Welkom Kwaliteitskring Twente Inleiding Risk Based Auditing In de praktijk Rob de Leur Namens ORBEDO Programma op Hoofdlijnen • Theoretisch kader • Interne audits (ISO19011) • Risicomanagement (ISO31000) • Enquête resultaten • Risk Based Auditing – de praktijk – • Workshop – zelf ervaren - Theoretisch kader ISO19011 - 2011 (I) ISO19011 is dé internationale norm voor het auditen van managementsystemen. De meest opvallende wijzigingen • Nu van toepassing is op het auditen van alle typen managementsystemen, zoals die voor arbomanagement, voedselveiligheid en informatiebeveiliging • Meer nadruk op het auditprogramma (betere aansluiting van auditing op de risico’s en prioriteiten van de organisatie en het vergroten van de betrokkenheid van de top) • Focus van audits op die activiteiten en onderdelen van de organisatie waar risico's spelen • Nieuw als methode: auditen op afstand (‘remote auditing') • Meer aandacht voor het vertrouwelijkheid - het correct omgaan met gevoelige of vertrouwelijke informatie bij de uitvoering van audits (nieuw principe) Theoretisch kader ISO19011 - 2011 (II) Theoretisch kader Risicomanagement (I) Theoretisch kader Risicomanagement (II) Theoretisch kader Risicomanagement (III) Enquête resultaten (I) Anonieme enquête onder 50 gecertificeerde organisaties (management en interne auditoren) 1. 2. 3. 4. 5. 6. Is er in de organisatie draagvlak voor de interne audit? Management 80% ja 12% redelijk 8% te weinig Interne auditoren 32% ja 24% redelijk 44 % te weinig Zijn de interne auditoren ‘up to the job’? Management 80% ja 12% redelijk 8% te weinig Interne auditoren 32% ja 24% redelijk 44 % te weinig Zijn de interne audits voldoende gericht op risico’s? Management 12% ja 24% redelijk 64 % te weinig Interne auditoren 8 % ja 32 % redelijk 60 % te weinig Is er voldoende tijd om een interne audit goed voor te bereiden? Management 62% ja 22% redelijk 16 % te weinig Interne auditoren 6 % ja 36 % redelijk 58 % te weinig Wordt er tijdens de interviews voldoende doorgevraagd? Management 18% ja 28 % redelijk 54 % te weinig Interne auditoren 66 % ja 17 % redelijk 17 % te weinig Geeft het resultaat van een interne audit voldoende mogelijkheden om echt te verbeteren? Management 16% ja 38 % redelijk 46 % te weinig Interne auditoren 21 % ja 26 % redelijk 53 % te weinig Enquête resultaten (II) Losse opmerkingen gegeven bij enquête • • • • • • • • • 'Het moet van ISO en daarom doen we het, maar het kost wel tijd'. Onvoldoende draagvlak om van interne audits een effectief managementtool te maken. De interne audit is het kindje van de kwaliteitsmanager Het houden van een interne audit vele malen moeilijker is dan het houden van een externe audit. Kwaliteitsmanagers willen vaak meer interne audits houden, dan strikt noodzakelijk is. De leiding daarentegen vindt al snel dat er te vaak beslag gelegd wordt op kostbare tijd en is daarom geneigd het aantal te houden interne audits te minimaliseren. Te vaak gaan auditoren onvoorbereid een interne audit ingaan (idem: externe auditoren) Zolang er geen voldoende ervaring is, wordt een interne audit zowel door de auditor als de auditee ervaren als een examen. Rapportages te vaak gericht op correctief niveau, terwijl hiermee de interne audit a.h.w. verkocht kan worden (managementinformatie) Risk Based Auditing De praktijk Samenhang componenten Maatregelen Oorzaken Duidelijke afspraken maken Teveel bezoekers tegelijk toelaten Veiligheids procedures opstellen en uitvoeren Te weinig veiligheidsvoorzieningen getroffen Evaluatie uitvoeren & aanbevelingen laten doen Negeren van eerder gesignaleer de incidenten Gebeurtenis Geen adequate hulpverlening kunnen bieden tijdens evenement Gevolgen Maatregelen Ontstaan van incidenten Beleggingsplan Voorzieningen treffen Claims van slachtoffers Verzekeren Imagoschade Verbeteringen kenbaar maken. Juiste communicatie Basisprincipes Gebeurtenis (afwijking) Oorzaak (proces) Risk Based Gevolgen Auditing (risico’s) Risico Identificatie Impact Risicogebieden Proces A-B-C-D (Imago,veiligheid, juridisch…) Risico identificatie Proces A ORBEDO © Contract Prijslijst Classificatie Test Hoog • Proces A • Proces B Gemiddeld • Proces C • Laag • Proces D • Proces E Integratie Risicomanagement & Interne audit • Proces risicoprofielen toekennen Audit planning Audit voorbereiding • Latente procesrisico’s vaststellen • procesrisico’s vaststellen Audit rapportage • Procesrisico’s wegen Audit uitvoering Procesrisicoprofielen (I) Welke processen kunnen in potentie de organisatie de meeste schade toebrengen? 1. Processen identificeren • Scope • Soort • Niveau 2. Methode kiezen • Wegingsfactoren Proces risicoprofielen (II) Proces identificeren Scope Soort • Organisatiebreed • Organisatorische eenheid • Produkt • ……….. • Management, ondersteunend en primair • Klantgerelateerd • …………….. Niveau • • • • Hoofdproces Subproces Werkinstructie …………… Proces risicoprofielen (III) Methode kiezen Risicogebieden • Grofmazig • Stabiel Succesfactoren • Verfijnder • Afhankelijk van niveau vrij stabiel Doelstellingen • Toegesneden • Aan verandering onderhevig Methode bepaalt deelnemers Risico-analyse • Detail • Aan verandering onderhevig Proces risicoprofielen (IV) Succesfactoren Risicogebieden Beschikbaarheid Imago Betrouwbaarheid Veiligheid Kennis Juridisch Actuele prijslijst Methoden met voorbeelden Doelstellingen 20 % meer personeel 10% minder uitval 2 nieuwe produkten Risico-analyse Impact analyse Dreigingen analyse Proces Risicoprofielen (IV) Wegingsfactoren voorbeelden 1. Imago (risicogebied) Hoog: kans op landelijke negatieve publiciteit Gemiddeld: Kans op regionale negatieve publiciteit Laag: Kans op lokale negatieve publiciteit 2. 10 % minder uitval (doelstelling) Hoog: Heeft grote impact op de realisatie Gemiddeld: Heeft invloed op de realisatie Laag: Heeft nauwelijks invloed op de realisatie 3. Betrouwbaarheid (succesfactoren) Hoog: Bepaalt in grote mate de succesfactor Gemiddeld: Bepaalt in enige mate de succesfactor Laag: Bepaalt nauwelijks de succesfactor 4. Impact analyse (risico-analyse) Hoog: De impact is zeer groot Gemiddeld: De impact is aanzienlijk Laag: De impact is laag Proces Risicoprofielen (V) Beleid maken t.a.v. risicoprofilering Bv. Vanaf 3 * H bij score: Hoog risicovol Tot 4 * L bij score: Laag risicovol Resultaat 1. Geïdentificeerde en gesorteerde processen • Ondersteunende processen: • Aanname personeel • Functioneringsgesprekken • Archivering • ………………… 2. Processen voorzien van risicoprofiel • Hoog risicovolle processen • Gemiddeld risicovolle processen • Laag risicovolle processen • ……………….. AO / Risico identificatie Inhuur Werving & Selectie Auditscope Risico identificatie Personeel toewijzing Materiaal Financiën Kwaliteit Beschikbaarheid Kwaliteit van…... Offerte Ontwerp Testen Oplevering Rapportage • Geconstateerde gebeurtenis • Achterliggende oorzaken (processen) • Gevolgen • Risico’s concreet benoemen • Risiconiveau aangeven (optioneel) Van correctief naar corrigerend Van gegevens naar managementinformatie Succesfactoren • • • • • • Draagvlak en betrokkenheid vanuit leiding Gekwalificeerde interne auditoren AO ingericht o.b.v. risicomanagement Voldoende tijd voor de voorbereiding Adequate communicatie Adequate opvolging Zelf ervaren • • • • Groepen vormen Processen classificeren Risico identificatie Plenaire recapitulatie