Presentatie Gerald Morssinkhof 14 mei 2013

Communicatie als
gedragsveranderaar, kan dat?
Bijdrage
Communicatiekring Arnhem
14 mei 2013
GERALD MORSSINKHOF
PROGRAMMA
19.00: Kennisdelen: welke succesfactoren voor
gedragsverandering zijn er in jouw eigen
werkpraktijk?
19.45: Communicatie en gedrag
20.45: Toepassing nieuwe inzichten: zelf werken
aan case
21.00: Nabespreken en discussie
21.30: Borrel
SUCCESFACTOREN
• Kies een maatje
• Vertel elkaar om beurten een case waarbij
communicatie succesvol bijdroeg aan
gedragsverandering
• Noteer per case de succesfactoren
Inventarisatie van
succesfactoren
1)
2)
3)
Enz…..
Theorie
Niet vanuit communicatie naar gedrag.
Vanuit gedrag kijken naar communicatie.
Dus:
Het gedrag van de mens staat centraal
+
Hoe werkt communicatie?
Kenmerken van
gedrag
• Experiment (trombone + hand in de lucht +
lengte + tekenen)
• Het draait dus (ook) om ervaringen in de alledaagse praktijk
• In de ontmoeting ontstaat / verankert zich gedrag
– Omgeving wordt dikker, mens wordt dikker
– Besmetting: principe van spiegelen
• Wij zijn geen individuen, maar sociaal gevormde wezens (=
cultuurwezens)
Sociaal en hersenen
• Spiegelneuronen
• Evolutionair
• Kijken naar de zijkant (groep), en niet vooruit (doel)!
• Nieuwe ervaring = scannen/vergelijken met gegroeide en
opgeslagen verwachtingen in het onbewuste
• Hersenen: ziekte, beschadiging, afwijkingen
• Interdependentie; accent op ervaringen en sociale context
Gewoontedieren
• Patronen zijn (ook) sociale patronen (nabootsing en
imitatie)
• Patronen zorgen voor identiteit (bijv gebruikte taal)
• Patronen zorgen voor erkenning, erbij horen, waardering
• Mens ‘hunkert’ naar erbij horen
• Mens is ‘bang’ voor afwijzing
• Patronen zorgen voor onzekerheidsreductie
Samenhang
Taal
Hersenen
Gedrag
Sociale omgeving
Mensbeeld
– Niet:
• Individu
• Cognitief
• Ratio
– Wel:
• Sociaal
• Onbewust
• Patronen
• Automatisch
• En heel af en toe ook bewust
GEDRAG
– Onbewust
=
– ‘Ongecontroleerd’
=
– Sociaal gevoed
=
– Beïnvloedbaar
WERKING VAN
COMMUNICATIE:
• Zender
– Omzetten
– Congruentie (geloofwaardigheid)
• Ontvanger
– Kapstok (reeds opgeslagen ervaringen)
1)Inhoudelijk
2)Relationeel
– Bevestiging (zelf doen of omgeving spreekt
waardering uit = gewenning)
WETMATIGHEDEN
1)
Ambivalente zenders verminderen de effectiviteit
2)
Inhoud die aansluit, past bij de relatie is krachtiger,
dan inhoud die voortkomt uit doelen, producten,
beleid, ambities en losstaat van ‘mensen’
3)
Boodschappen die aansluiten op
groepsopvattingen/de logica van het sociale hebben
grotere kans op impact
Kan communicatie
gedrag veranderen?
• Ja,
• Als we uitgaan van hoe gedrag bij de mens
ontstaat
• Als we het mensbeeld aanpassen
• Als we aansluiting zoeken bij de dagelijkse
sociale ervaringen
• Als de communicatieaanpak uitgaat van
principes van congruentie, kapstok en met
name bevestiging
Meer over dit
onderwerp?
www.communicatiealstweedeberoep.nl
Meer lezen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Jan Eberg, Conflicten maken mensen
Kahneman, ons feilbare denken
Jaap van Ginneken, De kracht van de zwerm
Frans de Waal, Een tijd voor empathie
Richard Thaler & Cass R. Sunstein, Nudge
Dan Ariely, Volmaakt onvoorspelbaar
W.Tiemeijer, De menselijke beslisser
Thijs Homan, Wolkenridders
Manfred Kets de Vries, Leiders, narren en bedriegers
Roland van der Vorst, Nieuwsgierigheid
Rene Kahn, de appel en de boom