Diabetes Mellitus Datum: 08-03-2011 Wat is diabetes? Bij diabetes kan het lichaam de bloedsuiker niet meer zelf in evenwicht houden. Normaal regelt het lichaam de bloedsuikerspiegel heel nauwkeurig, met het hormoon insuline. Mensen met diabetes maken zelf geen insuline meer, of hun lichaam reageert niet meer op de insuline. Beantwoord de volgende vragen, je mag hiervoor je boek gebruiken maar ook op de site www.diabetesfonds.nl kun je veel informatie vinden. 1. Wat is de officiële naam voor bloedsuiker? 2. Wat wordt er in het lichaam van koolhydraten gemaakt? 3. Koolhydraten zitten alleen in zoete dingen…… Juist/Onjuist Als insuline zijn werk niet kan doen, loopt de bloedsuiker veel te hoog op. Als er lange tijd te veel suiker in het bloed zit, is dat erg ongezond. 4. Waar wordt insuline gemaakt? 5. Hoe werkt insuline? 6. Wanneer geen of onvoldoende insuline wordt gemaakt, of als het lichaam niet meer reageert op insuline, heeft het lichaam moeite om glucose uit het bloed te krijgen. Leg in het kort uit wat er dan gebeurt. 2 Verschillende typen diabetes Er zijn verschillende soorten diabetes. Ze hebben verschillende oorzaken en meestal ook een eigen behandeling. De bekendste soorten diabetes zijn: type 1 en type 2 1. Wat voor ziekte is type 1 diabetes? En wat houdt dat in? 2. Wordt er bij type 1 diabetes nog insuline aangemaakt? Ja/Nee 3. Waar kun je type 1 diabetes aan herkennen? Noem 3 symptomen. 4. Bij diabetes type 2 kan het lichaam de bloedsuikerspiegel niet meer goed in balans houden. Hoe kan dat? 5. Vooral oudere mensen krijgen type 2 diabetes… Ja/Nee 6. Noem een aantal mogelijke oorzaken van type 2 diabetes. Naast deze bekende vormen van diabetes zijn er nog andere vormen. De andere vormen lijken wel vaak sterk op diabetes type 1 of type 2, of zijn er eigenlijk een vorm van. MODY: een vorm van diabetes die aanvankelijk kan lijken op diabetes type 2. LADA: een soort diabetes type 1 die zich juist vermomt als diabetes type 2. MIDD: een zeldzame vorm van diabetes die samen gaat met doofheid en via de moeder overerft. Neonatale diabetes: een vorm van diabetes die bij baby's jonger dan zes maanden ontstaat. Diabetes insipidus: bij deze soort diabetes draait het niet om bloedsuiker, maar om vocht. Het heeft niets te maken met 'suikerziekte'. De mogelijke bijkomende gevolgen van MODY, LADA, MIDD en neonatale diabetes zijn hetzelfde als voor diabetes type 1 of type 2. Waarschijnlijk worden in de toekomst nog meer soorten diabetes ontdekt, als meer genetisch onderzoek mogelijk is. 3 Bloedglucosewaarde Bij mensen die geen diabetes hebben schommelt de bloedsuiker (bloedglucose) normaal gesproken zo tussen de 4,0 en de 8,0 mmol/l. De bloedglucosespiegel kun je meten door middel van een speciaal apparaatje en een vingerprik. Hieronder vind je een aantal waarden Nuchter geprikt tussen de 6,1 en 6,9 mmol/l Nuchter geprikt boven de 6,9 mmol/l Niet-nuchter geprikt boven de 11 mmol/l Als normaal geldt: nuchter geprikt onder de 6,1 mmol/l niet-nuchter onder de 7,8 mmol/l. voorfase van diabetes. diabetes. diabetes. Wist je dat…… Artsen vroeger de urine van iemand met diabetes controleerden door de urine te proeven om te kijken of dit zoet was. Dat ongeveer 250.000 mensen niet weten dat ze diabetes hebben? 4 Hypo of hyper? De bloedsuikerspiegel schommelt in de ideale situatie tussen de 4 en 8 mmol/l. De behandeling van diabetes is erop gericht om dit te bereiken. Van alles heeft invloed op de bloedsuikerspiegel: eten, drinken, sporten, stress en emoties, een griepje. 1. Als de bloedsuikerspiegel te hoog is dan noemen we dit een:………………………………………… 2. De bloedsuikerspiegel is te hoog vanaf: …………………………… 3. Een te hoge bloedsuikerspiegel herken je aan een aantal symptomen, noem er 5. ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… 4. Wat moet je doen als iemand een te hoge bloedsuikerspiegel heeft? 5. Als de bloedsuikerspiegel te laag is dan noemen we dit een: …………………………………………... 6. De bloedsuikerspiegel is te laag als het onder de …………………………… is. 7. Een te lage bloedsuikerspiegel herken je aan een aantal symptomen, noem er 5. ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… 8. Wat moet je doen als iemand een te lage bloedsuikerspiegel heeft? 9. Speel het spel ‘balance battle’ op www.diabetesfonds.nl 5 Gevolgen van diabetes Veel mensen met diabetes krijgen na jarenlange diabetes te maken met bijkomende lichamelijke gevolgen van diabetes. Die heten ook wel diabetescomplicaties. Complicaties ontstaan vooral door jarenlang hoge bloedsuiker. Dat is slecht voor alle organen, lichaamsweefsels en zenuwen. Andere boosdoeners zijn hoge bloeddruk en te veel ongezonde vetten in het bloed. Noem 3 van de meest voorkomende complicaties en leg in je eigen woorden uit hoe het kan dat sommige mensen met diabetes deze complicaties krijgen. 1. ………………………………………………………………….. 2. ………………………………………………………………….. 3. ………………………………………………………………….. 6 Waar moet je als verzorgende/verpleegkundige op letten? In het verpleeghuis kom je vaak patiënten tegen met diabetes. Als verpleegkundige of verzorgende zijn er dan een aantal punten waar je bij die patiënten op moet letten. Na het maken van alle voorgaande vragen kun je antwoord geven op de volgende vraag. Waar moet je als verzorgende/verpleegkundige op letten bij het verzorgen van een patiënt met diabetes? 7