Psycho motorisch therapie - Yuri Buma

Psychomotorische therapie (PMT) is een
behandelvorm voor mensen met
psychische problematiek, waarbij op
methodische wijze gebruik gemaakt wordt
van interventies gericht op de
lichaamsbeleving en het
bewegingsgedrag.
Psycho
motorisch
therapie
Cursus Hanzehogeschool
Groningen
Yuri Buma 13-04-2016
328448
Inleiding
In dit verslag staan onder andere mijn bevindingen beschreven van de cursus psychomotorisch
therapie (PMT). Als onderdeel van het afronden van de cursus is aan de hand van verslaglegging een
toets. Tijdens mijn ervaringen heb ik korte reflecties geschreven van iedere les. Als begin van het
verslag wordt kort vermeld wat PMT naar mijn visie inhoud.
Ik wil graag Sandra Schoppink bedanken voor de geweldige cursuslessen PMT die ze heeft verzorgd.
1
Inhoud
Inleiding ................................................................................................................................................... 1
Psychomotorisch therapie....................................................................................................................... 3
Doelgroep en werkveld ....................................................................................................................... 3
Competenties ...................................................................................................................................... 3
Theorieën en ideeën ........................................................................................................................... 4
Interview PMT’er ................................................................................................................................. 5
Verschillen en overeenkomsten eigen toekomstig vakgebied............................................................ 6
Sessies PMT ............................................................................................................................................. 7
PMT sessie I ......................................................................................................................................... 7
Zelfreflectie sessie 1 ............................................................................................................................ 8
Feedback sessie 1 ................................................................................................................................ 9
PMT sessie 2 (eindsessie) .................................................................................................................. 10
Zelfreflectie sessie 2 (eindsessie) ...................................................................................................... 11
Feedback sessie 2 .............................................................................................................................. 12
Evaluaties/ reflecties van de lessen ...................................................................................................... 13
1e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 9-2-2016 Kennismaking ..................................................... 13
2e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 16-02-2016 Zelfbeeld en observatie ................................. 14
3e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 23-02-2016 Zelf een sessie geven ..................................... 14
4e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 08-03-2016 Agressie regulatie .......................................... 14
5e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 15-03-2016 Angst .............................................................. 15
6e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 22-03-2016 Sekse specifiek ............................................... 15
7e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 29-03-2016 Eind sessie...................................................... 16
Nawoord ................................................................................................................................................ 17
Bibliografie ............................................................................................................................................ 18
2
Psychomotorisch therapie
Psychomotorisch therapie is het helpen van mensen met een psychische aandoening of psychisch
probleem. Dit wordt gedaan door met 1 op 1 begeleiding of door dat een PMT’er een groep van
hooguit 6 begeleid. De sessies bestaan meestal uit bewegingsactiviteiten. Dit kan zijn naar elkaar
toelopen, badmintonnen of zelfs hardlopen. Elke beweging kan weer leiden tot een prikkel dat de
cliënt ervaart en daardoor zijn/haar aandoening of probleem te verhelpen. Door het toepassen van
bewegen, lichaamsgevoel, sport en spel helpt de PMT’er de cliënt grip te krijgen op het gedrag,
gedachten en gevoelens. De activiteiten/ sessie moeten ervoor zorgen dat de psychische en
psychosociale klachten te ondersteunen. (Windesheim Zwolle)
Psychomotorisch therapeuten werken zeer doelgericht met hun cliënten. Het eerste wat een PMT’er
doet is een analyse maken van de potentiële cliënt. Er wordt gekeken naar welk gedrag de cliënt
vertoond, de gedachten en wat de gevoelens hierbij zijn. Er wordt gezocht naar oplossingen om de
klachten te verhelpen of in ieder geval de cliënt te helpen in zijn en/of haar omgeving ermee om te
gaan.
(Therapiehulp, sd)
Doelgroep en werkveld
Een PMT’er heeft te maken met allerlei verschillende doelgroepen. Van verslaafde mensen tot
ouderen, van kinderen met gedragsproblemen tot volwassenen met een stoornis. Het kan qua
doelgroepen alle kanten op. Eigenlijk is de doelgroep van de PMT’er kort gezegd alle mensen die last
hebben van een psychische of psychosociale klachten hebben. Net als de doelgroepen waar een
PMT’er mee te maken kan krijgen is het werkveld ook gigantisch groot. Je kan als PMT’er aan de slag
gaan als ZZP’er met een eigen praktijkje/ zaaltje. Maar je kan ook onder een organisatie werken dit is
meestal wel een zorg- instelling/ organisatie. Palet is in het noorden een grote naam, dit is vooral
gericht op zorg voor ouderen. Als PMT’er kan je ook aan de slag gaan in bijvoorbeeld een
verslavingskliniek of ziekenhuis. Een Pmt’er is vaak werkzaam in de gezondheidszorg net als het
vakgebied revalidatie. Voor beide partijen is het de bedoeling om de medemens die de zorg nodig
heeft te genezen of in ieder geval poging tot genezing. Een pmt’er heeft een andere doelgroep
cliënten dan dat de revalidatie dat heeft. De revalidatie is vooral gericht op fysieke behandelingen
waarbij iemand fysiek sterker wordt en blessures te verhelpen. Daarbij is de Pmt’er meer iemand die
met behulp beweging. Maar een Pmt’er kan ook op een herstellingoord werken of zelfs een
revalidatiecentra. Dit zal dan wel niet dezelfde doelgroep zijn als dat ik graag wil in de revalidatie. Ik
vindt het fysieke van de mens geweldig!! (rijkepmt, 2009)
Competenties
Om een PMT’er te worden is het heel handig als je bepaalde persoonlijke eigenschappen
(competenties) bezit.
- Rustig en kalm blijven/ zijn
- Sociaal aangelegd
- Goed om kunnen gaan met mensen die ‘anders’ zijn dan jezelf
- Inlevingsvermogen
- Kunnen samenwerken
- Gezonde zelfreflectie
- Zelfstandig
- Kunnen reflecteren/ terugkoppelen
Naast deze competenties zijn er nog heel wat, wat aan de orde komt als je een PMT’er bent. Deze
kunnen ontwikkeld worden en het beste is natuurlijk uit ervaringen.
3
In vergelijking met een PMT’er waarbij de volgende competenties zeker een rol spelen.
- Duidelijke verbale als non-verbale communicatie
- Observeren zonder een mening
- Diagnose kunnen stellen
- Concreet en duidelijk advies kunnen schrijven
- Goed kunnen reflecteren en anderen leren reflecteren
- Zowel in teamverband als zelfstandig kunnen werken
- Aanleren en toepassen van methodieken
- Evalueren van de behandelingen
- Professionele houding houden tegen over de cliënten
- Overbrengen van kennis
Daarbij zijn uiteraard nog meer verschillende competenties waaraan een PMT’er zou kunnen
voldoen. Ik denk dat hier de meest voorkomende zijn benoemd die men tegen komt in het werkveld.
(rijkepmt, 2009)
Theorieën en ideeën
Een psychomotorisch therapeut heeft heel veel verschillende werkvormen die toegepast kunnen
worden op de cliënten. Deze verschillende werkvormen kunnen veel verschillen met elkaar, het is
voor de psychomotorisch therapeut altijd even zien wat he beste past bij de cliënt. De cliënt zal
zowel letterlijk als figuurlijk in beweging komen en zich richten op de beleving van het eigen lichaam.
De verschillende methodieken die de therapeuten kennen kunnen ook spelsporten zijn zoals voetbal,
atletiek, skaten of stoeispellen zijn. Er zijn ook lichaamsgeoriënteerde methodieken die toegepast
kunnen worden zoals sensory awarness, stressreductie, werken met spiegels en video. (rijkepmt,
2009)
4
Interview PMT’er
1. Hoe lang bent u al actief in uw beroep?
Bijna 25 jaar, in het laatste jaar van de studie PMT op Windesheim in Zwolle ben ik aan de
slag gegaan bij me voormalig werkgever Palet. Naast PMT zijn er ook andere zaken waar ik
me mee bezig houd namelijk reflectiespecialist en als er genoeg animo is running therapy.
2. Waarom hebt u ervoor gekozen om een PMT'er te worden?
Mijn hobby is om te lezen, sinds jongs af aan lees ik altijd al boeken over gedrag van de
mens. Zelf ben ik een sportman en door het CIOS vind ik het belangrijk dat een mens
beweegt. PMT is een hele goede combinatie tussen het bewegen en gedrag.
3. Wat is uw eigen doel als het op PMT aankomt?
Dat is een goede vraag, natuurlijk wil ik zoveel mogelijk cliënten begeleiden/ helpen d.m.v.
verschillende therapieën aan te bieden. Het is maar net waarvoor zij in aanmerking komen.
Op het gebied van PMT denk ik eraan een ZZP’er te worden en een eigen praktijk op te
starten samen met mijn zonen. Ieder doel van een cliënt is anders, samen met de cliënt
zijn/haar doel behalen is wat mijn doel ook zal zijn.
4. Wat doet het met u om met mensen om te gaan die PMT nodig hebben?
Het verschilt per cliëntengroep. Tijdens de sessies blijf ik professioneel en laat niet veel
emotie tonen. Daar kunnen cliënten namelijk weer op inspelen waardoor zij de rollen
omdraaien. Momenteel is dit standaard. Ik heb verschillende cliënten gehad waar ik erg
gedreven van werd, het vak PMT prachtiger blijf vinden. Ik zou zeggen als kort antwoord. Het
inspireert me om door te blijven leren en ontwikkelen om de cliënten te kunnen blijven
helpen.
5. Zijn er ook aspecten in de PMT die u moeilijk vind?
Op dit moment niet, het is grotendeels ervaring met de verschillende situaties en verleden
verhalen van de cliënten. In het begin van mijn carrière was dit nog wel eens lastig. Hoe
wordt er omgegaan met bepaalde situaties zoals een verlies van een persoon dicht bijstaand
van de cliënt.
6. Wat houd PMT voor u persoonlijk in?
Het is een manier hoe ik die mensheid het beste kan helpen.
7. Hoe ziet uw eerste les met een cliënt eruit? Waarom ziet die les er zo uit?
Dit verschilt bij iedere cliënt. Standaard probeer ik de cliënt beter te leren kennen, wat is
zijn/ haar probleem. Hoe diep zit het probleem. D.m.v. vragen en blijven bewegen probeer ik
daarachter te komen. Het is eigenlijk een kennismaking. Ik laat de cliënt kennis maken met
PMT en ik maak kennis met de cliënt.
8. Uit welke oefenvorm die u gebruikt halen de mensen het meeste eruit? Waarom deze
oefenvorm?
Dit hangt puur af van de cliënt zelve. Ik werk vooral met ouderen dus de bewegingen moeten
klein blijven in deze doelgroep omdat ze vaak beperkt zijn. Een ballon overgooien past goed
bij deze doelgroep, de cliënten zitten samen met mij in een kring op stoelen/ rolstoelen.
Vitaal is deze doelgroep vaak wat minder. Met mijn running therapy is het meestal andersom
dan zijn de cliënten vrij vitaal en is het raar genoeg juist rennen.
5
9. Wat is uw houding tegenover de cliënt? Bent u streng of juist heel erg meelevend?
Ik ben alleen streng voor mijn kinderen. Ook mijn gedrag richting de cliënt hangt af van de
situatie. Stel de cliënt is sinds een week terug zijn/ haar vrouw/ man verloren kan ik niet
streng zijn. Op dit moment ben ik meelevend maar probeer wel zoveel mogelijk uit de sessie
te halen. Het zijn allemaal momentopnames hoe er gereageerd wordt. Wat is de beste
manier om progressie te kunnen krijgen.
10. Wat zou je in je moeten hebben om een goeie PMT'er te zijn?
Een goede PMT’er moet altijd willen leren. Ik kan wel een aantal eigenschappen noemen.
- Sympathie tonen
- Communicatief vaardig zowel verbaal als non-verbaal
- Begrijpen wat de cliënt bedoeld
- Kunnen luisteren
- Medeleven kunnen tonen
- De juiste reactie laten zien op het gedrag dat de cliënt laat zien
- Empathie
Zo kan ik nog een aantal eigenschappen opnoemen. Wat erg belangrijk is hoe jij het als
PMT’er vindt dat je het doet. Benader je de cliënt op de juiste manier, krijg je te weten wat je
wil weten? Je moet een hele goede zelfreflectie hebben. Dat is heel belangrijk binnen PMT
vind ik.
Federico Buma
PMT’er Palet, reflectiespecialist en running therapist
Verschillen en overeenkomsten eigen toekomstig vakgebied
Eén ding is zeker is dat ik in de zorg wil gaan werken. Ik wil mensen kunnen helpen op fysiek en
mentaal gebied. Ik ben zelf erg geïnteresseerd in revalidatie en blessures. Mijn eerste doel was om
fysiotherapie te gaan studeren, helaas door een loting niet mogelijk. Via deze nieuwe weg als sport,
management en gezondheid specialist wil ik richting de revalidatie toe werken.
Het verschil tussen PMT en revalidatie is dat revalidatie vooral is gericht op het fysieke van de mens.
PMT is meer gericht op het psyche van de mens met behulp van bewegen. Daarnaast hebben de
cliënten van een PMT’er vaak moeite om dit toe te passen in het algemeen dagelijks leven. Ze
moeten worden door verwezen willen ze in aanmerking kunnen komen met psychomotorisch
therapie. Een patiënt dat wil revalideren kan zowel worden doorverwezen als zelf er op afstappen.
Ook zijn er degelijk wel overeenkomsten, beide beroepen bevinden zich in de zorg sector. Het zorgen
voor de mensen en daarbij verbeteren van de problemen die worden ervaren dit kan zowel psychisch
als fysiek zijn. Het werkgebied komt ook zeker overeen, in beide beroepen heb je verschillende
doelgroepen.
6
Sessies PMT
PMT sessie I
Onderwerp: Wie ben ik?
Doelgroep analyse
Doelgroep; Mensen met minder zelfkennis en vertrouwen in wie zij zijn en wat zij kunnen.
Dit zijn cliënten die zich niet precies een ‘standaard’ houding kunnen laten zien in de maatschappij.
Qua gedrag kunnen zij heel erg wisselend zijn en daardoor op iedere situatie anders reageren. Door
te achterhalen wat in welke situatie de cliënten zich het prettigst bij voelen, kunnen de cliënten dit
toepassen in het algemeen dagelijks leven.
Attitude therapeut
Als therapeut probeer ik een begeleidende rol op me te nemen. Niet iemand die er bovenop zit als
een oefening niet naar wens gaat maar die juist via een andere weg dan wel het gewenste resultaat
probeert te vinden. Door openminded en vooral rustig te zijn wil ik een veilige omgeving creëren
waarbij cliënten zich meer kunnen uiten en weten dat het veilig is om zichzelf te kunnen uiten.
Lesdoel; De cliënten een specifieker beeld te laten creëren over wat voor gedrag ze laten zien in
bepaalde situaties waarbij aspecten zelfkennis, uiting en vertrouwen duidelijk naar voren komen.
Deel 1; Boom of zoutzak
In het eerste deel zal er een samenwerking tussen 2 cliënten gaan plaatsvinden. Er zijn 2 types die je
als cliënt zou kunnen zijn. De boom of de zoutzak. Als je de boom wilt zijn dan zal de cliënt al zijn
spieren moeten aanspannen en stevig in de grond staan vol zelfvertrouwen. Wil de cliënt de zoutzak
zijn dan zal de cliënt zich volledig moeten ontspannen. De bedoeling is dat de cliënten elkaar
proberen op te tillen. Eerst zal cliënt 1, cliënt 2 gaan optillen en visa versa. Cliënt 2 bepaald in dit
geval wat hij/ zij wil zijn (onbewust zal er een keuze gemaakt zijn waar hij/ zij zich het prettigst bij
voelt). Zodra dit is gedaan zal dezelfde cliënt nogmaals opgetild worden alleen is de keuze van de
cliënt nu het tegenovergestelde wat hij/ zij voorheen had. Om te laten ervaren hoe beide keuzes
voelen.
Deel 2; Rots of water
De cliënten gaan wederom in twee tallen tegenover elkaar staan met beide handen recht vooruit.
Het is de bedoeling dat je de andere cliënt probeert te volgen met zijn/ haar bewegingen. Er kan
hierbij keuze gemaakt worden tussen rots en water. Rots betekend dat je ruwe bewegingen maakt
en niet weg te duwen bent, je staat stevig op de grond vol zelfvertrouwen. Water betekend dat je
soepel bent en je jezelf laat leiden door de route die er ligt. In deze oefening zal respect en omgang
met de ander naar voren komen.
Deel 3; Walk of Fame
Eén cliënt gaat in de ruimte rondlopen of over matten die als het rode tapijt gelden. De cliënt is het
aandachtspunt van ieder andere cliënt geworden. Iedereen wil wat van deze ene cliënt weten en zijn
licht opdringerig. Hoe zal de cliënt die over de walk of fame loopt gaan reageren? Hoe gaat het om
met druk en het handelen/ reageren richting de medecliënten?
7
Zelfreflectie sessie 1
In deze sessie is het me heel erg opgevallen dat de cliënten duidelijk wisten wie ze waren en wat ze
doen. Komt mede doordat het geen cliënten zijn met echte problemen. In de oefeningen was het erg
duidelijk te zien dat er bewuste eerste keuzes werden gemaakt. Tijdens de laatste oefening de ‘Walk
of Fame’ was het verschil tussen de cliënten erg groot. 1 cliënt vond de aandacht prachtig en ging
met de andere cliënten kletsen. Een andere cliënt vond zoveel aandacht maar niks en boog met het
hoofd naar voren, keek naar beneden en hield zich klein.
Het was erg belangrijk dat de cliënten zich konden uiten hoe zij in het dagelijks leven zich ook zouden
uiten in bepaalde situaties. In dit geval is dat goed naar voren gekomen.
Door dat er de opdracht was gegeven om over een ‘blauwe loper’ te lopen en dat de andere cliënten
al hun aandacht gingen richten op de ene cliënt die over de blauwe loper liep werd er een situatie
gecreëerd dat te maken heeft met de drukte die in verschillende situaties kan plaatsvinden.
Al met al ging verliep de sessie naar mijn wens. De cliënten deden goed mee de opdrachten hadden
duidelijk invloed wat leidde tot een mooi resultaat in de laatste oefening. Ik merk wel dat ik nog veel
meer moet gaan denken om de vragen die ik de cliënt stel. Doordat ik een rustige sfeer creëerde
voelde het voor de cliënten veiliger aan om zich te uiten. Deze ‘houding’ heb ik door ervaring weten
op me te nemen.
8
Feedback sessie 1
9
PMT sessie 2 (eindsessie)
Lichaamshouding-en-taal: ·Hierbij wordt gesproken over en geoefend met lichaamshouding-en-taal.
Hoe kom je eigenlijk over als je altijd naar de grond kijkt, en/of gebogen loopt? Bij de therapie kun je
in een veilige omgeving proberen om het eens iets anders te doen.
Tijdens deze oefening zullen de cliënten als zichzelf rondlopen hoe diegene normaal door
bijvoorbeeld de stad loopt. Daarna zijn er verschillende scenario’s die de cliënten zelf mogen
bedenken. (meestal zijn deze scenario’s uit eerdere ervaringen bedacht). De cliënt voert dan uit hoe
de cliënt er op dat moment bij liep. Zo wordt er gekeken naar de lichaamstaal dat iemand uit en hoe
diegene zich voelt in verschillende scenario’s.
-
Wat maakt het dat je, je op dat moment (scenario) zo uitte?
Hoe voelt dit voor je?
Wat laat je zien?
Wat wil je laten zien?
Wat maakt het duidelijk dat jij er loopt?
Grenzen stellen/assertiviteit: ·stel dat alle groepsleden met behulp van een touw een eigen
‘gebiedje' afbakenen op de grond. Vervolgens probeert een groepsgenoot letterlijk over jouw
zelfgemaakte grens heen te stappen. Wat doe je dan? Laat je hem zijn gang gaan of kom je voor
jezelf op?
Met deze oefening kom je jezelf tegen op wat je doet met je grens. Hou je, je vast aan je eigen grens
of laat je de ander toch dichtbij komen dan eigenlijk de bedoeling is.
-
Liet jij je grens zien?
Waarom is dit joun grens?
Wat voel je als iemand je grens wil overschrijden?
Wat laat je zien dat dit joun grens is?
Leren ontspannen
Veel mensen met psychische problemen hebben veel last van stress en spanning. Soms merk je dit
niet eens, maar zit het er onbewust wel. Je kunt leren om je bewuster te worden welke signalen je
lichaam je geeft, en wat je voelt. Zo kun je ook spanning leren herkennen. Daarnaast leer je
oefeningen waardoor je je meer ontspannen kunt gaan voelen. Dat is zeker nuttig, want geest en
lichaam zijn vaak nauw verbonden. Je bent gespannen omdat je je rot voelt en vaak is dit
omkeerbaar, zodat je je ook minder rot gaat voelen als je ontspannener bent! (Tot op bepaalde
hoogte natuurlijk, want het altijd natuurlijk niet de oorzaak van het rot voelen weg).
Om de sessie af te sluiten een ontspannen activiteit uitzoeken. Wat maakt jou ontspannen? Het kan
van alles zijn! De cliënten mogen hun eigen ruimte creëren met materiaal dat aanwezig is.
-
Waarom is dit ontspannen voor je?
Wat maakt het dat dit materiaal of deze setting goed voor je voelt?
Hoe zie jij ontspanning buiten school/ werk?
Hoe vaak heb je ontspanning en hoe vaak denk je dat ontspannen goed voor je is?
10
Zelfreflectie sessie 2 (eindsessie)
Ik had de eindsessie heel anders voorbereid dan een vervolg op de eerste sessie. Er was een lichte
overstap richting de oefeningen die zijn uitgewerkt voor de eindsessie. Ik vond het mooi om te zien
dat tijdens de eerste oefening er 2 duidelijke verschillen waren tussen de cliënten. De cliënten
moesten in telkens kleiner wordende ruimtes blijven lopen. Hoe drukker het werd op een kleinere
plek hoe duidelijker ik zag hoe bepaalde cliënten zich gedroegen. Eén cliënt was als een muur, ieder
andere cliënt moest er maar omheen lopen en diegene ontwijken. De cliënt maakte zijn eigen pad.
De andere cliënten waren meer als water, die ontwijken de grote objecten door mee te gaan met de
stroom.
Het vervolg van de eerste oefening ging ik een gesprek aan met een cliënt. Deze cliënt werd door de
andere cliënten groep gevolgd. Ik nam duidelijk de leiding door te bepalen welke richting we
opliepen. In deze situatie was ik benieuwd hoe de cliënt zou reageren, of de cliënt zou gaan volgen?
Dit was het geval. Op een gegeven moment nam ik de cliënt mee naar een hoek en ging ik tegenover
de cliënt staan om te seinen naar de andere cliënten om ons in te sluiten, de druk op te voeren. Wat
zowel ik en de andere cliënten hebben gemerkt is dat de cliënt die werd opgesloten zich
ongemakkelijker ging voelen en zich minder ging uiten in het verhaal. Begon wat langzamer te praten
en kroop wat in elkaar.
Met de tweede oefening ‘grenzen stellen’ vond ik het heel mooi om te zien dat de meeste cliënten
zijn/ haar grenzen na de eerste toenadering van de andere cliënten gingen aanpassen. De meeste
grenzen werden wat kleiner of veranderde naar een grens die naar achteren werd gezet. Er was één
cliënt die mij heel erg opviel. Deze cliënt had al een deel van haar grens uitgesloten door met de rug
tegen de muur te staan dat niemand achter de cliënt kon komen. Deze cliënt kon alleen vanaf voren
of via de zijkant benaderd worden. Ondanks de tijdslimiet vroeg ik me af waarom de cliënt zich met
de rug tegen de muur had gevestigd. Dit zal nog een raadsel blijven helaas.
Al met al vond ik dit een zeer geslaagde sessie, de resultaten lieten zich duidelijk uiten. Er was een
mooi verschil te zien tussen de cliënten en zijn gedragingen tijdens de oefeningen. Doordat ik weer
een rustige houding aannam en een veilige situatie creëerde was het een veilige en rustige sfeer wat
de cliënten erg goed deden om zichzelf te kunnen uiten.
11
Feedback sessie 2
12
Evaluaties/ reflecties van de lessen
1e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 9-2-2016 Kennismaking
De eerste les diende als introductie van psychomotorisch therapie. In heb daarin al enige ervaring
met een psychomotorisch therapeut. Mijn vader werkt onder Palet als pmt’er. We hebben een aantal
oefeningen gedaan dat veelvoudig voorkomt in sessies. In de beginlessen is het de bedoeling dat we
elkaar beter leren kennen zodat we op elkaar kunnen vertrouwen en daardoor de cursus een stuk
interessanter en vooral duidelijker wordt wat nou precies pmt is.
Zelf voelde ik me heel vrij bij de oefening waarbij we met de ogen dicht naar de overkant van de zaal
moesten lopen. De eerste keer dat we erheen gingen, ging er door me hoofd gewoon gaan je knalt
vanzelf tegen de muur. Niet denken maar doen. Dit omschrijft mijzelf ook wel weer. Ik hou ervan om
met mijn handen bezig te zijn en vooral veel in beweging te zijn. Ik kan eveneens wel geduldig zijn en
lang stil zitten maar onderneem veel liever activiteiten. Zoals veel uit huis met vrienden darten,
poolen of ergens zitten en spellen spelen. Actief bezig zijn, erop uitgaan en vooral sporten. Sporten is
voor mij als ontspanning, als ik niet sporten kan, kan ik gestrest worden, sport is een uitlaatklep.
De oefening met het begeleiden/ leiding geven/ leiding nemen met de stok vond ikzelf een
bijzondere oefening. Ik heb me eerder laten begeleiden dan laten leiden. Zelf geef ik liever
begeleiding (hulp aanbieden) dan dat ik leiding ga geven. Als ik leiding moet geven sta ik ver boven
de groep althans zo voelt het voor mij. Ik ben liever gelijk dan dat ik boven andere mensen sta en
daardoor ‘’macht’’ heb. Ik had ook het gevoel dat mijn partner zoals mij in elkaar zit, liever onder de
mensen is en niet er boven staan. In de 2e fase van deze oefening moesten we overdreven leiding
gaan geven. Dit was iets wat ik wel prachtig vindt overdreven doen (acteren). Dit schoot bij mij wel
een beetje uit de hand waar ik achteraf een klein beetje van baal. Gelukkig is het goed afgelopen en
was het een oefening om daar juist achter te komen.
Als laatste oefening/ evaluatie moesten we een onderwerp kiezen en vertellen waarom wij dit
onderwerp hadden gekozen m.b.t. de relatie van de lesinhoud. Ik had gekozen voor een blade. Een
heel raar, vreemd voorwerp waarbij ik niet wist wat het was. Het was stevig in het midden (handvat)
en erg flexibel van buiten. De reden dat ik hiervoor koos was dat ik de basis van pmt al ken door de
ervaringen dat ik heb meegemaakt met mijn vader. De uitstromen/ doelgroepen en vooral
verdieping wil ik graag weten van pmt en dat kan voor mij op dit moment alle kanten nog opgaan.
Vandaar de basis is er maar de verdieping moet nog komen.
13
2e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 16-02-2016 Zelfbeeld en observatie
De tweede les was net als de eerste les een introductie van psychomotorisch therapie. Er is meer
inhoud gegeven wat PMT allemaal met mensen kan doen, hoe het eerder mensen kan helpen.
Ook in deze les voelde ik geen druk en kon lekker mezelf zijn. We moesten met een ander in gesprek
gaan om diegene ook te leren kennen zodat we een hechtere groep vormden waarbij de andere
lessen de kwaliteit beter naar voren zou komen omdat we elkaar meer leerde kennen. Er was al snel
sprake van groepsvorming dat was mij al vrij snel duidelijk geworden.
Wat ik een hele aparte oefening vond was met de bal over een andermans lichaam rollen. Ik zelf
voelde me daar niet anders door maar snap wel dat het heel veel effect op iemand kan hebben die
niet graag direct of in dit geval indirect (door de bal) wil komen met een ‘’vreemd’’ persoon.
De andere oefeningen zoals het meten van de breedte van je heupen vond ik een mooie oefening
m.b.t. je eigen zelfbeeld. Hoe schat je jezelf in en wat doet het met je als je je eigen resultaat ziet. Zat
je er heel ver weg, ben je onzeker van jezelf? Dit zijn vragen die veel kunnen losmaken bij iemand die
wat gezetter is. Zelf had ik het heel goed geschat, wat voor mij een positief werkte.
3e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 23-02-2016 Zelf een sessie geven
In deze les moesten we zelf een sessie voorbereiden van ongeveer 15 minuten die je aan je
medestudenten moest geven. Deze waren je cliënten.
Ik heb ervoor gekozen om de doelgroep; mensen met mindere zelfkennis en vertrouwen in wie zij
zijn en wat zij zelf kunnen. In de sessievoorbereidingen staan de doelgroep analyse, mijn attitude als
therapeut en de oefeningen beschreven. De sessie doel was; De cliënten een specifieker beeld te
laten creëren over wat voor gedrag ze laten zien in bepaalde situaties waarbij aspecten zoals
zelfkennis, uiting en vertrouwen naar voren komen.
Ik zat in een groepje met 3 andere studenten. Iedere sessie was heel anders, en vooral qua
oefeningen maar ook wat voor therapeut er voor de groep stond. Ik merkte bij mezelf dat ik heel
zelfverzekerd ben en in me hoofd heb wat ik doe. Als therapeut ben ik heel rustig om de cliënten ook
een rustgevende, vertrouwde en vooral veilige omgeving te laten voelen. Zo zijn ze veel meer met
zichzelf bezig wat mijn doel ook is in plaats van de omgeving.
4e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 08-03-2016 Agressie regulatie
In deze les ging het vooral om agressie regulatie. Hierbij waren er verschillende oefeningen waarbij
de ene student een therapeut was en de ander een cliënt.
Wat me vooral raakte was dat ik voor mezelf voelde waar ik boos om kon worden/ zijn. En dat is
wanneer is geblesseerd ben en eigenlijk heel beperkt ben in mijn eigen fysieke kunnen. Ik wil vaak en
vooral op fysiek gebied kunnen presteren iets neerzetten waar ik blij van wordt. Ik vindt verliezen
dan ook niet leuk, ik heb echt een winnaarsmentaliteit en doe er alles aan om te kunnen winnen. In
gevallen dat het voor de fun is qua spelletjes dat een andere familie lid eens wil winnen laat ik dit ook
wel gebeuren. In geval met sporten kan ik het wel leuk hebben met de tegenstander mits het puur
gaat om de fun. Zodra er voor competitie wordt gestreden dan doe ik me best om te kunnen winnen.
14
5e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 15-03-2016 Angst
In deze les was het onderwerp angst. Hoe ga je om met angst welke angst heb je etc.
Ook in deze les werkten we in groepjes, waarbij één iemand de therapeut was en de rest van de
groep de cliënten.
De oefening dat mij het meest raakte was met de 4 hoedjes, we hadden een blauwe, roze, witte en
rood hoedje. Ieder hoedje had een woordbetekenis waarbij we ons verhaal moesten vertellen met
de angst die we hebben of hebben gehad. Het blauwe hoedje beschouwde wij als de gebeurtenis.
Zodra je bij dit hoedje stond mocht je de gebeurtenis vertellen wanneer je angst ervaarde. Het roze
hoedje werd beschouwd als de gedachte die daarbij vrij kwam. Het witte hoedje beschouwde we als
de gevoelens die loskwamen als er angst ervaren werd. En het rode hoedje beschouwde we als het
gedrag dat je vertoonde in geval van angstervaring.
Ook dit maal ging het bij mij om mijn fysieke kunnen i.v.m. de blessure. Ik zit niet graag stil en wil
z.s.m. weer op het veld staan en lekker te kunnen sporten. Deze blessure heb ik eerder gehad aan me
linker enkel, toen ben ik te snel gestart met sporten waardoor ik nog langer uit het voetbalseizoen
lag. Momenteel vind ik het lastig om aan te voelen wanneer ik klaar ben voor de volgende stap.
Afgelopen week ben ik namelijk weer door mijn enkel gegaan door een stoeprandje. Waarbij het
genezende scheurtje in me enkelbanden weer wat uitscheurde. Ik heb soms wel angst dat ik de
blessure alleen maar vererger door te snel te starten met sporten waarbij ik de kans heb dat het
herstellen nog langer duurt.
6e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 22-03-2016 Sekse specifiek
Tijdens deze les stond sekse specifiek centraal, het zijn van een man en vrouw.
Wat ik erg lastig vond is om kenmerken te noemen van het meest vertoonde gedrag dat een vrouw
kon tonen. Ik zat in een mannengroep met 3 andere mannen. Dit was een uitdaging voor ons
aangezien wij het enige groepje waren dat geen vrouw erbij had. Waarom weet ik niet het is zo
ontstaan.
Er was één oefening dat ik heel mooi vond om te zien. Op welke manier verdedigen vrouwen de buit
en op welke manier pakken mannen de buit af en visa versa. Wat me heel erg opviel was dat de
vrouwen zich insloten in een hoek en met zijn allen om de buit gingen staan. De mannen (niet
verassend) gebruikte hen fysieke kwaliteiten om tot de buit te komen. Andersom probeerde de
vrouwen wat flauwere trucjes om de fysieke muur van de man te doorbreken d.m.v. te kietelen. Dit
was niet echt een groot succes maar door doorzettingsvermogen hebben de vrouwen dit wel weten
te redden.
De oefening waarbij we als mannengroep en vrouwengroep met bepaalde voorwerpen een spel
moesten verzinnen vond ik persoonlijk de leukste oefening. Hierbij komt het heel erg aan op
creativiteit en beslissingen nemen. Al snel was duidelijk dat de mannen binnen enkele seconden een
spel hadden bedacht en zich daarbij instelde zonder diep na te denken over de kleine dingen. Er
moest beweging inzitten, competitie en snelheid. Tijdens het uitvoeren van het spel kwamen er
direct een aantal regels bij zodat het duidelijk was. Bij de vrouwen was het vooral heel veel praten en
overleggen (discussie voeren) voordat ze een spel hadden bedacht. De mannen gingen direct aan de
slag met het uitvoeren en kwamen dan tegen problemen aan. Ik vond het prachtig om te zien het
verschil tussen sekse dit was heel duidelijk te zien en ook mooi.
15
7e Les Psychomotorisch therapie (PMT) 29-03-2016 Eind sessie
Dit was de laatste les en uiteindelijke afsluiting van de cursus psychomotorisch therapeut. Net als bij
de 3e les had iedereen een sessie van 15 minuten voorbereid. Weer werd er in groepjes gewerkt
waarbij iedereen als therapeut aan de slag mocht.
Ik heb hierbij mijn hele sessie aangepast en andere oefeningen gebruikt. De tweede oefening je eigen
grenzen stellen vond ik een groot succes. Iedere cliënt moest zijn eigen grens laten zien door middel
van materiaal dat aanwezig was in de berging. de grenzen van de cliënten waren een groot verschil
met elkaar. De ene heeft een grotere grens dan de ander. Zo vond één cliënt het helemaal niet
prettig als iets achter zich gebeurde. De andere cliënt sloot dit al uit door tegen de muur aan te staan
en alleen van de voorkant en zijkanten een grens te zetten.
Al met al vond ik het een prachtige en vooral leerzame cursus waarbij dieper op in is gegaan wat PMT
is en hoe je als therapeut aan de slag gaat en wat het met je kan doen als cliënt zijnde. Het was wel
jammer dat we dit met een klein beetje toneelspel moesten doen in plaats van het in de echte
praktijk te doen met cliënten die weliswaar PMT nodig hebben. Ik begrijp natuurlijk wel dat als wij dit
als ‘’studenten’’ bij deze cliënten zouden toepassen dit natuurlijk niet altijd het gewenste effect zou
hebben geleverd. De cliënt kan hierdoor veel verschillende dingen ervaren. Wat hierbij erg een rol
speelt is de ervaringen die allemaal zijn opgedaan door de therapeut zich zelve.
16
Nawoord
Het was een fantastische cursus, ik ben heel veel ervaring en vooral kennis rijker. Deze cursus zal ik in
mijn sociale omgeving aanraden.
Nogmaals wil ik Sandra Schoppink bedanken voor het delen van haar kennis en ervaringen.
17
Bibliografie
rijkepmt. (2009, februari). beroepsprofiel. Opgehaald van rijkepmt.nl:
http://www.rijkepmt.nl/images/beroepsprofiel%20pmt%202009.pdf
Therapiehulp. (sd). Therapiehulp. Opgehaald van Psychotherapie:
http://www.therapiehulp.nl/therapie/psychotherapie/lichaamsgerichte/psychomotorischetherapie
Windesheim Zwolle. (sd). psychomotorische therapie en bewegingsagogie. Opgehaald van
Windesheim Zwolle: http://www.windesheim.nl/studeren/opleidingen/bewegen-ensport/psychomotorische-therapie-en-bewegingsagogie/
18