Brochure metabool syndroom

Infobrochure
Metabool syndroom
PAAZ
Tel 011 826 231
mensen zorgen…
voor mensen
Het metabool syndroom
Metabool syndroom is de benaming van een reeks gezondheidsklachten die in nauw
verband met elkaar staan. Het is een toestand die wordt gekenmerkt door:
• een vergrote buikomtrek (gemeten 10 cm boven de navel):
vanaf 102 cm bij een man
vanaf 88 cm bij een vrouw
• een verhoogd triglyceridengehalte (triglyceriden zijn een soort vetcellen) in het bloed of
een behandeling hiervoor
• een verhoogde cholesterol of een behandeling hiervoor
• een verstoord bloedsuikergehalte of een behandeling hiervoor
• een verhoogde bloeddruk of een behandeling hiervoor
Men spreekt van metabool syndroom wanneer minstens 3 van deze kenmerken aanwezig zijn.
Personen met metabool syndroom hebben een grotere kans op de ontwikkeling van hart- en
vaatziekten en diabetes (suikerziekte) type 2.
Het is dan ook belangrijk om de ontwikkeling van metabool syndroom te vermijden en wanneer het toch voorkomt, dit zo snel mogelijk op te sporen en te behandelen.
Risico op metabool syndroom
Overgewicht met een teveel aan lichaamsvet en een tekort aan lichaamsbeweging, samen een ongezonde levensstijl zijn belangrijke oorzaken van de ontwikkeling van metabool syndroom. Ook een verstoord dag-nachtritme en de inname van sommige geneesmiddelen kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van het metabool syndroom.
Tenslotte spelen ook erfelijke factoren een rol: in sommige families komen hartziekten en
diabetes meer voor dan in andere families.
2
3
Mensen die zich psychisch minder goed voelen, hebben soms minder gezonde leefgewoonten: roken, gebruik van alcohol, weinig lichaamsbeweging, slechte eetgewoonten,
onregelmatig leven, … Ze lopen dan ook een grotere kans dat het metabool syndroom
zich bij hen ontwikkelt.
Belangrijk om weten is echter dat heel wat risicofactoren kunnen worden verminderd of
vermeden. U kan ook zelf heel wat actie ondernemen: stoppen met roken, gezond eten,
een regelmatige levensstijl, lichaamsbeweging, … Hoe meer risicofactoren men kan uitschakelen, hoe beter het uiteindelijke resultaat zal zijn.
Behandeling
Bij de behandeling van het metabool syndroom streeft men twee basisdoelstellingen na:
1. Het terugschroeven of elimineren van oorzakelijke factoren (zwaarlijvigheid, gebrek
aan lichaamsbeweging, ongezonde leefgewoonten, …) door gewicht te verliezen,
actiever te worden, anders te gaan leven, …
Als patiënt ben je zelf de belangrijkste persoon die kan zorgen dat deze doelstelling
wordt bereikt. Op heel wat factoren heb je immers zelf een invloed.
2. Het behandelen van risicofactoren voor de ontwikkeling van hart- en vaatziekten
(hoge bloeddruk, diabetes, hoge cholesterol, …) wanneer deze blijven ondanks gewichtsverlies en meer lichaamsbeweging.
Hierna worden enkele basisprincipes van de behandeling beschreven.
Opsporen van metabool syndroom
Het is erg belangrijk dat men snel op de hoogte is van de (mogelijke) ontwikkeling van
een metabool syndroom. De zorgverleners gaan actief op zoek naar tekenen die kunnen
wijzen op de aanwezigheid van een metabool syndroom:
• jouw lengte, gewicht, buikomtrek en bloeddruk worden gemeten;
• er wordt bloed genomen voor een bloedonderzoek;
• je krijgt een elektrocardiogram (EKG) om de werking van het hart te controleren;
• er wordt gevraagd naar rookgewoonten, hartaandoeningen, diabetes, zowel bij jezelf
als in jouw naaste familie.
Aangepaste voeding
Eén van de belangrijkste zaken bij de behandeling van het metabool
syndroom is de aandacht voor gezonde voeding. Gezonde voeding
helpt bij het verlagen van het lichaamsgewicht, de bloeddruk, vetten
en het nuchter bloedsuikergehalte.
Je ontvangt van de diëtisten informatie over gezonde voeding. Samen
met jou gaan ze op zoek naar een gezond voedingspatroon, dat precies datgene ondersteunt waar je nood aan hebt.
Lichaamsbeweging
Lichaamsbeweging helpt niet alleen bij het verminderen van het lichaamsgewicht en het verkleinen
van de buikomtrek. Studies tonen aan dat lichaamsbeweging heel wat bijkomende positieve effecten
heeft: verlaging van het risico op hart- en vaatziekten, verlaging van de kans op diabetes type 2, verlaging van de kans op depressie en angststoornissen.
Kortom, door meer te bewegen, voel je je gewoon
beter en zelfzekerder.
4
5
Samen met de psychomotorische therapeut stel je een bewegingsschema op waar je
zowel in het ziekenhuis als thuis mee aan de slag kan.
Rookstop
Roken verhoogt de kans op zowel hart- en vaatziekten als andere aandoeningen (bijvoorbeeld kanker)
Verlagen van de bloeddruk
Voor personen met metabool syndroom is het belangrijk dat de bloeddruk binnen de ‘gezonde marge’ zit. Een bloeddruk van 140/90 mm Hg is te hoog. Ook hier zijn een gezonde
voeding en gewichtsverlies de eerste middelen om een te hoge bloeddruk aan te pakken.
Geneesmiddelen kunnen bijkomende hulp bieden.
Verminderen van de kans op diabetes type 2
Gezonde voeding en lichaamsbeweging kunnen het risico op diabetes type 2 aanzienlijk
verminderen. Indien nodig zal de endocrinoloog je bijkomend geneesmiddelen voorschrijven.
aanzienlijk. We raden jou en je familie ten stelligste
af om te roken.
Wanneer je wil stoppen met roken, sta je er niet alleen voor. Jouw arts of verpleegkundige brengt je
graag in contact met de geschikte hulpverlener.
Aanpassen van medicatie
Sommige medicatie geeft een aantal patiënten een
hoger risico op de toename van lichaamsgewicht.
Jouw arts is hiervan op de hoogte en zorgt dat je
precies die medicatie krijgt die voor jou van toepas-
Verminderen van cholesterol
In het bloed zorgen HDL (high density lipoproteïnes) en
sing is.
Soms betekent dit dat jouw arts je een wijziging van
geneesmiddel zal voorstellen.
LDL (low density lipoproteïnes) voor het vervoer van cholesterol. LDL brengt cholesterol van de lever naar het lichaam, waar het bijvoorbeeld gebruikt wordt voor de bouw
van cellen. HDL brengt het teveel aan cholesterol naar de
lever, waar het uit het lichaam wordt verwijderd.
Ongezonde voeding zorgt voor een te hoog gehalte aan LDL en te weinig HDL. Hierdoor
is er teveel cholesterol in het bloed en dat zet zich vast op de wand van de bloedvaten.
Gezonde voeding en gewichtsverlies verminderen de LDL in het bloed en zorgen voor
een goede verhouding HDL/LDL. Wanneer dit onvoldoende gebeurt, kan de arts bijkomend een geneesmiddel voorschrijven.
6
7
Versie: 2 februari 2015
Mariaziekenhuis vzw
Tel. +32 11 826 000
Maesensveld 1
3900 Overpelt
Fax +32 11 826 001
[email protected]
www.mariaziekenhuis.be