resulterende antitumor immuunresponsen kunnen gemaximaliseerd worden in vivo.
Organisaties:
• Vakgroep Geneesmiddelenleer
Onderzoekers:
• Stefaan De Smedt
Het Humaan Immunodeficientie Virus (HIV) gebruikt het gastheer cytoskelet gedurende infectie
Universiteit Gent
Abstract: Het Humaan Immunodeficientie Virus (HIV) gebruikt het gastheer cytoskelet gedurende infectie. De identificatie van deze cellulaire
eiwitten die interageren met HIV gedurende de virale levenscyclus is belangrijk om nieuwe therapeutische targets te ontdekken. Om dit te bereiken
zullen we door RNA interferentie (geselecteerde en genoom-wijde shRNA screening) dit bepalen in perifeer bloed CD4+ lymfocyten en monocyten.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Bruno Verhasselt
Het natuurlijk verloop van infecties met het humaan papillomavirus: rol van de humorale en cellulaire immuunrespons.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Doel van dit onderzoek is om aan de hand van een follow-up studie vast te stellen hoe de klaring van HPV (humaan papillomavirus)
infecties verloopt, met de nadruk op de humorale en cellulaire immuunrespons. Dit is van groot belang voor een beter inzicht in de epidemiologie
van dit virus, dat een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van premaligne cervicale intraepitheliale neoplasie (CIN) en baarmoederhalskanker.
Organisaties:
• Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)
Onderzoekers:
• Veronique Verhoeven
Het ontwikkelen van TNF als een drastische en veilige anti-tumor therapeuticum
Universiteit Gent
Abstract: In dit project willen poberen de toxiciteit van TNF kankertherapie te dempen door gebruik te maken van TNF receptor blokkers.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Het potentieel van exopolysacchariden en glycoproteïnen van lactobacillen als veilige vaccinadjuvantia.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Tijdens de zoektocht naar nieuwe adjuvantia op basis van liganden van receptoren van het aangeboren immuunsysteem is gebleken dat
de gewenste immunostimulatie vaak gepaard gaat met toxiciteit. Deze liganden, ook wel 'microbe-associated molecular patterns' of MAMPs
genoemd, komen ook voor op het oppervlak van lactobacillen met een 'generally recognized as safe'-status. Verschillende studies hebben al
aangetoond dat bepaalde lactobacillen en hun oppervlaktemoleculen specifieke effecten op het immuunsysteem van de gastheer uitoefenen. Het
potentieel van lactobacillen en hun MAMPs zoals exopolysacchariden (EPSs) en glycoproteïnen als veilige en effectieve vaccinadjuvantia moet nog
verder onderzocht worden. Hiertoe bestaat het project uit drie belangrijke doelstellingen: eerst zullen de moleculaire interacties tussen de EPSs en
glycoproteïnen van probiotische stammen met receptoren zoals Toll-like receptoren en C-lectine receptoren in kaart gebracht worden, daarna zal
de in vitro immuunrespons van deze moleculen in immunologisch belangrijke cellen bestudeerd worden. Tenslotte zal hun potentieel als
vaccinadjuvans gevalideerd worden in een muismodel.
Organisaties:
• Milieu Ecologie en Microbiologie (ENdEMIC)
Onderzoekers:
• Sarah Lebeer
• Peter Delputte
Het selectief richten naar epitheliale receptoren om de dialoog tussen enterocyten en antigeenpresenterende cellen te
veranderen van toleregeen naar immunogeen.
Universiteit Gent
Abstract: Het intestinaal immuunsysteem reageert op oplosbare antigenen met tolerantie, alhoewel sommige antigenen beschermende immuniteit
induceren. Essentieel voor de orale immunogeniciteit van deze antigenen is receptor-gemedieerde transcytose. In dit onderzoek zal de functie van
dit transcytose proces in de inductie van intestinale immuniteit ontrafeld worden en hoe dit proces gemoduleerd kan worden om mucosale vaccines,
gericht naar transcytose receptoren, te verbeteren.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Eric Cox
Het selectief richten naar epitheliale receptoren om de dialoog tussen enterocyten en antigeenpresenterende cellen te
veranderen van tolerogeen naar immunogeen.
Universiteit Gent
Abstract: Het intestinaal immuunsysteem reageert op oplosbare antigenen met tolerantie, alhoewel sommige antigenen een beschermende
immuniteit kunnen induceren. Essentieel voor de orale immunogeniciteit van deze antigenen is receptor-gemedieerde transcytose. In dit onderzoek
zal de functie van dit transcytose proces in de inductie van intestinale immuniteit en hoe dit proces gemoduleerd kan worden om mucosale
vaccines, gericht naar transcytotische receptoren, ontrafeld worden.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Eric Cox
Het verbeteren van beta cel functies en identificatie van diagnose biomarkers voor behandeling van diabetes
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Dit project beoogt het ontwikkelen van een nieuwe aanpak om pancreatisch beta cel afname bij diabetes patiënten te beoordelen,
voorspellen en te voorkomen.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• Henry HEIMBERG
Het vitamine D systeem in auto-immune type 1 diabetes: ontrafelen van de basis voor bescherming.
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Klinische & Experimentele Endocrinologie
Onderzoekers:
• Chantal Mathieu
• Gabriela Bomfim Ferreira
Het werkingsmechanisme van een nieuw klasse adjuvant, de Layered Double Hydroxide (LDH) familie.
Universiteit Gent
Abstract: Dit interdisciplinaire project combineert aspecten uit de chemie en immunologie om te voorspellen welke leden van een nieuwe klasse
van adjuvants, de layered double hydroxides (LDHs), een betere cellulaire en/of humorale immuunrespons uitlokken dan het frequent gebruikte
alum. Daarnaast zullen we ons ook focussen op het moleculaire en cellulaire werkingsmechanisme van deze LDHs en hun toepasbaarheid in een
influenza model.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Bart Lambrecht
HGG-IMMUNO-2003 Cohort F.
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Kinderimmunologie
Onderzoekers:
• Stefaan Van Gool
High throughput analyse van Taenia excretie/secretie produkten voor een verbeterd inzicht in gastheer-parasiet
interacties en optimalisatie van immunodiagnostische testen in Taenia solium cysticercose
Universiteit Gent
Abstract: Taenia solium cysticercose is de voornaamste oorzaak van epilepsie in ontwikkelingslanden. T. solium scheidt excretie/secretie producten
(ESP) uit op de interface tussen parasiet en gastheer. Hun biologische functie is weinig bekend. We stellen een massa spectrometrische analyse
voor van ESP met als doel een beter inzicht te verwerven in hun rol in gastheer-parasiet interacties en bestaande immunodiagnostische testen te
verfijnen.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Pierre Dorny
• Bruno Goddeeris
Histologische analyse in muizenhersenen van immuuncelinfiltratie in transplanten van embryonale stamcel-afgeleide
neurale progenitorcellen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: We wensen de immuuncelinfiltraten die optreden na transplantatie in muizenhersenen van uit embryonale stamcellen bekomen
progenitorceltransplanten histologisch te analyseren. Deze studie zal het fenotype verduidelijken van de cellen die verantwoordelijk zijn voor
afstoting. Eens we weten welke immuunmerkers verantwoordelijk zijn zullen efficiënte strategieën kunnen worden ontwikkeld om afstoting te
voorkomen of te omzeilen. Dit kan uiteindelijk leiden tot de inductie van immuuntolerantie voor getransplanteerde van allogene embryonale
stamcellen afgeleide celtypes.
Organisaties:
• Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)
Onderzoekers:
• Shyama Ghosh
Humaan DPPII : biochemische en enzymologische karakterisering.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Humaan DPPII : biochemische en enzymologische karakterisering.
Organisaties:
• Medische biochemie
Onderzoekers:
• Ingrid De Meester
• Marie-Berthe Maes
Identificatie en karakterisatie van nieuwe DAMPs betrokken bij immunogene apoptose
Universiteit Gent
Abstract: Het opwekken van ER stress in kankercellen door hypericine-gebaseerde fotodynamische therapie induceert immunogeniciteit. Deze
wordt gedeeltelijk gekenmerkt door de vrijstelling van 'schade-geassocieerde moleculaire patronen' (DAMPs). De doelstelling van dit
project is enerzijds de identificatie en karakterisatie van nieuwe DAMPs die belangrijk zijn voor immunogeniciteit en anderzijds het bepalen hoe
deze DAMPs verschillende biologische processen, zoals anti-kanker reacties, regeneratie en tumor metastase, moduleren.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Peter Vandenabeele
• Dmitri Krysko
Identificatie en karakterisering van nieuwe antilichaam biomarkers na ruggenmergschade
Universiteit Hasselt
Abstract: Ruggenmergschade veroorzaakt irreversibele schade aan het zenuwweefsel en neuroinflammatie, wat leidt tot verlies van motorische en
sensorische functies en functionele stoornissen in blaas en darm.
De ontstekings- en autoimmuunprocessen die ontstaan na ruggenmergschade spelen mogelijk
een rol in zowel spontane herstelprocessen als in secundaire schade. Recente studies opperen dat B-cellen en hun antilichamen betrokken zijn in
immuunresponsen die ontstaan na ruggenmergschade. In vivo diermodellen tonen aan dat B-cellen en hun antilichamen weefselschade verergeren
en het neurologisch herstel belemmeren. Tot hiertoe is de identiteit van de antigenen waartegen deze antilichamen gericht zijn nog ongekend. Bij
patiënten met ruggenmergschade zijn reeds antilichamen teruggevonden gericht tegen centraal zenuwstelsel eiwitten, glycoproteïnen en lipiden.
Bovendien lijkt er een correlatie te bestaan tussen de aanwezigheid van deze antilichamen en verhoogde post-ruggenmergschade complicaties.
Ondanks deze bevindingen zijn er geen sterke aanwijzingen voor de biologische rol van B-cellen en hun antilichamen in ruggenmergschade
pathologie bij de mens. Uitgebreide analyses van serumstalen zijn nodig om de werkelijke prevalentie, specificiteit en pathogene relevantie van
ruggenmergschade geïnduceerde antilichamen te onthullen.
De prognose na ruggenmergschade wordt gesteld op basis van vroeg klinisch onderzoek,
de leeftijd en aanvullende fysiologische testen. Hoewel de aanwezigheid van sacraal gevoel (72 uur tot 1 week na schade) de meest belangrijke
prognostische indicator is, is zijn voorspellend karakter gelimiteerd. Naast het ontbreken van een betrouwbare prognostische biomarker is er geen
universeel geaccepteerde, standaard therapie voor neuroinflammatie bij patiënten met ruggenmergschade die resulteert in een beter neurologisch
of functioneel herstel.
Dit project focust op de identificatie en karakterisatie van nieuwe antilichaam biomarkers in patiënten met ruggenmergschade. Antilichamen
aanwezig in het bloed als gevolg van ruggenmergschade zullen geïdentificeerd worden door middel van serologische antigeenselectie (SAS).
Hierdoor zal een nieuw panel van antilichaam biomarkers verkregen worden, dat verder bestudeerd zal worden voor zijn relevantie in
ruggenmergschade door middel van een screening. Deze kennis zal ons meer inzicht geven in de onderliggende processen van
ruggenmergschade bij de mens, wat essentieel is voor de ontwikkeling van nieuwe prognostische testen en effectieve behandelingen in de
toekomst.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Veerle SOMERS
Identificatie van autoantistoffen met pathogene impact op ruggenmergschade.
Universiteit Hasselt
Abstract: "Identificatie van auto-antilichamen met pathogene impact op de dwarslaesie '
Steeds meer bewijs toont aan dat B-cellen worden geactiveerd door het traumatisch centrale zenuwstelsel (CNS) letsel en dat zij deelnemen aan
opeenvolgende degeneratieve schade aan het CZS. Door het gebrek aan kennis over de exacte antigeen doelstellingen die kunnen worden
herkend door zowel pathogene T-cellen en auto-antilichamen, wordt de ontwikkeling van effectieve therapieën en diagnostische tests belemmerd.
Het onderzoek van nieuwe kandidaat-antigenen is daarom geboden. Het doel van dit project is het identificeren van auto-antilichamen die
deelnemen aan post-ruggenmerg pathologie. Na identificatie van post-ruggenmergtrauma (SCI) geïnduceerde autoantilichamen, zal de pathogene
relevantie van deze antistoffen in de ziekteprocessen onderzocht worden door het lokaal te injecteren in SCI laesies in een in vivo model SCI. De
opheldering van de rol van deze nieuwe SCI-geïnduceerde auto-antistoffen is van cruciaal belang om een beter inzicht te geven in de
onderliggende pathogenese van SCI, dats een randvoorwaarde is voor de identificatie van nieuwe therapeutische targets.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Morfologie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Sven HENDRIX
• Veerle SOMERS
Identificatie van cytokine-geïnduceerde genen betrokken bij de regulatie van apoptose in pancreatische bèta cellen in
type 1 diabetes
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Objectieven: Het doel van dit onderzoeksproject is om genen en eiwitten op te sporen die betrokken zijn bij de inductie of voorkoming van
apoptose in pancreatische beta-cellen bij type 1 diabetes mellitus. Om dit doel te bereiken zal een nieuwe moleculair biologische techniek
toegepast worden, de zg."differential display of mRNA with polymerase chain reaction" (DDRT-PCR) ten einde cytokine-geïnduceerde genen te
identificeren in gezuiverde rat beta-cellen.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• DECIO EIZIRIK
Identificatie van de HLA-afhankelijke gevoeligheid op de ontwikkeling van Herpes Zoster in de Belgische bevolking.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Herpes zoster (zona) word veroorzaakt door het varicella zoster virus. Vooral bij ouderen kan deze ziekte leiden tot een drastische
verlaging van de levenskwaliteit. In dit project willen we de HLA allelen identificeren in de Belgische bevolking die de kans op herpes zoster
verhogen of verlagen. Computationele modellen kunnen dan gebruikt worden om de link te ontcijferen tussen affiniteit voor virale peptiden en
herpes zoster vatbaarheid.
Organisaties:
• Ontwikkeling database systemen (ADReM)
Onderzoekers:
• Pieter Meysman
Identificatie van immunomodulerende factoren die een invloed hebben op de T-cel plasticiteit in de bovenste luchtwegen
Universiteit Gent
Abstract: In dit project zullen we systematisch Treg en T effector cellen in een humaan model van neusinfectie karakteriseren. Verder willen we
nagaan of de opregulatie van FOXP3 door SOCS3 silencing effectief is in het suppresseren van de inflammatie.
Organisaties:
• Vakgroep Neus-, Keel-, Oorheelkunde en Logopedische-audiologische Wetenschappen
Onderzoekers:
• Claus Bachert
Identificatie van immuunreceptoren en signaal transductie pathways
Universiteit Gent
Abstract: Het betreft hier de aanvraag voor basisuitrusting om via proteomics en imaging technology immuunreceptoren te identificeren in
verschillende weefsels en celtypes. Deze toestellen zullen ons ook in staat stellen om de fosforylatie status van verschillende sleuteleiwitten,
betrokken in de activatie en propagatie van signaal transductie pathways, te analyseren en hun belang in de opbouw van immuniteit te
onderzoeken.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Eric Cox
• Herman Favoreel
• Bert Devriendt
Identificatie van signaalmolekulen en oppervlaktestructuren belangrijk voor de interactie tussen natuurlijke dodende (NK)
effectoren en kankerdoelwitcellen.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: In het CIMM lab werd een muis T-lymfoon model (BW) ontwikkeld om immune ontsnappingsmechanismen te ondrzoeken. Dusdanig werd
er een correlatie vastgesteld tussen expressie van H-2D transplantatieantigenen en resistentie tegen NK cellen, die gepaard gaat met een
verhoogd metastatisch vermogen. Het huidige onderzoek zal zich enerzijds toespitsen op het belang van tumorafgeleide peptidensequenties voor
de H-2D-gemedieerde inactivatie van NK cellen en anderzijds zullen optimale LAK populaties gegenereerd worden voor adoptive
transferexperimenten. Inderdaad, in bepaalde BW varianten gaan deficiënties op het niveau van het proteasoom gepaard met een verhoogde NKgevoeligheid, wat kan wijzen op - een tot nu toe in het muissysteem controversiële - peptidenspecificiteit van de NK inhibitie. De identificatie en
vervolgens inactivatie van deze inhiberende tumorantigenen kan leiden tot efficiënte anti-kanker vaccinatie-strategieën. Bovendien hebben we in
contrast met huidige zienswijzen, kunnen vaststellen dat de transplantatieantigen- gemedieerde inactivatie van NK cellen niet onoverkombaar is.
Inderdaad zal interactie met B7-1, NK-inhibitie opheffen en kan dit effect versterkt worden in aanwezigheid van IL-12. Grondige analyse van het
fenomeen van costimulatie van NK cellen en de betrokken receptoren zouden belangrijke implicaties kunnen hebben voor het gebruik van
selectieve NK/LAK populaties in adoptieve transferexperimenten.
Organisaties:
• Cellulaire Immunologie
Onderzoekers:
• PATRICK DE BAETSELIER
Identificatie van target cellen en antigen voor boviene neonatale pancytopenie-geassocieerde antilichamen
Universiteit Gent
Abstract: boviene neonatale pancytopenie (BNP) is de consensus naam voor een bloeding en pancytopenisch syndroom in neonatale kalveren die
ontstond in 2008 in heel Europa. BNP beïnvloedt meestal kalveren jonger dan een maand oud.
Tot nu toe weten we dat antilichamen die kunnen binden aan leukocyten, aanwezig in serum van BNP dammen en dus zeer waarschijnlijk (maar
nog niet bewezen) ook colostrum van BNP dammen. Voor de beoordeling van een potentiële co-factorship van vaccinatie in de inductie van deze
antilichamen en de BNP syndroom, nauwkeurige identificatie van de celtypes die antilichaambinding tonen en het doelwit epitoop van deze
antilichamen is noodzakelijk.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Piet Deprez
• Eric Cox
Idiotype immunisatie in multipel myeloma.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: De verschillende doelstellingen : a) Generiek onderzoek naar nieuwe oscintillator materialen . b) Bijdragen tot een design studie voor een
Europese "High Performance" Positron Emissie Tomograaf voor research doeleinden . c) Ontwikkeling van detectors gesteund op gasversterking
voor subatomaire deeltjes en ioniserende stralingen .
Organisaties:
• Fysiologie
Onderzoekers:
• KRISTIAAN THIELEMANS
Immune mechanismen in voedselallergie bij honden
Universiteit Gent
Abstract: Voedselallergie komt regelmatig bij honden voor en resulteert voornamelijk in atopie-achtige symptomen en minder frequent in
gastrointestinale klachten. De diagnose kan alleen maar 100% zeker gesteld worden door de orale opname van het allergeen te voorkomen
gevolgd door een orale challenge. Ook voor behandeling moet opname van het allergeen voorkomen worden. Optreden van klinische symptomen,
diagnose en behandeling suggeren dat deze allergie zeer frequent te wijten is aan een type 4 overgevoeligheidsreactie. Dit onderzoek heeft tot doel
op een populatie patiënten na te gaan welke lymfocytenpopulaties en cytokines betrokken zijn bij deze overgevoeligheid en om aan de hand
hiervan tot een verbeterde diagnose te komen.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Eric Cox
Immuno-ecologie van virale infecties in de veeltepelmuis Mastomys natalensis: karakterisering van class I en class II
MHC genen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het doel van mijn onderzoek is na te gaan welke intrinsieke, extrinsieke en genetische factoren van belang zijn bij de interacties tussen
het Mopeia virus en de veeltepelmuis Mastomys natalensis in vrijlevende populaties. In een eerste stap zullen we MHC genen isoleren en
beschrijven, ortholoog aan genen die geassocieerd zijn met de immuunrespons tegen RNA-virussen bij andere knaagdieren.
Organisaties:
• Evolutionaire ecologie (EVECO)
Onderzoekers:
• Joëlle Gouy de Bellocq
Immunologische controle van Afrikaanse Trypanosomiase.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: De rol van TNF-x in de bidirectionele signalisatie tussen Trypanosomen en hun zoogdier gastheer. Accumulatieve experimentele
gegevens van de onderzoekseenheid CIMM wijzen op het bestaan van een bidirectionele signalisatie tussen de Trypanosoom en de gastheer via
het gastheer cytokine TNF-x. Hierbij zouden trypanosoom componenten macrofagen stimuleren tot TNF-x productie en TNF-x zou op zijn beurt een
negatieve invloed uitoefenen op de Trypanosoom. Dit zou kunnnen resulteren in enerzijds een gecontroleerde parasitaire infectie en anderzijds
immunopathologische toestanden waaronder immunosuppressie, anemie en slaapziekte. Meer recent onderzoek heeft enerzijds geleid tot de
identificatie van een dominant TNF-inducerende trypanosoom component nl. VSG en anderzijds aangetoond dat TNF-x een cruciale ro speelt in
trypanosoom-geassocieerde pathologie.
Organisaties:
• Cellulaire Immunologie
• Toegepaste Biologische Wetenschappen
Onderzoekers:
• SERGE MUYLDERMANS
• PATRICK DE BAETSELIER
Immunologische en Moleculaire Aspecten van Kanker.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: mechanismen betrokken bij de controle van het invasief gedrag van normale en maligne lymphoreticulaire cellen - ongevoeligheid van
metastaserende cellen voor immune effector cellen: studie van de mechanismen.
Organisaties:
• Immunologie en Microbiologie
Onderzoekers:
• BENJAMIN VAN CAMP
Immunologische respons na STARTVAC vaccinatie van melkkoeien
Universiteit Gent
Abstract: niet beschikbaar
Organisaties:
• Vakgroep Verloskunde, voortplanting en bedrijfsdiergeneeskunde
Onderzoekers:
• Sarne De Vliegher
Immunomodulatie in malaria
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Immunobiologie
Onderzoekers:
• Philippe Van den Steen
• N. N.
Immunotherapie voor neuroblastoma gebaseerd op beenmergtransplantatie en NK cel infusie
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Labo Experimentele Transplantatie
Onderzoekers:
• Ben Sprangers
• Isabelle Dierckx de Casterlé
Immuun gemedieerde oligodendrocyt beschadiging in multiple sclerose: beschermende effecten van neurokines.
Universiteit Hasselt
Abstract: Het betreft een contract tussen het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek - Vlaanderen en Pieter Stinissen van het L.U.C., promotor
van het project. De duur van de overeenkomst is van 01.01.2005 tot 31.12.2008. Het project bouwt verder op de resultaten van het FWO-project
G0002.01N waarin de immuun-gemedieerde beschadiging van oligodendocyten werd bestudeerd. Deze studie draagt bij tot de verdere ontrafeling
van het ziektemechanisme bij Multiple Sclerose. Het globale doel van dat project is om nieuwe inzichten te verwerven in de beschermende rol van
neurokines bij de immuun-gemedieerde beschadiging van oligodendrocyten. Het onderzoek levert een bijdrage aan de ontwikkeling van nieuwe
therapieën voor MS.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Josephus RAUS
• Pieter STINISSEN
• Johan ROBBEN
• Niels HELLINGS
Immuunmodulatie gebruikmakende van RNA-geëlectroporeerde humane dendritische cellen : karakterisatie van in vitro
geactiveerde T-cel subpopulaties.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Er werd reeds aangetoond dat mRNA-geëlektroporeerde dendritische cellen in staat zijn antigenische epitopen te presenteren in
associatie met MHC klasse I moleculen om zo een CD8+ T-celimmuunrespons te activeren. In dit onderzoek zal nagegaan worden in hoeverre
antigen-gepulste of mRNA-geëlektroporeerde dendritische cellen gebruikt kunnen worden voor de in vitro inductie van verschillende Tcelsubpopulaties. Het gaat hier meer bepaald om CD4+ helper T-cellen type 1, CD8+ cytotoxische T-cellen type 1, CD4+ helper T-cellen type 2,
CD8+ cytotoxische T-cellen type 2 en regulatorische T-cellen.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Evelien Smits
Immuunstimulatie combineren met remming van immuunonderdrukking voor een krachtige innate immuunrespons in
kanker.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Ductaal adenocarcinoom van de pancreas (PDAC) is een veel voorkomende gastro-intestinale maligniteit gekenmerkt door snelle
progressie, resulterend in een slechte uitkomst met een 5-jaarsoverleving van minder dan 5%. Er zijn geen effectieve therapieën voor PDAC, met
uitzondering van chirurgische resectie, wat een geringe invloed op de overleving heeft. Nieuwe therapeutische strategieën zijn nodig om de
klinische resultaten te verbeteren.
PDAC wordt gekenmerkt door een dense desmoplastische reactie, voornamelijk als gevolg van de activatie van de pancreatische stellaatcellen
(PSC). PSC worden geactiveerd in reactie op groeifactoren, oxidatieve stress en veranderingen in weefselplasticiteit. Geactiveerde PSC in het
PDAC stroma beïnvloeden de migratie van immuuncellen naar kwaadaardige letsels, spelen een belangrijke rol in de modulatie van de crosstalk
tussen neoplastische, stromale en immuuncellen. In PDAC wordt het vermogen van het immuunsysteem om neoplastische cellen te identificeren en
te elimineren aangetast, suggestief voor een immuunsuppressieve omgeving. Immuuntherapie kan mogelijk een krachtige nieuwe component van
PDAC behandeling zijn. Om immuun-gemedieerde eliminatie van PDAC verkrijgen moet immuunstimulatie waarschijnlijk worden gecombineerd met
een strategie die de immuunsuppressieve omgeving overwint. Verdere studie van de mechanismen waarmee immunosuppressie geïnitieerd wordt
in PDAC en manieren om dit te overwinnen, zal bijdragen aan de ontwikkeling van deze behandelingsoptie. Hier zullen we ons richten op het
ontrafelen van de interacties tussen de PSC, innate immuuncellen en tumorcellen om nieuwe therapeutische targets te identificeren. Experimenten
zullen uitgevoerd worden in vitro en in vivo.
Organisaties:
• Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)
Onderzoekers:
• Evelien Smits
• Jonas Van Audenaerde
Inductie van multiple sclerose (MS)-specifieke immuuntolerantie gebruikmakende van tolerogene dendritische cellen en
regulerende T-cellen. Preklinische evaluatie van het therapeutisch potentieel van cellulaire immuuntherapie bij MS.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Inductie van multiple sclerose (MS)-specifieke immuuntolerantie gebruikmakende van tolerogene dendritische cellen en regulerende Tcellen. Preklinische evaluatie van het therapeutisch potentieel van cellulaire immuuntherapie bij MS.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Vigor F I Van Tendeloo
• Amber Nuyts
Inductie van multiple sclerose (MS)-specifieke immuuntolerantie gebruikmakende van tolerogene dendritische cellen en
regulerende T-cellen. Preklinische evaluatie van het therapeutisch potentieel van cellulaire immuuntherapie bij MS.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten
genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Vigor F I Van Tendeloo
• Amber Nuyts
Inflammatoire functie van de chondrocyt bij reumatoïde artritis.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Reumatoïde artritis is een inflammatoire gewrichtsaandoening met aantasting van kraakbeen en bot.
De chondrocyt is enerzijds de cel die verantwoordelijk is voor de aanmaak van kraakbeen, maar kan anderzijds in het inflammatoire proces bij
reumatoide artritis zelf cytokinen en andere inflammatoire mediatoren, waaronder zuurstofradicalen en stikstofoxide, produceren die bijdragen tot
gewrichtsdestructie .
In de behandeling van reumatoïde artritis is methotrexaat de belangrijkste basistherapie. Recent is ook gebleken dat anti-TNF-a therapie een
belangrijke reductie van kraakbeen- en botdestructie veroorzaakt.
Bisfosfonaten momenteel de krachtigste en meest gebruikte geneesmiddelen tegen osteoporose. Ze hebben tevens anti-inflammatoire
eigenschappen.
In dit onderzoek willen we nagaan of er een mogelijke invloed is van basistherapieën zoals methotrexaat en anti-TNF-a op de chondrocytaire
functie. Tevens willen we ook onderzoeken of de bisfosfonaten, buiten hun gekende invloed op osteoclasten, een rechtstreeks effect hebben op
chondrocyten.
Organisaties:
• Immunologie - reumatologie - allergologie
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Luc De Clerck
• Evelyne Dombrecht
Inhibitie en activiteit van Natural Killer (NK) cellen door alfaherpesvirussen.
Universiteit Gent
Abstract: Deficiënties in Natural Killer (NK) cellen, centrale cellen in de aangeboren immuunrespons, zijn geassocieerd met zeer ernstige
herpesvirus infecties. NK cel activiteit wordt gereguleerd door een complexe balans van activerende/inhiberende signalen. We hebben recent drie
herpesvirus eiwitten (gB, gD, US3) geïdentificeerd die deze balans moduleren. Doel van het huidig project is om het mechanisme van deze
modulatie te achterhalen.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Herman Favoreel
Inhibitie van basofiel- en mastcelactivatie door CD300a: Is er een rol weggelegd voor apoptotische signalen?
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.
Organisaties:
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Didier Ebo
• Vito Sabato
Inhibitie van TNFR1 voor de behandeling van TNF gemedieerde aandoeningen.
Universiteit Gent
Abstract: Anti-TNF therapie wordt succesvol toegepast voor een aantal autoimmuunziekten zoals arthritis, ?Inflammatory Bowel Disease? (IBD) en
psoriasis. Complicaties bij deze therapie, zoals infecties en inductie van nieuwe autoimmuunziekten, kunnen mogelijks vermeden worden door
enkel TNFR1 te inhiberen. Op die manier kan TNFR2 enkele nuttige functies blijven uitoefenen die van belang zijn voor het correct functioneren van
het immuunsysteem.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Initiële interactie van antigenen/microorganismen met intestinale epthele cellen en intestianle dendritische cellen:
ontwikkeling van een nieuw innovatief oral afgiftesysteem
Universiteit Gent
Abstract: Dit project heeft tot doel de vroege responsen van epitheliale cellen en dendritische cellen (DCs) ter hoogte van de darmmucosa te
besturen na contact met verschillende antigenen of microorganismen. Het tolerogene ovalbumine, de sterke immunogenen F4, CT, en CT-B en het
weinig immunogene F18 zijn antigenen die getest zullen worden. F4+ enterotoxigene E. coli en de niet pathogenen E.coli HB101 en Lactococcus
lactis. Responsen zullen bestudeerd worden met een micro-array en opname en transport van antigeen/microorganismen door epitheel en DCs zal
bestudeerd worden met behulp van 2-photon microscopie
Organisaties:
• Vakgroep Geneesmiddelenleer
Onderzoekers:
• Jean Remon
Initiële interactie van antigenen/microorganismen met intestinale epthele cellen en intestianle dendritische cellen:
ontwikkeling van een nieuw innovatief oral afgiftesysteem
Universiteit Gent
Abstract: Dit project heeft tot doel de vroege responsen van epitheliale cellen en dendritische cellen (DCs) ter hoogte van de darmmucosa te
besturen na contact met verschillende antigenen of microorganismen. Het tolerogene ovalbumine, de sterke immunogenen F4, CT, en CT-B en het
weinig immunogene F18 zijn antigenen die getest zullen worden. F4+ enterotoxigene E. coli en de niet pathogenen E.coli HB101 en Lactococcus
lactis. Responsen zullen bestudeerd worden met een micro-array en opname en transport van antigeen/microorganismen door epitheel en DCs zal
bestudeerd worden met behulp van 2-photon microscopie
Organisaties:
• Vakgroep Pathologische anatomie
Onderzoekers:
• Marleen Praet
Innate imprinting van residente alveolaire macrofagen door allergische luchtwegontsteking: onderliggend mechanisme en
consequenties voor astma exacerbaties.
Universiteit Gent
Abstract: Gebruikmakend van een muismodel voor astma werd waargenomen dat na klaring van de ontstekingsreactie, residente alveolaire
macrofagen verhevigd reageren bij post-infectie van de astmatische long. Dit project beoogt het mechanisme verantwoordelijk voor deze gewijzigde
macrofaagfunctionaliteit op te helderen en aldus interferentie met astma exacerbatie mogelijk te maken.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Johan Grooten
Innovatief onderzoek naar kinkhoest-specifieke anti-PRN IgG als proxi voor incidente infecties.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Meerdere antistoffen, o.a. anti-pertactine IgG (PRN), anti-pertussis toxine IgG (PT) en anti-filamenteus hemaglutinine IgG (FHA), blijken
een rol te spelen in de B. pertussis immuniteit. Op een steekproef van de serotheek die in het kader van een Belgische seroprevalentiestudie
(2006) wordt verzameld, worden naast de klassieke anti-PT IgG antistoffen via dit BOF-project anti-PRN IgG antistoffen bepaald in de leeftijdsgroep
adolescenten en jongvolwassenen (15-24 jaar). Dit zal toelaten de aanwezigheid van een recente B. pertussis infecties te identificeren en de
immuniteit tegen pertussis in deze leeftijdsgroepen te evalueren. Ook de correlatie tussen deze 2 soorten antistoffen zal verder onderzocht worden,
alsook de innovatieve betekenis ervan.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Koen Van Herck
Innovatie in diagnose, preventie en behandeling van type 1 diabetes.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Studie rond de diagnose, preventie en behandeling van type 1 diabetes.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
• Pathologische Anatomie
Onderzoekers:
• FRANS GORUS
• Pieter IN 'T VELD
• DANIEL PIPELEERS
• BART KEYMEULEN
Interactie tussen bacteriële endotoxins en transitiemetalen bij de ontstekingscapaciteit van fijn stof.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Door de steeds toenemende verstedelijking zijn de concentraties van luchtvervuilende stoffen zoals fijn stof gestegen tot niveaus die een
belangrijke impact hebben op onze gezondheid. Fijn stof is een divers en complex mengsel van deeltjes opgelost in de lucht.. Endotoxines zijn
belangrijke componenten van fijn stof die van nature een hoge ontstekingspotentiaal hebben, maar desondanks worden deze niet uitgebreid
bestudeerd en vaak verwaarloosd bij de verzameling van fijn stof stalen. De inflammatoire respons op endotoxines kan verder versterkt worden
door gelijktijdige blootstelling aan andere fijnstofcomponenten zoals transitie metalen. Dit doctoraatsproject omvat bijgevolg drie belangrijke delen:
(1) kwantitatieve analyse van endotoxines en transitie metalen in de lucht; (2) gedetailleerde mechanistische studie in cellulaire modellen voor de
bepaling van de bijdrage van endotoxines en transitie metalen bij inflammatie gerelateerd aan fijn stof (3) validatie van de bevindingen bij gezonde
vrijwilligers door analyse van de responsen op RNA niveau na natuurlijke blootstelling aan fijn stof bij nasale stalen.
Organisaties:
• Milieu Ecologie en Microbiologie (ENdEMIC)
Onderzoekers:
• Sarah Lebeer
• Serena Moretti
Interactie tussen IL-5, IL-17A, innate lymphoïde cellen en regulatoire T cellen in astma.
KU Leuven
Abstract: Astma komt voor bij meer dan 300 miljoen mensen wereldwijd. Een allergie ligt aan de basis van het astma in op zn minst 50% van de
gevallen. Een allergie voor huisstofmijt komt in België voor bij ongeveer 65% van de astmapatiënten. Initieel ging men er vanuit dat allergisch astma
vooral door een type 2 immuun reactie werd veroorzaakt. Nu echter hebben we binnen onze onderzoeksgroep aangetoond dat de
luchtwegontsteking bij astma heterogeen is. Verschillende cellen kunnen interageren met type 2 immuuncellen om zo de allergische reactie te
onderdrukken of te versterken. In dit onderzoeksproject zal ik de interactie tussen IL-5 (type 2 cytokine), IL-17A (type 17 cytokine) en innate
lymphoïde cellen en de bijdragevan deze cellen tot astma bestuderen. Stalen uit de luchtwegen van patiënten met astma alsook een diermodel van
astma zullen hiervoor gebruikt worden. Geïnduceerde regulatoire T cellen (iTregs) zijn noodzakelijk om de luchtwegontsteking bij astma te
onderdrukken. We hebben recent
Organisaties:
• Laboratorium Klinische Immunologie
Onderzoekers:
• Jan Ceuppens
• Sven Seys
Interactie van alfaherpesvirus glycoproteïnen met natural killer cellen en dendritische cellen
Universiteit Gent
Abstract: Natural killer (NK) en dendritische cellen (DC) zijn cruciaal in de antivirale immuunrespons tegenover alfaherpesvirussen. Doel van het
onderzoek is om te identificeren welke virale glycoproteïnen herkend worden door NK en/of DC, wat het effect is van deze herkenning op de
activiteit van de NK of DC en welke receptoren van de NK en DC verantwoordelijk zijn voor deze herkenning.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Jozef Vercruysse
• Herman Favoreel
Interactie van alfaherpesvirussen met natural killer (NK) cellen
Universiteit Gent
Abstract: NK cellen zijn cruciaal in de immuunrespons tegenover alfaherpesvirussen. Er zal onderzocht worden of de virale glycoproteïnen gB, gC
en gD de activiteit van NK cellen beïnvloeden door interactie met inhiberende/activerende receptoren en of het virale US3 proteïne kinase NKgemedieerde cellyse verstoort. Dit zal nieuwe inzichten verschaffen in de immuunrespons tegenover alfaherpesvirussen, wat kan leiden tot nieuwe
antivirale strategieën.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Herman Favoreel
Interactie van apoptotische, necrotische en autofagocytische cellen met het aangeboden immuun systeem: een
vergelijkende studie
Universiteit Gent
Abstract: Het eerste luik bestaat uit de vergelijkende studie van de immuno-modulerende eigenschappen van apoptotische, necrotische en
autofagische cellen. De interactie tussen stervende cellen en miltcellen zal onderzocht worden in een in vitro assay die de cytokine productie meet.
Het tweede luik van dit project omvat een moleculaire identificatie, karakterisering en validering van DAMPs betrokken bij de immuno-modulerende
eigenschappen van stervende cellen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Peter Vandenabeele
Interactoom en degradoom analyse van signalisatiewegen die leiden tot activering van de inflammasoom complexen.
Universiteit Gent
Abstract: Ipaf, Nalp1 en Cryopyrin/Nalp3 zijn cytosolische Nod-like receptoren (NLRs) die op een stimulus-afhankelijke wijze instaan voor de
assemblage van 'inflammasomen', grote caspase-1 activerende eiwitcomplexen. Wij zullen de stroomopwaartste signalisatiewegen
naar inflammasoom activering karaktiseren door gebruik te maken van massa spectrometrieMAPPIT-gebaseerde degradoom en interactoom
studies.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Joël Vandekerckhove
Interleukine-34: een boeiende wending in de activatie van de humane Colony Stimulating Factor 1 Receptor
Universiteit Gent
Abstract: Wij stellen een interdisciplinair onderzoeksprogramma voor dat moleculair en structureel biologisch, celbiologisch en immunologisch
basisonderzoek verenigt om de interactiemodus en werking te ontrafelen van een recent ontdekt cytokine, interleukine 34 (IL-34), met zijn
hematopoëtische receptor tyrosine kinase III (RTKIII) receptor, Colony Stimulating Factor -1 Receptor (CSF-1R of c-fms).
Organisaties:
• Vakgroep Biochemie en Microbiologie
Onderzoekers:
• Savvas Savvides
Interrelatie van pulmonale inflammatie, systemische inflammatie en luchtweg remodellering in de pathogenese van
Chronisch Obstructief Longlijden (COPD).
Universiteit Gent
Abstract: De globale doelstelling van dit gecoördineerd, multidisciplinair onderzoeksvoorstel is het ophelderen van de interrelatie van systemische
en pulmonale inflammatie en luchtwegremodellering in de pathogenese van COPD. De centrale hypothese stelt voorop dat "COPD voortvloeit uit
een onaangepaste (dwz overdreven, schadelijke) inflammatoire en/of fibrogene respons van het lichaam op sigarettenrook".
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Guy Joos
• Guy Brusselle
• Jo Vandesompele
Intestinale immuniteitsinductie door targetting van oplosbare antigenen naar aminopetidase N ter hoogte van de
borstelzoom : rol van antigeen, enterocyten en intestinale dendritische celllen
Universiteit Gent
Abstract: In een eerste fase zal door gebruik van polymerische en monomerische F4, de intercatie tussen antigen en de APN receptor bestudeerd
worden, en de antigenen tegen APN, en de edocytose en transocytose van cellen met APN expressie.
In een tweede fase zullen de cytokine signalen van de enterocyten en DC bestudeerd worden na contact met verschillende antigenen.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Eric Cox
Intestinale ischemie en reperfusie schade. Vroege diagnostiek mbv biomerkers en therapeutische controle dmv
farmacologische interventie en mesenchymale stamcellen
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Abdominale Transplantatie
Onderzoekers:
• Jacques Pirenne
• Laurens Ceulemans
Introductie van analytische scheidingstechnieken in de virologie om interacties op moleculair vlak bij picornaviridae op te
helderen.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Toen de onderzoeksgroep van Dieter Blaas (Wenen, Oostenrijk) in 1999 voor het eerst capillaire electroforesee (CE) gebruikte om viral
interacties aan te tonen op moleculair vlak (in zijn geval, rhinovirus), was het op dat ogenblik nagenoeg vijftig jaar geleden dat nieuwe analytische
scheidingstechnieken werden ge^¨introduceerd in de virologie. Ook onze onderzoeksgroep (MICH) voelde op dat ogenblik de noodzaak aan om
nieuwe scheidingstechnieken in te voeren in ons lab, om onze doelstellingen te kunnen bereiken.
Teneinde dit probleem op te lossen werd een samenwerking opgezet met de onderzoeksgroep van Prof. Y. Vanderheyden (FZBI). Met als
uitgangspunt de CE methode van de groep Blaas, worden nu een scheidingsprotocol voor poliovirus en zijn subvirale partikels opgesteld. Een
eerste protocol is nu klaar (Oita et al., submitted for publication). deze scheidingsmethode zal door MICH gebruikt worden om de morfogenese van
poliovirus te bestuderen, de interacties van poliovirale partikels en waardcelproteïnen na te gaan. Om beide eerste doel-stellingen tot een goed
einde te brengen zal gebruik gemaakt worden van een celvrij RNA translatie/replicatie systeem (kortweg celvrij systeem) voor het poliovirus. Het
systeem bestaat uit een niet-geïnfecteerd celextract, aangevuld met zouten, een energie regeererend systeem, aminozuren en nucleotiden, dat
geprogrammeerd wordt met poliovirusRNA waarna een volledige replicatiecyclus van poliovirus wordt waargenomen. Dit zal in de onderzoeksgroep
MICH gebeuren. Ondertussen zal binnen de onderzoeksgroep FABI enerzijds de gevoeligheid van de CE worden opgedreven door de viruspartikels ofwel extern (na translatie) ofwel intern (tijdens translatie) fluarescent te merken en zal anderzijds gezocht worden naar andere
alternatieve scheidingstechnieken die op virussen kunnen toegepast worden. Deze zijn eerder gericht op miniaturisatie (microfluidic chips) en
anderzijds op preparatieve methodes (chromatografie). Tenslotte is ook het derde aspect van de onderzoeksdoelstellingen van MICH nu bijzonder
actueel geworden. Dit betreft zoals hoger gesteld, de interactie van poliovirus met liganden. Enerzijds werd een project gestart met de
onderzoeksgroep van Prof. J. Neyts op het Rega Instituut (KULeuven) waarbij gezocht wordt naar nieuwe antivirale middelen tegen poliovirus.
Recentelijk (zie onze publicatielijst) werd nl. vastgesteld dat wanneer men poliomyelitis en het agens poliovirus wil eradiceren, men in de eindfase
van deze eradicatie antivirale middelen zal nodig hebben (zie WHO en CD8 rapport). De interactie van deze antivirale middelen met het virus zal
met CE onderzocht worden. Anderzijds werd een nieuw project opgestart met Prof. S. Muyldermans (onderzoeksgroep DBIT, VUB) om nanobodies
te maken tegen het poliovirus. Deze zullen in de volgende weken ter beschikking komen. CE zal ook in dit onderzoek gebruikt worden om de
binding van nanobodies met het virus na te gaan (ratio virus/nanobodies bepalen voor neutralisatie, enz. ).
Organisaties:
• Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• BARTHOLOMEUS ROMBAUT
Investigator-Initiated Research Agreement
Universiteit Hasselt
Abstract: De Universiteit Hasselt voert een onderzoek naar " Uptake of Hepatitis C treatment in drug users with chronic Hepatitis C in a substitution
program: the LINK study'. De studie gebeurt onder leiding van prof.dr. Geert Robaeys, verbonden aan het onderzoeksinstituut Biomed van de
Universiteit Hasselt. De basis voor dit onderzoek zijn data die via bevragingen in substitutiecentra worden verzameld, op basis van een protocol en
met goedkeuring van de Ethische Commissie.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Helene PICCARD
• Geert ROBAEYS
In vitro aanmaak van AML specifieke T cellen vanuit humane hematopoëtische stamcellen en functionele evaluatie van
deze cellen in een in vivo preklinisch muismodel
Universiteit Gent
Abstract: In dit project zullen bloedvormende stamcellen getransduceerd worden en zo een T cel receptor tot expressie brengen. We zullen hiervoor
T cellen anmaken gericht tegen WT1 en veervolgens de T ce receptorgenen kloneren. Deze gekloneerde genen worden vervolgeens in stamcellen
gebracht. Na uitrijpen van deze stamcellen tot T cellen, zullen we de functionaliteit van die cellen testen.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Bart Vandekerckhove
• Tessa Kerre
In vitro aanmaak van AML specifieke T cellen vanuit humane hematopoietische stamcellen en functionele evaluatie van
deze cellen in een in vivo preklinisch muismodel
Universiteit Gent
Abstract: In dit project zullen bloedvormende stamcellen getransduceerd worden en zo een T cel receptor tot expressie brengen. We zullen hiervoor
T cellen anmaken gericht tegen WT1 en veervolgens de T ce receptorgenen kloneren. Deze gekloneerde genen worden vervolgeens in stamcellen
gebracht. Na uitrijpen van deze stamcellen tot T cellen, zullen we de functionaliteit van die cellen testen
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Bart Vandekerckhove
In vitro en in vivo merkers van beta cel dood en -functie.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Betaceltransplantatie werd voorgesteld als een mogelijke geneeswijze bij type 1 diabetes patiënten die al hun eigen insulineproducerende
betacellen hebben verloren. De bereiding van een therapeutische betacelent vereist de beschikbaarheid van een voldoende functionele
betacelmasse, t.t.z. een voldoende aantal levende betacellen mmet adequate metabole activiteit en insulineproducerende capaciteit. Dit
veronderstelt de ontwikkeling van efficiënte kwaliteitscontroletesten die op de donorcellen kunnen toegepast worden. Deze teste zouden specifieke
en gevoelige merkers van bètaceldood en -functie moeten includeren. Idealiter zouden ze ook in vivo bruikbaar dienen te zijn, bvb. na
transplantatie. De actueel beschikbare circulerende merkers van type 1 diabetes (bvb. diabetes autoantilichamen) zijn niet in staat betaceldood in
vivo te kwantificeren.
Het voorgestelde project beoogt: 1) Gevoelige en specifieke extracellullaire merkers van bètaceldood en functionele betacelmassa te ontwikkelen
die toegepast kunnen worden voor in vitro kwaliteitscontrole en standaardisatie van therapeutische betacelenten; 2) De toepasbaarheid van deze
merkers te onderzoeken voor de detectie en kwantificatie van betaceldood in vivo vooraleer hyperglycemie zich ontwikkelt of terug optreedt in
diermodellen van betacelschade en transplantatie; 3) De toepasbaarheid van deze merkers te onderzoeken voor de monitoring van de overleving
van betacelenten in humane transplantatietrials, en - in geval van voldoende gevoeligheid - ook voor de detectie van vroege en/of kleine episodes
van betaceldestructie in personen met verhoogd risico op type 1 diabetes.
Preliminaire resultaten tonen aan dat een extracellulaire vrijstelling van de 65 kDa vorm van glutamaatdecarboxylase(GAD) - een prominent
betacelautoantigen bij type 1 diabetes - als merker van betacelschade in vitro of in vivo kan fungeren wanneer bepaald met een gevoelige timeresolved fluorescentie immunoassay (TRFIA). De bruikbaarheid van deze merker zal verder uitgetest worden in xeno transplantatie-experimenten
bij proefdieren; in geval van beloftevolle resultaten, zullen bloedmonsters van patiënten onderzocht worden kort na ontvangst van een betacel
allogreffe. Andere gevestigde diabetesautoantigen -insulinoma-associated antigen-2 en -2B (IA-2 en IA-2B) - zullen ook als extracellullaire merkers
van betacelschade in vivo en in vitro onderzocht worden. Voor hun dosering zullen gevoelige TRFIAs ontwikkeld worden met gebruik van specifiek
gekozen monoclonale antilichamen. Proteoomanalyse van kweekmilieu na blootstelling van eilandjescelpreparaten aan betaceltoxines in vitro en
proteoomanalyse van plasma na blootstelling van diermodellen aan betacelbeschadigde condities (toxines of betacelentafstoting) in vivo
zullenaangeven welke nieuwe eiwitmerkers verder onderzocht kunnen worden voor ontwikkeling van gevoelige immunoassays.
Daarnaast wil men gamma aminoboterzuur (GABA) vrijstelling in kweekmilieu verder valideren als kwaliteitscontrole parameter voor humane
betacelenten. Op basis van vorig onderzoek wil men de hypothese testen dat een kagere hoeveelheid GABA vrijgesteld bij een intermediaire
glucose concentratie (6mM) een lager aantal levende betacellen weerspiegelt, terwijl de graad van suppressie van GABA vrijstelling bij hoog
glucose (20mM de glucose gevoeligheid van de betacellen voorstelt. De GABA inhoud van humane betacellen en hun kweekmilieu zal gemeten
worden met een gevalideerde HPLC methode. We verwachten dat gebruik van GABA vrijstelling voor het vaststellen van de glucose respons
bijzonder nuttig zal zijn in sterk gedegranuleerde betacelpraparaten voor dewelke de snelheid van insuline vrijstelling sterker beïnvloed wordt door
hun lage insuline voorraad dan door hun metabole activiteit.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• FRANS GORUS
In vitro experimenten naar de effecten op bestanddelen op T-cel uitbreiding en cytokinine productie.
Universiteit Hasselt
Abstract: Barrier Therapeutics is een farmaceutisch bedrijf dat zich toespitst op de ontwikkeling en commercialisatie van medicijnen in het domein
van de dermatologie. In het verleden voerde BIOMED reeds contractonderzoek uit voor Barrier Therapeutics.
De voorliggende overeenkomst voor contractonderzoek omhelst de uitvoering van in vitro experimenten en kadert in de validatie van
immunologische effecten (T-celproliferatie en cytokineproductie) van een bestaand anti-histaminicum.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
In vitro systemen voor het immortaliseren van multiple myeloma plasmacellen en hun precursoren.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Multiple myeloma gerelateerde cellen die verschillende isotypen uitdrukken, kunnen gevonden worden in het beenmerg en perifere bloed,
gebruik makend van een patiënt-specifieke RT-PCR methode, gebaseerd op de CDR regionen in de immuunglobuline genen van de myeloma
cellen. Als de myeloma cel IgG uitdrukt dan kunnen er ook IgA sequenties en soms zelfs IgM sequenties gevonden worden met hetzelfde variabele
gebied en dezelfde somatische mutaties als het IgG immuunglobuline. De aard van deze myeloma gerelateerde cellen is onbekend. Behoren ze tot
de maligne clone, zijn ze pre-maligne, of vertegenwoordigen zij normale switch varianten ? Om deze vragen te kunnen beantwoorden, is het
noodzakelijk om deze cellen te isoleren en te expanderen. Daarom werd een in vitro kultuur systeem opgezet, gebaseerd op het "CD40 systeem"
dat in staat is om lange-termijn B cel groei te induceren en waarin plasmacel differentiatie geïnduceerd kan worden door een combinatie van
verschillende cytokinen.
Organisaties:
• Immunologie en Microbiologie
Onderzoekers:
• BENJAMIN VAN CAMP
In vivo karakterisering van het effect van cellulaire inhibitoren van NF-kB afhankelijke genexpressie
Universiteit Gent
Abstract: In dit project wensen we de onderliggende mechanismen voor het beschermend effect van NF-kB inhibitorische eiwitten (A20 en ABINs)
in een muismodel voor leverinflammatie te onderzoeken, alsook een basis te leggen voor het gebruik van een aantal nieuwe benaderingen en
technieken die toelaten NF-kB afhankelijke genexpressie in vivo te bestuderen en te controleren.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
In vivo niet-invasieve beeldvorming van acute myeloide leukemie (AML) immunotherapie bij muizen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: In dit project wordt in een diermodel van acute myeloide leukemie het effect van een autoloog tumorvaccin nagegaan op de overleving bij
muizen. Hiervoor zullen autologe tumorcellen samen met Toll-like receptorliganden geïnjecteerd worden als tumorvaccin. De tumor en diens
omgeving zullen bestudeerd worden m.b.v. bioluminescentie en flowcytometrie.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Evelien Smits
In vivo niet-invasieve beeldvorming van immunotherapie voor acute myeloide leukemie in een muismodel.
Universiteit Antwerpen
Abstract: De doelstellingen van dit project zijn de implementatie van niet-invasieve beeldvormingstechnieken om tumorgroei en / of eliminatie in een
AML muismodel te monitoren, evenals het testen van de effectiviteit van een autoloog tumorcelvaccin. We zullen onderzoeken of stabiele expressie
van reportergenen door murine AML-cellen ons toelaat om tumorprogressie op te volgen met behulp van bioluminescentie en flowcytometrie als
niet-invasieve technieken.
Organisaties:
• Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)
Onderzoekers:
• Evelien Smits
In vivo studie naar de rol van optineurine in inflammatie en autofagie
Universiteit Gent
Abstract: Met dit onderzoek willen we de rol en regulatie nagaan van optineurine in de homeostase van de darm en in inflammatie in vivo. Hoewel
optineurine reeds werd gekarakteriseerd als zijnde een negatieve regulator van NF-kB afhankelijke inflammatie en werd gesuggereerd als een
sleuteleiwit in pathogen-geinduceerde autofagie, is er nog weinig bekend wat betreft zijn fysiologische belang. Ons onderzoek betreft de
ontwikkeling en fenotypische karakterisatie van cel-specifieke optineurine deficiente muizen, en hun studie in muismodellen van IBD pathologie.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Geert van Loo
Invloed van antigeen specifieke immunotherapie op de signaal transductie van basofielen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: De nieuwe doelstellingen en onderzoeksvragen van deze studie zijn het bestuderen van de invloed van antigeenspecifieke
immunotherapie op de signaaloverdracht in de basofiel en nagaan hoe de klinisch geobserveerde tolerantie van basofielen tot stand komt.
Organisaties:
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Didier Ebo
• Willem Stevens
Invloed van empirische antibiotherapie op de systematische inflammatoire respons tijdens acute sepsis en septische
shock.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Sepsis het systemisch inflammatoir antwoord op infectie, is een frequente oorzaak van mortaliteit bij de kritisch zieke patiënt. Empirische
bactericiede breedspectrumantibiotherapie is een onbetwisbare hoeksteen in de behandeling van deze pathologie. In vitro, ex vivo,
dierexperimenteel onderzoek toont een significante interactie aan tussen antibiotica en de door pro- en anti-inflammatoire cytokines gemedieerde
immuunrespons van de gastheer. Type en werkingsmechanisme van het antibioticum zou de intesisteit van deze inflammatoire respons evenseens
beïnvloeden. het klinisch belang van deze bevindingen is nauwelijks onderzocht. Wij plannen daarom een gelijklopende dierexperimentele en
klinische studie die het effect nagaat van verschillende routinematig gebruikte breedspectrumantibiotica op parameters die de inflammatoire
respons op infectie initiëren en moduleren.
Organisaties:
• Kritische Zorgen
Onderzoekers:
• HERBERT SPAPEN
Invloed van gastheerfactoren op de genese en het gedrag van maligne menselijke tumoren. Ontwikkeling van nieuwe
therapeutische strategieën.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Dit project wordt uitgevoerd in samenwerking met 3 onderzoeksgroepen van andere Vlaamse universiteiten: RUG (Prof. Mareel), KUL
(Prof. Cassiman) en UIA (Prof. Van Marcke). Als centrale doelstellingwordt de ontwikkeling van nieuwe strategieën beoogd waarbij gastheercellen
die aan de opbouw van tumoren deelnemen als doelwit gelden. De VUB-groep richt zich tot de volgende vragen: zijn myelomacellen in staat tot in
vitro transendotheliale migratie? Welke adhesiemoleculen zijn betrokken bij de initiële binding van MM cellen aan beenmergendotheel? Wat is de
rol van metalloproteïnases (MMP's) in de transendotheliale migratie? Kan de in vivo homing van MM cellen geblokkeerd worden door specifieke
MMP-inhibitoren, die momenteel in klinische studies onderzocht worden in andere tumorsystemen? Bij dit onderzoek zal gebuik gamaakt worden
van humane myelomacellijnen, patiëntenstalen en het in vivo 5T2 muismodel.
Organisaties:
• Immunologie en Microbiologie
Onderzoekers:
• BENJAMIN VAN CAMP
Invloed van immuuncomplexen op chondrocytaire apoptose bij reumatoïde artritis.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Invloed van immuuncomplexen op chondrocytaire apoptose bij reumatoïde artritis.
Organisaties:
• Immunologie - reumatologie - allergologie
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Luc De Clerck
Invloed van therapie op de signaaloverdracht in de T-cel en Th1- en Th2-gemedieerde ziekten.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het doel van dit project is het nderzoeken van de activeringstoestand van signaalmoleculen die belangrijk zijn in de T-celdifferentiatie (bv.
STAT4, STAT5, STAT6, p38 MAPK) m.b.v. een cellulaire techniek. Nagaan welk effect stimuli, afkomstig van de dendritische cel en T-regulatorcel,
hebben op deze activeringstoestand en wat hierop de invloed is van therapie bij patiënten met Th1- en Th2-gemedieerde aandoeningen.
Organisaties:
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Willem Stevens
• Luc De Clerck
• Nicolaas Aerts
Invloed van therapie op de signaaloverdracht in de T-cel in Th1- en Th2-gemedieerde ziekten.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het doel van dit project is het onderzoeken van de activeringstoestand van signaalmoleculen die belangrijk zijn in de T-celdifferentiatie
(bv. STAT4, STAT5, STAT6, p38 MAPK) m.b.v. een cellulaire techniek. Nagaan welk effect stimuli, afkomstig van de dendritische cel en Tregulatorcel, hebben op deze activeringstoestand en wat hierop de invloed is van therapie bij patiënten met Th1- en Th2-gemedieerde
aandoeningen.
Organisaties:
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Willem Stevens
• Luc De Clerck
• Nicolaas Aerts
Involvement of the endoplasmic reticulum stress response in lung dendritic cell function and inflammatory lung disease
Universiteit Gent
Abstract: Dendritic cells (DCs) are essential for the pathogenesis of inflammatory lung diseases. Many environmental triggers of lung diseases
induce endoplasmic reticulum (ER) stress in lung cells.
We hypothesize that ER stress is an endogenous danger signal in DCs, which will impact in the development of lung inflammation. This project will
unveil the relevance of the ER stress in lung DC subsets in vivo.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Bart Lambrecht
IOF mandaat Debora Dumont / Inge Smolders
Universiteit Hasselt
Abstract: IOF-mandaten zijn mandaten van onbepaalde duur voor postdoctorale onderzoekers die een structurele ondersteuning bieden bij de
valorisatie van de onderzoeksresultaten van een onderzoeksinstituut of groep. De functie van een IOF-mandaat is ingebed in de structuur van een
onderzoeksinstituut of groep en kan afhankelijk van de noden van het aanvragende instituut of groep, variëren tussen het profiel van een business
developer tot een medewerker wiens research expertise onontbeerlijk is om dienstverlening naar bedrijven te faciliteren. Bij de aanvraag en
evaluatie van een dergelijk mandaat, wordt aangegeven in welke zin de mandaathouder impact heeft op de valorisatieoutput van het instituut, te
zien in functie van het faciliteren van dienstverlening en samenwerking met bedrijven, of bij het oprichten van een spin-off.
Organisaties:
• Fysiologie
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
• Inge SMOLDERS
Kankeronderzoek 'New directions in the therapy of cancer'.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Onderzoek naar neovascularisatie mechanismen in multiple myeloma als doelwit voor therapeutische interventie.
Alhoewel het belang van neovascularisatie bij vaste tumoren al duidelijk is aangetoond, is de kennis hieromtrent bij bloedkankers zeer beperkt. Met
dit project wensen wij meer inzicht te verwerven in de moleculaire mechanismen die bij neovascularisatie in MM betrokken zijn. In een eerste luik
zal onderzocht worden of MM cellijnen (van zowel humane als muis orgine) in staat zijn de metalloproteïnase (MMP) productie, migratie, proliferatie
en lumenvorming van / bij endotheelcellen te stimuleren. Vervolgens zal onderzocht worden welke specifieke factoren met angiogenese
inducerende werking door MM cellen worden geproduceerd. Tevens zal nagekeken worden of endotheelcellen in staat zijn de proliferatie van MM
cellen te stimuleren. In een tweede luik zal een uniek in vivo MM muis model (5T2), dat in ons laboratorium grondig werd gekarakteriseerd, gebruikt
worden om het effect van anti-angiogenese therapie in MM te onderzoeken. Hierbij zal nagekeken worden in hoeverre specifieke MMP-inhibitoren
in staat zijn in vivo angiogenese af te remmen. Later zal in dit diermodel eventueel ook het therapeutisch effect van andere angiogenese inhibitoren
uitgetest worden.
Organisaties:
• Immunologie en Microbiologie
Onderzoekers:
• BENJAMIN VAN CAMP
Kan niet-invasieve hersenstimulatie neuroplastische processen die aangestuurd worden door de Brain Derived
Neurotrophic Factor (BDNF) in gezonde en beschadigde hersenen versterken: een nieuwe therapie om herstel na een
beroerte te verbeteren.
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit project richt zich op de vraag of transcraniële Direct Current Stimulatie (tDCS) toegepast op de hersenen neuroplasticiteit kan
verhogen in gezonde volwassenen en patiënten met een cerebrovasculair accident. Fundamentele inzichten in de mechanismen die deze
neuroplasitciteit, reorganisatie, compensatie en plastische veranderingen bewerkstelligen en bevorderen, zijn van essentieel belang om
wetenschappelijk-gefundeerde revalidatietherapieën voor het herstel van patiënten met neurodegeneratieve aandoeningen te ontwikkelen.
Onze werkingshypothese is dat tDCS, BDNF gemedieerde processen stimuleert, die
functionele en structurele plasticiteit aansturen. Humaan BDNF vertoont een nucleotide polymorfisme (Methionine-Valinesubstitutie), dat relatief
vaak voorkomt en resulteert in verminderde neuroplasticiteit in Met dragers. In een eerste fase zal het fundamenteel onderzoek bestaan uit een
reeks dubbel-blind sham gecontroleerde studies om uit te testen of tDCS tijdens korte en lange -termijn interventies interageert met het BDNF
polymorfisme van gezonde volwassenen. Neuroplasticiteit zal worden gekwantificeerd door gedrags-en neurofysiologische metingen samen met
functionele en structurele hersenscans. Onze hypothese is dat tDCS zal leiden tot een verbetering van de trainingseffecten in beide groepen, maar
de effecten van training zullen bij Val dragers resulteren in een groter trainingseffect en meer structurele veranderingen in de hersenen in
vergelijking met Met dragers. De resultaten van deze fundamentele fase zullen bijdragen aan de inhoud van een klinische studie bij patiënten die
lijden aan motorische stoornissen na een cerebrovasculair accident. We verwachten dat tDCS toegepast tijdens conventionele revalidatie als
adjuvante therapie zal leiden tot een aanzienlijke verbetering van de motorische functies, met name in Val dragers. In een aanvullende innovatieve
module, zullen we een in-vivo tDCS methode voor knaagdieren ontwikkelen, met als doel de onderliggende moleculaire mechanismen zichtbaar te
maken.
Organisaties:
• Revalidatiewetenschappen
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Niels HELLINGS
• Raf MEESEN
Karakterisatie en modulatie van de enterische neuroimmune omgeving tijdens endotoxine-geïnduceerde ileus.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Ileus is een klinische entiteit die optreedt na heelkundige manipulaties of bij sepsis, en wordt gedefinieerd als de inhibitie van de motiliteit
van de volledige gastro-intestinale tractus. Ileus draagt bij tot het onderhouden en verergeren van sepsis door aantasting van de mucosale
barrièrefunctie, waardoor bacteriële translocatie optreedt. Recent werd erkend dat zowel inflammatoire immuuncellen als intestinale neuronen deze
motiliteitsstoornissen kunnen beïnvloeden. Doel van dit project is dan ook de karakterisering en modulatie van de neuro-immune spelers in een
muizenmodel waarin septische ileus werd geïnduceerd door intraperitoneale injectie van endotoxines.
Organisaties:
• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers:
• Benedicte De Winter
• Paul Pelckmans
• Sara Nullens
Karakterisatie van B-cel functies in multiple sclerose
Universiteit Hasselt
Abstract: B-cellen spelen een belangrijke rol in de pathogenese van multiple sclerose (MS). Onderzoek heeft zich tot nu toe voornamelijk gericht op
de productie van (auto)antilichamen, hoewel er dankzij het recente succes van B-cel depletie in de behandeling van MS steeds meer interesse is
voor antigen presentatie door B-cellen. Echter, de antigene targets van de autoreactieve B-cellen blijven grotendeels ongekend en de rol van B-
cellen als antigen-presenterende cellen (APC) in MS is nog niet in detail bestudeerd. In een vorige studie werden door ons voor het eerst klonaal
geëxpandeerde B-cellen geïsoleerd uit zowel het ruggenmergvocht (CSV) als het perifere bloed van MS-patiënten. Bovendien konden we
reactiviteit van perifere B-cellen tegen intracellulaire autoantigenen en een oligodendroglioma (HOG) cellijn aantonen.
Dit project is gericht op een verdere studie van de antilichaam afhankelijke en onafhankelijke B-cel functies in MS. De autoantigenen van de
geïsoleerde klonaal geëxpandeerde en autoreactieve B-cellen worden geïdentificeerd door immunoprecipitatie in combinatie met proteomica. De
prevalentie en pathologische relevantie van antilichamen gericht tegen deze autoantigenen wordt vervolgens bestudeerd. Verder wordt de
capaciteit van perifere B-cellen van MS-patiënten tot activatie van autologe T-cellen middels presentatie van myeline en andere autoantigenen
onderzocht. Deze experimenten zullen meer inzicht verwerven in de etiologie van MS, wat noodzakelijk is voor de identificatie van nieuwe
therapeutische targets.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Judith FRAUSSEN
• Veerle SOMERS
Karakterisatie van de in vitro activatievoorwaarden van anti-leukemische T-cellen van leukemiepatiënten gebruikmakend
van verschillende types van antigen-presenterende cellen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Karakterisatie van de in vitro activatievoorwaarden van anti-leukemische T-cellen van leukemiepatiënten gebruikmakend van
verschillende types van antigen-presenterende cellen.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Evelien Smits
Karakterisatie van de rol van MALT1 paracaspase in antivirale signalisatie
Universiteit Gent
Abstract: MALT1 is een intracellulair protease dat tot op heden vooral werd bestudeerd omwille van zijn rol in antigen geïnduceerde
signaaltransductie in lymfocyten bestudeerd. In dit project wensen we echter de rol van MALT1 bij aangeboren immuunresponsen tegen virale
infecties te bestuderen. We concentreren ons hierbij op de rol van MALT1 in antivirale signaaltransductie in response op specifieke pathogen
herkenningsreceptoren.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
• Lynn Verstrepen
Karakterisatie van de voorwaarden voor in vitro activatie van anti-leukemische T-cellen van leukemiepatiënten
gebruikmakend van verschillende types van antigen-presenterende cellen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Karakterisatie van de voorwaarden voor in vitro activatie van anti-leukemische T-cellen van leukemiepatiënten gebruikmakend van
verschillende types van antigen-presenterende cellen.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Evelien Smits
Karakterisatie van het unieke moleculaire netwerk dat T cel ontwikkeling ondersteund.
Universiteit Gent
Abstract: T-lymfocyten ontstaan uit hematopoëtische stamcellen en hun differentiatieproces is afhankelijk van de integratie van verschillende
transcriptionele regulatoren waaronder GATA3, TCF1, BCL11B en Notch signalisatie. De kinetiek en expressie niveau?s van deze factoren zijn
cruciaal om T cellen te genereren. In dit project onderzoeken we hoe deze factoren interageren om downstream genexpressie te reguleren tijdens
normale humane T cel ontwikkeling.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Tom Taghon
Karakterisatie van nieuwe autoantilichaam-targets in reumatoïde artritis
Universiteit Hasselt
Abstract: Binnen het Biomedisch Onderzoeksinstituut (BIOMED) werden nieuwe autoantilichaam merkers voor reumatoïde artritis (RA)
geïdentificeerd met behulp van serologische antigen selectie (SAS). Het doel van dit project is de verdere karakterisatie van de meest belovende
autoantilichamen en hun corresponderend antigen. Dit zal meer inzicht verschaffen in de biologische relevantie van de autoantilichamen in het
onderliggende ziekteproces van RA. Er zal voornamelijk gefocust worden op de autoantilichamen die enerzijds de hoogste sensitiviteit vertonen in
RA en anderzijds terug te vinden zijn in RA-patiënten die seronegatief zijn voor de twee merkers die momenteel in de diagnostiek gebruikt worden:
reumafactor en antilichamen gericht tegen cyclische citrullineerde peptiden.
Voor vele kandidaat autoantilichamen is het corresponderende in vivo antigen target niet gekend omdat het om zogenaamde 'mimotopen' gaat:
epitopen die de structuur van het echte in vivo antigen nabootsen. Aan de hand van immunohistochemische en proteomics technieken zal de
identiteit en weefselexpressie van deze mimotopen achterhaald worden.
Ten slotte zullen ook de effecten van RA autoantilichamen bestudeerd worden in een diermodel voor RA: collageen-geïnduceerde artritis (CIA).
Preliminaire experimenten in dit diermodel hebben reeds aangetoond dat passieve transfer van antilichamen gericht tegen UH-RA.21 een
significante verergering van de ziekte tot gevolg had. In dit project zal de biologische, artritogene en mogelijk causale rol van deze autoantilichamen
in vivo verder bestudeerd worden.
Het bestuderen van ziektemerkers in RA draagt bij tot een goede kennis van de onderliggende pathogenese van RA, noodzakelijk om nieuwe
therapeutische targets te identificeren.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Veerle SOMERS
• Klaartje SOMERS
Karakterisatie van nieuwe autoantilichaam-targets in reumatoïde artritis
Universiteit Hasselt
Abstract: Op het Biomedisch Onderzoeksinstituut van de Universiteit Hasselt voerden we onlangs een high-throughput
autoantilichaam profilering aanpak uit om noodzakelijke nieuwe ziekte markers voor reumatoïde artritis (RA) te identificeren, wat resulteerde in de
identificatie van 14 nieuwe auto-antilichaam markers voor RA. Het doel van dit project is om de kenmerken te bepalen van de meest interessante
auto-antilichamen en hun doel antigenen om meer inzicht te geven in de biologische betekenis van deze auto-antilichamen in de onderliggende RA
ziekteprocessen.
Wij richten ons op de auto-antilichaam markers met de hoogste gevoeligheid bij RA en deze die voornamelijk voorkomen bij RA patiënten die
serologisch negatief zijn voor de 2 diagnostisch toegepaste RA markers.
Aangezien sommige van de auto-antilichaam targets mimotopen encoderen, wordt de identiteit en weefsel expressie van de overeenkomstige in
vivo antigenen eerst bepaald door de toepassing van immunohistochemische en proteomics technieken. voor een van de auto-antilichaam targets
UH-RA.21, wijzen bovendien de eerste experimenten op een ziekte-verergerend effect van passieve overdracht van antilichamen tegen UH-RA.21
in de collageen-geïnduceerde artritis (CIA). In dit project onderzoeken we verder de effecten van de RA auto-antilichamen in het CIA-inductie en
exacerbatie. De opheldering van de rol van deze nieuwe autoantilichamen in RA is belangrijk om een beter inzicht te krijgen in de onderliggende
etiologie van RA wat een instrumetn is voor de identificatie van nieuwe therapeutische targets.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Veerle SOMERS
Karakterisatie van Notch gemedieerde humane intrathymus T cel differentiatie
Universiteit Gent
Abstract: T-cellen spelen een cruciale rol in het immuunsysteem en daarom is het van klinisch belang om hun ontwikkeling beter te begrijpen.
Tijdens dit ontwikkelingsproces spelen Notch receptor-ligand interacties een essentiële rol en een strikte regulatie hiervan is belangrijk voor
optimale T-cel differentiatie, alsook om tumor vorming te verhinderen. Daarom willen we de preciese werking van de Notch pathway ontrafelen.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Jean Plum
• Tom Taghon
Karakterisatie van protectieve HIV-specifieke T cel responsen in HIV-discordante koppels in Dakar, Senegal.
Universiteit Antwerpen
Abstract: In samenwerking met het laboratorium Virologie van het Centre Hospitalier Universitaire (CHU) Le Dantec in Dakar, Senegal zal een
populatie HIV-discordante koppels longitudinaal opgevolgd worden. De rol en de functie van HIV-specifieke T cellen in bescherming tegen HIV
infectie zal bestudeerd worden in HIV-seronegatieve partners van HIV-positieve patiënten met gedocumenteerde onbeschermde seksuele
blootstelling aan HIV.
Organisaties:
• Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)
Onderzoekers:
• Luc Kestens
• An Tavernier
Karakterisatie van specifieke signaaltransductiewegen geactiveerd in humane chondrocyten bij artrose. Analyse van
biologische effecten van gentherapie op het fenotype van OA kraakbeen
Universiteit Gent
Abstract: Met behulp van proteom analyse zullen de chondrocyten uit OA aangetast kraakbeen weefsel van patiënten vergeleken worden met de
gezonde delen van het kraakbeen weefsel van dezelfde patiënt en van gezonde controle personen. Karakterisatie van specifieke
signaaltransductiewegen geactiveerd in humane chondrocyten bij artrose. Analyse van biologische effecten van gentherapie op het fenotype van
OA kraakbeen.
Organisaties:
• Vakgroep Geneesmiddelenleer
Onderzoekers:
• Dieter Deforce
Karakteriseren van gastheer-pathogeen interacties en biofilmvorming bij patiënten met ventilator-geassocieerde
pneumonie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Samir Kumar-Singh
• Herman Goossens
• Surbhi Malhotra
Karakterisering en modulatie van de enterische neuroimmune omgeving tijdens sepsis-geïnduceerde ileus.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Ileus is een klinische entiteit die optreedt na heelkundige manipulaties of bij sepsis, en wordt gedefinieerd als de inhibitie van de motiliteit
van de volledige gastro-intestinale tractus. Ileus draagt bij tot het onderhouden en verergeren van sepsis door aantasting van de mucosale
barrièrefunctie, waardoor bacteriële translocatie optreedt. Recent werd erkend dat zowel inflammatoire immuuncellen als intestinale neuronen deze
motiliteitsstoornissen kunnen beïnvloeden. Doel van dit project is dan ook de karakterisering en modulatie van de neuro-immune spelers in een
muizenmodel waarin septische ileus werd geïnduceerd door intraperitoneale injectie van endotoxines.
Organisaties:
• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers:
• Benedicte De Winter
• Paul Pelckmans
• Sara Nullens
Karakterisering en modulatie van microglia responsen na transplantatie van allogene beenmerg-afgeleide stromale cellen
in het centrale zenuwstelsel van immuun-competente muizen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: De korte/lange termijn overleving van allogene beenmerg-afgeleide stromale celtransplanten zal worden bepaald door combinatie van
niet-invasieve in vivo imaging technieken, immunohistochemische analyses specifiek voor de verschillende betrokken celtypes en immunologische
tests (ELISPOT). De stromale cellen zullen genetisch gemanipuleerd worden ter expressie van neuro-immuun regulerende proteïnen teneinde de
microglia responsen te moduleren.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Bart Tambuyzer
Karakterisering van A20 als cellulaire inhibitor van NF-kB afhankelijke genexpressie in respons op T-cel-receptor
stimulatie
Universiteit Gent
Abstract: De transcriptiefactor NF-kB speelt een regulatorische rol bij immuun responsen, lymfoide differentiatie, groeicontrole en ontwikkeling.
Deregulatie van NF-kB activiteit werd waargenomen bij verschillende ziektebeelden. Een aantal cellulaire componenten die de activering van NF-kB
kunnen inhiberen werden reeds gekarakteriseerd, waaronder het zinkvinger eiwit A20. Dit onderzoeksproject bestudeert de rol van A20 bij
negatieve feedback regulatie van T cel receptor gemedieerde activering van NF-kB.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
Karakterisering van circulerende dendritische cellen (DC) in multiple sclerose (MS): bepaling van subtypes en
functionaliteit.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Tot op heden is er weinig geweten over de verdeling van myeloïde en plasmacytoïde (pDC) dendritische cellen in de circulatie van MSpatiënten. Om de hypothese te staven dat een verschillende verdeling van DC subtypes en/of functie bijdraagt tot een verstoring van de regulatie
van de balans tussen immuniteit en tolerantie, zullen we zowel aantal, fenotype als functie van DC in het perifeer bloed van MS-patiënten en
gezonde individuen bepalen.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Nathalie Cools
Karakterisering van de fysiologische rol van de NF-kB en IFN regulerende eiwitten A20 en DUBA door genetische
modificaties in de muis
Universiteit Gent
Abstract: A20 en DUBA zijn twee eiwitten die de immuunrespons negatief reguleren, maar de fysiologische rol van deze eiwitten in specifieke
weefsels of celtypes is grotendeels ongekend. Het doel van dit project is dan ook de studie naar de functie van A20 en DUBA via het genereren en
karakteriseren van conditionele genmodificaties in de muis.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
• Geert van Loo
Karakterisering van de in vivo rol van de MALT1 protease activiteit bij inflammatie en immuniteit
Universiteit Gent
Abstract: Ongecontroleerde immuun activering kan leiden tot ontsteking en autoimmuniteit. MALT1 is een intracellulair protease dat een sleutelrol
vervult bij antigen geïnduceerde signaaltransductie in lymfocyten. De fysiologische rol van MALT1 bij de ontwikkeling van ziektes is echter
grotendeels ongekend. Het doel van dit project is dit te bestuderen aan de hand van genetisch gemodificeerde muismodellen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
• DELPHINE MUYLAERT
Karakterisering van eiwit-eiwit interacties in Toll-like receptor (TLR)-geïnduceerde signaalwegen
Universiteit Gent
Abstract: De moleculaire mechanismen die de immuunrespons tegenover pathogenen initiëren en controleren vormen de focus van dit project. Tolllike receptoren (TLRs) spelen hierbij een cruciale rol door de herkenning van componenten van microbiële oorspong. In dit project zullen we
eiwitten indentificeren die interageren met specifieke TLR signaalmolecules (vb. IRAK4) en die een rol spelen bij de TLR-geinduceerde activering
van NF-kB gemedieerde genexpressie.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
Karakterisering van immuunresponsen gericht tegen allogene stamcelimplantaten in het centraal zenuwstelsel.
Universiteit Antwerpen
Abstract: In dit project onderzoeken we de bijdrage van innate (microglia) en adaptieve (T-cellen) immuunresponsen die bijdragen tot de
immunologische afstoting van allogene stamcelimplantaten in de hersenen van immuuncompetente muizen.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Peter Ponsaerts
Karakterisering van innate immuunresponsen in het centraal zenuwstelsel: modulatie tot immunologische acceptatie van
allogene celimplantaten.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Anne Marie Van Der Linden
• Dirk Ysebaert
• Peter Ponsaerts
• Zwi Berneman
• Patrick Pauwels
Karakterisering van ST2/IL-33 signaaltransductie en evaluatie van het therapeutisch potentieel van nanobody
gemedieerde targeting van IL-33
Universiteit Gent
Abstract: Interleukine-33 (IL-33) is een recent geïdentificeerd cytokine dat bindt aan de ST2 receptor en de activiteit van verschillende celtypes die
betrokken zijn bij immuniteit reguleert. In dit project zullen we aan de hand van verschillende moleculair biologische technieken en
muismodelsystemen het werkingsmechanisme van IL-33 en het therapeutisch potentieel van IL-33 inhibitie bestuderen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
Karakteristieke glycosylatiepatronen op het oppervlak van het porcien reproductief en respiratoir syndroom virus
(PRRSV) en PRRSV-geïnfecteerde cellen en hun betrokkenheid in interacties met siaalzuurbindende lectines van het
immuunsysteem
Universiteit Gent
Abstract: Het porcien reproductief en respiratoir syndroom virus (PRRSV) is een belangrijke pathogeen bij varkens. Het doel van dit
onderzoeksproject is zowel de virus-gelinkte glycanen als de invloed van PRRSV infectie op cellulaire glycosylatie te onderzoeken. Verder zal ook
de interactie van deze glycanen met siaalzuurbindende immuunsysteem lectines worden bekeken, aangezien deze vaak cruciaal zijn in regulatie
van immuunresponsen.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Hans Nauwynck
Kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap: wat is de invloed van maternale antistoffen op het immuunantwoord bij
voldragen en premature zuigelingen: de MAMA studie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Ludo Mahieu
• Pierre Van Damme
• Elke Leuridan
Klinisch en preklinisch onderzoek naar het effect van cellulaire mediatoren op het bijsturen van pathogene responsen in
multiple sclerose
Universiteit Hasselt
Abstract: In voorliggend project willen we de haalbaarheid en toepasbaarheid van tolerogene DC en Treg als cellulaire mediatoren om pathogene
reacties in MS patiënten te onderdrukken, klinische en preklinisch onderzoeken. Huidig onderzoek zal de fundamentele basis leggen voor de
eventuele latere ontwikkeling van een cellulair vaccin voor de behandeling van MS. Patiënten die lijden aan MS zouden in de toekomst
gevaccineerd kunnen worden met tolerogene DC en/of immuunonderdrukkende Treg om alzo autoreactieve T-cellen, die auto-immuniteit
veroorzaken, te elimineren of te inactiveren.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
• Niels HELLINGS
Klinische studie - Een significante vergelijking van een 35 mg verdunde oplossing risedronate
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed (UHasselt) en anderzijds Procter &
Gamble Pharmaceuticals. Biomed levert aan Procter & Gamble Pharmaceuticals de onderzoeksresultaten van de klinische studie naar de
significante vergelijking van een 35 mg verdunde oplossing risedronate. Het project verloopt onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend
contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter GEUSENS
Klinische studie met titel "An Open-label, multicenter, multinational study to assess the effect of long-term prolongedrelease Fampridine (BIIB041) 10 mg twice daily on quality of life as reported by subjects with Multiple Sclerosis"
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds
Quintiles Belgium. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Quintiles Belgium de onderzoeksresultaten naar "An Open-label, multicenter,
multinational study to assess the effect of long-term prolonged-release Fampridine (BIIB041) 10 mg twice daily on quality of life as reported by
subjects with Multiple Sclerosis" onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Klinische studie 'Mitsubishi 2'
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds
Quintiles Belgium. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Quintiles Belgium de onderzoeksresultaten naar " Mitsubishi studie 2" onder de
voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Klinische studie 'Teracles' : "A multi-center double-blind parallel-group placebo-controlled study of the efficacy and
safety of teriflunomide in patients with relapsing multiple sclerosis who are treated with interferon-beta"
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed (UHasselt) en anderzijds
Sanofi-Aventis. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Sanofi-Aventis de onderzoeksresultaten naar "A multi-center double-blind parallel-group
placebo-controlled study of the efficacy and safety of teriflunomide in patients with relapsing multiple sclerosis who are treated with interferon-beta"
onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Klinische studie 'Teri-Dynamic'
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds SanofiAventis Belgium. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Sanofi-Aventis Belgium de onderzoeksresultaten naar " Teri-dynamic" onder de
voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Klinische studie tussen Novartis, het Revalidatie & MS Centrum Overpelt en Universiteit Hasselt
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds
Novartis-Pharma NV. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Novartis-Pharma NV de onderzoeksresultaten naar " Secukinumab" onder de
voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Klinische studie voor de evaluatie van de betrouwbaarheid en efficientie van orale cladribine bij personen met een
terugval van multiple sclerosis (RRMS)
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed (UHasselt) en anderzijds Serono
International. Biomed levert aan Serono International de onderzoeksresultaten van een klinische studie voor de evaluatie van de betrouwbaarheid
en efficientie van orale cladribine bij personen met een terugval van multiple sclerosis (RRMS), onder de voorwaarden zoals vastgelegd in
voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Robert MEDAER
'kredieten aan navorsers'
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: -jaarlijks budget voor research
Organisaties:
• Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• BARTHOLOMEUS ROMBAUT
Kwantitatieve analyse van tijds- en celtype-afhankelijke immuunresponsen na autologe en allogene
stamceltransplantaties in de hersenen van gezonde muizen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Binnen dit project trachten we aan de hand van kwantitatieve histologische analyse de tijdsafhankelijke of –onafhankelijke verschillen
in fenotype, invasie en activatie van microglia en astrocyten op te sporen, volgend op autologe en allogene stamceltransplantaties in
gezonde muishersenen. Op deze wijze zullen we meer inzicht verwerven in de hersenimmunologie na stamceltransplantatie zodat we op termijn
stamcellen en/of hun omgevende cellen doelgericht kunnen aanpassen om het therapetisch potentieel van de stamcellen maximaal te benutten.
Organisaties:
• Bio-imaging
Onderzoekers:
• Nathalie De Vocht
LC-MS/MS-gebaseerde bepaling van intracellulaire folaten in subsets van cellen van het immuunsysteem
Universiteit Gent
Abstract: Inhoud (max. 60 woorden): Folaattekort beïnvloedt het correct functioneren van het immuunsysteem waarbij de diverse cellen een
verschillende hoeveelheid folaten nodig hebben en verschillend reageren op folaattekort. Het doel is na te gaan of dit het gevolg is van een
wisselende hoeveelheid intracellulaire folaten of van een wisselende samenstelling aan intracellulaire folaten. De folaatbepalingen gebeuren via
LC-MS/MS.
Organisaties:
• Vakgroep Bioanalyse
Onderzoekers:
• Christophe Stove
Life TecAlive / Tech Transfer voor beginners
Universiteit Hasselt
Abstract: Nieuwe ontwikkelingen in de levenswetenschappen zullen een enorme impact hebben op onze maatschappij. De nieuwe technologieën
en producten die in onderzoekslaboratoria ontstaan, zullen ervoor zorgen dat een bezoek aan de dokter of het ziekenhuis er straks heel anders zal
uitzien. Die moderne ontwikkelingen hebben niet alleen gevolgen voor de gezondheidszorg, maar leiden ook tot nieuwe toepassingen in heel wat
andere domeinen zoals voeding, textiel, chemie, milieu en afvalverwerking, plantenteelt, enz. Levenswetenschappen of life sciences zitten bijna
letterlijk en figuurlijk overal. Nochtans is er bij het brede publiek heel weinig kennis over wat die levenswetenschappen nu precies zijn. Soms is er
zelfs wat angst voor die nieuwe onbekende ontwikkelingen. Onbekend maakt immers vaak onbemind. Daar willen we met dit project iets aan doen.
Het doel van dit project is om
- leerlingen en leerkrachten uit het secundair onderwijs op een aantrekkelijke en enthousiasmerende wijze te informeren over recente
ontwikkelingen in de levenswetenschappen door hen proefondervindelijk te laten experimenteren in een onderzoekslabo van de kennisinstellingen.
- te demonstreren hoe deze ontwikkelingen leiden tot nieuwe producten en technologieën die toegepast worden in het bedrijfsleven door een
bezoek aan een bedrijf uit de sector.
- aan te tonen dat life sciences zeer multidisciplinair is door hen te laten kennismaken met het teamwork dat nodig is, zowel voor het
laboratoriumonderzoek als in het bedrijfsleven.
- te informeren over spin-offs die kunnen ontstaan uit onderzoek en innovatie door spilfiguren uit spin-offs als rolmodel naar voor te schuiven,
- leerlingen te wijzen op het belang van bedrijfsbeheer en kennis van ondernemerschap door hen kennis te laten maken met de ervaringen van de
studenten die deelnemen aan het project Ondernemerstalent (Brugproject oproep 2006)
- leerlingen te laten inzien dat alles begint met creativiteit en innovatief denken door hen vertrouwd te maken met de brainstormtechniek GPSmethode voor bedrijven van Flanders DC
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
LifeTechLimburg@work
Universiteit Hasselt
Abstract: Life sciences is een dynamisch en multidisciplinair wetenschaps- en technologiegebied dat een voortdurend vernieuwende
gereedschapskist van technieken en processen bevat om vormen van biologisch leven (mens, dier, plant, micro-organismen) te analyseren en deze
kennis toe te passen voor de ontwikkeling van betere producten en productieprocessen ter bevordering van gezondheid, alsook ter verbetering van
de diagnose, preventie en behandeling van ziekten.
De nood van onze regio aan een organisatie die zich specifiek toespitst op de versterking van de life sciences industrie in Limburg leidde recent tot
de oprichting van LifeTechLimburg.be. Deze organisatie werd opgericht door UHasselt, de Limburgse Hogescholen, de grote Limburgse
ziekenhuizen, de provincie Limburg (en POM), VLAO, Innovatiecenttum Limburg en LRM en betekent een enorme troef voor de realisatie van
nieuwe bedrijvigheid in de life sciences sector.
De doelstelling van dit project is een actieve ondersteuning en begeleiding te leveren aan life sciences actoren in Limburg om een verhoging in
kennispotentieel en innovatievermogen te realiseren. Het project wordt tevens opengesteld naar life sciences actoren in andere regios in
Vlaanderen. De unieke samenstelling en aanpak van de projectuitvoerder LifeTechlimburg.be kan ook als een rolmodel fungeren voor andere
regios en sectoren.
In dit project worden technologiecafés georganiseerd binnen 4 vastgelegde subdomeinen in de life sciences: diagnostica en therapie, medische
hulpmiddelen en materialen, ICT in de zorgsector en witte en groene biotechnologie. De life sciences doelgroepen van deze technologiecafés zijn
kennis- en zorginstellingen en bedrijven. Tijdens deze technologiecafés wordt de aandacht toegespitst op kennismaking, techtransfer en
ideeuitwisseling. Elk technologiecafé zal resulteren in een oplijsting van een 3-tal projectideeën. Het projectteam zal deze ideeën verder uitwerken
met de betrokken partners met als doel een concrete samenwerking te kunnen opstarten. Naast de technologiecafés worden populaire meetings
voor een breder publiek en cluster events. Tevens wordt aandacht besteed aan de communicatie van het project aan de hand van clusterevents,
promotiemateriaal, persontmoetingen en deelname aan beurzen.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
Lipoproteïnen, een nieuwe target in multiple sclerose?
Universiteit Hasselt
Abstract: In dit project worden complete lipoproteiïnen profielen van MS-patiënten en dieren met EAE opgesteld. Ook wordt de oxidatiestatus van
lipoproteïnen in verschillende fasen van de ziekte bepaald en worden de effecten van de afzonderlijke lipoproteïnen en hun geoxideerde vormen op
het fenotype en de functie van monocyten en microglia bepaald. De hiermee geassocieerde effecten op het verloop van de ziekte zullen worden
onderzocht.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Jerome HENDRIKS
Longtransplantatie.
KU Leuven
Abstract: Longtransplantatie is een algemeen aanvaarde therapeutische optie voor patiënten met "end-stage" longziekte. De lange termijnoverleving van longtransplantatiepatiënten is echter zeer laag, met een mediane overleving van 5 jaa. Deze beperkte overleving is een gevolg van
chronische afstoting.Dit project heeft als finaal doel het verlagen van de chronische afstoting (met ca 25%) en de daarmee gepaard gaande
mortaliteit (met 15%) na longtransplantatie. Er zal getracht worden om de neutrofiele inflammatie te voorkomen met behulp van hoge dosissen
Vitamine D. De fibroproliferatie bij fBOS-patiënten zal behandeld worden met montelukast.1. Uitvoeren van een prospectieve, dubbel-blinde
gerandomizeerde, placebo-gecontroleerde klinische studie, waarin 100 patiënten, 1 maand na hun longtransplantatie gerandomiseerd worden in
een Vitamine D-groep (maandelijkse orale dosis van 100.000 eenheden) of placebo-groep. Gedurende 2 tot 3 jaar zal de chronische afstoting bij
deze patiënten opgevolgd worden.
Organisaties:
• Pneumologie
Onderzoekers:
• Geert Verleden
LTL+ : Life Tech Limburg +
Universiteit Hasselt
Abstract: Life Sciences wordt internationaal erkend als een exponentieel groeiende sector waarvan het innovatiepotentieel zeer groot is. Hierbij is er
nood aan instanties die de 'vruchtbare bodem' kunnen voorzien voor innovatiestimulering tussen bedrijven, academische en klinische partners.
Bovendien staat de life sciences sector voor aanzienlijke uitdagingen. Om deze uitdagingen om te zetten naar opportuniteiten is er nood aan sturing
en begeleiding om zoals uit de zelfevaluaties is gebleken 'partners die elkaar niet of niet snel zouden ontmoeten' met elkaar te laten samenwerken
aan potentiële vernieuwingsideeën.
Op basis van de zelfevaluatie en een bevraging van de betrokken partijen, wil deze verlengingsaanvraag 'LifeTechLimburg+' het succesvolle
concept van de technologiecafés naar een hoger niveau brengen door zowel te verbreden als te verdiepen. In functie van het thema, doelstelling,
en actoren dient een aangepaste brainstormtechnologie ingezet te worden (verbreden). Verdiepen in de zin dat er inhoudelijke keuzes worden
gemaakt. Bovendien is uit de evaluatie gebleken dat het volledige potentieel van de life sciences sector nog niet bereikt wordt door het ontbreken
van een profilering van de sector.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
Macrofaag activatie syndroom in IFN-gamma-deficiënte muizen: sleutelrolvan NK-cellen en rol van een defect in de IFNgamma signaalweg.
KU Leuven
Abstract: Het immuunsysteem verdedigt ons lichaam tegen indringers of schadelijkecellen via sterke ontstekingsreacties. Deze reacties moeten ook
tijdig afgebroken worden door regulatorische feedbackmechanismen om onnodige weefselschade te voorkomen. De balans tussen pro- en antiinflammatoire pathways wordt strikt gecontroleerd door cytokinen, de boodschappermoleculen van het immuunsysteem. Eén van deze cytokinen,
interferon-gamma (IFN-gamma), werd historisch beschouwd als een typisch pro-inflammatoir cytokine. Sinds zijn ontdekking werden er echter ook
belangrijke regulatorische functies van IFN-gamma aan het licht gebracht.Systemische juveniele idiopathische artritis (sJIA) is een ernstige
inflammatoire ziekte die optreedt tijdens de kinderjaren. Men vermoedt dat de ziekte wordt veroorzaakt door defectieve regulatorische
feedbackmechanismen, waardoor inflammatoire reacties niet afgebroken worden. Typische symptomen van sJIA zijn ontstoken gewrichten,
piekende koorts, huiduitslag, gezwollen lym
Organisaties:
• Laboratorium Immunobiologie
Onderzoekers:
• Patrick Matthys
• Anneleen Avau
Macrofaag activatie syndroom in systemische juveniele idiopathische artritis: onderzoek naar afwijkingen in het
werkingsproces van interferon-gamma (IFN-g) en de rol van 'suppressor of cytokine signaling-3' (SOC-3).
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Immunobiologie
Onderzoekers:
• Patrick Matthys
• Carine Wouters
• Karen Put
Macrofagen als mediatoren van protectieve auto-immuniteit
Universiteit Hasselt
Abstract: Het contract betreft een mandaat voor een FWO-postdoctoraal onderzoeker, m.n. J. Hendrikx aan BIOMED (UHasselt) voor de periode
van 01.10.2007 tot 30.09.2010. Het onderzoek richt zich op macrofagen als mediatoren van protectieve auto-immuniteit.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
• Jerome HENDRIKS
Macrofagen als mediatoren van protectieve auto-immuniteit.
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit project is erop gericht de invloed van macrofaag-fenotypes, gevormd onder neuro-inflammatoire condities, op oligodendrocyten en Tcel reacties te onderzoeken, waarbij de door macrofagen geproduceerde factoren worden geïdentifeerd en gevalideerd. Deze doelstelling wordt
bereikt door de volgende vraagstellingen te beantwoorden:
1) Welke wijze van macrofaag-activatie is het meest protectief voor oligodendrocyten?
2) Hoe moduleren de macrofaag-fenotypes auto-reactieve T-cell responsen?
3) Wat is de identiteit van de protectieve factoren, gesecreteerd door macrofagen?
Samengevat zullen wij in deze studie, die gebaseerd is op recente ontwikkelingen binnen het MS onderzoek, de beschermende potentie van
macrofagen tijdens neuro-inflammatie bestuderen. Dit onderzoek maakt gebruik van vernieuwende technieken en bouwt verder op voorgaande
studies in ons laboratorium. De bekomen resultaten zullen mogelijk leiden tot nieuwe inzichten in de pathologie van MS en tot de identificatie van
nieuwe beschermende eiwitten. De moleculaire mechanismen en therapeutische waarde van de geïdentificeerde protectieve factoren zullen in
vervolgstudies verder worden onderzocht. Uiteindelijk kan dit werk van groot belang zijn voor de ontwikkeling van nieuwe therapieën voor MS.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Jerome HENDRIKS
Macrofagen als mediatoren van protectieve auto-immuniteit.
Universiteit Hasselt
Abstract: MS wordt gekarakteriseerd door T-cellen reactief tegen myeline componenten, oligodendrocytapoptose en de aanwezigheid van myelinefagocyterende macrofagen in sclerotische plaques. Wat de precieze bijdrage is van de laatstgenoemde macrofaag populatie op de
neuroinflammatoire respons in MS-laesies is tot op heden niet geweten. Tevens is er nog onduidelijkheid op welke manier de micro-omgeving in het
parenchym, waarin de myeline fagocyterende macrofagen zich tijdens MS bevinden, een invloed heeft op hun differentiatie en functie. Op basis van
eerdere studies en preliminaire resultaten uit onze onderzoeksgroep stel ik dat myeline fagocytose door macrofagen een anti-inflammatoir,
protectief fenotype induceert in deze immuun-cellen.Mogelijkerwijs zijn deze myeline-fagocyterende macrofagen betrokken bij de herstelfase van
RR-MS patiënten door o.a. het induceren van een anti-inflammatoire immuun-respons en het moduleren van oligodendrocyt viabiliteit.
Het doel van dit project is een beter inzicht te krijgen in het fenotype en de mogelijke protectieve functie van myeline-fagocyterende macrofagen in
sclerotische plaques.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Niels HELLINGS
• Jeroen BOGIE
Manipulaties van mucosale antigeen-presenterende cellen door virussen voor het vergemakkelijken van hun spreiding en
ontwrichting van de immuunrespons
Universiteit Gent
Abstract: In het projectvoorstel zal nagegaan worden hoe virussen mucosale antigeen-presenterende cellen (m-APC), met speciale aandacht voor
dendritische cellen, kunnen manipuleren om zo het spreiden van het virus te bevorderen en/of de antivirale immuunrespons te verstoren.
Ontrafelen van de onderliggende mechanismen zal toelaten om nieuwe en meer gerichte antivirale strategieën te ontwikkelen.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Herman Favoreel
Manipulaties van mucosale antigeen-presenterende cellen door virussen voor het vergemakkelijken van hun spreiding en
ontwrichting van de immuunrespons
Universiteit Gent
Abstract: In het projectvoorstel zal nagegaan worden hoe virussen mucosale antigeen-presenterende cellen (m-APC), met speciale aandacht voor
dendritische cellen, kunnen manipuleren om zo het spreiden van het virus te bevorderen en/of de antivirale immuunrespons te verstoren.
Ontrafelen van de onderliggende mechanismen zal toelaten om nieuwe en meer gerichte antivirale strategieën te ontwikkelen.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Bruno Verhasselt
Manipulaties vanm ucosale antigeen-presenterende cellen door virussen voor het vergemakkelijken van hun spreiding en
ontwrichting van de immuunrespons
Universiteit Gent
Abstract: In het projectvoorstel zal nagegaan worden hoe virussen mucosale antigeen-presenterende cellen (m-APC), met speciale aandacht voor
dendritische cellen, kunnen manipuleren om zo het spreiden van het virus te bevorderen en/of de antivirale immuunrespons te verstoren.
Ontrafelen van de onderliggende mechanismen zal toelaten om nieuwe en meer gerichte antivirale strategieën te ontwikkelen.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Hans Nauwynck
Manipulatie van dendrietische cellen en regulatoire T cellen voor tolerantie inductie in autoimmune ziekte modellen.
KU Leuven
Abstract: Autoimmune diseases results from a harmful reaction of the immune system against certain cells or cell components of the patient. For
example, in multiple sclerosis, misguided T lymphocytes recognize central nervoussystem myelin sheet antigens and mount a chronic inflammatory
and destructive reaction against it. To initiate an immune reaction properly, T lymphocytes are dependent on specialized antigen-presenting cells:
the dendritic cells, which are able to either license or prevent an adaptive immune response. Dendritic cells deliver various so-called costimulatory
and third signals (based on cell cell interactions and cytokines respectively) that are required for optimal T cell activation and differentiation. This is
also the case for autoimmune reactions. These signals can therefore be manipulated using blocking reagents. Using this approach, it should be
possible to retain the activity of a regulatory subset of T lymphocytes (Treg cells), which down-regulate auto-reactivit
Organisaties:
• Laboratorium Klinische Immunologie
Onderzoekers:
• Jan Ceuppens
Massaspectrometer voor on-line LC-MS-metingen.
KU Leuven
Abstract: Met een massaspectrometer meet men zeer nauwkeurig de moleculaire massavan natuurlijke, synthetische en recombinante eiwitten.
Bovendien is het met deze toestellen mogelijk om eiwitten te fragmenteren en zo structurele informatie in verband met proteïnemodificaties te
verkrijgen. Deze modificaties hebben een effect op de biologische activiteit van cytokinen, chemokinen en proteasen en beïnvloeden hun
onderlinge interacties in ontstekingsreacties en kanker.
Organisaties:
• Laboratorium Moleculaire Immunologie
Onderzoekers:
• Ghislain Opdenakker
• Paul Proost
• Jo Van Damme
'Matching Funds' voor EC progr. ERBCHRXCT940437 "Study of the immuno-biology of Multiple Myeloma : a
multidisciplinary approach".
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: In Januari 1993 werd het project "Study of the immuno-biology of Multiple Myeloma: a multidisciplinary approach.", met Prof. Ben Van
Camp als coordinator, ingediend in het kader van het Human Capital and Mobility programme (bijlage 1). Bij het toekennen van dit project werd de
dienst Hematologie-lmmunologie (HEIM) van de VUB erkend als knooppunt in een pan-Europees myeloomnetwerk dat de naam European
Myeloma Research Network (EMRN) kreeg (bijlage 2). De taak van dit coordinerend centrum bestaat voornamelijk uit: het beheer van de
administratieve en logistieke materies, zoals het organiseren van workshops en regelmatige vergaderingen, het creëren en onderhouden van
communicatielijnen tussen de participerende groepen van de geconcerteerde actie, budgetcontrole en uitwerking van rapporten en nieuwsbrieven.
het centraliseren en inventarieren van wetenschappelijke materialen (cellijnen, antilichamen, primers, ...) en het zorgen voor de distributie ervan.
Het standardiseren van wetenschappelijke protocols en de distributie ervan. het bijdragen tot de technologische en wetenschappelijke kritische
massa. Dit gebeurt door eigen onderzoek op een deelaspect van het programma en door het begeleiden van medewerkers in het netwerk bij het
verwerven van nieuwe vaardigheden .
Organisaties:
• Immunologie en Microbiologie
Onderzoekers:
• BENJAMIN VAN CAMP
Maternal Antibodies against Mumps in a Cohort of children up to the age of 1 year.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project onderzoekt de hoeveelheid en duur van aanwezigheid van maternele antistoffen tegen bof bij zuigelingen. De titer antistffen in
vrouwen in de vruchtbare leeftijd is afhankelijk van hun vaccinatie toestand, het verdwijnen van de antistoffen over de tijd en het al dan niet bloot
staan aan boosters met het wilde type virus. De titer maternele antisotffen bij de kinderen wordt vermoedelijk beinvloed door de titer bij de moeders.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Pierre Van Damme
• Elke Leuridan
Maternele immuniteit in het puerperium
Universiteit Antwerpen
Abstract: Er is een significante stijging van IgG bij vrouwen na een bevalling, zonder blootstelling aan antigen. Bloedvolume veranderingen in het
puerperium kunnen een verklaring zijn, alsook verhoogde B cel activiteit ( long lived memory B cellen) om het verlies aan antistoffen te
compenseren na de bevalling. Stalen van vrouwen op 3 tijdstippen zullen getest worden op urinezuur (concentratie) en op cytokines als surrogaat
voor Th2 activatie.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Katherine Loens
Matrix metalloproteïnasen (MMP's) in inflammatoire ziektes: therapeutische en functionele studie.
Universiteit Gent
Abstract: Gebruik makend van knockout muizen wordt de rol van verschillende MMPs in meerdere inflammatoire ziektemodellen onderzocht, en
zorden deze MMPs geinhibeerd gebruik makend van kleine antilichamne, namelijk Nanobodies.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
• Roosmarijn Vandenbroucke
Mechanismen van protectieve immuniteit bij HIV-1 geïnfecteerde personen na een periode van antiretrovirale therapie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Basishypothese:
Bij "secundaire controllers" hebben HAART en het imuunsysteen samen virale mutaties in Gag, Pol en/of Env geïnduceerd, die een sterk
verminderde virale fitness en immuun protectie tot gevolg hebben. Sommige mutaties hebben namelijk specifieke neo-epitopen gegenereerd, die
kruis-reagerende en polyfunctionele T cel responsen tegen Gag-Pol hebben geïnduceerd en/of breed-kruis-neutraliserende antistoffen tegen Env.
Deze immuunresponsen en de geassocieerde normalisatie van pathologische immuunactivatie en -dysfunctie zijn bruikbare correlaten van
protectie. De neo-epitopen zijn ook goede kandidaten voor immunotherapie.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
Mechanismen verantwoordelijk voor luchtweg sensibilisatie en tolerantietegen de majeure allergenen van
Dermatophagoides mijten.
KU Leuven
Abstract: Verschillende literatuurdata suggereren dat een deficientie van regulatoire T cellen (Treg) aan de basis ligt van het verlies van tolerantie
ende ongecontroleerde sensitisatie aan onschuldige omgevingsallergenen (inhalatie en voedselallergenen) bij atopici. Wij willen ons focussen op
klinisch relevante recombinant allergenen van een majeure allergeen bron (huisstofmijten), met het doel om deze deficientie en de gevolgen ervan
nauwkeuriger te analyseren en om nieuwe methodes te ontwikkelen voor preventie en behandeling. Hierbij zullen we gebruik maken van een
preklinisch model van luchtwegallergie bij muizen, om mechanistische studies uit te voeren over de immunologische en inflammatoire cascades
veroorzaakt door huisstofmijt geïnduceerde luchtweginflammatie. Bovendien werken we aan het creëren van een transgene muisstam met een T
cel receptor die specifiek is voor een dominant epitoop van het huisstofallergeen der p 2. met deze muizen zullen we op een efficiënte manier de
inductie en a
Organisaties:
• Laboratorium Klinische Immunologie
Onderzoekers:
• Jean-Marie Saint-Remy
• Peter Hellings
• Dominique Bullens
• Jan Ceuppens
Medicaspec
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit project kadert in de oprichting van de spin-off Medicaspec Diagnostics. Het project is een vervolg op het korte termijn IOF project (
"NMR-spectroscopie voor screening en diagnose van ziekten") en het lange termijn IOF project ("MedicaSpec").
De opstart van de spin-off Medicaspec Diagnostics beoogt de valorisatie van de onderzoeksresultaten van een Borstkanker Screening Test, een
bloedtest voor het vaststellen van borstkanker.
Deze bijkomende studie omvat een statistische analyse, een duidelijke patentstrategie, een bevestiging van de reproduceerbaarheid en een
bevestiging van de voorgestelde procedure voor staalbewaring.
Bij een positieve afronding van deze studie, slaagt het project in de technical due diligence van de potentiële investeerders en kan de spin-off
worden gerealiseerd.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Toegepaste en Analytische Chemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Peter ADRIAENSENS
• Pieter STINISSEN
• Kurt BAETEN
MedicaSpec
Universiteit Hasselt
Abstract: In de afgelopen decennia zijn veel nieuwe medicijnen ontwikkeld die een succesvolle behandeling van verschillende vormen van kanker
mogelijk maken. Maar de mogelijkheid om de aanwezigheid van een tumor in een vroeg stadium te detecteren is meestal een belangrijke
voorwaarde, maar op dit moment erg moeilijk. Naast de mammografie screening voor borstkanker zijn er geen tools beschikbaar die een
routinematige screening van grote risicopopulaties mogelijk maken voor de ontwikkeling van een bepaald type kanker. Dit project beoogt de
ontwikkeling van een hoge doorvoer analyse die de aanwezigheid van borst- en longkanker kan detecteren. De laatste tijd werd duidelijk dat naast
genomics, transcriptomics en proteomics in het bijzonder metabolomics een hoog potentieel heeft om een belangrijke nieuwe benadering voor de
ziekte screening te worden. In onze recente studie in samenwerking met Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL), UZ Leuven en het Leuvens Universitair
Centrum voor Kankerpreventie, toonden we aan dat de analyse van de metabole samenstelling ons in staat stelt om borstkanker patiënten te
onderscheiden uit de controle personen. De metabolieten die ten grondslag liggen aan deze detectie werden onlangs beschermd door patenten.
Tijdens dit project zullen de verkregen resultaten verder worden gevalideerd en vertaald naar een commercieel waardevolle test. Voor de
succesvolle vertaling van de verkregen onderzoeksresultaten naar commercieel waardevolle proeven moet naast O & O ook rekening gehouden
worden met een aantal andere zaken. Allereerst vereist de wetgeving bij commercialisering de CE-etikettering van alle nieuwe diagnostische tests.
Hiervoor moet een technische validatie opgezet worden. Bovendien moet een business plan opgezet worden, waarin een marktanalyse opgenomen
is, moeten de doelstellingen en mijlpalen gedefinieerd worden en het operationele en financiële plan bepaald worden. Dit businessplan zal de
leidraad van de spin-off zijn en zal gebruikt worden om de benodigde financiering te verzamelen.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Toegepaste en Analytische Chemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
• Instituut voor Materiaalonderzoek
Onderzoekers:
• Peter ADRIAENSENS
• Pieter STINISSEN
• Kurt BAETEN
Medisch Wetenschappelijk Onderzoek
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit projectvoorstel heeft als doel om het medisch-wetenschappelijk onderzoek verder uit te bouwen in Limburg via een intensieve
samenwerking tussen de ziekenhuizen ZOL (Genk) en Jessa (Hasselt) en de Universiteit Hasselt. Deze wetenschappelijke uitbouw wordt
gerealiseerd in enkele geselecteerde medische domeinen via een clusterbenadering. Het is hierbij de ambitie om wetenschappelijk onderzoek uit te
bouwen van uitmuntende internationale kwaliteit zoals gemeten kan worden via de realisatie van internationale wetenschappelijke publicaties,
deelname aan, én organisatie van internationale medische congressen en symposia, en het behalen van doctoraten in de (bio)medische
wetenschappen. Deze doelstelling kadert in de ambitie om de ziekenhuissector in de provincie Limburg te versterken.
De kennisuitbouw die via dit project wordt gerealiseerd vormt de essentiële voedingsbodem voor andere realisaties die belangrijk zijn voor de
regionale ontwikkeling:
-de uitbouw van wetenschappelijk onderbouwde top-medische zorgcentra;
-versterking van het academisch medisch onderwijs;
-innovatieprojecten in de gezondheidszorg met een maatschappelijk en economisch valorisatiepotentieel;
-de realisatie van een hoog kwalitatieve zorgomgeving die aantrekkelijk is voor high potential medische zorgprofessionals;
De drie partners wensen hun onderlinge samenwerking te kaderen in een bredere samenwerking met andere ziekenhuizen/zorgaanbieders in
Limburg en met KU/UZLeuven. Hierdoor zal het project uitstralen naar andere partners in de Limburgse zorgsector.
De uitbouw van topwetenschappelijk medisch onderzoek zal niet alleen leiden tot een belangrijke versterking van de zorgsector en het
ziekenhuislandschap in Limburg; maar vormt ook een belangrijke impuls voor de mogelijke uitbouw van universitaire ziekenhuisdiensten in Limburg
in samenwerking met de KU/UZLeuven en de UHasselt.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
Menselijke dendritische cellen opgeladen met gag mRNA van HIV quasispecies voor de ontwikkeling van een cellulair
anti-HIV vaccin.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Ook al induceert elke primaire infectie HIV-specifieke CD8+ T-cellen, deze blijken meestal niet in staat om het virus te onderdrukken
omwille van het ontstaan van `escape' varianten en disfunctie van zowel CD4+ T-cellen als CD8+ T-cellen. De huidige `hoogactieve anti-retrovirale
therapie' (HAART) is evenmin in staat om het virus volledig te verwijderen. Daarom wordt er getracht een efficiënte immunotherapeutische strategie
te ontwikkelen om HIV te elimineren of ten minste levenslang onder controle te houden. In dit project willen we deze strategie in vitro op punt
stellen. De twee cruciale elementen zijn:
- Een zo breed mogelijke waaier van autologe virussequenties vanuit het latente reservoir als antigen aan te bieden, om `escape' te voorkomen.
Om het gehele latente reservoir tot expressie te brengen, zal een PCR gebaseerde technologie ontwikkeld worden om provirale Gag DNA
sequenties te amplificeren uit geïnfecteerde autologe T-cellen.
- De antigenpresentatie zo efficiënt mogelijk te laten verlopen via dendritische cellen (DC) gemodifieerd met costimulatorische moleculen, om HIVgeïnduceerde CD4 en CD8 T-cel disfunctie te corrigeren.
Organisaties:
• Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)
Onderzoekers:
• Guido Vanham
• Ellen Van Gulck
Menselijke dendritische cellen opgeladen met gag mRNA van HIV quasispecies voor de ontwikkeling van een cellulair
anti-HIV vaccin.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Ook al induceert elke primaire infectie HIV-specifieke CD8+ T-cellen, deze blijken meestal niet in staat om het virus te onderdrukken
omwille van het ontstaan van `escape' varianten en disfunctie van zowel CD4+ T-cellen als CD8+ T-cellen. De huidige `hoogactieve anti-retrovirale
therapie' (HAART) is evenmin in staat om het virus volledig te verwijderen. Daarom wordt er getracht een efficiënte immunotherapeutische strategie
te ontwikkelen om HIV te elimineren of ten minste levenslang onder controle te houden. In dit project willen we deze strategie in vitro op punt
stellen. De twee cruciale elementen zijn:
- Een zo breed mogelijke waaier van autologe virussequenties vanuit het latente reservoir als antigen aan te bieden, om `escape' te voorkomen.
Om het gehele latente reservoir tot expressie te brengen, zal een PCR gebaseerde technologie ontwikkeld worden om provirale Gag DNA
sequenties te amplificeren uit geïnfecteerde autologe T-cellen.
- De antigenpresentatie zo efficiënt mogelijk te laten verlopen via dendritische cellen (DC) gemodifieerd met costimulatorische moleculen, om HIVgeïnduceerde CD4 en CD8 T-cel disfunctie te corrigeren.
Organisaties:
• Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)
Onderzoekers:
• Guido Vanham
• Ellen Van Gulck
Meting van de HBsAg-specifieke cellulaire T-cel en B-celimmuniteit op lange termijn bij volwassenen, na vaccinatie tegen
hepatitis B.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Hepatitis B is een infectieziekte die wereldwijd voorkomt en die een substantiële morbiditeit en mortaliteit veroorzaakt. Recent onderzoek
schat dat wereldwijd 1/3 van de mensen ooit zijn blootgesteld aan het hepatitis B virus (HBV), dat er 367 miljoen dragers zijn van HBV en dat
hepatitis B elk jaar 600.000 overlijdens veroorzaakt. Nochtans kan hepatitis B door vaccinatie worden voorkomen. De
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) roept dan ook sinds 1997 op om hepatitis B vaccinatie overal op te nemen in de
basisvaccinatieprogramma's.
Op basis van de beschikbare gegevens over het voortbestaan van vaccin-geïnduceerde antistoffen en over de onderliggende cellulaire immuniteit
opgewekt door vaccinatie, en op basis van de afwezigheid van rapporten van klinische hepatitis B gevallen bij gevaccineerden, kwam een groep
experten in 2000 tot de consensus dat herhalingsvaccinaties tegen hepatitis B niet noodzakelijk zijn. Zij gaan ervan uit, tot bewijs van het
tegendeel, dat de vaccins levenslange bescherming bieden, op voorwaarde dat een adequaat immuunantwoord na volledige vaccinatie werd
aangetoond bij een gezonde persoon.
Toch is de exacte duur van bescherming na vaccinatie niet gekend, ondanks het feit dat hepatitis B vaccins al meer dan 20 jaar beschikbaar zijn.
Gezien de universele vaccinatie tegen hepatitis B momenteel in 168 landen wordt uitgevoerd (voornamelijk bij pasgeborenen en zuigelingen), is
kennis over de duur van bescherming op dit ogenblik erg belangrijk.
Dit onderzoeksproject wil bijdragen tot deze kennis, door de hoeveelheid anti-HBs antistoffen te bepalen bij gevaccineerde volwassenen, minstens
5 jaar na de laatste dosis hepatitis B vaccin, aan de hand van een tijdsreeks (tot 15 jaar) van bloedstalen van volwassenen die volledig
gevaccineerd zijn tegen hepatitis B.
Daarnaast willen we in dit project bij deze gevaccineerde volwassenen ook (1) het hepatitis B specifieke immuungeheugen bepalen, zowel op het
niveau van anti-HBs producerende B-lymfocyten als op het niveau van hepatitis B specifieke T-helper type 1 en type 2 geheugen T-lymfocyten en
(2) de seroconversie voor anti-HBc en HBsAg bepalen tijdens de follow-up periode. Aan de hand van deze gegevens zullen we nagaan welke
variabelen de HBsAg-specifieke cellulaire immuniteit kunnen verklaren, en de correlatie tussen humorale en cellulaire immuniteit bestuderen.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Koen Van Herck
Microenvironment for functional Beta Cell Mass in transplant model.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Het langetermijndoel van dit project is het ontwikkelen van een beperkt omplant site met (extra) cellulaire samenstelling waarmee een
duurzame en metabolisch gecontroleerde insulineproductie op gang wordt gezet en waarbij beschadiging van inflammatoire en immuun reactiviteit
vermeden wordt.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• DANIEL PIPELEERS
Mitochondriale productie van zuurstofradicalen gedurende oxidatieve stress
Universiteit Gent
Abstract: Productie van mitochondriale zuurstofradicalen en voorkomen van mitoptosis in drie types van celdood (apoptosis, necrosis,
autofagocytische celdood) en de interactie met het aangeboren immuun systeem. Mitochondriale productie van zuurstofradicalen gedurende
oxidatieve stress.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Peter Vandenabeele
• Katharina D'Herde
Modelgebaseerde kennisontdekking voor de detectie en analyse van zwarte punten in het verkeer.
Universiteit Hasselt
Abstract: By het analyseren van gegevens m.b.t. verkeersongevallen is men het over eens dat een ongeval het resultaat is van een complex
samenspel van facturen (toestand weg/omgeving, voertuig en betrokkenen). Elk van deze gegevens maken deel uit van het zogenaamde
'ongevallenformulier' dat door de bevoegde politiediensten wordt opgesteld bij een ongeval met doden of gekwetsten. Deze gegevens worden door
het NIS op nationaal niveau verzameld en verwerkt in de 'ongevallendatabase'. Deze elektronische database is erg omvangrijk aangezien hierin
alle ongevallenformulieren zitten die zich sinds 1991 in België hebben voorgedaan. Bovendien wordt elk ongeval beschreven aan de hand van 45
attributen, waaronder de beschrijving van het ongeval, verkeersomstandigheden, omgevingsfactoren, wegcondities, menselijke factoren en
geografische factoren. Deze database vormt dan ook een uitstekend uitgangspunt voor de kwantitatieve analyse van verkeersongevallen. Gezien
de omvang van de database zijn de technieken die ontwikkeld werden in het doctoraat bovendien erg geschikt. Meerbepaald wordt er beoogd 2
analyses te doen en wordt er telkens de link aangegeven met het reeds gevoerde onderzoek.
Organisaties:
• Beleidsinformatica
• Data-analyse en Modellering
• Instituut voor Mobiliteit
Onderzoekers:
• Koenraad VANHOOF
• Gerhard WETS
Modulatie van het aangeboren en verworven immuunsysteem door MultiStem®
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Kinderimmunologie
Onderzoekers:
• Stefaan Van Gool
• Jeroen Plessers
Modulatie van het darm-geassocieerd immuunsysteem door gerichte activatie van dendritische cellen via orale toediening
Universiteit Gent
Abstract: Inflammatoire aandoeningen ter hoogte van dikke en dunne darm zijn een zeer belangrijke oorzaak van ziekte bij mens en dier. In dit
onderzoeksproject worden toedieningswijzen en toedieningswegen geanalyseerd om de darmbarrière te passeren en zo de dendritische cellen thv
het darm-geassocieerd lymfoïd weefsel te bereiken voor doelgerichte activatie en modulatie van het immuunantwoord in dunne en dikke darm bij
mens, varken en muis. Toedieningswijzen zijn 1) recombinante fusieproteïnen van een lectine, een fimbriële subeenheid en een cytokine of
chemokine en 2) recombinante Lactococcus lactis die invasine (of een lectine), een fimbriële subeenheid en een cytokine of chemokine tot
expressie brengen. Het fusieproteïne zal in een geschikt microparticulair systeem thv de enterocten worden gebracht.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Eric Cox
Modulatie van immuunresponsen gericht tegen allogene celtransplanten in muishersenen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Transplantatie van embryonale stamcel-afgeleide neurale progenitor cellen (ES-NPC) zal een belangrijke optie worden voo
behandeling van neurologische traumata. Echter, door technische beperkingen zullen hoogstwaarschijnlijk NPC afgeleid van allogene ES cellen
gebruikt worden voor transplantatie. Dit project onderzoekt verschillende immunologische strategieën om afstoting van muis ES-NPC te
voorkomen na transplantatie in hersenen van MHC-incompatibele muizen .
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Peter Ponsaerts
• Shyama Ghosh
Modulatie van signaaloverdracht bij de aangeboren immuunrespons
Universiteit Gent
Abstract: Belangrijke sensoren bij de aangeboren immuunrespons zijn ondermeer de Toll-like receptoren (TLR's). De effector signaalbanen
die vanaf de TLR's leiden tot cellulaire responsen zijn echter nog slechts fragmentair in kaart gebracht. Dit geldt eveneens voor de
mechanismen die instaan voor signaalmodulatie en -attenuatie. In dit project beogen we de zoektocht naar nieuwe componenten in deze
signaalbanen, en de gedetailleerde functionele karakterisatie van zowel nieuwe als van gekende signaalmoleculen.
Organisaties:
• Vakgroep biochemie
Onderzoekers:
• Jan Tavernier
• Rudi Beyaert
Modulatie van signaaltransductie na stimulatie van prolactine- en groeihormoonreceptoren door CIS-moleculen
(cystokine-induced inhibitors of signalling)
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Receptoren voor GH en PRL (resp. GH-R en PRL-R) behoren tot de cytokine-hemomoietine-receptorenfamilie. Signaaltransductie
gebeurt via Jak-Tyk receptor-geassocieerde tyrosinekinases en Stat (signal transducers en activators of translation) transcriptiefactoren. Verder
werd recent aangetoond dat cytokines ook nog de uitdrukking van PIAS- en CIS-moleculen induceren (PIAS = protein inhibitor of activated stat; CIS
= cytokine-inducible signal inhibitor). Deze factoren binden aan de receptor, Jak of Stat en zorgen voor inhibitie van signaaltransductie. Het is onze
bedoeling effecten van GH en PRL in het cytokine-signaaltransductie netwerk te onderzoeken. Zowel GH als PRL en erythropoietine (EPO)
gebruiken vooral Jak 2 en Stat5 als secundaire boodschappers. Er bestaan evenwel geen gegevens over inductie van PIAS of CIS factoren door
GH of PRL in leukocyten. De eerste vraag is : welke CIS factorener door GH en PRL geïnduceerd worden? De volgende vraag is dan welke de
effecten zijn van de geïnduceerde CIS-moleculen. Kunnen bvb. CIS factoren, geïnduceerd door GH, de signaaltransductie van receptoren voor
EPO inhiberen (receptor cross-talk)? Daarom worden cellen geïncubeerd met GH (of PBS) en daarna met bvb. EPO (en andersom).
Signaaltransductie wordt onderzocht (op niveau van Jak en Stat) met de bedoeling de interacties (antagonisme, synergie) tussen hormonen en
cytokines na te gaan.
Organisaties:
• Farmacologie
Onderzoekers:
• BRIGITTE VELKENIERS-HOEBANCKX
• ELISABETH PETERS
Moleculaire Biologie van Inflammatie/transgene technologie in de muis
Universiteit Gent
Abstract: In mijn BOF/ZAP functie zal ik onderzoek verrichten naar de moleculaire biologie van acute, systemische inflammatie, zoals ingeleid door
endotoxines (lipopolysacchariden, LPS) of cytokines zoals TNF. Aandacht wordt vooral besteed aan de rol van proteasen en bepaalde
transcriptiefactoren, en dit door onderzoek te verrichten in genetisch gemanipuleerde muizen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Moleculaire karakterisatie van transformerende gebeurtenissen in het 5T muis.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Multiple myeloma gerelateerde cellen die verschillende isotypen uitdrukken, kunnen gevonden worden in het beenmerg en perifere bloed,
gebruik makend van een patiënt-specifieke RT-PCR methode, gebaseerd op de CDR regionen in de immuunglobuline genen van de myeloma
cellen. Als de myeloma cel IgG uitdrukt dan kunnen er ook IgA sequenties en soms zelfs IgM sequenties gevonden worden met hetzelfde variabele
gebied en dezelfde somatische mutaties als het IgG immuunglobuline. De aard van deze myeloma gerelateerde cellen is onbekend. Behoren ze tot
de maligne clone, zijn ze pre-maligne, of vertegenwoordigen zij normale switch varianten ? Om deze vragen te kunnen beantwoorden, is het
noodzakelijk om deze cellen te isoleren en te expanderen. Daarom werd een in vitro kultuur systeem opgezet, gebaseerd op het "CD40 systeem"
dat in staat is om lange-termijn B cel groei te induceren en waarin plasmacel differentiatie geïnduceerd kan worden door een combinatie van
verschillende cytokinen.
Organisaties:
• Immunologie en Microbiologie
Onderzoekers:
• BENJAMIN VAN CAMP
• MARLEEN BAKKUS
Moleculaire mechanismen betrokken bij de regulatie van het paracaspase MALT1 in T cel receptor signaaltransductie
Universiteit Gent
Abstract: MALT1 is een intracellulair eiwit dat een cruciale rol speelt als signaalmolecule in de antigen geïnduceerde activering van 'nucleaire
factor-kB' (NF-kB) afhankelijke genexpressie en T en B lymfocyten, dewelke een sleutelrol spelen in ons immuunsysteem. Ongecontroleerde
MALT1 activering kan resulteren in autoimmuunziekten en sommige lymfonen. Dit project heeft als doelstelling de intracellulaire
regulatiemechanismen van MALT1 te ontrafelen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
Moleculaire mechanismen die de activiteit en specificiteit van CYLD in T cellen reguleren
Universiteit Gent
Abstract: CYLD speelt een sleutelrol in immuniteit en inflammatie via negatieve regulatie van NF-kB en JNK signaaltransductiewegen welke
resulteren in de activering van onstekingsbevorderende genexpressie. In dit project zullen we de rol bestuderen van CYLD posttranslationele
modificaties in TCR gestimuleerde cellen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
Moleculaire mechanismen die leiden tot stroma-independente groei van myeloom cellen
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Multiple Myeloma (MM) is een B-cel kanker, gekenmerkt door een clonale expansie van maligne plasmacellen in het beenmerg (BM), die
een monoclonaal immuunglobuline (Ig) produceren. Recent werd in ons laboratorium een humane MM cellijn (MM 5.1.) verkregen vanuit een BM
cultuur van een MM patient, uit dewelke zich later een stroma-independente variant ontwikkeld heeft (MM 5.2.). Dit uniek modelsysteem zal
gebruikt worden voor het ontrafelen van de genetische mechanismen die tot stroma-independente groei en extramedullaire profileratie van de
myeloomcellen leiden. Hierbij zullen een aantal genetische defecten vastgesteld in myeloomcellen ( vb. mutaties in oncogenen, alteraties van
tumorsuppressorgenen) onderzocht worden. Om een meer algemeen beeld te verkrijgen van de moleculaire mechanismen die leiden tot autonome
groei van de myeloomcellen, zullen de stroma-dependente en de stroma-independente cellijn vergeleken worden op hun genexpressie. Hiervoor
zal gebruik gemaakt worden van de "Differential RNA Display" techniek mRNAs die uniek (of opgereguleerd) zijn in een van beide cellijnen zullen
verder gekarakteriseerd worden (o.a. sekwentie analyse, Northern blot analyse).
Organisaties:
• Hematologie
• Immunologie en Microbiologie
Onderzoekers:
• Ivan VAN RIET
• BENJAMIN VAN CAMP
Moleculaire mechanismen van inflammatoire shock
Universiteit Gent
Abstract: De moleculaire mechanismen van diverse vormen van inflammatoire shock (sepsis, anaphylaxis, SIRS) worden ontrafeld via gebruik van
modellen in transgene muizen. Zowel NO-afhankelijke als NO-onafhankelijke wegen worden verkend.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Peter Brouckaert
Moleculaire mechanismen van interleukine-1 receptor (IL-1R) en Toll-like receptor (TLR) geïnduceerde signaaltransductie
in inflammatie en immuniteit
Universiteit Gent
Abstract: TLRs en IL-1R geïnduceerde intracellulaire signaaltransductie is cruciaal voor de aangeboren immuunrespons tegen infectie. Een
ongecontroleerde activatie ervan kan echter aanleiding geven tot verschillende inflammatoire ziekten en sepsis. In dit project wensen we de
controlemechanismen te ontrafelen die instaan voor de activatie van NF-kB gemedieerde genexpressie en caspase-1 activering, en dit zowel in
celcultuur als in muizen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
Moleculair en cellulair basis voor beta cel therapie in diabetes
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Onderzoek naar diabetes - de moleculaire en cellulaire basis voor beta cel
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• FRANS GORUS
Moleculaire signaaltransductie in inflammatie en immuniteit
Universiteit Gent
Abstract: Cyotkine en TLR geïnduceerde signaaltransductie is cruciaal voor de aangeboren immuunrespons. Een ongecontroleerde activatie ervan
kan echter aanleiding geven tot verschillende inflammatoire ziekten en kanker. In dit project wensen we de controlemechanismen te ontrafelen die
instaan voor de activatie van NF-kB gemedieerde genexpressie en caspase-1 activering, en dit zowel in celcultuur als in muizen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
Morfogenese van poliovirus : fundamenteel en toegepast onderzoek.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Het doel van dit project is enerzijds op fundamenteel vlak, het verder uitbouwen van de studie naar de morfogenese van poliovirus waarbij
zal getracht worden het volledige poliovirus assemblage-proces te ontrafelen. Nieuw ontwikkelde scheidingstechnieken en nieuwe fundamentele
inzichten in het morfogenese proces kunnen hiertoe bijdragen. Anderzijds zullen we gebruik maken van know-how opgedaan tijdens onze eerste
jaren morfogenese studie om een nieuw polio-vaccin te ontwikkelen. Dat er een nood is om een dergelijk vaccin te ontwikkelen mag blijken uit de
bezorgdheid van de Wereldgezondheidsorganizatie voor dit project.
Organisaties:
• Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• BARTHOLOMEUS ROMBAUT
MRI studie van pathogene en regulatoire T-cellen in het ziekteproces van EAE
Universiteit Hasselt
Abstract: Het project betreft een IWT-specialisatiebeurs voor de heer Baeten bij prof. dr. Stinissen van de Universiteit Hasselt. De projectduur is van
01.01.2005 tot 31.12.2008. Het project betreft een MRI studie van pathogene en regulatoire T-cellen in het ziekteproces van EAE.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
Mucosale wondgenezing en regeneratie in chronische bovenste luchtwegziekten
Universiteit Gent
Abstract: Moeilijke wondgenezing en littekenvorming is een frequent probleem na functionele endoscopische sinusheelkunde voor chronische
sinusitis en neuspoliepen. In dit project zullen we negatieve factoren die de epitheel regeneratie van nasale mucosa beïnvloeden, identificeren en
hierop gebaseerd nieuwe behandelingen ontwikkelen. Dit aan de hand van een in vitro model, tisue engineering van epitheel en kraakbeen en een
klinisch farmacologische studie.
Organisaties:
• Vakgroep Neus-, Keel-, Oorheelkunde en Logopedische-audiologische Wetenschappen
Onderzoekers:
• Paul Van Cauwenberge
• Claus Bachert
Multiple Sclerose, een multidisciplinaire benadering
Universiteit Hasselt
Abstract: Multiple sclerose (MS) is een demyeliniserende aandoening van het centrale zenuwstelsel met een inflammatoire en neurodegeneratieve
component. Het is de meest voorkomende neurologische aandoening bij jonge mensen in West-Europa die zowat 1 op 1000 personen treft. De
ziekte is ongeneeslijk en heeft een grote medische en socio-economische impact.
Hierbij moeten teams met een wetenschappelijke expertise in diverse deelaspecten op een multi- en interdisciplinaire wijze samenwerken om
inzicht te krijgen in het ziektemechanisme en betere behandelingen te kunnen ontwikkelen. Hoewel er in onze buurlanden een sterk uitgebouwd
netwerk van MS-onderzoeksgroepen bestaat, is dit in
Vlaanderen niet het geval. Nochtans zijn er ook in Vlaanderen meerdere uitmuntende onderzoeksgroepen die elk op verschillende aspecten van
MS werken. Helaas is er op dit moment weinig samenwerking en interactie tussen deze groepen, ondanks enkele
meestal bilaterale samenwerkingsverbanden. De oprichting van een interdisciplinaire onderzoeksgemeenschap rond onderzoek naar MS zou
daarom een enorme vooruitgang betekenen voor het MS-onderzoek in Vlaanderen en op internationaal niveau.
Een nauwere samenwerking tussen onderzoeksgroepen actief op verschillende niveaus zal er voor zorgen dat er meer mogelijkheden voor therapie
ontwikkeling worden aangegrepen en dat de weg naar een nieuwe therapie sneller wordt doorlopen. De krachtlijnen van de
samenwerking binnen deze aangevraagde Wetenschappelijke Onderzoeksgemeenschap zijn:
-Het samenbrengen van kennis over verschillende aspecten van MS, hetgeen zal leiden tot nieuwe inzichten.
-Het samenbrengen van materiaal, technieken en methoden. Een doel van de voorgestelde onderzoeksgemeenschap is het makkelijker
beschikbaar maken van technieken en methoden tussen de groepen onderling.
-Het vertalen van fundamenteel onderzoek naar een therapeutische toepassing.
-Internationale profilering. Binnen deze onderzoeksgemeenschap zal er intensief samengewerkt worden met partners in Wallonië en Nederland. De
oprichting van een MS-platvorm in Vlaanderen zal tevens leiden tot samenwerking met MS-onderzoeksgroepen
en MS-consortia in andere landen.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Morfologie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
• Niels HELLINGS
• Jerome HENDRIKS
• Bart VAN WIJMEERSCH
• Sven HENDRIX
• Veerle SOMERS
Multiple sclerose: van genetisch enimmunologisch profiel naar gepersonaliseerde geneeskunde
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium voor Neuro-immunologie
Onderzoekers:
• Bénédicte Dubois
• An Goris
• N. N.
Multiple sclerose: van genotype naar fenotype.
KU Leuven
Abstract: Multiple sclerose (MS) is een neurologische aandoening met optreden vaninflammatie, demyelinatie en axonaal verlies. De ziekte treft
voornamelijk jongvolwassenen en kan leiden tot belangrijke fysieke en cognitieve beperkingen. Er zijn ongeveer 10,000 personen met MS in belgië
en 2,5 miljoen wereldwijd. De oorzaak van de ziekte is ongekend maar de laatste jaren werd er een belangrijke vooruitgang geboekt. Genetische
studies, waarin onze onderzoeksgroep nauw betrokken was, hebben geleid tot de identificatie van >50 vatbaarheidsgenen voor MS, die de rol van
het afweersysteem in MS bevestigen. Deze dat suggereren de rol van verschillendenetwerken, elk gevoelig aan verschillende therapeutische
strategieën. Verschillen tussen patiënten, niet alleen klinisch, maar ook paraklinisch, pathologisch, immunologisch en biologisch worden meer en
meer in kaartgebracht. Bieuwe behandelingen, elk met een specifiek veiligheids-efficiëntie profiel, komen op de markt. Artsen worden dus
geconfronteerd met d
Organisaties:
• Onderzoeksgr_Exp_Neurologie
Onderzoekers:
• Bénédicte Dubois
• An Goris
Naar een universeel op mRNA-gebaseerd therapeutisch vaccin tegen HIV.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.
Organisaties:
• Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)
Onderzoekers:
• Guido Vanham
Naar een verbetering van de expertise en een optimalisering van de zorg voor oudere kankerpatiënten.
Universiteit Hasselt
Abstract: Het aantal oudere mensen met kanker neemt snel toe. De algemene toestand van de oudere kankerpatiënt interfereert met de diagnose
en behandeling en kan leiden tot een slechtere prognose, vroegere mortaliteit en toegenomen risico's en nevenwerkingen van de behandeling.
Anderzijds kunnen de kankerdiagnose en - behandeling de mogelijkheden verminderen om kwalitatief goed te leven en ingebed te blijven in hun
sociaal netwerk. Er is een groot tekort aan kennis over de zorg voor oudere kankerpatiënten. De Grensregio Vlaanderen-Nederland herbergt zorgen onderzoekscentra met unieke kennis en expertise op het gebied van geriatrische oncologie. Bundeling van de kennis en kunde van deze
instellingen moet leiden tot nieuwe inzichten en strategieën om de oudere kankerpatiënt en diens naasten optimaal te begeleiden.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
Nanobodies of VHHs als therapeutisch geneesmiddel in de eindstrijd tegen poliomyelitis.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Sinds mensenheugenis wordt de mensheid reeds getroffen door poliomyelitis, een ziekte veroorzaakt door het poliovirus. Tijdens de
laatste twintig jaar heeft het Global Polio Eradiction Initiative (GPEI) veel succes gekend, resulterend in een substantiële vermindering van het
aantal gevallen van poliomyelitis en dit dankzij het gebruik van het Oraal Poliovaccin tijdens intensieve vaccinatie-campagnes. Op zijn weg is het
GPEI echter onvermijdbare obstakels tegengekomen die het onmogelijk maken om de transmissie van wild poliovirus een halt toe te ropen en om
van deze wereld een poliovrije wereld te maken en deze ook te behouden in de toekomst. Nieuwe strategieën en wapens moeten ontwikkeld
worden om deze doelstelling te behalen waarbij in eerste instantie aan nieuwe efficiënte antivirale geneesmiddelen tegen polio wordt gedacht. In dit
project zal de bruikbaarheid en toepassing van een nieuwe generatie van recombinante antilichaam fragmenten, nl. Nanobodies of VHHs, als een
nieuwe klasse van antivirale moleculen tegen poliovirus worden onderzocht. Uit een pool van geïsoleerde VHHs met bindingscapaciteit voor het
poliovirus zullen de meest potente en toepasbare VHHs geselecteerd en geoptimaliseerd worden. De bekomen VHH(s) kunnen dan als model
dienen voor de strijd tegen andere belangrijke humane picornavirussen zoals het hapatitis A virus (geelzucht) of rhinovirussen (verkoudheden).
Organisaties:
• Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• BARTHOLOMEUS ROMBAUT
Nanobody-gestuurde manipulatie van de tumor suppressor p53
Universiteit Gent
Abstract: P53 is een tumor suppressor die een rol speelt in de celcyclus,apoptose en senescentie, en is frequent geïnactiveerd in tumoren van
humane oorsprong. Nanobodies tegen de tumor suppressor p53 worden ontwikkeld en gekarakteriseerd, in vitro en in vivo. Deze nanobodies
worden vervolgens aangewend om de activiteit van p53 in cellen te manipuleren in termen van intracellulaire localisatie en activiteit.
Organisaties:
• Vakgroep biochemie
Onderzoekers:
• Jan Gettemans
NanoSensEu
Universiteit Hasselt
Abstract: In dit NanoSensEu project zal een universeel meetoppervlak voor biosensoren ontwikkeld worden. Biosensoren zijn zeer gevoelige
analysesystemen die de aanwezigheid van biomerkers in staalmateriaal kunnen detecteren. Biomerkers zijn moleculen of eigenschappen die
objectief gemeten kunnen worden in diverse stalen en die op die manier meer duidelijkheid kunnen verschaffen over de toestand van dat staal.
Bijvoorbeeld biomerkers die kenmerkend zijn voor aandoeningen in een vroeg stadium, zodat de kans op genezing nog het grootst is wanneer deze
biomerkers in het staal gevonden worden. Of biomerkers in de vorm van voedselallergenen, die een allergische reactie kunnen opwekken wanneer
dit voedsel wordt geconsumeerd. Tot nu toe werden biosensoren ontwikkeld in functie van een specifieke biomerker, typisch voor het
onderzoeksgebied van interesse. In dit project daarentegen wordt een universeel meetoppervlak ontwikkeld waar, in functie van het gewenste
onderzoeksgebied van interesse, biomerkers naar keuze gedetecteerd kunnen worden. Vanuit het bedrijfsleven, meer bepaald vanuit de bedrijven
die biomerkers opsporen en ontwikkelen, is er een sterke interesse om dit meetoppervlak verder te ontwikkelen naar de detectie van hun
biomerkers van interesse.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Luc MICHIELS
Negatieve regulatie van de aangeboren immuunrespons in de perifere zenuw.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Acute neurodegeneratie leidt tot een sterke inductie van de aangeboren immuunrespons in de perifere zenuw. Er zijn sterke aanwijzingen
dat deze immuunrespons bijdraagt tot zenuwherstel en regeneratie. Daarnaast zijn er echter ook indicaties dat een té sterke inflammatoire reactie
zou kunnen leiden tot weefselschade en een versnelling van het neurodegeneratieve proces. Daarom vermoedden we dat de geïnduceerde
immuunrespons in de perifere zenuw na axotomie (zenuwbeschadiging) een sterk gecontroleerde respons is.
Via RT-qPCR konden we aantonen dat sommige inflammatoire genen weliswaar tot 120.000-voudige niveau's worden opgereguleerd, maar dat dit
slechts een zeer transiënt fenomeen is. 72 u na axotomie worden opnieuw de oorspronkelijke basisniveau's bereikt. Om na te gaan welke
negatieve regulatoren hierbij een rol zouden kunnen spelen, hebben
we de expressie van verschillende van deze regulatorische eiwitten na neurodegeneratie gemeten. Hieruit bleek dat vooral SIGIRR, SOCS1 en A20
sterk geïnduceerd worden. Via samenwerkingen met de Universiteit van Milaan (Italië) en Gent kunnen we aan muis knockout modellen voor Sigirr
en A20 geraken. In deze muismodellen wensen we de rol van deze modulatoren bij de fijnregeling van de immuunrespons na neurodegeneratie te
onderzoeken. Tevens wensen we na te gaan wat het lange-termijn-effect is van het uitschakelen van deze modulatoren op zenuwherstel van de
perifere zenuw na axotomie.
Organisaties:
• VIB DMG - Perifere Neuropathieën
Onderzoekers:
• Sophie Janssens
Neurale stamcellen: moleculaire en fysiologische controle van in vivo differentiatie, migratie en immunogeniciteit.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Gedurende de voorbije 3 jaar (1ste FWO post-doctoraal mandaat) richtte ons onderzoek zich in eerste instantie op de ontwikkeling van
multimodale beeldvormingstechnieken, waaronder in vivo 'magnetische resonantie' en 'bioluminescentie' beeldvorming en post-mortem
histologische analyse, ter detectie en karakterisering van stamcelimplantaten in het CZS bij muizen. Combinatie van deze 3 technieken laat ons nu
toe om in vivo overleving en differentiatie van geïmplanteerde mesenchymale en neurale stamcellen real-time op te volgen en histologisch te
valideren.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Peter Ponsaerts
• Zwi Berneman
Neuro-immune modulatie in de gastro-intestinale tractus bij septische ileus: een translationele studie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.
Organisaties:
• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers:
• Philippe Jorens
• Benedicte De Winter
NEURONET bestrijdt zenuwziekten.
Universiteit Hasselt
Abstract: NEURONET legt zich toe op het biomedisch onderzoek naar zenuwziekten zoals Alzheimer dementie, frontaalkwabdementie, de ziekte
van Parkinson en de ziekte van Charcot-Marie-Tooth. De aftakeling van de zenuwcellen bij al deze ziektes is een complex gebeuren waarbij zowel
erfelijke als omgevingsfactoren een rol spelen. Het Methusalem-project NEURONET verzamelt daarom biologisch materiaal van patiënten en
familieleden om de mechanismen te doorgronden die aan de basis liggen van neurodegeneratie. Daarnaast wil NEURONET ook bijdragen tot de
ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Dank zij Methusalem is de financiering van dit onderzoek tijdens de volgende 7 jaar gewaarborgd, zodat het
op volle kracht voortgezet kan worden.
Alzheimer dementie, frontaalkwabdementie en de ziekte van Parkinson zijn neurodegeneratieve ziekten van het centrale zenuwstelsel. Daarnaast
zijn er ook perifere zenuwaandoeningen die gevoel- of motorische storingen veroorzaken, zoals de ziekte van Charcot-Marie-Tooth. Bij al deze
ziektes treedt neurodegeneratie op: primitieve zenuwfuncties gaan verloren en zenuwcellen sterven af zodat het functioneren van bijvoorbeeld
hersenen of ledematen wordt verstoord. Bij een kleine groep patiënten kan neurodegeneratie verklaard worden door een genetische mutatie, maar
bij de meeste patiënten is er sprake van een complexe mix van genetische en omgevingsfactoren. Vandaag is er nog geen therapie of medicatie
beschikbaar die deze ziektes kan stoppen of voorkomen, of die neurodegeneratie kan omkeren. Het gevolg is dat neurodegeneratieve ziekten, die
heel frequent voorkomen, een enorme sociaal-economische impact hebben op onze samenleving.
NEURONET bindt de strijd aan met deze ziekten op verschillende fronten. NEURONET wil om te beginnen groepen verzamelen van patiënten van
wie kwalitatieve klinische informatie bestaat die hun ziektebeeld goed beschrijft. Bij erfelijke vormen van de ziekte worden ook familieleden in het
onderzoek betrokken. Van al deze mensen wordt biologisch materiaal verzameld voor gebruik in genetisch en biomedisch onderzoek. NEURONET
streeft daarnaast ook naar een groter inzicht in de biologische mechanismen (op het niveau van de molecule en de cel) die aan de grondslag liggen
van de neurodegeneratie. Een derde doelstelling is bijdragen tot de ontwikkeling van nieuwe therapeutische behandelingen, bijvoorbeeld door de
identificatie van kandidaat-medicijnen. Tot slot wil NEURONET de kennis uit het basisonderzoek ook helpen vertalen naar klinische toepassingen,
bijvoorbeeld met klinische studies van nieuwe medicijnen.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
Newcastle disease virotherapie - een nieuwe vorm van immunotherapie voorde behandelig van hooggradig glioma
KU Leuven
Abstract: Dit onderzoeksproject richt zich op oncolytischevirotherapie. Dit is een nieuwe onderzoekslijn waarin we gebruik maken vanoncolytische
virussen in de strijd tegen kwaadaardige hersentumoren.Oncolytische virussen zijn specifieke virussen die enkel de tumorcellenherkennen en
doden, terwijl zij geen schade aanrichten in gezonde cellen enweefsels. Sommigen van deze virussen bezitten een natuurlijke capaciteit
omtumorcellen te herkennen. Anderen zijn menselijke ziekteverwekkers die zodaniggenetisch gewijzigd worden zodat zij nog enkel op tumorcellen
kunnen inwerken. In dit project gebruiken wij eennatuurlijk oncolytisch virus, het Newcastle disease virus. We hebben aangetoonddat dit virus
verschillende soorten hooggradig glioma cellen kan doden en datbehandeling, door rechtstreekse injectie van het virus in de tumor, deoverleving
van muizen met glioma verlengt. Een percentagevan de behandeldedieren is zelfs volledig genezen van de glioma. Wehebben verder ook
aangetoonddat behandeling met Ne
Organisaties:
• Laboratorium Kinderimmunologie
Onderzoekers:
• Stefaan Van Gool
• Carolien Koks
Nieuwe aanpak voor diagnose en behandeling van leukemie en andere kwaadaardige ziektes.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Aangezien SOCS faktoren een mogelijke invloed zouden kunnen hebben op celdeling, wordt aandacht besteed aan de mogelijke
therapeutische waarde van bepaalde SOCS faktoren.De expressie van CIS/JAB en PIAS-factoren wordt geanalyseerd(Western blotting, DNA
micro-arrays, RT-PCR) in witte bloedcellen (granulocyten, mononucleaire cellen) van gezonde donoren en patiënten met leukemie. Daarbij worden
SOCS-eiwitten derivaten (gekoppeld aan korte peptide-sekwenties) gesynthetiseerd.
Organisaties:
• Farmacologie
Onderzoekers:
• BRIGITTE VELKENIERS-HOEBANCKX
• ELISABETH PETERS
Nieuwe anti-inflammatoire mechanismen van glucocorticoiden op weg naar een hogere veiligheid en efficaciteit
Universiteit Gent
Abstract: Ondanks het groot succes van glucocorticoiden in de behandeling van inflammatoire aandoening vormen de nevenwerkingen en het
optreden van glucocorticoid resistentie een belangrijke problemen. Dit project heeft tot doel om de moleculaire mechanismen die aan de basis
liggen van het anti-inflammatoir effect van glucocorticoiden en de ontwikkeling van glucocorticoid resistentie te identificeren en karakteriseren.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
Nieuwe anti-inflammatoire mechanismen van glucocorticoiden op weg naar een hogere veiligheid en efficaciteit
Universiteit Gent
Abstract: Ondanks het groot succes van glucocorticoiden in de behandeling van inflammatoire aandoening vormen de nevenwerkingen en het
optreden van glucocorticoid resistentie een belangrijke problemen. Dit project heeft tot doel om de moleculaire mechanismen die aan de basis
liggen van het anti-inflammatoir effect van glucocorticoiden en de ontwikkeling van glucocorticoid resistentie te identificeren en karakteriseren.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Nieuwe diagnose en voorspellende afweerstoffen voor MS en chronisch auto-immune jicht.
Universiteit Hasselt
Abstract: Er wordt aangenomen dat MS en reumatoïde artritis (RA) auto-immuunziekten zijn die het resultaat zijn van een overdreven
immuunrespons tegen lichaamseigen componenten. MS is chronisch inflammatoire aandoening van het centrale zenuwstelsel (CZS) waarbij het
myeline in de hersenen wordt beschadigd. RA is een autoimmune aandoening gekenmerkt door chronische inflammatie van synoviaal weefsel. Bij
beide aandoeningen is reeds aangetoond dat het aangetast weefsel zowel geactiveerde T-cellen als B-cellen bevat. Verschillende kandidaat
ziektemarkers voor zowel MS als RA zijn tevens bestudeerd, maar hun exacte rol in het ziekteproces is nooit volledig opgehelderd. De identificatie
van ziektegerelateerde markers waarbij zowel pathogene T- als B-cel responsen optreden is echter noodzakelijk voor de ontwikkeling van een
efficiënte therapie voor deze aandoeningen.
In het eerste luik van dit project wordt een krachtige moleculaire techniek 'Serological antigen selection' (SAS) gebruikt om nieuwe moleculaire
markers voor MS en RA te identificeren. De aanvragers van dit project hebben reeds een aantal kandidaat MS markers geïdentificeerd uit
cerebrospinaal vocht in een voorgaande studie. In het eerste luik van dit project zal de SAS methode gebruikt worden voor de identificatie van
serum markers voor MS en RA. De ontwikkeling van een op de patiënt aangemeten therapie veronderstelt de ontwikkeling van een uitgebreide set
aan diagnostische merkers die het auto-immune profiel van de individuele patiënt in kaart kan brengen. De SAS procedure laat de selectie van zulk
een groot gamma aan merkers toe maar moet kunnen gekoppeld worden aan een high trougput screening platform. Dit platform wordt ontwikkeld
door biosensor onderzoeksgroep (BIOMED en IMO) die expertise opgebouwd hebben in het label vrij detecteren van antigen-antilichaam
complexen. Hierbij is het de bedoeling dat een biosensor wordt ontwikkeld voor een panel aan kandidaat MS CSF markers in een high throughput
formaat. In een derde luik van het project zal een verdere karakterisatie gebeuren van de reeds bestaande kandidaat MS CSF ziektemarkers en
van nieuwe kandidaat MS en RA serum markers die uit het eerste luik van dit project resulteren. De geselecteerde markers zullen worden
gekarakteriseerd op specificiteit en expressie, en op herkenning door T-cellen. Deze studie zal nieuwe doelwitmoleculen opleveren die zowel voor
basaal onderzoek MS en RA-pathogenese) als toegepast klinisch gebruik (tolerantie) interessant zullen zijn.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
• Luc MICHIELS
• Veerle SOMERS
Nieuwe doelwitten voor therapeutische interventie in chronische darm en gewrichtsontsteking in spondyloartritis
Universiteit Gent
Abstract: In dit project wordt de relatie tussen darm en gewrichtsontsteking bij spondyloartritis onderzocht door cellulaire en moleculaire
mechanismen van ontsteking te ontrafelen met focus op biomechanische stress en hypoxie. Hun rol in stromale cellen zal onderzocht worden
alsook in bloedvaten. Daarenboven zal de impact op de samenstelling op de instestinale microbiële flora en het mucosaal immuun systeem
bestudeerd worden.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Dirk Elewaut
Nieuwe doelwitten voor therapeutische interventie in chronische darm en gewrichtsontsteking in spondyloartritis
Universiteit Gent
Abstract: In dit project wordt de relatie tussen darm en gewrichtsontsteking bij spondyloartritis onderzocht door cellulaire en moleculaire
mechanismen van ontsteking te ontrafelen met focus op biomechanische stress en hypoxie. Hun rol in stromale cellen zal onderzocht worden
alsook in bloedvaten. Daarenboven zal de impact op de samenstelling op de instestinale microbiële flora en het mucosaal immuun systeem
bestudeerd worden.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Martine De Vos
Nieuwe doelwitten voor therapeutische interventie in chronische darm en gewrichtsontsteking in spondyloartritis
Universiteit Gent
Abstract: In dit project wordt de relatie tussen darm en gewrichtsontsteking bij spondyloartritis onderzocht door cellulaire en moleculaire
mechanismen van ontsteking te ontrafelen met focus op biomechanische stress en hypoxie. Hun rol in stromale cellen zal onderzocht worden
alsook in bloedvaten. Daarenboven zal de impact op de samenstelling op de instestinale microbiële flora en het mucosaal immuun systeem
bestudeerd worden.
Organisaties:
• Vakgroep Biochemische en microbiele technologie
Onderzoekers:
• Tom Van de Wiele
Nieuwe moleculaire interventie technologie voor luchtwegaandoeningen van infectueuze en allergische oorsprong
Universiteit Gent
Abstract: Dit collaboratief interfacultair project stelt zich tot doel nieuwe
therapeutische benaderingen te ontwikkelen voor infectueuze en allergische
luchtweginflammatie en de onderliggende moleculaire mechanismen te analyseren.
Hierbij wordt uitgegaan van diermodellen voor Mycobacterium tuberculosis en
Influenza luchtweginfectie en van diermodellen voor milde tot ernstige astma.
Gewijzigde vaccinogenen, immune interferentie en siRNA in situ afgifte vormen
de kernstrategieën van het project.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Johan Grooten
Nieuwe moleculaire interventie technologie voor luchtwegaandoeningen van infectueuze en allergische oorsprong
Universiteit Gent
Abstract: Dit collaboratief interfacultair project stelt zich tot doel nieuwe
therapeutische benaderingen te ontwikkelen voor infectueuze en allergische
luchtweginflammatie en de onderliggende moleculaire mechanismen te analyseren.
Hierbij wordt uitgegaan van diermodellen voor Mycobacterium tuberculosis en
Influenza luchtweginfectie en van diermodellen voor milde tot ernstige astma.
Gewijzigde vaccinogenen, immune interferentie en siRNA in situ afgifte vormen
de kernstrategieën van het project.
Organisaties:
• Vakgroep Geneesmiddelenleer
Onderzoekers:
• Stefaan De Smedt
Nieuwe moleculaire interventie technologie voor luchtwegaandoeningen van infectueuze en allergische oorsprong
Universiteit Gent
Abstract: Dit collaboratief interfacultair project stelt zich tot doel nieuwe
therapeutische benaderingen te ontwikkelen voor infectueuze en allergische
luchtweginflammatie en de onderliggende moleculaire mechanismen te analyseren.
Hierbij wordt uitgegaan van diermodellen voor Mycobacterium tuberculosis en
Influenza luchtweginfectie en van diermodellen voor milde tot ernstige astma.
Gewijzigde vaccinogenen, immune interferentie en siRNA in situ afgifte vormen
de kernstrategieën van het project.
Organisaties:
• Vakgroep Biochemie en Microbiologie
Onderzoekers:
• Nico Callewaert
Nieuwe moleculaire interventie technologie voor luchtwegaandoeningen van infectueuze en allergische oorsprong
Universiteit Gent
Abstract: Dit collaboratief interfacultair project stelt zich tot doel nieuwe
therapeutische benaderingen te ontwikkelen voor infectueuze en allergische
luchtweginflammatie en de onderliggende moleculaire mechanismen te analyseren.
Hierbij wordt uitgegaan van diermodellen voor Mycobacterium tuberculosis en
Influenza luchtweginfectie en van diermodellen voor milde tot ernstige astma.
Gewijzigde vaccinogenen, immune interferentie en siRNA in situ afgifte vormen
de kernstrategieën van het project.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Xavier Saelens
Nieuwe richtingen in de behandeling van kanker
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het is duidelijk dat de huidige opties gebruikt om kanker te behandelen niet in staat zijn om veel patiënten met deze ziekte te genezen. Er
is een nood naar de ontwikkeling van nieuwe behandelingsstrategieën, gebaseerd op concepten, die verschillen van of complementair zijn aan de
klassieke therapiemodaliteiten. In dit interuniversitair project, zal er experimenteel werk verricht worden om drie veelbelovende lijnen te
onderzoeken die kunnen leiden tot nieuwe opties in de behandeling van kanker: immunotherapie gebruikmakend van tumorpeptiden en/of
dendritische cellen, anti-angiogenetische behandeling en anti-lipogene therapie.
Organisaties:
• Hematologie en bloedtransfusie
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
Nieuw financieringsmodel onderzoek: ZAP startkrediet 2011
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Met het in voege treden van het nieuw financieringsmodel onderzoek ontvangen nieuwe ZAP-leden die voldoen aan de criteria voor de
BOF-parameter 'mobiliteit en diversiteit' een startkrediet van 50.000 euro. Deze ZAP-startkredietfinanciering wordt retroactief opgestart en
toegekend aan nieuw ZAP aangesteld in 2010 en later.
Organisaties:
• Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Ann MASSIE
NMR-spectroscopie voor screening en diagnose van ziekten.
Universiteit Hasselt
Abstract: In de afgelopen decennia zijn veel nieuwe medicijnen ontwikkeld die een succesvolle behandeling van verschillende vormen van kanker
mogelijk maken. Maar de mogelijkheid om de aanwezigheid van een tumor in een vroeg stadium te detecteren is meestal een belangrijke
voorwaarde, maar op dit moment erg moeilijk. Naast de mammografie screening voor borstkanker zijn er geen tools beschikbaar die een
routinematige screening van grote risicopopulaties mogelijk maken voor de ontwikkeling van een bepaald type kanker. Dit project beoogt de
ontwikkeling van een hoge doorvoer analyse die de aanwezigheid van borst- en longkanker kan detecteren. De laatste tijd werd duidelijk dat naast
genomics, transcriptomics en proteomics in het bijzonder metabolomics een hoog potentieel heeft om een belangrijke nieuwe benadering voor de
ziekte screening te worden. In onze recente studie in samenwerking met Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL), UZ Leuven en het Leuvens Universitair
Centrum voor Kankerpreventie, toonden we aan dat de analyse van de metabole samenstelling ons in staat stelt om borstkanker patiënten te
onderscheiden uit de controle personen. De metabolieten die ten grondslag liggen aan deze detectie werden onlangs beschermd door patenten.
Tijdens dit project zullen de verkregen resultaten verder worden gevalideerd en vertaald naar een commercieel waardevolle test. Voor de
succesvolle vertaling van de verkregen onderzoeksresultaten naar commercieel waardevolle proeven moet naast O & O ook rekening gehouden
worden met een aantal andere zaken. Allereerst vereist de wetgeving bij commercialisering de CE-etikettering van alle nieuwe diagnostische tests.
Hiervoor moet een technische validatie opgezet worden. Bovendien moet een business plan opgezet worden, waarin een marktanalyse opgenomen
is, moeten de doelstellingen en mijlpalen gedefinieerd worden en het operationele en financiële plan bepaald worden. Dit businessplan zal de
leidraad van de spin-off zijn en zal gebruikt worden om de benodigde financiering te verzamelen.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Organische en Bio-polymere Chemie
• Toegepaste en Analytische Chemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
• Instituut voor Materiaalonderzoek
Onderzoekers:
• Peter ADRIAENSENS
• Pieter STINISSEN
• Kurt BAETEN
Observationale studie 'Passage +'
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds
Novartis Pharma. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Novartis Pharma de onderzoeksresultaten naar " Observationale studie 'Passage +'"
onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Omzijlen van de biologische obstakels van anti-inflammatoire Glucocorticoiden Therapie
Universiteit Gent
Abstract: Glucocorticoiden zijn erg populair bij de behandeling van tal van inflammatoire ziektes. Niettemin zijn er enkele belangrijke nadelen, die
we in dit project wensen te onderzoeken: nevenwerkingen, therapieresistentie en gebrekkige kennis over het mechanisme waarbij die therapeutica
echt functioneren.
Organisaties:
• Vakgroep biochemie
Onderzoekers:
• Jan Tavernier
• Claude Libert
• Kris Gevaert
• Dominic De Groote
Omzijlen van de biologische obstakels van anti-inflammatoire Glucocorticoiden Therapie
Universiteit Gent
Abstract: Glucocorticoiden zijn erg populair bij de behandeling van tal van inflammatoire ziektes. Niettemin zijn er enkele belangrijke nadelen, die
we in dit project wensen te onderzoeken: nevenwerkingen, therapieresistentie en gebrekkige kennis over het mechanisme waarbij die therapeutica
echt functioneren.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
• Vakgroep Fysiologie
• Vakgroep Geneesmiddelenleer
• Vakgroep biochemie
Onderzoekers:
• Jan Tavernier
• Guy Haegeman
• Claude Libert
• Kris Gevaert
• Dominic De Groote
Oncostatine M als meester regulator van CZS pathologie
Universiteit Hasselt
Abstract: Neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose (MS), hersentrauma en herseninfarct gaan gepaard met de vorming van
hersenletsels met verschillende gradaties van ontstekingen en neurodegeneratie. Deze aandoeningen veroorzaken zowel een fysische als mentale
handicap en zijn tot op heden ongeneeslijk. Oncostatine M (OSM), een neuropoietisch cytokine, is verhoogd aanwezig in MS-letsels en na
zenuwschade. OSM kan een effect hebben op beide de hersencellen evenals op het immuunsysteem. Onze bevindingen tonen aan dat OSM een
sleutelrol speel bij de ontwikkeling en vorming van MS-letsels. Wij zullen nagaan of OSM een beschermende rol kan vervullen in ziekte-indicaties
met een inflammatoire en neurodegeneratieve component. Dit zou op termijn nieuwe aangrijppunten kunnen leveren voor therapie.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Morfologie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Niels HELLINGS
• Jerome HENDRIKS
• Helena SLAETS
• Sven HENDRIX
Oncostatine M: meester regulator in het herstel van centraal zenuwstelsel letsels
Universiteit Hasselt
Abstract: Multiple sclerose (MS) is een chronische autoimmune aandoening van het centrale zenuwstelsel (CZS), die gepaard gaat met de
ontwikkeling van sclerotische lesies en resulteert in neurologische uitval. MS-lesies worden gekenmerkt door neurodegeneratie en
oligodendrocytschade. De huidige behandelingen richten zich op het onderdrukken of moduleren van de ontstekingsreactie, maar slagen er niet in
om de neurologische achteruitgang te stoppen of de gedane schade te herstellen. Er is nochtans een voorraad neurale stamcellen aanwezig in
onze hersenen; cellen die in staat zijn om nieuwe neuronen en oligodendrocyten te vormen, maar hun bijdrage tot het herstel van MS-lesies is
helaas beperkt. Onze hypothese stelt dat Oncostatin M (OSM), een cytokine dat geproduceerd wordt in MS-lesies, het herstel van deze lesies
bevordert. Dit project zal ophelderen welke signaalwegen geactiveerd worden door OSM in de hersenen, of OSM de neurale stamcellen kan
beschermen tijdens ontstekingen en of OSM regeneratie bevordert in een model voor MS. De resultaten van dit project leiden tot een beter inzicht
in de mechanismen van MS-lesie ontwikkeling en herstel, en kunnen bijdragen tot nieuwe strategieën in de behandeling van MS.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Niels HELLINGS
• Helena SLAETS
onderbreking van transmissie van poliovirus in het eindstadium van poliovirus uitroeiing en erna, gebruik makend van
recombinante antibody-derived proteins als antivirale geneesmiddelen
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: onderbreking van transmissie van poliovirus in het eindstadium van poliovirus uitroeiing en erna, gebruik makend van recombinante
antibody-derived proteins als antivirale geneesmiddelen
Organisaties:
• Toegepaste Biologische Wetenschappen
• Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• SERGE MUYLDERMANS
• BARTHOLOMEUS ROMBAUT
Onderliggende mechanismen van neuroplasticiteit en motorische controle: modulatie van neuroplasticiteit als fundament
voor de ontwikkeling van nieuwe revalidatiestrategieën bij neurodegeneratieve aandoeningen
Universiteit Hasselt
Abstract: Verschillende studies hebben aangetoond dat stimulatie van afferente banen neuroplastische veranderingen teweeg brengt in de
sensorische en motorische regionen van de cortex (Steyvers et al. 9-14;Levin et al. 185-89;Rosenkranz and Rothwell 649-60). Het
onderzoeksspeerpunt van REVAL en tevens een van de strategische programmas van BIOMED 'revalidatie van neurodegeneratieve
aandoeningen' heeft als doelstelling nieuwe revalidatietherapieën te ontwikkelen voor neurodegeneratieve aandoeningen. Functionele en
structurele neuroplasticiteit spelen hierin een sleutelrol. Fundamentele inzichten in de mechanismen die deze neuroplasticiteit, reorganisatie,
compensatie en plastische veranderingen bewerkstelligen en bevorderen, is van essentieel belang, om wetenschappelijk-gefundeerde
revalidatietherapieën voor het herstel van patiënten met neurodegeneratieve aandoeningen te ontwikkelen. In het Laboratorium Motorische
Controle van de KUL is onderzoek verricht naar modulaties in corticale exciteerbaarheid: peesvibratie (Steyvers et al. 9-14) en cyclische passieve
polsbewegingen (Levin et al. 185-89;Lewis and Byblow 82-87) werden hierbij gebruikt als afferente stimulatietechnieken voor de bovenste
ledematen. De resultaten van deze studies toonden aan dat de corticospinale exciteerbaarheid van de voorarmspieren kort na afloop van de
interventie toegenomen was. In een recente studie aan het onderzoeksinstituut REVAL hebben we op succesvolle wijze kunnen aantonen dat na 3
weken afferente stimulatie met transcutane elektro-neurostimulatie (TENS) aan een frequentie van 1uur per dag, de corticospinale exciteerbaarheid
20 uur na de laatste stimulatie nog steeds significant toegenomen is. Deze resultaten verwijzen naar neuroplastische processen in het centrale
zenuwstelsel die het gevolg zijn van de afferente stimulatie. Deze bevindingen zijn uniek in de literatuur en ze vormen een stevige uitgangsbasis is
voor de verdere uitwerking van dit project.
Naast afferente stimulatie met TENS, kunnen een breed spectrum aan afferente sensorische stimulatietechnieken mogelijks bijdragen tot
reorganisatie en plastische veranderingen in de cortical regios van de sensorimotorische netwerken in de hersenen.
Waarneming van bewegingen in de afwezigheid van actuele uitvoering leidt tot hersenactiviteit die vergelijkbaar is met de hersenactiviteit indien
men deze bewegingen zelf zou uitvoeren. Dit fenomeen wordt toegewezen aan de zogenaamde spiegelneuronen. Giacomo Rizzolatti (Rizzolatti,
Fogassi, and Gallese 54-61) (Rizzolatti 419-21)werkte samen met Leonardo Fogassi en Vittorio Gallese aan de Universiteit van Parma toen ze bij
toeval het bestaan van spiegelneuronen ontdekten tijdens hun onderzoekswerk met apen. De onderzoekers stelden tot hun verbazing vast dat
sommige neuronen ook vuurden als de apen niet zelf iets deden, maar toekeken wanneer de onderzoekers voordeden wat er van hen werd
verwacht. Met behulp van medische beeldvormingstechnieken zoals functional magnetic resonance imaging (fMRI) werd ook bij de mens een
complex systeem van spiegelactiviteit gevonden. Deze spiegelactiviteit kan therapeutisch eveneens interessant en relevant zijn wanneer patiënten
moeilijkheden ondervinden om bewegingen zelfstandig uit te voeren
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Raf MEESEN
Onderzoek naar antibiotica resistentie en de immuun respons van profylactische en therapeutische vaccins.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het huidig VAXINFECTIO onderzoek is het resultaat van complementair werk in de multidisciplinaire domeinen van de microbiologie,
vaccinologie en immunologie. Tijdens de afgelopen 6 jaar heeft de Methusalem financiering significant bijgedragen tot de uitbouw, integratie en
internationale erkenning van deze domeinen. Het toekomstig Methusalem onderzoek heeft als doelstelling de verdere ontwikkeling van het
geïntegreerd vaccin en microbiologisch onderzoek, met een bijzondere focus op het beter begrijpen van de immuun respons van profylactische en
therapeutische vaccins (inclusief tumor vaccins) en het beheersen van de antibiotica resistentie.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Herman Goossens
Onderzoek naar de geografische verspreiding, de gastheer, de ziektelast, optimale diagnose en behandeling van
Emmonsia hoerikwaggiana infecties.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.
Organisaties:
• Epidemiologie en sociale geneeskunde (ESOC)
Onderzoekers:
• Robert Colebunders
Onderzoek naar de invloed van gewicht en voeding op de levenskwaliteit na slokdarmresecite voor kanker
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Experimentele Thoraxheelkunde
Onderzoekers:
• Hans Prenen
• Willy Coosemans
• Michaël Casaer
• Hans Van Veer
Onderzoek naar de regulatorische activiteiten van interferon-gamma in autoimmuniteit en auto-inflammatie
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Immunobiologie
Onderzoekers:
• Patrick Matthys
• N. N.
Onderzoek naar de rol van het type III secretiesysteem in de immuunrespons bij Chlamydophila psittaci infecties
Universiteit Gent
Abstract: Het is de bedoeling inzicht te verwerven in de fundamentele moleculaire mechanismen die aan de basis liggen van de virulentieverschillen
tussen Chlamydophila psittaci stammen, en dit bij zowel mens als dier. De onderzoeksresultaten kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van nieuwe
diagnostica voor de tracering van virulente stammen en tot de ontwikkeling van innovatieve profylactica.
Organisaties:
• Vakgroep Moleculaire biotechnologie
Onderzoekers:
• Daisy Vanrompay
Onderzoek naar de rol van IL-17A in de intestinale immuunrespons tegen de protozoaire parasieten Giardia duodenalis en
Giardia muris.
Universiteit Gent
Abstract: De doelstelling van dit project is te onderzoeken hoe IL-17A de mucosale immuunrespons tegen de unicellulaire parasieten Giardia
duodenalis en Giardia muris kan beïnvloeden.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Peter Geldhof
Onderzoek naar de rol van IRF4 en IRF8 in de differentiatie en functie van dendritische cel subsets.
Universiteit Gent
Abstract: Interferon regulatory factor (IRF) 4 en IRF8 zijn twee belangrijke transcriptiefactoren (TFs) betrokken bij de differentiatie van dendritische
cellen (DCs). Het doel van dit project is om de rol van deze TFs in de ontwikkeling en de functie van de verschillende DC subsets verder te
ontrafelen, evenals de complexe regulatoire pathways die gecontroleerd worden door deze TFs tijdens DC ontwikkeling en activatie.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Bart Lambrecht
• Martin Guilliams
Onderzoek naar de rol van stikstofoxide en cytososlisch guanylaatcyclase in ontstekingsreacties.
Universiteit Gent
Abstract: In dit project worden enerzijds de protectieve sGC onafhankelijke effecten van NO geidentificeerd. Anderzijds worden een aantal sGC
knock out en knock in muizen gemaakt en gefenotypeerd in inflammatiemodellen. Onderzoek naar de rol van stikstofoxide en cytososlisch
guanylaatcyclase in ontstekingsreacties.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Peter Brouckaert
Onderzoek naar de sensitiserende rol van matrix metalloproteïnasen in tumor necrosis factor-geïnduceerde letale shock
en antitumor therapie
Universiteit Gent
Abstract: Het cytokine TNF heeft een sterk uitgesproken antitumorale activ iteit, maar is anderzijds ook pro-inflammatoir. Een groep proteasen, de
MMPen, zijn betrokken bij tumorprogressie en inflammatie. We weten dat algemen MMP inibitie de gastheer beschermt tegen de inflammatie van
TNF maar nog steeds tumorregressie toelaat. We concluderen dus dat 1 of meerdere MMPen een slechte rol spelen en in dit project, gebruik
makende van MMP-deficiente dieren dit MMP te identificeren.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Onderzoek naar het bestaan van een wederzijds positief terugkoppelingsmechanisme op de synthese van
prostaglandinen en cytokinen in circulerende boviene neutrofielen als verklaringsmodel voor de ernst van sepsis tijdens
E.coli mastitis
Universiteit Gent
Abstract: Het risico op sepsis tijdens E.coli mastitis verhoogt met de pariteit en is het hoogst rond de partus. Men maakt onderscheid tussen
'mild', 'moderate', en 'severe' sepsis. In severe sepsis veronderstellen we dat een reciprook positief
terugkoppelingsmechanisme tussen de synthese van prostaglandinen (oa. PGE2,...) en cytokinen (oa. TNF?,...) in circulerende boviene
neutrofielen een belangrijke rol zou kunnen spelen.
Organisaties:
• Vakgroep Vergelijkende Fysiologie en Biometrie
Onderzoekers:
• Christian Burvenich
Onderzoek naar het mechanisme van virale persistentie van het Theiler's murine encephalomyelitis virus.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Het Theiler's murine encephalomyelitis virus (TMEV) is een picornavirus dat de muis als natuurlijke gastheer heeft. Er bestaan twee
subtypes van het TMEV die elk een verschillende pathologie induceren in het centrale zenuwstelsel (CZS). Enerzijds heeft men het
demyeliniserende subtype dat een persistente infectie van het CZS veroorzaakt en anderzijds heeft men het neurovirulente subtype dat niet
persisteert in het CZS. Onze hypothese is dat het vermogen om al dan niet te persisteren in het CZS, aan de basis ligt v.h. verschillend pathogeen
karakter van beide subtypes en dat de demyelinisatie die enkel owrdt waargenomen bij de demyeliniserende stammen een gevolg is van de virale
persistentie. Hoe de demyeliniserende varianten van het TMEV kunnen persisteren is nog onbekend, maar zowel virale als gastheer factoren
dragen hier waarschijnlijk toe bij . Deze studie heeft tot doel inzicht te verwerven in virale en cellulaire factoren die bijdragen tot persistentie door
de replicatie van beide subtypes te vergelijken. Een dergelijk inzicht zou niet alleen interessant zijn voor het TMEV, maar zou ook biologisch
relevant kunnen zijn voor andere persistente virussen. Omdat onze onderzoeksgroep uitgebreide ervaring heeft inzake de replicatie van een ander
picornavirus, nl. het poliovirus, is de nodige infrastructuur en know-how aanwezig om dit project aan te vatten.
Organisaties:
• Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• BARTHOLOMEUS ROMBAUT
• RAPHAEL VRIJSEN
Onderzoek naar het werkingsmechanisme van een nieuw vaccin tegen het respiratoir syncytieel virus op basis van het
ectodomein van het "small hydrophobic protein".
Universiteit Gent
Abstract: Recent, ontwikkelden wij een nieuw experimenteel vaccin tegen het Respiratoir Syncytieel virus (RSV). Antistoffen tegen het vaccin
antigen (SHe) blijken de voornaamste dragers te zijn van de immuniteit. Deze antistoffen zijn echter niet in staat om RSV te neutralizeren. Met dit
project willen we het in vivo werkingsmechanisme van het RSV vaccin ophelderen. Dit zal gebeuren door bepaalde celpopulaties in vivo selectief te
depleteren. Daarnaast zal gebruik worden gemaakt van muisstammen met een of meer gericht geïnactiveerde Fc receptorgenen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Xavier Saelens
Onderzoek naar moleculaire interacties tussen endotheliale cellen en multiple myeloma cellen en hun rol in de regulatie
van tumorgroei en migratie.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: De aanwezigheid van myelomacellen in circulatie en hun extravasatie naar beenmerg, impliceert dat deze cellen in staat zijn te binden
aan endotheelcellen en doorheen de endotheliale barrière te migreren. De recente waarneming dat het beenmerg van myelomapatiënten een
verhoogde densiteit aan bloedvaten vertoont, suggereert dat ook de novo bloedvatvorming of angiogenese een essentiële rol speelt in de
pathogenese van deze maligne aandoening. In dit project zal onderzoek verricht worden naar moleculaire interacties die bij de communicatie
tussen myelomacellen en endotheelcellen betrokken zijn. In een erste luik zal de nadruk gelegd worden op de identificatie van mechanismen die
bijdragen tot extravasatie van mylomacellen waarbij in het bijzonder de specifieke rol van adhesiemoleculen en metaloproteïnases zal onderzocht
worden. In een tweede luik zal onderzoek verricht worden naar mechanismen die verantwordelijk zijn voor angiogenese in MM. Beide luiken zullen
uitgeerkt worden op basis van in vitro experimenten, gebruik makend van en panel van humane myeloma cellijnen alsook van de 5T2 muis
myeloma cellijnen. In een laatste luik zal het in vivo effect van specifieke metalloproteïnase- en/of angiogenese-inhibitoren uitgetest worden. Hiertoe
zal gebruik gemaakt worden van het 5T2 MM muis myeloma model.
Organisaties:
• Hematologie
• Immunologie en Microbiologie
Onderzoekers:
• Ivan VAN RIET
• BENJAMIN VAN CAMP
• Karin VANDERKERKEN
Onderzoek naar neovascularisatie mechanismen in multiple myeloma als doelwit voor therapeutische interventie.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Alhoewel het belang van neovascularisatie bij vaste tumoren al duidelijk is aangetoond, is de kennis hieromtrent bij bloedkanker zeer
beperkt. Met dit project wensen wij meer inzicht te verwerven in de moleculaire mechanismen die bij neovascularisatie in MM betrokken zijn. In een
eerste luik zal onderzocht worden of MM cellijnen (van zowel humane als muis orgine) in staat zijn de metalloproteïnase (MMP) productie, migratie,
proliferatie en lumenvorming van / bij endotheelcellen te stimuleren. Vervolgens zal onderzocht worden welke specifieke factoren met angiogenese
inducerende werking door MM cellen worden geproduceerd. Tevens zal nagekeken worden of endotheelcellen in staat zijn de proliferatie van MM
cellen te stimuleren. In een tweede luik zal een uniek in vivo MM muis model (5T2), dat in ons laboratorium grondig werd gekarakteriseerd, gebruikt
worden om het effect van anti-angiogenese therapie in MM te onderzoeken. Hierbij zal nagekeken woren in hoeverre specifieke MMP-inhibitoren in
staat zijn in vivo angiogenese af te remmen. Later zal in dit diermodel eventueel ook het therapeutisch effect van andere angiogenese inhibitoren
uitgetest worden.
Organisaties:
• Immunologie en Microbiologie
Onderzoekers:
• BENJAMIN VAN CAMP
Onderzoek naar prevalentie van maternele antistoffen tegen vaccineerbare infecties: serologisch onderzoek bij vrouwen
in het derde trimester van de zwangerschap met vergelijking van gevaccineerde moeders en moeders met natuurlijk
verworven immuniteit.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het doel van deze studie is het meten van antistoffen tegen vaccineerbare aandoeningen bij zwangere vrouwen en het nagaan van de
haalbaarheid van een studie bij zwangere vrouwen en de transmissie van maternele antistoffen naar hun nakomelingen. Enerzijds onderscheiden
we vrouwen die gevaccineerd zijn voor mazelen, rubella, hepatitis A, en anderzijds vrouwen die deze ziekten natuurlijk doorgemaakt hebben. Voor
CMV, varicella en rota-virus bestaat nog geen universeel vaccinatieprogramma en zal de beschrijving van natuurlijke antistoffen bij zwangere
vrouwen nuttig zijn voor vergelijking in de toekomst met eventueel gevaccineerde generaties.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Pierre Van Damme
Onderzoek naar 'programmed death-1' en zijn liganden als nieuwe immuuntherapeutische doelwitten in maligne pleuraal
mesothelioom.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Maligne pleuraal mesothelioom (MPM) is een zeer agressieve en dodelijke kanker die de longvliezen aantast. Deze kanker is meestal
gerelateerd aan asbestblootstelling in het verleden. Tot op de dag van vandaag hebben patiënten met MPM een slechte prognose, met een
gemiddelde overlevingstijd van 9-12 maanden. De huidige behandelingsmethoden hebben slecht een beperkte invloed op de levensverwachting en
net daarom is er dringend nood aan de ontwikkeling van nieuwe therapieën voor MPM.
Tijdens mijn doctoraatsonderzoek zal ik het immuun checkpunt 'programmed death-1' en zijn liganden, PD-L1 en PD-L2, onderzoeken als
immuuntherapeutische doelwitten in MPM. Het is nog niet geweten of het blokkeren van deze doelwitten enig effect heeft in MPM. Klinische studies
in verschillende kankersoorten toonden reeds veelbelovende resultaten voor PD-1 and PD-L1 immuuntherapie en dus is het mogelijk dat PD-1 en
PD-L1 blokkerende antilichamen ook een gunstig effect vertonen in MPM.
Organisaties:
• Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)
Onderzoekers:
• Evelien Smits
• Jan van Meerbeeck
• Elly Marcq
Onderzoek naar vaccin-geïnduceerde immuniteit in runderen tegen de parasitaire lebmaagnematode Ostertagia ostertagi
Universiteit Gent
Abstract: De doelstelling van dit project is te onderzoeken welke immunologische responsen een experimenteel vaccin tegen de lebmaagnematode
Osteragia osteragi bij runderen induceert en welke de effectormechanismen zijn verantwoordelijk voor de bescherming.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Peter Geldhof
Onderzoeksovereenkomst tussen UHasselt en INOVA Diagnostics Inc
Universiteit Hasselt
Abstract: Binnen het Biomedisch Onderzoeksinstituut (BIOMED) werden nieuwe kandidaat autoantilichaammerkers voor reumatoïde artritis (RA)
geïdentificeerd met behulp van serologische antigen selectie (SAS). Het doel van dit project is de meest veelbelovende merkers te selecteren en te
toetsen als merker voor de diagnose van RA. Er zal voornamelijk gefocust worden op de autoantilichamen die enerzijds de hoogste sensitiviteit
vertonen in RA en anderzijds terug te vinden zijn in RA patiënten die seronegatief zijn voor de twee merkers die momenteel in de diagnostiek
gebruikt worden: reumafactor en antilichamen gericht tegen cyclische gecitrullineerde peptiden. De sensitiviteit van deze diagnostische merkers ligt
bovendien lager in de vroege fase van de ziekte, terwijl onomkeerbare gewrichtsschade zich al in dit stadium kan manifesteren. De samenwerking
tussen beide partners combineert expertise op vlak van biomarker identificatie en validatie, en ontwikkeling van nieuwe technologieën en
diagnostische tests voor auto-immuunziekten. Nieuwe serologische merkers bieden de mogelijkheid om reeds in een vroeg stadium van de ziekte
te starten met behandelen - nog vooraleer er schade aan de gewrichten is opgetreden.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Wendy HANSEN
• Veerle SOMERS
Ontrafelen van het regulatorisch netwerk van dendritische celle met behulp van module netwerken.
Universiteit Gent
Abstract: In dit project zullen regulatorische modules worden gedetecteerd in het transcriptoom van mis dendritisch cellen met behulp van
biclusteringsmethoden. Er zal zowel worden gestart van expressiedata uit gezonde muizen als muizen waarin inflammatie werd geïnduceerd. In
een later stadium zullen de regulatorische modules verder worden verfijnd met expressiedata afkomstig van knock-out muizen, cellijnen en timeseries experimenten.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Bart Lambrecht
• Yvan Saeys
Ontwikkelen van een set van gebruiksvriendelijke testkits voor snelle discriminatie tussen gevaarlijk en niet-gevaarlijk
afval voor complexe afvalstoffen op basis van biologische en chemische testen
Universiteit Hasselt
Abstract: Dit is een samenwekingsovereenkomst in het kader van het Milieu-InnovatiePlatform (MIP) tussen: UHasselt, UAntwerpen, VITO, OVAM,
Aminal, en enkele industriële partners. Onderwerp van deze overeenkomst is interdisciplinair biosensor onderzoek. Meer specifiek gaat het om het
ontwikkelen van een set van gebruiksvriendelijke testkits voor snelle discriminatie tussen gevaarlijk en niet-gevaarlijk afval voor complexe
afvalstoffen op basis van biologische en chemische testen. Resultaten zijn eigendom van het MIP. Het project verloopt verder volgens de
bepalingen zoals opgesteld in voorliggende overeenkomst.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Luc MICHIELS
Ontwikkeling en analyse van 'tools' die toelaten de activiteit van Rho GTPasees te moduleren in vitro en in
vivo
Universiteit Gent
Abstract: Ons recent werk toont aan dat verschillende pathogene bacterien door interferentie met Rho GTPasen de immuunrespons van de
gastheer kunnen beinvloeden. Het huidige project focuseert zich op de ontwikkeling en het uittesten van een aantal 'tools' en
benaderingen die moeten toelaten om de activiteit van Rho GTPasen in vitro en in vivo te herstellen met als doel de infectie te bestrijden.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
Ontwikkeling en evaluatie van een nieuwe vaccinatiemethodologie voor een verbeterde CTL-opwekking tegenover de
apicomplexa parasiet Theileria parva door middel van antigenen gefusioneerd met hsp chaperones.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit onderzoek beoogt het uittesten van drie verschillende HSPs als dragermoleculen van antigenen en hun vermogen om in een
zoogdiermodel een meer efficiënte immuunreactie te induceren met een verhoogde CTL-respons tegenover de protozoaire parasiet T. parva.
Daarbij zalook kwantitatief nagegaan worden in hoeverre de drie HSPconstructen verschillende immunologische reacties teweegbrengen door hun
mogelijkheid tot "cross- presentation" van de antigenen naast de cytosolische MHC-I presentatie. Bovendien zal het gebruik van HSP gekoppelde
antigenen ingepast worden in heterologe prime-boost schema's waarbij zowel het hepatitis B core
antigen (HBcAg) als een Listeria monocytogenes als ook een naakt DNA-construct zullen uitgetest worden op hun CTL-responsen
(vaccinconstructen worden ofwel aangemaakt binnen de samenwerking UA-ITG; Guisez, Geysen, of zijn ter onzer beschikking; KULeuven-ITG).
Organisaties:
• Moleculaire Plantenfysiologie en Biotechnologie
Onderzoekers:
• Yves Guisez
• Ine De Goeyse
Ontwikkeling en evaluatie van een recombinant vaccin tegen malaria bij het rund veroorzaakt door Theileria parva.
Universiteit Antwerpen
Abstract: `East coast fever' (ECF) is een door teken overdraagbare ziekte veroorzaakt door de complexe protozoaire parasiet Theileria parva.
Deze met Plasmodium spp. verwante parasiet veroorzaakt een hoge mortaliteit van runderen in grote gebieden van Oost en Centraal Afrika. De
sporozoieten van T. parva infecteren de B- en T-lymfocyten waarop de gastheer via een cytotoxische T-cel (CTL) respons reageert. Deze cellulaire
CD8P+P immuunreactie bij ECF is zeer sterk en waarschijnlijk door een beperkt aantal antigenen bepaald, in tegenstelling tot de zwakke en
complexe immuunreactie in het geval van Plasmodium. Een van die antigenen is (mogelijk) gelegen in de polymorfisch immunodominante
molecule (PIM), een membraaneiwit dat door een `single copy' gen wordt gecodeerd en overvloedig aanwezig is in het pathogene schizontstadium.
Vaccins die samengesteld zijn uit recombinante eiwitten zijn dikwijls zwak immunogeen en moeten daarom samen toegediend worden met
zogenaamde adjuvantia. Zelf-assemblerende partikels die gekoppeld zijn aan specifieke antigenen kunnen de toelevering van deze antigenen aan
antigen presenterende cellen bevorderen en eveneens als adjuvans fungeren van de gecoëxpresseerde eiwitten. Hepatitis B core antigen (HBcAg)
is zo een drager- en immunostimulerende molecule die bestaat uit 180 subeenheden die elk een `spike' vormen. Door insertie van een antigen in
deze `spikes' worden de immunologische eigenschappen van de core overgedragen op het insert.
In de loop van dit project zullen recombinante hybride partikels van HBcAg en het getrunceerde PIM van T. parva aangewend worden als vaccin in
runderen. Zo zal getest worden of het gebruik van HBcAg als dragermolecule een relevante cellulaire immuniteitsreactie opwekt met het oog op
verdere toepassingen met betrekking tot de mens en zal een bijdrage geleverd worden aan de ontwikkeling van een veilige immunisatietechniek
voor ECF.
Organisaties:
• Moleculaire Plantenfysiologie en Biotechnologie
Onderzoekers:
• Yves Guisez
• Michiel Etienne Janssens
Ontwikkeling en evaluatie van een recombinant vaccin tegen malaria bij het rund veroorzaakt door Theileria parva.
Universiteit Antwerpen
Abstract: `East coast fever' (ECF) is een door teken overdraagbare ziekte veroorzaakt door de complexe protozoaire parasiet Theileria parva.
Deze met Plasmodium spp. verwante parasiet veroorzaakt een hoge mortaliteit van runderen in grote gebieden van Oost en Centraal Afrika. De
sporozoieten van T. parva infecteren de B- en T-lymfocyten waarop de gastheer via een cytotoxische T-cel (CTL) respons reageert. Deze cellulaire
CD8P+P immuunreactie bij ECF is zeer sterk en waarschijnlijk door een beperkt aantal antigenen bepaald, in tegenstelling tot de zwakke en
complexe immuunreactie in het geval van Plasmodium. Een van die antigenen is (mogelijk) gelegen in de polymorfisch immunodominante
molecule (PIM), een membraaneiwit dat door een `single copy' gen wordt gecodeerd en overvloedig aanwezig is in het pathogene schizontstadium.
Vaccins die samengesteld zijn uit recombinante eiwitten zijn dikwijls zwak immunogeen en moeten daarom samen toegediend worden met
zogenaamde adjuvantia. Zelf-assemblerende partikels die gekoppeld zijn aan specifieke antigenen kunnen de toelevering van deze antigenen aan
antigen presenterende cellen bevorderen en eveneens als adjuvans fungeren van de gecoëxpresseerde eiwitten. Hepatitis B core antigen (HBcAg)
is zo een drager- en immunostimulerende molecule die bestaat uit 180 subeenheden die elk een `spike' vormen. Door insertie van een antigen in
deze `spikes' worden de immunologische eigenschappen van de core overgedragen op het insert.
In de loop van dit project zullen recombinante hybride partikels van HBcAg en het getrunceerde PIM van T. parva aangewend worden als vaccin in
runderen. Zo zal getest worden of het gebruik van HBcAg als dragermolecule een relevante cellulaire immuniteitsreactie opwekt met het oog op
verdere toepassingen met betrekking tot de mens en zal een bijdrage geleverd worden aan de ontwikkeling van een veilige immunisatietechniek
voor ECF.
Organisaties:
• Moleculaire Plantenfysiologie en Biotechnologie
Onderzoekers:
• Yves Guisez
• Michiel Etienne Janssens
Ontwikkeling en evaluatie van partikelvormige formulaties voor een selectieve afgifte van antigenen en immuunsturende
componenten aan dendritische cellen.
Universiteit Gent
Abstract: De ontwikkeling van profylactische vaccins tegen pathogenen zoals HIV, Mycobacterium tuberculosis en HCV vormt een enorme
uitdaging en vereist wellicht de inductie van sterke T cel gemedieerde immuunantwoorden. In dit project wensen we een nieuw multifunctioneel
antigeen afgifte platform te ontwikkelen dat in staat is dergelijke immuunantwoorden op te wekken door zowel antigenen als immuunactiverende
componenten specifiek naar antigeenpresenterende cellen te sturen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Johan Grooten
Ontwikkeling en klinische validatie van biologische merkers voor beta cel destructie in vivo
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Type 1 diabetes kan genezen worden door transplantatie van insuline producerende beta cellen. Het grootste probleem in dat ongeveer
50% van de cellen vlak na implementatie sterven. Verder optimalisatie van transplant - en immuunregulerende protocollen vereisen klinische testen
die het aantal beta celsterfte kan doen afnemen.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• FRANS GORUS
• Geert MARTENS
Ontwikkeling van dendritische cel-gebaseerde vaccins voor immuniteit en tolerantie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: De kracht van het menselijk afweersysteem kan aangewend worden voor de ontwikkeling van meer specifieke immunotherapiemethoden
tegen kanker en HIV infectie. Hiervoor zal het immuunstimulerend potentieel van menselijke dendritische cellen (DC) opgeladen met tumor- of HIVantigenen in vitro worden getoetst. Kennis omtrent de DC-geïnduceerde immuunstimulatie kan leiden tot de verbetering van therapeutische kankeren HIV-vaccins.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Guido Vanham
• Zwi Berneman
• Vigor F I Van Tendeloo
Ontwikkeling van de nieuwste generatie Artilysines, enzyme-gebaseerde antibiotica tegen multidrug-resistente bacteriën
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Afdeling Gentechnologie
Onderzoekers:
• Rob Lavigne
• Yves Briers
Ontwikkeling van een bio-actieve tussue-engineered hartklepmatrix
Universiteit Gent
Abstract: Het doel van deze studie is het opladen van acellulaire aortaklempatrices met groeifactoren bekomen door het activeeren van
bloedplaatjes. De met groeifactoren opgeladen matrices zullen bezaaid worden metmyofibroblasten en endotheecellen. repopularisatie van de
matrices zal gestimuleerd worden aan de hand van pulsatie flow (bioreactor). vervolgens zullen de gerecellulariseerde bio-actieve matrices
geïmplanteerd worden in de pulmonaire positie in het schaapmodel.
Organisaties:
• Vakgroep Medische Basiswetenschappen
Onderzoekers:
• Maria Cornelissen
Ontwikkeling van een cellulair HIV vaccin gebaseerd op dendritische cellen getransfecteerd met mRNA coderend voor HIV
antigenen.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het doel van onderzoek is nagaan of transfectie van dendritische cellen (DC) met mRNA dat codeert voor HIV antigenen kan gebruikt
worden voor de inductie van een HIV-specifieke cellulaire immuunrespons in vitro. Daartoe zal worden onderzocht of transfectie van autologe DC
met mRNA coderend voor HIV antigenen aangewend kan worden voor inductie van primaire of geheugen cytotoxische T-lymfocyten (CTL) respons.
Deze techniek kan aldus leiden tot een gangbare therapie ter herstel van de
cellulaire immuniteit van HIV geïnfecteerde patiënten.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Glenn A L Van Den Bosch
Ontwikkeling van een dendritische cel gebaseerd vaccin tegen humaan papillomavirus-geïnduceerd cervixcarcinoom.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Baarmoederhalskanker is de derde meest voorkomende kanker bij vrouwen op wereldvlak. Ondanks de vooruitgang in de huidige
therapieën, brengen deze behandelingen toch nog steeds verschillende nadelen met zich mee. Enerzijds is het onmogelijk om met een chirurgische
ingreep alle reeds opgetreden micrometastasen te verwijderen, anderzijds oefenen radio- en chemotherapie niet uitsluitend hun effect uit op het
tumorweefsel, maar zijn zij ook toxisch voor normale weefsels en onderdrukken het immuunsysteem. Daarom richten recente onderzoeken zich op
nieuwe en meer efficiënte therapieën. Zo is momenteel bijvoorbeeld het opladen van dendritische cellen met tumorantigenen om op deze manier
anti-tumorimmuniteit te induceren 'hot topic' in de experimentele immunotherapie. Het principe van immunotherapie is zeer specifiek het
immuunsysteem te stimuleren om alzo een tumorspecifieke immuunrespons te genereren.
Baarmoederhalskanker wordt sterk geassocieerd met infectie met het humane papillomavirus (HPV). Ondanks het feit dat er meer dan 20
oncogene HPV genotypes gekend zijn, zijn HPV type 16 en 18 het meest prevalent in baarmoederhalskanker. Het principe van een therapeutisch
vaccin zal er dan ook in bestaan om HPV gerelateerde antigenen, zoals de E6 en E7 virale proteïnen, aan te bieden aan professionele
antigenpresenterende cellen (APC), voornamelijk de dendritische cellen (DC), om een sterke T-celrespons te induceren. De aard waarin de HPV
antigenen aangeboden worden aan de DC, bepaald voor een groot deel het type en de sterkte van de resulterende T-celrespons. De uitdaging op
dit moment ligt erin om na te gaan welke de meest aangewezen manier is om DC te gebruiken in immunotherapeutische protocols.
De generatie van een optimale cellulaire anti-tumorrespons houdt de activatie van tumorspecifieke CD8+ cytotoxische T-cellen in. Meer en meer
studies benadrukken echter ook de belangrijke rol van CD4+ T-helpercellen in de regulatie van de immuunrespons. In dit project zullen we ons dan
ook richten op de generatie van zowel een sterke HPV-specifieke CD4-positieve immuunrespons alsook een CD8-positieve immuunrespons.
Om deze reden zullen we overgaan op de constructie van cDNA constructen voor de in vitro transcriptie van HPV 16 E6 en E7 mRNA, indien
noodzakelijk in combinatie met MHC klasse II signaalsequenties (bijvoorbeeld LAMP-1). De functionaliteit van het gegenereerde mRNA zal getest
worden na transfectie van dendritische cellen met dit mRNA. Proteïne-expressie zal aangetoond worden met behulp van Western blot, terwijl de
MHC klasse I en/of II presentatie zal aangetoond worden met peptidenspecifieke CD8+ of CD4+ T-celklonen. We zullen eveneens starten met de
ontwikkeling van een in vitro T-celactivatie protocol voor de generatie van HPV 16 E6 en E7 specifieke T-cellen met behulp van peptidengepulste
DC. Daarenboven zal eveneens gestart worden met een ex vivo studie. We zullen bepalen of er in vitro een autologe immuunrespons kan
opgewekt worden tegen tumorcellen van de patiënt. Hiervoor zullen we uit het perifere bloed van baarmoederhalskankerpatiënten DC genereren en
deze cellen modificeren met mRNA dat codeert voor de vermelde HPV-antigenen. Na de in vitro activatie van autologe T-cellen, zullen we bepalen
of er ook daadwerkelijk voldoende reactiviteit is tegen autologe tumorcellen van de patiënt.
Het ultieme doel van deze experimenten is de ontwikkeling van een efficiënte strategie die gehanteerd kan worden in een klinisch model.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Nathalie Cools
Ontwikkeling van een geïntegreerde in vitro technologieplatform voor de studie van intestinale processen en
gastheerreactie combineren
Universiteit Gent
Abstract: Ontwikkeling van in vitro modellen voor de intestinale lot van voedselingrediënten beoordelen
In vivo experiment intestinale perfusie
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Martine De Vos
• Eric Cox
Ontwikkeling van een geïntegreerde strategie voor de beheersing van de allergenenproblematiek in de Belgische
voedings- en catering industrie. (ALLERRISK)
Universiteit Antwerpen
Abstract: Ontwikkeling van een geïntegreerde strategie voor de beheersing van de allergenenproblematiek in de Belgische voedings- en catering
industrie. (ALLERRISK)
Organisaties:
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Didier Ebo
• Willem Stevens
Ontwikkeling van een geïntegreerde strategie voor de beheersing van de allergenenproblematiek in de Belgische
voedings- en catering industrie. (ALLERRISK - tweede fase)
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds Belspo. UA levert aan Belspo de onderzoeksresultaten
genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)
Onderzoekers:
• Didier Ebo
• Willem Stevens
Ontwikkeling van een generisch en klinisch relevant DNA- en Immuno-sensor platform (type 3)
Universiteit Hasselt
Abstract: Biosensoren combineren de selectiviteit van biologische receptormoleculen met gevoelige optische of elektrische transductiemethoden,
met als doel analyten waar te nemen in relevante concentraties in verschillende natuurlijk voorkomende matrices. Ondanks deze beloftevolle
symbiose tussen biologie en techniek zijn slechts weinig biosensor-concepten echt geschikt voor routinematig gebruik in de dagdagelijkse klinische
diagnostiek, voor de detectie van pathogenen of voor toepassing in farmacogenomics. Dit vereist immers een stabiele koppeling tussen de
biologische en de technologische component, en een snelle en gevoelige signaaldetectie, liefst zonder nood aan signaalversterking. De
mogelijkheid tot miniaturisatie van het sensor-platform is noodzakelijk om dit in de toekomst te kunnen integreren met microfluidics in lab-on-chiptoepassingen en tevens om point-of-care-gebruik mogelijk te maken. Tenslotte is het belangrijk aan te tonen dat deze sensor een relevante
gevoeligheid en specificiteit blijft behouden bij metingen van het target in de natuurlijk voorkomende matrices.
In het voorafgaand doctoraatswerk van de aanvrager werd een generisch biosensor-platform ontwikkeld gebaseerd op diamant als transducermateriaal, waaraan enerzijds DNA-moleculen werden gekoppeld voor de constructie van een DNA-sensor, en anderzijds antilichamen werden
aangehecht voor de uitbouw van een immunosensor. Dit platform, dat bovendien zeer stabiel is t.o.v. bestaande platformen, blijkt een snelle, labelvrije, selectieve en gevoelige detectie van DNA-hybridisatie en antigen-herkenning mogelijk te maken met behulp van Elektrochemische
Impedantiespektroscopie (EIS). Met de DNA-sensor werd -Single Nucleotide Polymorphism- (SNP)-gevoeligheid bereikt. Dit wil zeggen dat de
sensor in staat is om mutaties in één nucleotide op te sporen. SNP-analyses spelen niet alleen een belangrijke rol bij het opsporen van tal van
genetische aandoeningen, maar zijn tevens erg belangrijk in de ontwikkeling van de toekomstige zogenaamde -tailored medicine-, of een op maat
gemaakte diagnose en therapie. Het is daarom van uitermate belang dat we deze SNP's snel en efficiënt kunnen opsporen.
Voor de immunosensor werd aangetoond dat een klinisch relevante concentratie van CRP (10 nM) kon worden opgemeten in een tijdsbestek van
enkele minuten. Momenteel is de sensorwerking echter hoofdzakelijk aangetoond in experimentele settings.
Eerst en vooral zal de conceptuele immunosensor verder worden ontwikkeld naar een proof-of-principle van een immunosensor die geschikt is voor
klinische toepassingen. De specificiteit zal worden uitgebreid naar natuurlijk voorkomende matrices, zoals serum, speeksel en cerebrospinaal
vocht. Tegelijk zullen ook parameters worden onderzocht die mogelijk de gevoeligheid voor de moleculaire laag van de meetopstelling verhogen.
Andere parameters, zoals een covalente aanhechtingsmethode voor de antilichamen, kunnen de stabiliteit van de sensorrespons verbeteren.
Ten tweede zal de verdere ontwikkeling worden ondernomen van het conceptueel ontwerp van een DNA-sensor naar een proof-of-principle van
een DNA-sensor geschikt voor klinische toepassingen. Hieronder wordt beoogd om de mutatiedetectie in korte DNA-fragmenten uit te breiden naar
mutatiedetectie in langere target-DNA-fragmenten. Verder zal via het toekennen van unieke exponentiële decay-waarden aan verschillende
mutaties gekomen worden tot een betrouwbare identificatie van de desbetreffende SNP's.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Luc MICHIELS
• Veronique VERMEEREN
Ontwikkeling van een imaging platform voor in vivo studie van interactie tussen immuuncellen in de long
Universiteit Gent
Abstract: Om een dieper inzicht te krijgen in het ontstaan van immuungemedieerde aandoeningen zullen we toenemend in staat moeten zijn
bewegende immuuncellen in hun anatomische context te visualeren. Met dit project willen we een imaging platform ontwikkelen voor het
visualiseren van dendritische cellen in de long en dit platform valideren in een reeks in vivo proeven omtrent de rol van toll like receptors in het
epitheel.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Bart Lambrecht
Ontwikkeling van een leukemie-vaccin op basis van dendritische cellen opgeladen met het Wilms' tumor genproduct.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Klassiek worden acute leukemieën (AL) behandeld met o.a. chemo- en radiotherapie. Deze behandelingsmethoden brengen echter
verschillende nadelen met zich mee, waaronder de onvoldoende respons op de therapie en verschillende ernstige neveneffecten, zoals de toxiciteit
en de aspecifieke werking waardoor ook normale weefsels worden aangetast. Daarom is het nodig om naar een alternatieve behandelingswijze te
zoeken. Momenteel vormt de sensibilisering van menselijke dendritische cellen (DC) met tumorantigenen voor het opwekken van anti-tumor
immuniteit een 'hot topic' in de experimentele actieve specifieke immunotherapie (ASI). Het doel van dit project is dan ook te onderzoeken of het
mogelijk is om DC, gemodificeerd met acute leukemie-geassocieerde antigenen, te gebruiken voor de inductie van primaire leukemie-specifieke Tcellen.
De generatie van een cellulaire anti-tumor immuunrespons impliceert de activatie van CD8+ T-cellen. Naïeve CD8+ cytotoxische T-lymfocyten
(CTL) kunnen enkel door DC `opgeleid' worden voor een bepaald tumorantigeen, waarna ze hun effector cytotoxische functie verkrijgen om
tumorcellen te vernietigen. Hiervoor zullen myeloïde DC (DC1) van zowel gezonde donoren als acute leukemie patiënten worden opgeladen met
het Wilms' tumor genproduct WT1, dat tot overexpressie komt in vrijwel alle acute leukemieën, via transfectie met WT1-mRNA. In een latere fase
kunnen ook andere ladingsmethoden worden getest, bv. fagocytose van apoptotische WT1+ acute leukemische cellen, fusiehybriden van DC en
WT1+ acute leukemische cellen d.m.v. elektrofusie en differentiatie van WT1+ acute leukemische cellen tot DC.
Deze gesensibiliseerde DC zullen dan vergeleken worden in hun capaciteit om in vitro autologe WT1-specifieke CTL te activeren. De resultaten van
deze experimenten hebben tot doel de modaliteiten te bepalen voor de ontwikkeling van een DC-gebaseerd kankervaccin voor acute myeloïde
leukemie (AML) en acute lymfoblastische leukemie (ALL) en bovendien vertaalbaar te maken naar andere kankers die positief zijn voor WT1
genproduct.
Anderzijds is er momenteel veel interesse in een ander DC type (DC2 genoemd) waarvan de precursoren (pDC2) geïdentificeerd zijn als dé
interferon-?/? producerende cellen van het bloed welke een belangrijke rol vervullen in de eerstelijnsdefensie tegen virussen en tumoren. Alhoewel
wordt aangenomen dat deze DC2 vooral een tolerogene rol vervullen in het immuunsysteem t.g.v. hun preferentiële activatie van T helper type 2
cellen (Th2), loont het zeker de moeite om dit DC2 type verder te karakteriseren. Er zal getracht worden om deze DC2 en hun precursoren pDC2 te
karakteriseren in perifeer bloed, navelstrengbloed en volwassen beenmerg. Deze karakterisatie zal analyses inhouden op zowel morfologisch,
fenotypisch als functioneel vlak. Momenteel is de ontogenese vanuit hematopoietische progenitoren/stamcellen, alsook de cruciale
hematopoietische groeifactoren voor hun ontwikkeling niet bekend, hetgeen een gedetailleerde studie bemoeilijkt door hun lage aantallen in bloed
(0,2 - 0,8 % van perifeer bloed mononucleaire cellen). Het oppuntstellen van kweekcondities zou toelaten om deze cellen in grote aantallen aan te
maken om in vitro na te gaan of ze kunnen gebruikt worden in DC-gebaseerde kankervaccins. Indien een kweekprotocol kan worden opgesteld,
kan in een latere fase getest worden of ook deze DC2 kunnen worden aangewend voor het opladen met antigenen via transfectie van cDNA of
mRNA.
Organisaties:
• Hematologie en bloedtransfusie
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Ann H A Van Driessche
Ontwikkeling van een leukemie-vaccin op basis van dendritische cellen opgeladen met het Wilms' tumor
genproduct.(Beurs Stichting Emmanuel van der Schueren)
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het Wilms' tumor (WT1) proteïne komt tot overexpressie in verschillende humane kankers waaronder hematologische maligniteiten, long-,
borst- , testis-, huid- en overiumkanker. Daarom is WT1 een mogelijk universeel tumorantigen dat gebruikt kan worden bij therapeutische
kankervaccins. Myeloïde dendritische cellen kunnen in vitro gekweekt worden en vervolgens getransfecteerd door middel van mRNA elektroporatie
met het WT1-gen. In dit onderzoek zal gekeken worden of het mogelijk is om in vitro WT1-specifieke cytotoxische T-lymfocyten van
kankerpatiënten te stimuleren, opdat deze T-cellen specifiek autologe WT1+ tumorcellen zouden herkennen en lyseren. Dit onderzoek zou kunnen
leiden tot de ontwikkeling van een WT1-gebaseerd dendritische cel vaccin voor verschillende kankertypes.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
'Ontwikkeling van een risico stratificatie algoritme voor JC virus reactivatie veroorzaakt door therapie en PML
(Progressieve Multifocale Leuko-encefalopathie)-JCV-RSA'
Universiteit Hasselt
Abstract: Progressieve multifocale leuko-encefalopathie (PML) is een opportunistische infectie die de witte stof van de hersenen aantast
veroorzaakt door het JC virus (JCV). De ziekte veroorzaakt ernstige morbiditeit waaronder falen van motor- en cognitieve functies en heeft een
hoge mortaliteit van 20%. PML komt voor bij patiënten die een onderdrukt immuunsysteem zoals HIV patiënten, mensen met leukemie en autoimmuunziektes waarvoor therapie die het immuunsysteem onderdrukt wordt gebruikt. Een voorbeeld van zulke therapie is natalizumab, gebruikt
voor patiënten met Multiple Sclerose (MS). MS veroorzaakt schade aan de isolatielaag van zenuwcellen en natalizumab houdt de immuuncellen
tegen die de hersenen aantasten. Langdurig gebruik van natalizumab kan echter leiden tot reactivatie van JCV. JCV is dan ook vermoedelijk latent
aanwezig in het beenmerg. Alleen de actieve vorm van het virus kan herseninfectie veroorzaken. B cellen zijn een potentieel reservoir voor JCV en
dus mogelijk verantwoordelijk voor de transmigratie van het virus over de bloed-hersenbarrière en dus functioneren als een 'Trojaans paard'. Deze
B cellen hebben intrinsieke nucleaire factoren die het virus nodig heeft voor zijn reactivatie en B cellen kunnen hierdoor erg belangrijk zijn in de
pathogenese van PML. Er is echter nog onvoldoende kennis over factoren van gastheer en virus die patiënten met risico voor PML zouden kunnen
identificeren. Dit project heeft dan ook als doel om deze factoren te onderzoeken bij patiënten die langdurig natalizumab nemen. De verschillende
subtypes B cellen zullen worden bestudeerd in het bloed. Daarnaast wordt ook de immuunfunctie van B cellen en hun respons op JCV specifieke
eiwitten onderzocht waarbij gekeken zal worden naar antilichaam productie en cytokine expressie. Hiervoor zullen we gebruik maken van
bloedstalen van zowel gezonde vrijwilligers als MS patiënten die risico lopen op het ontwikkelen van PML.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Veerle SOMERS
Ontwikkeling van een tumorvaccin gebruikmakend van antigeen getransfecteerde dendritische cellen : een ex vivo studie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Met het oog op de ontwikkeling van een kankervaccin, zullen humane dendritische cellen (DC) afkomstig van kankerpatiënten worden
gekweekt vanuit perifere bloedmonocyten. Het hoofddoel van dit project bestaat erin om een transfer van tumorantigenen van autologe tumorcellen
naar DC te bewerkstelligen d.m.v. transfectie met mRNA coderend voor één bepaald antigeen of met totaal tumor mRNA, of d.m.v. toevoegen van
apoptotische/necrotische tumorcellen. Deze met tumorantigenen opgeladen DC zullen vervolgens gebruikt worden voor de generatie van
tumorspecifieke autologe cytotoxische T-cellen. Initieel zal worden gewerkt met DC afkomstig van cervixcarcinoma patiënten met het oog op
tumorvaccinatie tegen gedefinieerde tumorantigenen (bv. humaan papillomavirus E7 antigeen). In een latere fase zal worden overgegaan tot het
laden van DC met ongefractioneerd autoloog tumormateriaal (totaal tumor mRNA, apoptotische cellen), wanneer er geen voorkennis is van
tumorspecifieke tumorantigenen. Voor deze strategie zal worden gewerkt met tumormateriaal afkomstig van lymfoompatiënten.
Organisaties:
• Hematologie en bloedtransfusie
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Filip Lardon
• Dirk R Van Bockstaele
• Jan Vermorken
• Zwi Berneman
Ontwikkeling van gecombineerde magnetische resonantie en bioluminescnetie beeldvorming ter opvolgien van
stamcelmigratie en -overleving in muis hersenen na neurotrauma.
Universiteit Antwerpen
Abstract: In dit onderzoeksproject willen we in eerste instantie onderzoek verrichten naar de ontwikkeling van een geoptimaliseerd protocol voor
gecombineerde magnetische resonantie en bioluminescentie beeldvorming ter detectie van stamcellokalisatie en -overleving in vivo na intracraniale
transplantatie van mesenchymale en neurale stamcellen. Daaropvolgend willen we de ontwikkelde technieken gebruiken om stamcelmigratie en overleving te bestuderen en te moduleren in een muis proefdiermodel van neurotrauma na intraveneuze of intracraniale (contralateraal)
transplantatie van mesenchymale en neurale stamcellen.
Organisaties:
• Bio-imaging
Onderzoekers:
• Anne Marie Van Der Linden
• Peter Ponsaerts
• Nathalie De Vocht
Ontwikkeling van innovatieve diagnostische tests voor slaapziekte of humane Afrikaanse trypanosomiase (HAT)
gebaseerd op synthetische peptiden.
Universiteit Antwerpen
Abstract: De doelstelling van dit project is de ontwikkeling van een eenvoudige, snelle en accurate test voor de diagnose van T.b. gambiense
slaapziekte met een hoge gevoeligheid en specificiteit en gebaseerd op synthetische peptiden.
Organisaties:
• Moleculaire Plantenfysiologie en Biotechnologie
Onderzoekers:
• Yves Guisez
• Liesbeth Van Nieuwenhove
Ontwikkeling van innovatieve methoden ter verhoging van de immuunstimulerende werking van dendritische celtherapie
voor acute myeloïde leukemie.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Sébastien Anguille
Ontwikkeling van in vitro testsystemen voor de identificatie van de sensitiserende en irriterende werking van chemicaliën
en applicatie op omgevingspolluenten met potentiële allergene/irritante werking.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Ongeveer 25 % van de Europese bevolking lijdt aan een vorm van allergie. In het dagelijkse leven worden we voortdurend blootgesteld
aan allerlei producten waartegen we een allergische reactie kunnen ontwikkelen, denk maar aan make-up, zeep, zalven, medicatie, parfum,' De
huid is hierbij vaak het eerste doelwit.
Bedrijven zoals l'Oréal, die make-up, zalven en dergelijke maken en vooral ook de farmaceutische industrie, stellen alles in het werk om hun
producten te testen op allergie en irritatie. Hierbij wordt er nog veel gebruik gemaakt van proefdieren en humane vrijwilligers. De vraag naar in vitro
alternatieven is dan ook enorm groot.
Het algemeen doel van het project is het gebruik van genomics (microarrays) als een populaire, vernieuwende techniek om een beter inzicht te
krijgen in de biochemische pathways die ge(in)activeerd worden bij blootstelling van een celsysteem aan model sensitiserende en irriterende
stoffen (deze stoffen worden geselecteerd op basis van de wetenschappelijke literatuur).
Microarrays zullen eerst toegepast worden op CD 34 afgeleide dendritische cellen uit navelstrengbloed om de genen te identificeren die van belang
zijn bij het proces van sensitisatie. Verder zal er een selectie gebeuren uit een relevant celsysteem (vb Episkin, SkinEthic, Epiderm) om het proces
van irritatie te bestuderen. Ook hierbij worden microarrays gebruikt.
Aan de hand van de analyses van de microarrays zullen we dus de genen kunnen identificeren die als biomerkers kunnen gebruikt worden bij het
op punt stellen van de in vitro test (vermoedelijk in de vorm van een dedicated microarray) en dit zowel voor sensitisatie als voor irritatie.
Tot slot zullen de in vitro testen kunnen toegepast worden in de milieutoxicologie: het identificeren van een potentieel sensitiserend of irriterend
karakter van omgevingspolluenten (PCB's, pesticiden) kan gebruikt worden voor het opstellen van risk assessments.
Organisaties:
• Hematologie en bloedtransfusie
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Elke Schoeters
Ophelderen van de rol van microRNA en CD83 in de positieve selectie vanthymocyten.
KU Leuven
Abstract: T-cellen hebben een uniek systeem voor de herkenning van ziekteverwekkers. In plaats van met behulp van een reeks van evolutionaire
geteste genen te creëren receptoren kunnen binden en het herkennen van pathogenen, T-cellen te gebruiken genomische snijden en lassen om
een nieuw gen voorpathogeen herkenning, een gebeurtenis die in elke T-cel gebeurt tijdensde ontwikkeling te creëren. De overgrote meerderheid
van deze nieuw gegenereerde T-cel-receptoren zijn nutteloos, niet in staat om bindende pathogenen, een bijproduct van de willekeurige aard van
de creation event. Echter een proces dat bekend staat als positieve selectie in staat is omonkruid uit de nutteloze T-cellen te laten alleen die Tcellen die, bijtoeval, in staat waren om een nieuwe receptor met het potentieel te maken te binden ziekteverwekkers. Dit is een kritieke gebeurtenis
in de ontwikkeling van T-cellen, zoals het versterkt de ontwikkeling van een breed repertoire van T-cellen kunnen herkennen eventuele
ziekteverwekker
Organisaties:
• Labo Genetica van Auto-immuniteit
Onderzoekers:
• Adrian Liston
Oprichting van een translationeel platform voor geïntegreerd vaccinonderzoek.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Het project beoogt om, voortbouwend op de expertise van het Vaccin & Infectieziekten Instituut op vlak van uitvoering van vaccin trials
(fase 1-4), microbiologische diagnostiek en immunologisch basisonderzoek een translationeel platform voor geïntegreerd vaccin-onderzoek te
ontwikkelen. Dit platform zal volgens ISO-normen functioneren en d.m.v. snelle transitie van lab naar 'bed-side', en snelle feedback van bed-side
naar lab, snelle bijsturing kunnen garanderen van een nieuwe generatie HPV-vaccins (humaan papillomavirus vaccin). Dit platform zal eveneens
toelaten om in samenwerking met de industriële partner serologische en urine-testen te ontwikkelen voor 'early efficacy testing' en opvolging van
gevaccineerden. Tenslotte zal binnen deze samenwerkingsstructuur basisonderzoek naar mucosale cellulaire immuniteit kunnen worden opgestart.
Door middel van deze projectfinanciering zal het instituut in staat zijn om de aanwezige kennis rond HPV-testing en vaccindoeltreffendheid te
consolideren en meer gericht te gaan ontwikkelen met oog voor een verdere economische valorisatie; bovendien zal de huidige samenwerking van
meer dan 20 jaar met de farmaceutische industrie zal een extra dimensie krijgen met nieuwe mogelijkheden tot expansie en samenwerking.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Pierre Van Damme
• Zwi Berneman
• Herman Goossens
Opsporen van nieuwe genen in ernstige T-cel afhankelijke immuunaandoeningen.
KU Leuven
Abstract: Inzicht in de genetische oorzaak van pediatrische immuun ziekten is van cruciaal belang voor diagnose, behandeling ontwerp en de
ontwikkeling van nieuwe therapeutica. Er zijn verschillende grote struikelblokken in dit begrip. Ten eerste, de "outbred" natuur en kleine grootte van
het gezin van de meeste menselijke populaties voorkomt eenvoudige kaart brengen van het menselijk immuunsysteem pathologieën (in
tegenstelling tot muizen). Ten tweede kunnen genetische en omgevingsfactoren wezenlijke aantasting van de klinische presentatie als gevolg van
de onderliggende immunologische defect, waardoor passende indeling problematisch. Ten derde doet de verschillen in het immuunsysteem van
muizen en mensen niet toe in de veronderstelling te worden opgemerkt dat genetische controle ontleed in muizen is rechtstreeks toepasselijk in de
mens. Om dezeblokkades te omzeilen, dit project wil de bevolking-niveau uit te voeren immunologische en genetische analyse vanpediatrische
immuunsysteem pathologieën
Organisaties:
• Labo Genetica van Auto-immuniteit
Onderzoekers:
• Carine Wouters
• Isabelle Meyts
• Adrian Liston
Optimalisatie van loco-regionale therapie van longkanker
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Experimentele Thoraxheelkunde
Onderzoekers:
• Paul De Leyn
• Christophe Dooms
• Dirk De Ruysscher
• Herbert Decaluwé
Op weg naar een beter begrip van de ontwikkeling en de ernst van acute appendicitis: een translationele studie over de
bijdrage van aangeboren immuniteit diversiteit
Universiteit Hasselt
Abstract: Acute appendicitis is een van de meest voorkomende abdominale aandoeningen in de Westerse wereld en vertegenwoordigt 1 tot 2
procent van het totaal percentage aan operatieve ingrepen. Deze infectie van de blinde darm kan zich op elke leeftijd manifesteren, maar de
hoogste incidentie wordt terug gevonden in het tweede en derde levensdecade, met een algemeen risico van bijna 10 procent. Ondanks de hoge
frequentie van appendicitis, is de sterfteratio laag. Het percentage van morbiditeit ten gevolge van complicaties en verwikkelingen blijft echter
onaanvaardbaar hoog.
Deze studie beoogt een vergelijking te maken tussen de aangeboren immuunrespons van patiënten met acute appendicitis en gezonde controles
om zo de invloed van het aangeboren immuunsysteem op de oorzaak en het verloop van het ziektebeeld appendicitis te bepalen. Hierbij zal ook
het relatieve belang van omgevingsfactoren, levensstijl en specifieke micro-organismen, zowel behorend tot de eigen darmflora als pathogenen, in
rekening worden gebracht.
Om bovenstaande doelstelling te bereiken, zal een prospectieve cohort studie worden opgezet. Dit cohort zal bestaan uit 300 patiënten die een
appendectomie hebben ondergaan en 300 gezonde controles van een vergelijkbare leeftijdsgroep. Beide groepen zullen gevraagd worden om
bloedstalen voor DNA isolatie en immunoglobuline bepaling, serumstalen voor serologie en feces stalen voor microbioom analyse in te leveren.
Van de patiëntgroep zullen ook weefselstalen van de appendix worden verzameld voor latere immunologische en microbiologische research
activiteiten. Ten slotte zal er in een derde luik van de studie een subpopulatie worden samengesteld, bestaande uit alle patiënten en controles die
18 jaar of ouder zijn. Bloedstalen van deze populatie zullen gebruikt worden voor ex vivo immunologisch onderzoek.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
Onderzoekers:
• Ingeborg GYSSENS
Opwekken, valideren en gebruik van nanobodies gericht tegen de neovasculaire integrines alphaV en Beta3 in kanker
therapie
Universiteit Gent
Abstract: De basis van dit project is de bevinding dat de integrines AlphaV en Beta3 tot expressie komen op neovasculair endotheel in tumoren en
in wondweefsel. Het doel is dan ook om antilichamen te maken die tumoren kunnen vernietigen door deze integrines te inhiberen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Opwekken van cellulaire immuniteit tegen de regulatorische genproducten Tat en Rev als strategie voor eradicatie van
HIV.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Bij HIV-seropositieve personen zonder ziekteprogressie is er een sterke HIV-specifieke CD4+ en CD8+ T-celimmuniteit. Anderzijds
worden bij personen met een progressief ziekteverloop ook HIV-specifieke CD8+ cytotoxische T-lymfocyten (CTL) aangetoond, maar deze cellen
blijken functioneel deficiënt. Dit suggereert dat het kwalitatief verbeteren en versterken van T celresponsen gericht tegen HIV het ziekteverloop
gunstig zou kunnen beïnvloeden. De huidige schema's van `highly active anti-retroviral therapy' (HAART) onderdrukken virale replicatie, maar er is
geen volledige viruseradicatie. Bovendien vermindert HAART de anti-HIV CTL respons en ziet men geen complete reconstitutie van HIV-specifieke
CD4+ T-helpercellen. Het opwekken van een sterke cellulaire immuunrespons gericht tegen de regulatorische HIV virus eiwitten Tat en Rev zou
van bijzonder belang kunnen zijn voor de viruseliminatie. Het hoofddoel van dit project is dan ook de ex vivo sensitisatie van T cellen van HAART
patiënten via het opladen van autologe monocyt-afgeleide dendritische cellen (Mo-DC) met het mRNA coderend voor de regulatorische Tat en Rev
eiwitten alleen of in combinatie met het structurele Gag eiwit. Hierbij zijn we niet alleen geïnteresseerd in de inductie van CD8+ HIV-specifieke CTL,
maar ook in de specifieke conditionering van DCs voor de activatie van CD4+ T helpercellen die de anti-HIV CTL respons in de hand kunnen
werken of versterken. Ruime ervaring werd reeds opgedaan met het in vitro kweken van dendritische cellen, alsook met de electroporatie
transfectietechniek die gebruikt zal worden voor het opladen van de bekomen dendritische cellen met HIV-1 mRNA. In dit project willen we dan ook
aantonen dat het opwekken en/of versterken van een cellulaire immuunrespons tegen de vroeg tot expressie komende HIV eiwitten Tat en Rev een
sleutelrol speelt in de ontwikkeling van een HIV immunotherapie.
Organisaties:
• Hematologie en bloedtransfusie
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Robert Colebunders
• Zwi Berneman
• Vigor F I Van Tendeloo
Overbruggingsbeurs Mark Stappers: Gecompliceerde Huid en Weken Delen Infecties: Immunologische, genetische en
microbiële aspecten.
Universiteit Hasselt
Abstract: Mark Stappers is een doctoraatsstudent betrokken bij onderzoek naar de toedracht van relevante pathogene bacteriën en variatie in
aangeboren immuniteit van de gastheer op de predispositie, ernst en uitkomst van gecompliceerde huid en weke delen infecties. Deze infecties
vereisen vaak chirurgische behandeling, of komen voor in een gastheer die lijdt aan een aandoening(en) die de uitkomst van behandeling kan
beïnvloeden. Veel voorkomende cSSSIs zijn: diabetische voet infecties, abcessen van de weke delen en infecties na chirurgie of trauma.
Verwekkers van cSSSIs kunnen zowel van Grampositieve als Gramnegatieve, aerobe of anaerobe origine zijn, en polymicrobiële infecties zijn
frequent.
Aan de kant van de gastheer is Mark Stappers geïnteresseerd in de rol van genetische variatie in aangeboren immuniteit op het ontstaan van
gecompliceerde huid en weke delen infecties. Daarnaast onderzoekt hij hoe relevante pathogene bacteriën herkend worden door de aangeboren
immuniteit. Aan de kant van de pathogene bacterie, bestudeert Mark Stappers de mogelijke voordelen van nieuwe moleculaire
determinatietechnieken in vergelijking met standaard kweektechnieken voor de identificatie van pathogene bacteriën in biopten van huid en weke
delen infecties.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
Onderzoekers:
• Ingeborg GYSSENS
Overeenkomst betreffende een klinische studie
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds
Quintiles Belgium. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Quintiles Belgium de onderzoeksresultaten naar " Mitsubishi studie" onder de
voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Overeenkomst tussen de UHasselt en de PHL in het kader van het doctoraat van Inez Wens met titel " Revalidatie van
personen met MS: invloed van oefentherapie op de functionele spierkracht en de inspanningscapaciteit"
Universiteit Hasselt
Abstract: Multiple Sclerose (MS) is in de westerse wereld de meest voorkomende neurologische aandoening bij 20- tot 40-jarige volwassenen. De
ziekte wordt gekenmerkt door een variatie (tremor, spasticiteit, partiële verlamming) aan symptomen die het gevolg zijn van demyelinisatie en
axonale atrofie in het centrale zenuwstelsel (1). Als gevolg hiervan hebben de meeste personen met MS een inactievere levensstijl. Dit resulteert in
een verlies aan functionele spierkracht en inspanningscapaciteit en een frequenter voorkomen van insulineresistentie (1). (A) De voorbije jaren
hebben enkele studies aangetoond dat fysieke trainingsprogramma's de spierkracht en inspanningscapaciteit van nog ambulante MS-patiënten
positief kunnen beïnvloeden zonder dat andere symptomen zoals vermoeidheid versterkt worden (2). Deze studies verschilden echter sterk in het
type interventie alsook in de duur, frequentie en oefenintensiteit (licht, matig, intens) van het aangeboden trainingsprogramma. Hierdoor is het
momenteel nog onduidelijk welke de optimale oefenmodaliteit en -opbouw is om tot functionele kracht- en uithoudingswinst te komen. De invloed
van oefentherapie op de ontwikkeling van insulineresistentie werd nog niet onderzocht. (B) Op immunologisch vlak werd recent duidelijk dat MS
pathofysiologisch gepaard gaat met een verschuiving in het evenwicht tussen pro-inflammatoire en anti-inflammatoire cytokines in de richting van
een verhoogd Th-1 profiel (3). Bij gezonde personen veroorzaakt fysieke training een drastische verhoging van de serum IL-6 activiteit die gradueel
gerelateerd is aan de inspanningsintensiteit (4). Indien fysieke training bij personen met MS een gelijkaardig effect heeft, kan het de cytokinebalans
van MS-patiënten gunstig beïnvloeden. Het lijkt daarom aangewezen dat onderzoek naar de optimale trainingsmodaliteit en intensiteit van fysieke
training bij MS eveneens de hiermee geassocieerde immunologische veranderingen bestudeerd.
Dit onderzoeksproject wil nagaan in welke mate verhoogde fysieke activiteit bij MS een invloed heeft op de (A) functionele spierkracht, de algemene
inspanningscapaciteit, het voorkomen van insulineresistentie en de (B) cytokinebalans en of deze invloed gerelateerd is aan de toegepaste
intensiteit (licht, matig, intens) en duur van training. Dit wordt onderzocht bij EAE-proefdieren en bij MS-patiënten (klinische relevantie).
Organisaties:
• Revalidatiewetenschappen
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bert OP 'T EIJNDE
Overeenkomst tussen UHasselt en PHL betreffende het doctoraat van Kenneth Verboven met titel "Cariorespiratoire
revalidatie"
Universiteit Hasselt
Abstract: Het aandeel van endocriene hormonen in de regeling van lipolyse tijdens uithoudingsinspanning in personen met obesitas, en de impact
van lange termijn bewegingsinterventie hierop, is onvoldoende bekend. Echter is het belangrijk dit beter te begrijpen, om de impact van
bewegingsinterventie op vetmassaverlies in personen met obesitas te maximaliseren, en hierdoor bij te dragen tot grotere primaire preventie van
cardiovasculaire aandoeningen.
Binnen dit project onderzoekt men de gevoeligheid van viscerale en subcutane abdominale adipocyten voor inspanningsgerelateerde hormonen,
die lipolyse aansturen, in gezonde en obese mannen. Vervolgens zal de respons van deze hormonen tijdens acute uithoudingsinspanning in
gezonde en obese mannen worden onderzocht, met een directe correlatie naar ex vivo gemeten lipolyse. Daarnaast zal men nagaan wat het effect
van lange termijn levensstijl interventie (bewegingsinterventie) is op de hormonale respons tijdens acute uithoudingsinspanning in mannen met
obesitas. Dit kan uitwijzen of lange termijn levensstijl interventies de verstoorde hormonale respons op acute uithoudingsinspanning in mannen met
obesitas kan verbeteren, en welke strategie kan worden ingezet in de toekomstige preventie en behandeling van obesitas en cardiovasculaire
aandoeningen.
Organisaties:
• Revalidatiewetenschappen
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Dominique HANSEN
Overeenkomst voor de klisnische studie 'Confidence'
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds Merck
Serono. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Merck Serono de onderzoeksresultaten naar "Confidence" onder de voorwaarden zoals
vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Overeenkomst voor het uitvoeren van een niet-interventionele studie : MS Telecoach
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een niet-interventionele studie tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds
Teva Pharma Belgium. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Teva Pharma Belgium de onderzoeksresultaten naar 'MS Telecoach' onder de
voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Overeenkomst voor het uitvoeren van observationale studies: "MOVE-1: Mobility improvements with spasticity in Multiple
Sclerosis"
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds
Almerall SA. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Almerall SA de onderzoeksresultaten naar " MOVE-1: Mobility improvements with spasticity
in Multiple Sclerosis " onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Bart VAN WIJMEERSCH
Overleving van allogene beta cel enten bij type 1 diabetes patiënten onder tijdelijke immuunsuppressie.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Objectieven van verder onderzoek 1. Klinisch relevante verbetering van de metabole controle over meerdere jaren zodat de ontwikkeling
van chronische letsels bij non-uremische patiënten wordt afgeremd; 2. Deze doelstelling realiseren met een afweeronderdrukkende behandeling
met laag risico op nevenwerkingen. Specifieke doelstellingen in deze projectaanvraag Deel 1: Verder zetten van een prospectief protocol waarin de
5 jaar posttransplant (PT) functie wordt gevolgd bij patiënten die twee keer een intraportale beta cel transplantatie hebben gekregen van minsten 2
miljoen betacellen per kg. Dit protocol werd goedgekeurd door het ethisch comité van de participerende universiteiten en ging van start begin 2006.
Het heeft volgende specifieke doelstellingen: 1. Gedurende 5 jaar posttransplantatie de beta cel secretoire capaciteit en insuline gevoeligheid
opvolgen en deze parameters vergelijken met deze in gezonde vrijwilligers van een zelfde leeftijd. 2. Boven vermelde parameters correleren met de
graad van metabole controle, het voorkomen van (ernstige) hypoglycemie en de progressie van chronische complicaties. 3. De invloed nagaan van
progressieve afbouw van tacrolimus tijdens het 3de, 4de en 5de jaar posttransplantatie op de beta cel secretoire capaciteit van de ent, de insuline
gevoeligheid, de metabole controle, het voorkomen van (ernstige) hypoglycemie en op veiligheidsparameters. 4. Onderzoeken of veranderingen in
de beta cel secretoire capaciteit en/of de tacrolimus spiegels gecorreleerd zijn met veranderingen in eilandjes cel antilichaam titers, lymfocyt
subsets en in vitro T-cel reactiviteit tegen auto- en alloantigenen. Deel 2 Vergelijkende studie van de lever en het omentum als implantatie site. Er
zijn verschillende redenen om bij de mens een andere implantatie site dan de lever uit te testen: bij knaagdieren met diabetes daalt de lange-termijn
functie van intraportale eilandjesisograften (11,12), in de postinjectieperiode wordt een onmiddelijke stollingsreactie op gang gebracht (13) ,
minstens in de eerste weken zijn de eilandjesenten blootgesteld aan hoge portale spiegels van immunosuppressiva (14). De keuze van het
omentum steunt op de mogelijkheid om de implant via laparoscopie op één plaats in te brengen en validatie studies bij ratten. Hetzelfde klinisch
protocol zal worden gevolgd voor beide sites, inclusief het gebruik van dezelfde gestandaardiseerde beta cel enten (zie verder). Een interim
analyse op jaar 1 wordt uitgevoerd bij 5 patiënten zowel qua entfunctie als qua veiligheid. Indien patiënten na een omentum transplant C-peptide
negatief worden binnen de 2 maanden, zal een 2de ent worden geinfundeerd in de lever teneinde hen kansen te geven om een ent functie te
verwerven. Dit protocol heeft de volgende specifieke doelstellingen: 1. Op reproduceerbare wijze via laparoscopie een beta cel ent in het omentum
inplanten. 2. De patiënten gedurende 12 maanden volgen in termen van beta cel secretoire capaciteit, metabole controle, insuline behoeften,
nevenwerkingen en deze gegevens vergelijken met deze van patiënten die een intraportale implantatie krijgen en met deze in gezonde vrijwilligers
van een zelfde leeftijd.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• BART KEYMEULEN
Overleving van allogene beta cel enten by type 1 Diabetes patiënten onder tijdelijke immuunsuppressie.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Type 1 diabetes ontstaat door een autoimmune destructie van de beta cel. Transplantatie van allogene beta cel enten is een hoopvolle
nieuwe therapie welke in staat is diabetes te genezen. In samenwerking met de Beta Cel Bank Brussel is het mogelijk gestandardizeerde enten te
ontwikkelen welke via intraportale weg kunnen worden toegediend in patiënten met vroegtijdige chronische verwikkelingen van type 1 diabetes. Het
doel is de glucase controle te verbeteren, en zo mogelijk te normalizeren, zodat deterioratie van deze letsels kan worden vermeden. Wij menen dat
bij deze patiënten evenwel niet kan overgegaan worden tot een langdurige sterk immuunsuppressieve therapie omdat hiermee geassocieerde
nevenwerkingen op termijn ook ernstig kunnen zijn. Daarom werken we aan protocols waarbij de afweeronderdrukkende medicatie na een eerste
fase kan worden afgebouwd tot een onderhoudsdosis die goed wordt verdragen. In het voorgesteld project zullen patiënten gedurende 5 jaar
posttransplant (PT) worden gevolgd. Vanaf het 3e jaar PT zal de immuunsuppressie progressief worden afgebouwd waarbij we de functie van de
ent nauwlettend zullen volgen. De bedoeling is een zo laag mogelijke dosis immuunsuppressie te definieren waarbij de ent volledig werkzaam blijft
met minimale nevenwerkingen.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• BART KEYMEULEN
Pathogenese en therapie van het macrofaagactivatiesyndroom in virus-geïnduceerde muismodellen.
KU Leuven
Abstract: Het macrofaagactivatiesyndroom (MAS) is een levensbedreigende complicatie van verschillende auto-immune en auto-inflammatoire
aandoeningen. Hetis een systemische ziekte met een hoge morbiditeit, die gekenmerkt wordt door o.a. hoge koorts, vergroting van de milt en lever,
bloedstollingsproblemen en een hoge cytokineproductie. De pathogenese van MAS is tot op heden niet goed gekend. Men schat dat in 60% van de
patiënten de ziekte uitgelokt wordt door een virale infectie. Er is echter meer inzicht nodig in de relatie tussen virale infectie en MAS. Dit gebrek aan
kennis bemoeilijkt de behandeling van de patiënt. Om de vragen inzake pathogenese en behandeling op te lossen, is er nood aan specifieke
diermodellen voor MAS. Deze zullen ontwikkeld worden gedurende dit doctoraat door verschillende virale infecties toe te passen in normale wild
type muizen alsook in transgene muizen. In de nieuwe muismodellen zal na karakterisatie van de symptomen het onderliggende ziektemechanisme
bnbsp;estudeer
Organisaties:
• Laboratorium Immunobiologie
Onderzoekers:
• Graciela Andrei
• Patrick Matthys
• Ellen Brisse
Pathogenese van astma
Universiteit Gent
Abstract: Onderzoek naar de pathogenese van astma, de interactie allergeen en sigarettenrook in een muismodel van astma.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Guy Joos
Pathogenese van inflammatoire spierziekten: immunocytochemische studie van de chemokines en hun receptoren.
Universiteit Gent
Abstract: Chemokines zijn klein moleculair gewicht cytokines die chemotaxis en chemokinesis van leucocyten in immuunprocessen regelen. Dit
project bestudeert de immunocytochemische localisatie van verschillende chemokines en chemoekine-receptoren, om hun relatief belang bij de
leucocyten trafiek in de drie belangrijkste inflammatoire myopathieën - t.t.z. inclusion body myositis, dermatomyositis en polymyositis - te
bestuderen. Studies bij dieren wijzen op mogelijke therapeutische implicaties wanneer bepaalde chemokines worden geneutraliseerd.
Organisaties:
• Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers:
• Jan De Bleecker
Pediatrische Granulomateuze Arthritis: Internationaal Register en DNA bank Onderzoeksproject
KU Leuven
Abstract: Prospectieve internationale multicentrische databank, DNA bank en fundamentele onderzoeksprojecten.
Organisaties:
• Laboratorium Kinderimmunologie
Onderzoekers:
• Carine Wouters
Perifere bloed monocyten als potentieel predictieve biomarkers voor colorectale kanker diagnose en progressie.
KU Leuven
Abstract: Gegeven het hoge aantal colorectale kanker (CRK) patiënten wereldwijd en de limieten van de huidige diagnostische en prognostische
middelen alsook de therapieën voor CRK, is er een dringende nood om de belangrijke biomerkers van CRK te bepalen. Deze biomerkers kunnen
dan gebruikt wordenvoor een vroege diagnose en monitoring van de progressie op een non-invasieve manier. Perifeer bloed is een makkelijk
toegankelijk weefsel en daarom zeer geschikt voor de screening van CRK biomerkers. Onder de cellen die in het bloed circuleren, kunnen
monocyten een interessant doelwit zijn aangezien deze een bron van macrofagen en dendritische cellen vormen die een belangrijke rol spelen in
tumor groei, metastasis en angiogenese, maar ook bij de anti-tumor immuun response. Daarentegen is het nog niet geweten of de genetische
handtekening van monocyten gebruikt kan worden om de progressie van CRK en het risico op metastasen te voorspellen.Dit voorstel zal daarom
onderzoek doen naar perifere bloed monocyt
Organisaties:
• Moleculaire Oncogenese en Angiogenese
Onderzoekers:
• Massimiliano Mazzone
Peroxisomen in mestcellen - hun functies en de link naar inflammatie van de luchtwegen.
Universiteit Gent
Abstract: Dit project zal focussen op de functies van peroxisomen en hun rol in inflammatoire processen bij chronische
rhinosinusitis. De nadruk van het onderzoek ligt bij peroxisomen in mestcellen. De experimenten zullen
uitgevoerd worden op humaan ex vivo neusweefsel en muismodellen.
Organisaties:
• Vakgroep Neus-, Keel-, Oorheelkunde en Logopedische-audiologische Wetenschappen
Onderzoekers:
• Claus Bachert
• Olga Krysko
PHARIN:Competenties voor apothekers in de biotechnologische industrie
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Phar-IN is een EU Erasmus Lifelong Learning project dat is ontstaan uit de vaststelling dat er een tijdskloof in verband met
kennisoverdracht bestaat tussen de Europese farmaceutische industrie en de farmacie opleidingen en onderwijs. Die vaststelling werd onder meer
gemaakt tijdens het afgelopen EU LLP project PHARMINE dat de inventaris maakte van het Europees farmacie onderwijs.
Het farmacie onderwijs en de industrie werken met verschillende tijdschalen. Opleidingen op het niveau van hoger onderwijs worden vier of
vijfjaarlijks gevalideerd door de nationale agentschappen en dus langzaam aangepast. In de industrie daarentegen zijn aanpassingen soms maar
een kwestie van maanden om concurrentie het hoofd te bieden. Dat is vooral merkbaar in de Europese biotechnologische industrie die - alhoewel
van wereldklasse - weinig of met vertraging onderwezen wordt aan de instellingen voor hoger onderwijs.
Er zijn dus onderwijssystemen nodig die zich eveneens op korte tijd kunnen aanpassen en die op het juiste moment de juiste persoon met de juiste
competenties creëren.
De ontbrekende schakel voor een dergelijke ontwikkeling is een systeem waarbij onderwijsinstellingen regelmatige en snelle feedback van de
industrie kunnen krijgen over wat ze moeten leren en hoe.
Phar-IN wil een DELPHI instrument ontwikkelen voor feedback en geavanceerde cursussen voor biotechnologie produceren. Er wordt hierbij
gefocust op biotechnologie omdat men van mening is dat dit onderzoeksdomein een belangrijk knelpunt is en mogelijk voor veelbelovende
oplossingen kan zorgen voor de behandeling van ziekten als Alzheimer, chronisch hartfalen en andere resistente kwalen waar tot nu toe geen
therapie voor bestaat.
Het consortium bestaat uit zes partnergroepen en kan steunen op de jarenlange samenwerking tussen EAFP leden (European Association of
Faculties of Pharmacie), J. Atkinson ere-voorzitter en director van Phar-IN, G. Ronsisvalle toenmalige vice-voorzitter, en K. De Paepe, exco
member en coördinator van Phar_IN en EIPG (European Industrial Pharmacists Group), vertegenwoordigd door L. Martini en J. Nicholson.
Organisaties:
• Farmaceutische en Farmacologische Wetenschappen
• Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• BARTHOLOMEUS ROMBAUT
• KRISTIEN DE PAEPE
PHARMINE : Pharmacy education in Europe
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Geen NL abstract
Organisaties:
• Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• BARTHOLOMEUS ROMBAUT
PHAR-QA: Quality Assurance in PHARmacy Educationand training in Europe.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Phar-QA (Quality assurance in European pharmacy education and training) is een EU Erasmus Lifelong Learning project met betrekking
tot de vernieuwing van de Europese farmacie opleidingen. Het project is een uitbreiding van het afgelopen PHARMINE project (Pharmacy
Education in Europe) dat een inventaris maakte van de opleiding. Phar-QA betreft de ontwikkeling van een competentiekader van alle
farmaceutische activiteiten uitgeoefend door een apotheker. Daarnaast wordt eveneens een gedegen systeem uitgewerkt voor de noodzakelijke
kwaliteitsgarantie van deze competenties.
Phar-QA wil een systeem van kwaliteitsverzekering realiseren zodat alle Europese instellingen voor hoger farmacie onderwijs gekwalificeerde
vakmensen voortbrengen die efficiënt kunnen werken in een Europees regelgevend kader dat onafhankelijk is van de instelling. Bovendien wil het
de competenties definiëren die overeenstemmen met de huidige trends inzake:
* Reorganisatie van de universiteiten naar een Europees kader voor hoger onderwijs met betrekking tot de Bologna principes en - onder meer aanpassing van de Bachelor en Master cursussen;
* De economische aspecten en organisatie van de officina-apothekers en ziekenhuisapothekers die een belangrijke rol spelen in het stroomlijnen
van de Europese systemen voor gezondheidszorg;
* Vooruitgang in de farmaceutische biotechnologische industrie van innovatieve geneesmiddelen naar behandelingen van biomedische oorsprong,
geproduceerd door kleine en middelgrote ondernemingen.
De rode draad doorheen dit project is patiëntveiligheid. Dit is de primordiale zorg van de apotheker zowel in de dagelijkse praktijk van de openbare
en ziekenhuisapotheken, als in de industrie of tijdens de research. Steeds staat de ontwikkeling en productie van efficiënte en veilige
geneesmiddelen voorop. De uiteindelijke belanghebbende van het Phar-QA-project is dan ook de Europese bevolking.
Phar-QA is een consortium van universiteiten die het voortouw nemen in het onderzoek naar onderwijsvernieuwing in de farmacie opleidingen. Het
wordt gecoördineerd door het Farmaceutisch Instituut van de Vrije Universiteit Brussel onder het coördinatorschap van Prof. Kristien De Paepe en
Prof. Jeffrey Atkinson (Pharmacolor Consultants, Nancy, Frankrijk) als director; en dit met medewerking van:
* Universiteit van Granada, Spanje
* Kapodistrias Universiteit van Athene, Griekenland
* Universiteit van Tartu, Estland
* Universiteit van Helsinki, Finland
* Universiteit van Ljubljana, Slovenië
* Jagiellonian Universiteit van Krakau, Polen
* Medical and Pharmaceutical University Carol Davila van Boekarest, Roemenië
Phar-QA zal ook nauw samenwerken met de European Association of Faculties of Pharmacy (EAFP) en andere Europese organisaties. Bovendien
beschikt Phar-QA over een internationale adviesraad met deskundigen inzake kwaliteitsverzekering uit België, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk,
Spanje en de Verenigde Staten.
De resultaten van het project zullen verspreid worden onder meer dan 200 Europese instellingen voor hoger onderwijs; opleiding en
gezondheidszorg instellingen van de verschillende nationale regeringen; EU-DG's en de beroepsorganisaties van apothekers.
De Phar-QA bevindingen zullen ook ter beschikking zijn van:
* Studenten en medewerkers van de farmaceutische faculteiten;
* EU-apothekers (officina-apothekers, ziekenhuisapothers, industrie apothekers en anderen);
* Nationale en Europese gezondheidszorg gespecialiseerde groepen;
* De leden van de Europese farmaceutische, biotechnologische, chemische, agrarische (vooral farmaceutische voedingswetenschappen)
industrieën.
Informatie zal ook worden verstrekt aan geïnteresseerde niet-Europese landen die het consortium wensen te volgen en eventueel het Phar-QA
competentiekader willen toepassen.
Organisaties:
• Farmaceutische en Farmacologische Wetenschappen
• Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• BARTHOLOMEUS ROMBAUT
• KRISTIEN DE PAEPE
PHL-doctoraat van Daphnie Leenus met titel " Does tDCS increase hand function in MS and does this treatment interact
with the BDNF polymorphism of the individual"
Universiteit Hasselt
Abstract: Neuroplasticiteit verwijst naar het vermogen van de hersenen en het zenuwstelsel om structureel en functioneel te veranderen als gevolg
van input van de omgeving. Plasticiteit gebeurt op verschillendeniveaus, variërend van cellulaire veranderingen betrokken bij leren, tot grote
veranderingen betrokken bij corticale remapping.
Tientallen jaren van onderzoek tonen nu aan dat tDCS een positief effect heeft op de hersenen plasticiteit, en dit in zowel gezonde als
neurodegenererende hersenen. De algemene hypothese ondersteund vanuit onze vorige onderzoeken is dat tDCS de BDNF secretie activeert, wat
resulteert in meer synaptische plasticiteit. Met dit project willen we onderzoeken of BDNF polymorfismen verschillen, zodanig dat de Val dragers
meer neuroplasticiteit vertonen onder tDCS dan Met dragers. In het bijzonder te bestuderen effecten zijn de invloed van BDNF op het geheugen, de
consolidatie van motorisch leren en op lange termijn veranderingen in de hersenstructuur.
Het onderzoeksproject bestaat uit twee grote delen:
- Ten eerste zullen we fundamentele kennis met betrekking tot de modulerende effecten van tDCS op training gerelateerde plasticiteit bij gezonde
vrijwilligers onderzoeken.
- Ten tweede zullen we gebruik maken van deze nieuw verworven kennis om de revalidatieprotocollen voor MS-patiënten te verbeteren.
Organisaties:
• Revalidatiewetenschappen
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Raf MEESEN
Plantensterolen in herstel van Multiple Sclerosis
Universiteit Hasselt
Abstract: Het doel van mijn onderzoek is na te gaan of inname van plantaardige sterolen de reparatie van beschadigde centrale zenuwstelsel (CZS)
en daarmee de progressie van multiple sclerose (MS) moduleert. MS is een chronische auto-immuunziekte van het centrale zenuwstelsel die bij 1
op de 1000 jonge volwassenen voorkomt in de bloei van hun leven. MS wordt gekenmerkt door immuun cel gemedieerde destructie van de
isolerende myelineschede rond neuronale uitlopers (demyelinisatie). Tot op heden is er geen effectieve behandeling beschikbaar en de huidige
behandelingen zich alleen op de beginfase van de ziekte richten, terwijl herstel van aangetaste/beschadigde sites is nog niet mogelijk is.
Plantensterolen zijn de plantaardige analogen van zoogdier cholesterol. Interessant is dat blijkt uit recente gegevens dat inname van
plantensterolen de klinische uitkomst van MS in een diermodel aanzienlijk verbetert. Inname van plantaardige sterolen staan erom bekend dat ze
de lever X receptoren (LXRs) activeren. LXRs zijn belangrijke regulatoren van het cellulaire sterolmetabolisme, noodzakelijk bij de reparatie van
beschadigde myelineschedes (remyelinisatie).
Om de beschermende effecten van plantensterolen bestuderen maak ik gebruik van het cuprizone model, een goed gekarakteriseerd diermodel
voor de- en remyelinisatie te bestuderen. Belangrijk is dat de verkregen gegevens gevalideerd zijn bij menselijke MS weefselmonsters. Resultaten
uit mijn innovatieve studie in het opkomend gebied van 'nutritional neuroscience' zullen uiteindelijk de potentie van plantensterolinname om
herstelprocessen in de hersenen te stimuleren onthullen, deze hebben belangrijke implicaties voor de behandeling van MS en andere
demyeliniserende ziektes.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Niels HELLINGS
• Tim VANMIERLO
Plantensterolen: krachtige activatoren van remyelinisatie in multiple sclerose?
Universiteit Hasselt
Abstract: Het doel van mijn studie is om te verhelderen hoe de voedselopname van plantensterolen het herstel van beschadigd centraal
zenuwstelsel (CNS) en hierbij de progressie van multipele sclerose (MS) moduleert. MS is een chronische auto-immuun ziekte van het CNS dat 1
op de 100 jonge volwassen treft in de bloei van hun leven. MS wordt gekenmerkt door immuun cel gemedieerde afbraak van de isolerende myeline
schede rond neuronale uitlopers (demyelinisatie). Tot op heden is er nog geen effectieve therapie beschikbaar en in de huidige behandelingen
worden enkel de initiële ziektestadia getarget terwijl dat herstel van de geaffecteerde/beschadigde locaties nog niet mogelijk is. Plantensterolen zijn
planten analogen van zoogdiercholesterol. Interessant is dat recente gegevens aangeven dat plantensterol inname significant de klinische uitkomst
verbetert in een diermodel van MS. Er is geweten dat planten sterolen de lever X receptoren (LXRs) activeren. LXRs zijn hoofdregulatoren van het
cellulaire sterol metabolisme, noodzakelijk in het herstel van beschadigde myelin schedes (remyelinisatie).
Om de protectieve effecten van plantensterolen te bestuderen maak ik gebruik van het cuprizone model, een goed gekarakteriseerd diermodel om
de- en remyelinisatie te bestuderen. Belangrijk is dat de verkregen gegevens gevalideerd zijn in menselijke weefselmonsters. Resultaten van mijn
innoverende studie in het opkomende gebied van nutritionele neurowetenschappen zal uiteindelijk de potentie van plantensterol inname om
herstelprocessen in de hersenen te stimuleren onthullen, dit heeft belangrijke implicaties voor de behandeling van MS en andere demyeliniserende
aandoeningen.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Tim VANMIERLO
Plasticiteit van regulatoire T cellen in hooggradige gliomen als middelom immuuntherapie te optimaliseren.
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Kinderimmunologie
Onderzoekers:
• Stefaan Van Gool
• Adrian Liston
Plasticiteit van regulatoire T cellen in hooggradig gliomen als methodevoorhet verbeteren van actieve en adoptieve
immuuntherapie
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Klinische Immunologie
Onderzoekers:
• Stefaan Van Gool
• Adrian Liston
• Lien Vandenberk
Post-transplant lymphoproliferatieve aandoeningen: een single center ervaring over de afgelopen 20 jaar.
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Translationeel Cel- en Weefselonderzoek
Onderzoekers:
• Gregor Verhoef
• Thomas Tousseyn
Predictie van type 1 diabetes door combinatie van biologische, demografische en antropometrische gegevens.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Predictie van type 1 diabetes door combinatie van biologische, demografische en antropometrische gegevens.
Organisaties:
• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers:
• Luc Van Gaal
Preklinisch en klinische studie naar neurocognitieve effecten van methotrexaat en corticosteroiïden bij kinderen met ALL
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Kinderimmunologie
Onderzoekers:
• Stefaan Van Gool
• Marina Danckaerts
• Rudi D'Hooge
• Iris Elens
Preklinische ontwikkeling van beta cel implanten voor de behandeling van diabetes.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Type 1 diabetes wordt veroorzaakt door een sterke vermindering in het aantal insulineproducerende beta cellen van de pancreas.
Dagelijkse insuline injecties kunnen de glucose regeling overnemen maar doen dit minder goed waardoor het risico ontstaat voor acute en
chronische complicaties. Een voldoende metabole correctie kan worden geïnduceerd door herstel van een functionele beta cel massa.
Proefdieronderzoek heeft aangetoond dat beta cel transplanten kunnen zorgen voor een duurzame normalisatie van een diabetes toestand.
Klinische trials hebben deze benadering ondersteund maar hebben ook gewezen op de grote tekorten in donor cellen, op de nood om de
samenstelling van celenten te verbeteren en de micro-omgeving van het implant aan te passen. In dit project worden preklinische modellen gebruikt
om klinisch bruikbare oplossingen te ontwikkelen en te valideren. Een eerste objectief is ent en implant condities te vinden met betere effecten voor
humane beta cel preparaten die worden geïsoleerd uit donor pancreassen. In het tweede objectief dienen deze resultaten als referentie bij uittesten
van insuline-producerende implanten geproduceerd uit expandeerbare bronnen zoals varkens perinatale beta cellen, humane embryonale stamcelgederiveerde pancreas precursorcellen. De gegevens zullen moeten aangeven hoe productie processen enerzijds en klinische protocols anderzijds
dienen aangepast om onder criteria van efficiëntie en veiligheid vooruitgang te boeken in de behandeling van diabetes. Dit project wordt
ondernomen in het kader van het multicenterprogramma "JDRF Center for Beta Cell Therapy in Diabetes".
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• Babak MOVAHEDI
• Pieter IN 'T VELD
• Geert MARTENS
• DANIEL PIPELEERS
Preklinische ontwikkeling van een innovatieve immuuntherapie gebaseerd op CD56+ dendritische cellen en interleukine15: rekrutering van het aangeboren immuunsysteem in de strijd tegen kanker
Universiteit Antwerpen
Abstract: Specifiek beoogt deze innovatieve studie om in detail te onderzoeken wat de in vitro capaciteit is van IL-15 DC om NK-cellen en T-cellen
te activeren en mobiliseren, en wat het effect daarvan is op het adaptief immuunantwoord in een model van AML. De eventuele betrokkenheid van
IL-15 en CD56 in het innate immuunstimulerende potentieel van IL-15 DC zal nader onderzocht worden.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Vigor F I Van Tendeloo
• Eva Lion
• Heleen Van Acker
Preklinische ontwikkeling van RNA gemodifieerde dendritische celvaccins voor kanker en HIV.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Met het oog op de ontwikkeling van een cellulair kankervaccin, zullen humane dendritische cellen (DCs) afkomstig van gezonde
individuen, behandelde kankerpatiënten en HIV-seropositieve patiënten worden gekweekt vanuit perifere bloedmonocyten. Het hoofddoel van dit
project bestaat erin om een transfer van gedefineerde tumor- of HIV-antigenen naar DC te bewerkstelligen d.m.v. transfectie met mRNA coderend
voor het relevant antigeen via electroporatie. Deze met antigenen opgeladen DC zullen vervolgens gebruikt worden voor de in vitro generatie van
antigenspecifieke autologe cytotoxische T-cellen die in staat zijn om autologe tumorcellen of HIV-geïnfecteerde cellen te eradiceren. In een latere
fase zal worden overgegaan tot het laden van DC met ongefractioneerd autoloog tumormateriaal (totaal tumor mRNA, apoptotische cellen),
wanneer er geen voorkennis is van tumorspecifieke tumorantigenen. Voor deze strategie zal worden gewerkt met tumormateriaal afkomstig van
baarmoederhals- en lymfekankerpatiënten.
Organisaties:
• Hematologie en bloedtransfusie
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Vigor F I Van Tendeloo
Preklinische ontwikkeling van RNA gemodifieerde dendritische celvaccins voor kanker en HIV.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Met het oog op de ontwikkeling van een cellulair kankervaccin, zullen humane dendritische cellen (DCs) afkomstig van gezonde
individuen, behandelde kankerpatiënten en HIV-seropositieve patiënten worden gekweekt vanuit perifere bloedmonocyten. Het hoofddoel van dit
project bestaat erin om een transfer van gedefineerde tumor- of HIV-antigenen naar DC te bewerkstelligen d.m.v. transfectie met mRNA coderend
voor het relevant antigeen via electroporatie. Deze met antigenen opgeladen DC zullen vervolgens gebruikt worden voor de in vitro generatie van
antigenspecifieke autologe cytotoxische T-cellen die in staat zijn om autologe tumorcellen of HIV-geïnfecteerde cellen te eradiceren. In een latere
fase zal worden overgegaan tot het laden van DC met ongefractioneerd autoloog tumormateriaal (totaal tumor mRNA, apoptotische cellen),
wanneer er geen voorkennis is van tumorspecifieke tumorantigenen. Voor deze strategie zal worden gewerkt met tumormateriaal afkomstig van
baarmoederhals- en lymfekankerpatiënten.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Vigor F I Van Tendeloo
Preventie en controle van hepatitis B in Zuid-Afrika : beschermend effect van het vaccin, vaccinatiegraad, 'nonresponders' en 'escape'-mutanten.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Hepatitis B (HB) wordt door het hepatitis-B-virus (HBV) veroorzaakt en wordt wereldwijd als een ernstige en levensbedreigende ziekte
beschouwd. In Zuid-Afrika bijvoorbeeld is het effect ervan verwoestend. Hepatitis B kan echter vermeden worden door vaccinatie; er bestaat
immers een efficiënt, veilig en betaalbaar vaccin. Rationele en algemene implementatie ervan in nationale immunisatieprogrammes, zoals
aanbevolen door de WHO, kan vele mensenlevens redden. In dit bilaterale samenwerkingsverband Vlaanderen-Zuid-Afrika worden een aantal
aspecten van HB-vaccinatie onderzocht:
1.Beschermend effect van het HB-vaccin in Zuid-Afrika, voornamelijk in afgelegen landelijke gebieden.
2. De vaccinatiegraad voor hepatitis B in een geselecteeerde Zuid-Afrikaanse provincie.
3. Bepaling van het aantal baby's dat niet reageert op het hepatitis-B-vaccin ('non-responders').
4. Nagaan of massale vaccinatie van baby's tegen hepatitis B tot selectie van HBV-mutanten kan leiden.
5. Moleculaire karakterisatie van antilichaamresistante mutanten die in Zuid-Afrika worden gedetecteerd.
Organisaties:
• Epidemiologie en sociale geneeskunde
• Epidemiologie en sociale geneeskunde (ESOC)
Onderzoekers:
• Andre Meheus
• Guido François
Preventie van betaceldestructie bij type 1 diabetespatiënten en hun hoogrisico.
Universiteit Antwerpen
Abstract: a) Door toediening van immuunregulerende stoffen. (gehumaniseerde niet-mitogene monoclonale anti-CD3 antilichamen, ChAgly CD3)
de verdere afbraak van residuele betacelmassa significant afremmen in recent-ontdekte type 1 diabetespatienten.
b) Door prophylactische subcutane toediening van metabool actieve insuline de klinische manifestatie van diabetes vermijden of uitstellen in
verwanten met hoog risiko op diabetes type 1. (risico genetisch en auto-immuun bepaald).
Organisaties:
• Endocrinologie, stofwisseling en nutritiepathologie
• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers:
• Ivo H De Leeuw
• Luc Van Gaal
Preventie van HIV transmissie door interferentie met HIV entry, reverse transcriptie en integratie in het kader van de
ontwikkeling van nieuwe kandidaat microbiciden.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Omdat het aantal HIV infecties wereldwijd blijft stijgen, is er dringend nood aan vaginale microbiciden die heteroseksuele HIV transmissie
kunnen voorkomen. Dit project onderzoekt in vitro of inhibitoren van HIV-1 reverse transcriptie, integratie en entry bruikbaar zijn als potentieel
microbicide.
Organisaties:
• Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)
Onderzoekers:
• Guido Vanham
• Philippe Selhorst
Productie en evaluatie van recombinante vaccin antigenen tegen de runderparasiet Ostertagia ostertagi
Universiteit Gent
Abstract: Protectieve componenten die werden geïdentificeerd in excretie-secretie materiaal van de lebmaagnematode Ostertagia ostertagi zullen
in correct immunogene conformaties recombinant aangemaakt worden en vervolgens getest worden op hun beschermende capaciteiten in
runderen.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Edwin Claerebout
• Peter Geldhof
• Sven Arnouts
Production of Documented mRNA
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: De instelling 'VUB' en het ' eTheRNA' hebben voor het project ' Production of Documented mRNA' een overeenkomst afgesloten die
kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een
billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele
eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst.
Organisaties:
• Laboratorium voor Moleculaire en Cellulaire Therapie
Onderzoekers:
• KRISTIAAN THIELEMANS
Programma evaluatie van universele en gerichte opties voor het gebruik van hepatitis A vaccins in België.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Hepatitis A is een leverontsteking veroorzaakt door het hepatitis A virus. De ziekte kan gepaard gaan met geelzucht, misselijkheid en
moeheid gedurende een aantal weken. Jonge kinderen hebben er meestal weinig of geen last van en vertonen na infectie zelfs vaak geen
symptomen. De besmetting gebeurt meestal feco-oraal. Vaccins tegen hepatitis A zijn in België beschikbaar sinds 1992, en worden aangeraden
aan reizigers naar endemische gebieden, en aan een aantal risicogroepen, zoals bewoners en personeel van instituten voor mentaal
gehandicapten. Dankzij een verbeterde hygiëne komt hepatitis A in België niet vaak meer voor. Beperkte epidemische opstoten van hepatitis A
worden de laatste jaren vooral gezien in crèches en scholen.
Het doel van het project is het nut en de kosteneffectiviteit van een algemene en een doelgroepgerichte vaccinatie tegen hepatitis A te onderzoeken
en aanbevelingen te formuleren. .
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Philippe Beutels
Projecten Propofol, Fluconazole en Saquinavir onder de raamovereenkomst tussen BIOMED en SEPS Pharma.
Universiteit Hasselt
Abstract: Deze projecten zijn annexen aan de raamovereenkomst tussen UHasselt en SEPS Pharma van mei 2008 waarin de algemene
voorwaarden zijn vastgelegd en waaronder UHasselt-BIOMED in opdracht van SEPS Pharma experimenten uitvoert en waarbij actieve compounds
en afgeleide prodrugs worden toegediend aan ratten, gevolgd door bloedstaalname op welbepaalde tijdspunten en analyse van deze compounds.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
Protectieve effecten van neuropoietische cytokines op pathologische CZS reacties in multiple sclerose
Universiteit Hasselt
Abstract: Multiple sclerose (MS) is een demyeliniserende aandoening van het centrale zenuwstelsel met een inflammatoire en neurodegeneratieve
component. Het is algemeen bekend dat de chronische productie van proinflammatoire cytokines en neurotoxische factoren aan de oorzaak liggen
van de typische hersenpathologie bij MS. Er worden tijdens deze neuro-inflammatoire reacties echter ook factoren geproduceerd die de inflammatie
tegengaan en mogelijk ook herstel bevorderen. Onze hypothese is dat leden van de IL-6 familie van neuropoietische cytokines een dergelijke
functie hebben en hierdoor interessante kandidaten zijn voor MStherapie.
In dit project zal bepaald worden in welke mate leukemia inhibitory factor (LIF), Oncostatin M (OsM) en interleukin-11 een gunstige invloed hebben
op de ontwikkeling van nieuwe MS-letsels enerzijds, en op bestaande hersenpathologie anderzijds. Om dit doel te bereiken zullen neuropoietische
cytokines gentherapeutisch toegediend worden in de hersenen van MS-proefdieren om zo hun effect op ziekteactiviteit en pathologie na te gaan. Bij
klinisch effect zal verder ingegaan worden op de onderliggende beschermende
cellulaire en moleculaire mechanismen. In dit project wordt er nauw samengewerkt met prof V. Baekelandt (KULeuven) die expert is in gentherapy
voor hersenaandoeningen.
Organisaties:
• Immunologie - Biochemie
• Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers:
• Pieter STINISSEN
• Niels HELLINGS
• Jerome HENDRIKS
Reductie van ischemie-reperufusie schade tijdens niertransplantatie
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Laboratorium Abdominale Transplantatie
Onderzoekers:
• Jacques Pirenne
• Ina Jochmans
• Steffen Rex
• Julie De Deken
Regeling van functionele bèta-celmassa volgens klinische noden.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Objectieven : Regeling van de functionele beta-massa volgens de noden van het transplantatie protocol, i.e. 1) inductie van tolerantie in
de eerste fase, metabole correctie van diabetes in de volgende 2) voorziening van meer donorcellen door neogenese van beta-cellen uit humane
precursorcellen . Deze studies kunnen leiden tot mogelijkheden om de functionele beta-celmassa te regelen in humane endocriene pancreas,
hetgeen nuttig kan zijn voor preventie en behandeling van type 2 diabetes .
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
• Medische Biochemie
Onderzoekers:
• Henry HEIMBERG
• DANIEL PIPELEERS
• Veronique LEFEBVRE
• ZHIDONG LING
Regulatie en functie van niet-coderende RNAs die vroege humane T ce ontwikkeling mediëren.
Universiteit Gent
Abstract: T-lymfocyten ontstaan uit hematopoëtische stamcellen en hun differentiatieproces is afhankelijk van de integratie van verschillende
transcriptionele regulatoren die downstream genexpressie controleren. In dit project onderzoeken we, tijdens het proces van normale humane T cel
ontwikkeling, hoe deze factoren interageren en wat de functie is van de niet-coderende RNAs waarvan ze de expressie reguleren.
Organisaties:
• Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie
Onderzoekers:
• Tom Taghon
Regulatie en karkaterisatie van extra-hypofysair prolactine in het immuunsysteem.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Prolactine worden voornamelijk geproduceerd in de voorkwab van de hypofyse en is betrokken bij lactatie, de ontwikkeling van
borstklierweefsel. Uit ons vooronderzoek is gebleken dat ook humane granulocyten mRNA voor PRL expresseren. De granulocyten expresseren de
lange mRNA variant die codeert voor hypofysair 23 kDa PRL, maar specifiek toto expressie gebracht wordt in de het immuunsysteem en de
placenta. De transcriptie van deze messenger wordt gereguleerd via een alternative upstreams promotor. Voor een gedetaileerde analyse van RL
dat door myeloïde cellen wordt gesecreteerd hebben we een goed modelsysteeem gevonden in de humane leukemische myeloïde cellijn Ecol-1.
Met western blotting hebben we aangetoond dat deze cellen 23 kDa PRL secreteren. Dit molecuul wordt op western blot herkend door twee
verschillende antisera. De secretie van immunoreactief en bioactief PRL is bevestigd door middel van gel exclusiechromatography hebben we
aangetoond dat het biologisch actieve PRL co-elueert met recombinant humaan PRL. Hieruit concluderen we dat deze myeloïde cellijn bioactive
PRL secreteerd dat identiek is aan de voornaamste PRL variant die door de hypofyse wordt geproduceerd. recent habben we ook gevonden dat
leukemische blasten uit perifeer bloed van 1 op de 4 geteste patiënten met AML bioactief 23 kDa PRL secreteren. Onlangs hebben we aangetoond
dat de upstreams PRL promotorsterk wordt geactiveerd in myoloïde cellijnen die zijn getransfecteerd met luciferase-promotor contructen. verdere
stimulatie van deze promotor is mogelijk via de activatie van protein kinase C. zodoende hebben we een model systeem in handen om de PRL
regumatie in myeloïde cellen te bestuderen. Priaire granulocyten uit perifeer bloed van gezonde donoren produceren een 43 kDa PRL variant. Dit
molecuul wordt specifiek herkend door twee verschilende antisera. een granulocyten extract met 43 kDa PRL blokkeert de binding van 125Igelabeld rhPRL aan de rat PRL receptor. We heben ook aangetoond dat deze blokkeringsactiviteit co-elueert met 43 kDa PRL op een S200
Sephacrym kolom. Het voorgestelde onderzoek zal gericht zijn op de karakterisatie en regulatie van PRL in het immuunsysteem. 1) regulatie van
de upstreams PRL promotor inmyeloïde cellen. Door cellijnen te transfecteren met promotor reportergenconstructen zullen we de regulatie van de
upstream PRL promotor bestuderen: exogene stimuli en promotor sequenties. 2) PRL expressie en secretie in leukemie. 3) Karkterisatie van 43
kDa PRL (receptor bindingsstudies en biologische assays met cellijnen.
Organisaties:
• Farmacologie
Onderzoekers:
• RON KOOIJMAN
• ELISABETH PETERS
Remming van guanylyl cyclase C (GC?C) activiteit voor het behandelen van secretoire diarree
Universiteit Gent
Abstract: De hypothese die in dit project getoetst zal worden is, dat de door STa geïnduceerde vloeistof
secretie in de darm geremd kan worden via de remming van de GC?C receptor activiteit. Het
tweede doel is minstens twee nieuwe GC?C inhibitoren te synthetiseren waarvoor in vivo
activiteit aangetoond kan worden.
Organisaties:
• Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie
Onderzoekers:
• Eric Cox
Research GRANT : Activation and proliferation of beta cell progenitors in adult pancreas.
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Activatie en proliferatie van beta cell progenitors in adulte pancreas.
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• Henry HEIMBERG
Resolving the glucocorticoid resistance of severe asthma
Universiteit Gent
Abstract: In dit project willen we gebruik maken van een nieuw muis asthma model om te onderzoeken hoe we de resistentie tegen de normal
glucocorticoiden therapie kunnen omkeren.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Claude Libert
Respiratory Syncitial Virus immunologie en moleculaire virologie
Universiteit Gent
Abstract: Het ectodomein van het Short Hydrophobic eiwit (SHe) van Respiratoir Syncytieel virus zal als recombinant virusachtig partikel worden
gebruikt voor de ontwikkeling van een vaccin tegen dit virus. Het beschermend potentieel van SHe-specifiek adaptieve immuniteit zal worden
gekarakateriseerd in een muismodel. Aan de hand van passieve transfer van antisera en immuuncellen zal het beschermingsmechanisme van dit
vaccin worden bepaald.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Xavier Saelens
• Rudi Beyaert
RHAMM als een aantrekkelijk immunotherapeutisch doelwitantigen voor dendritische cel-geïnduceerde T-cel immuniteit
gericht tegen leukemie en myeloom.
Universiteit Antwerpen
Abstract: Er is bij de behandeling van bloedkankers, zoals acute myeloïde leukemie (AML), duidelijk nood aan nieuwe en goedverdragen adjuvante
therapieën om het frequente herval waarmee deze ziekten gepaard gaan te controleren of zelfs te voorkomen. Een veelbelovende strategie hierbij
is autologe immunotherapie, die erop gericht is het immuunsysteem van de patiënt zelf te stimuleren om overblijvende kankercellen te vernietigen.
Dit project onderzoekt de haalbaarheid en de potentiële rol van een dendritisch celvaccin, geladen met RNA coderend voor tumorantigenen en
costimulatoire moleculen, in kanker immunotherapie.
Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers:
• Zwi Berneman
• Yannick Willemen
RIA-RETHRIM
KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract
Organisaties:
• Labo Experimentele Transplantatie
Onderzoekers:
• Timothy Devos
Rol en regulatie van het anti-inflammatoir eiwit A20 in selectieve autofagie
Universiteit Gent
Abstract: Selectieve autofagie speelt een belangrijke rol in aangeboren immuniteit en inflammatie. Gebruik makend van meerdere cellulaire
modelsystemen zullen we nagaan of en hoe het anti-inflammatoir eiwit A20 autofagie reguleert. Daarnaast zullen we ook de mogelijke rol van
autofagie in de anti-inflammatoire werking van A20 bestuderen.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Rudi Beyaert
Role of BMP signaling in replication and regeneration of beta cells (BIG)
Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Geen NL abstract
Organisaties:
• Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers:
• Henry HEIMBERG
Role of superantigens in fungal airway disease
Universiteit Gent
Abstract: Fungal airway diseases are chronic eosinophilic mucosal inflammatory disorders driven by hypersensitivity responses to extramucosal
fungi extracts1. Staphylococcus aureus, a prodigious superantigen producer, is commonly cultured from fungal sinus surgeries1,2. Although the
role of superantigens in chronic rhinosinusitis has recently been recognized3,4, similar immunological mechanisms in fungal airway disease need to
be explored1,5-7. Superantigens as a cofactor in fungal disease immunopathogenesis will open new horizons in treatment.
References:
1.Schubert MS.A superantigen hypothesis for the pathogenesis of chronic hypertrophic rhinosinusitis, allergic fungal sinusitis, and related disorders.
Ann Allergy Asthma Immunol. 2001 Sep;87(3):181-8.
2.Bachert C, Gevaert P, van Cauwenberge P.Staphylococcus aureus superantigens and airway disease. Curr Allergy Asthma Rep. 2002
May;2(3):252-8.
3.Zhang N, G Holtappels, P Gevaert, J Patou, Dhaliwal B, Gould H, C Bachert. Mucosal tissue polyclonal IgE is functional in response to allergen
and SEB. Allergy 2010;66:141-8
4.Bachert C, Nan Zhang, Gabriele Holtappels, Lizzi De Lobel, Kristel van Steen. Differentiation of upper airway inflammation based on T effector
cell subtypes and impact of Staphylococcus aureus enterotoxins on asthma co-morbidity. JACI 2010;126:962-8
5.Douglas R, Bruhn M, Tan LW, Ooi E, Psaltis A, Wormald PJ.Response of peripheral blood lymphocytes to fungal extracts and staphylococcal
superantigen B in chronic rhinosinusitis. Laryngoscope. 2007 Mar;117(3):411-4.
6.Corriveau MN, Zhang N, Holtappels G, Van Roy N, Bachert C. Detection of Staphylococcus aureus in Nasal Tissue with Peptide Nucleic Acid ?
Fluorescence In Situ Hybridization. Am J Rhinol Allergy 2009;23:461-465
7.Foreman A, G Holtappels, AJ Psaltis, J Jervis-Bardy, J Field, PJ Wormald, C Bachert. Adaptive immune responses in Staphylococcus aureus
biofilm associated chronic rhinosinusitis. Allergy 2011
Organisaties:
• Vakgroep Neus-, Keel-, Oorheelkunde en Logopedische-audiologische Wetenschappen
Onderzoekers:
• Claus Bachert
Role of the mycobacterial cell wall lipids, myocolic acids, in the control of ontracellular replication of mycobacterium
tuberculasis bacilli
Universiteit Gent
Abstract: In dit project wordt nagegaan hoe mycobacteriële mycolzuren de gastheer celfunctie verstoren en hierdoor de intracellulaire
vermenigvuldiging van mycolzuren tiberculosis bacillen promoot. Uitgaande van proefdieremodellen zal het oorzakelijk verband tussen M.
tuberculosis vermenigvuldiging, versoorde macrofaag cholesterol metabole reactiewegen en de cholesterolaard van mycolzuren.
Organisaties:
• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Johan Grooten