met meer draagvlak democratisch Europa Naar een

Naar een daadkrachtig en
democratisch Europa
met meer draagvlak
Inleiding
Met Trump aan de macht is een sterk Europa harder nodig dan ooit. Zijn verontrustende plannen
en daden leiden tot toenemende onzekerheid voor onze toekomst. Europese samenwerking is
geen ideaal, maar keiharde noodzaak. Europa verkeert echter in een van de zwaarste periodes
sinds haar oprichting, met hoge aantallen vluchtelingen, aanslagen in het hart van Europa en
bedreigingen aan onze buitengrenzen. De wereld om ons heen staat in brand en de cynische
machtspolitiek is terug van weggeweest. Dit is een moment om scherpe keuzes te maken en
duidelijke prioriteiten te stellen. Zodat de EU alle energie kan richten op het aanpakken van de
grote grensoverschrijdende problemen die de mensen bezighouden en op het vormen van een
sterk blok tegen Trump.
Eén ding is zeker. Landen kunnen dit niet alleen in een globaliserende wereld. In een tijd
waarin terrorisme geen grenzen kent, is het nodig om over grenzen heen te kijken. In een
tijd waarin vluchtelingen hun veiligheid hier zoeken, moeten we samen voor opvang zorgen.
In een tijd waarin het hele continent te veel afhankelijk is van Russisch gas, is Europese
krachtenbundeling geboden.
Maar juist in deze tijden van externe dreiging staat de EU intern onder toenemende druk: steeds
meer regeringen en populistische partijen kiezen voor nieuw nationalisme in plaats van Europese
oplossingen. Veel fracties in de Tweede Kamer suggereren dat we naar “nationale oplossingen”
moeten gaan kijken zodra een Europese aanpak niet direct succesvol is. Ook in de rest van
Europa zien we voortwoekerend nationalisme. Kijk naar de verschillende lidstaten die op eigen
houtje hun grenzen dichtgooien. Kijk naar het Verenigd Koninkrijk dat uit de Unie stapt. Kijk naar
Hongarije en Polen die Europese afspraken aan hun laars lappen. Als er nu niets gebeurt, groeit
de onvrede en krijgen populisten de kans met Europa aan de haal te gaan. We moeten de weg
inslaan naar een Europa dat problemen van mensen doelgericht oplost.
Dit tijdperk van geopolitieke verschuivingen, populisme en eurokritiek vraagt een toekomstgerichte
agenda voor een daadkrachtige en democratische Europese Unie met meer draagvlak. Daarbij
is het nodig om te kijken naar de kwaliteiten en kansen die Europa te bieden heeft. Maar tegelijk
moeten we–juist als pro-Europese partij- kritisch zijn: wat kan beter, wat moet anders? D66 wil
de status quo doorbreken om een beter Europa te kunnen realiseren. Een EU die de problemen
van mensen oplost en een realistisch - maar positief! - perspectief biedt.
D66 kiest voor een sterker Europa langs drie lijnen:
1. Meer bevoegdheden op de grote grensoverschrijdende thema’s
2. Europees bieden wat nationaal niet werkt
3. Gerichte hervormingen en een betere organisatie
2
Meer bevoegdheden op
de grote grensoverschrijdende thema’s
1.1 Veiligheid:
1.1.1 Betere Europese samenwerking op terreurbestrijding
Terroristen stoppen niet bij de grens; nationale veiligheidsdiensten helaas nog wel. Alle
aanslagen afgelopen jaar hebben laten zien dat de veiligheidsdiensten van de lidstaten
niet voldoende samenwerken. Op korte termijn moet daarom ingezet worden op verplichte
uitwisseling van gegevens over terreurverdachten in Europa. Op lange termijn moeten we ons
richten op een volwaarde Europese inlichtingen- en veiligheidsdienst, die natuurlijk samengaat
met democratische waarborgen, gedegen toezicht en volwaardige parlementaire controle.
1.1.2 Defensiesamenwerking: naar een Europese krijgsmacht
Elke lidstaat probeert zijn krijgsmacht vorm te geven als een Zwitsers zakmes: een klein beetje
van alles, maar in feite niets substantieels. Een veelzijdig inzetbare krijgsmacht op nationaal
niveau bestaat alleen op papier – een veelzijdig inzetbare krijgsmacht op Europees niveau stelt
pas echt iets voor. D66 kiest daarom voor een duidelijke taakspecialisatie voor lidstaten. Zet
de komende tijd in op verdergaande Europese defensiesamenwerking met als einddoel een
Europese krijgsmacht. Begin met een centraal hoofdkwartier, gezamenlijke opslag, onderhoud,
inkoop en aanschaf van defensiematerieel, meer gezamenlijk oefenen, trainen en opleiden met
Europese partners en het openbreken van de Europese defensiemarkt.
1.2 Europese grenzen
1.2.1 Een écht gemeenschappelijk Europees asielbeleid
De grootste uitdaging sinds de oprichting van de Unie is de huidige vluchtelingencrisis. Europa
was duidelijk niet uitgerust voor deze uitdaging. Daarom moet Europa radicaal kiezen voor een
Europees asielbeleid; open binnengrenzen vragen immers om gezamenlijke regels. Aan de
buitengrenzen moeten Europese aanmeldcentra komen. Mensen die geen recht hebben op asiel
worden vanaf daar direct teruggestuurd naar het land van herkomst. Mensen die wel recht hebben
op een vluchtelingenstatus worden via een eerlijke verdeelsleutel over de lidstaten verdeeld.
1.2.2 Europese grens- en kustwacht
Gezamenlijke Europese buitengrenzen vragen om gezamenlijke Europese grensbewaking.
Tijdens het Nederlands voorzitterschap is er al een belangrijke stap gezet naar een Europese
grens- en kustwacht. Door de buitengrenzen beter en slimmer te bewaken kan het vrij verkeer
van personen binnen Europa blijven voortbestaan.
1.3 Welvaart en de interne markt
1.3.1 Groener (energie & klimaat)
De noodzaak voor een goedwerkende Europese energie-unie is duidelijk: Energie in Europa is
te duur, te vervuilend en we zijn te afhankelijk van landen als Rusland en de Arabische Emiraten.
3
De economische, ecologische en politieke kosten hiervan zijn enorm. Europa importeert jaarlijks
voor honderden miljarden euro’s aan fossiele energie en Europese bedrijven hebben een energie
rekening die hoger is dan hun Amerikaanse concurrenten. Komende tijd moet daarom ingezet
worden op een competitieve interne energiemarkt, een geïntegreerd slim netwerk in Europa in
combinatie met een goed functionerend CO2-emissie handelssysteem. We moeten van 28 energieunietjes naar één krachtige energie-unie die via gezamenlijke inkoopkracht Europa uiteindelijke
een overvloed aan schone, betaalbare energie zal bieden, onafhankelijk van dictators als Poetin.
1.3.2 Mobieler (luchtvaart & transport)
D66 vindt dat vliegverkeer schoner, goedkoper, sneller moet en kan. Duurzame groei van
de Europese luchtvaart wordt nu afgeremd door het ontbreken van een gemeenschappelijk
luchtruim. Het Europese luchtruim is nu teveel versnipperd door gebrekkige samenwerking
tussen luchtverkeersleidingen en nationaal ingestelde gebieden die gesloten zijn voor de
burgerluchtvaart, waardoor er jaarlijks miljoenen kilometers wordt omgevlogen. Dat is slecht
voor het milieu en klimaat en slecht voor de passagiers die hierdoor te veel betalen. Zet dus in
op een Europees luchtruim.
1.3.3 Slimmer (digitale markt)
De Europese digitale markt is enorm versplinterd. Dit geldt voor de telecomsector, het
auteursrecht, online media, consumenten- en privacybescherming en fiscale afspraken: 28
landen met hun eigen manier van doen en regelen, waarmee veel innovatie en banen worden
belemmerd. Kijk naar het populaire Netflix, dat in elke lidstaat een ander aanbod heeft. Het
afschaffen van roamingkosten is een goede eerste stap naar een meer Europese digitale markt.
Een volgende stap is een Europese toezichthouder die zorgt dat in elk land dezelfde regelgeving
geldt. Zo kunnen ook Europese bedrijven meedoen in de wereldtop, iets wat nu niet het geval
is. De Europese Commissie heeft al berekend dat het harmoniseren van de Europese digitale
markt 900.000 banen zou kunnen opleveren.
1.3.4Socialer
De interne markt is er niet alleen voor kapitaal, goederen en diensten, maar ook en juist voor
mensen. Het vrij verkeer van personen is een fantastische verworvenheid die heeft geleid tot
meer innovatie, creativiteit en productiviteit. Maar de EU is in de laatste twintig jaar enorm
geëvolueerd, en de oude regels passen niet meer bij de huidige situatie. Daarom is het tijd
om belangrijke spelregels, zoals de detacheringsrichtlijn aanpassen. Maar stoppen met het
vrij verkeer is geen optie. De EU is één arbeidsmarkt, daarbij horen gezamenlijke normen
en principes voor werknemersrechten en arbeidsomstandigheden, die worden ingepast in de
nationale context. Daarbij horen ook gezamenlijke doelen wat betreft opleiding en onderwijs,
het afbreken van hindernissen voor ondernemerschap, het bestrijden van discriminatie op de
arbeidsmarkt, en het bevorderen van sociale mobiliteit.
In plaats van obstakels opwerpen tegen het vrije verkeer van werknemers wil D66 dat Europa
belastingvlucht aanpakt. Dat is pas sociaal. In tijden van bezuinigingen is het onbegrijpelijk dat
lidstaten zich verzetten tegen bestrijding van belastingvlucht. Wij willen inzetten op een Europese
aanpak met bijvoorbeeld een Europese zwarte lijst met belastingparadijzen, maatregelen tegen
lege brievenbusfirma’s en met minimum belastingtarieven voor bedrijven om een race-to-thebottom te voorkomen.
4
1.3.5Internationaler
Hoe meer handel en economische activiteit, hoe beter voor Europa en voor Nederland als
exportland in het bijzonder. Het wegnemen van handelsbarrières zal de economie snel, en zonder
grote overheidsuitgaven, een stimulans geven. Het onderhandelen over handelsverdragen is
een Europese competentie en om als gezamenlijk blok te kunnen opereren moet dat ook zo
blijven. Wel is het van belang dat NGO’s en andere maatschappelijke organisaties vanaf het
begin van onderhandeling nauw betrokken moeten worden om draagvlak te creëren.
1.3.6Goedkoper
Meer Europa betekent minder barrières. Dat biedt juist voor Nederland fantastische kansen.
Bijvoorbeeld in de dienstenmarkt (zakelijke diensten, ICT, zorg), financiële diensten en producten
voor consumenten (leningen, verzekeringen, hypotheken, etc.). Nederland is heel sterk in deze
sectoren. In plaats van onze ouderwetse industrie te beschermen moet Nederland pleiten voor
een echte open markt met kansen voor iedereen. Hier moeten nieuwe initiatieven, startups en
het MKB alle kansen krijgen. Want alleen een volledig vrije Europese markt kan de concurrentie
aan in de wereldeconomie.
1.4Grondrechten
Om geloofwaardig te kunnen zijn moet de Europese Unie niet alleen strenge eisen stellen
aan landen die toetreden maar juist ook op landen die al lid zijn. Voor het handhaven van
gedeelde waarden zoals democratie, rechtsstaat en grondrechten heeft Europa onvoldoende
instrumenten. Daarom heeft het Europees Parlement het D66-voorstel voor een democratierechtsstaat- en grondrechtenpact, met een preventieve en correctieve arm. Dit pact bevat een
jaarlijkse grondrechten APK, een onafhankelijk toetsing waarbij lidstaten en de EU-instellingen
langs dezelfde lat worden gelegd en getoetst op basis van onafhankelijke en transparante
criteria. De EU kan alleen geloofwaardig zijn op het wereldtoneel en tegenover nieuwkomers
als het de eigen gedeelde waarden effectief handhaaft.
5
Europees bieden wat nationaal niet werkt
D66 vindt dat in een sterk Europa niet alles op Europees niveau geregeld hoeft te worden. Bij
alle maatregelen die een overheid neemt hoort de kritische vraag: op welk bestuursniveau hoort
dit thuis? D66 kiest daarbij voor de bestuurslaag die het onderwerp qua schaal en omvang
het best kan organiseren, zo dicht mogelijk bij de mensen. Daarom hoort grensbewaking en
terrorismebestrijding thuis op Europees niveau en horen parkeertarieven en bestemmingsplannen
thuis op het niveau van de gemeenteraad.
Mythbuster #1
“Europa claimt zeggenschap over onze pensioenen!”
Spookverhalen dat “Brussel” ons pensioengeld zou invorderen en uitdelen aan ZuidEuropese landen zijn niet goed voor het draagvlak voor Europa. De eurosceptici die dit
verkondigen vertellen dan ook niet de waarheid. Ja, er is een Europese pensioenrichtlijn.
Maar die zorgt er juist voor dat ons pensioengeld beter beschermd wordt. In de richtlijn
hebben alle lidstaten afgesproken dat pensioenfondsen niet zomaar mogen verhuizen naar
een ander land in de EU. De pensioendeelnemers kunnen zo’n verhuizing altijd blokkeren,
net zoals De Nederlandsche Bank als toezichthouder dat kan.
Maar Europa biedt ook meerwaarde op zaken die vooral op nationaal niveau geregeld zijn. Denk
bijvoorbeeld aan het Europese Erasmus uitwisselingsprogramma voor studenten. Het is niet
nodig om onderwijs op Europees niveau te regelen, maar het Erasmusprogramma is een mooi
voorbeeld van Europese toegevoegde waarde. Dat zijn kansen die we moeten pakken. De focus
moet liggen op toegevoegde waarde en grensoverschrijdende thema’s. Ons onderwijsstelsel,
de gezondheidszorg, de woningmarkt, en pensioenen worden nationaal besloten. Zo is dat
ook vastgelegd in de EU verdragen. Maar als er kansen zijn op Europees niveau, zoals de
mogelijkheid om een deel van je pensioen te sparen in een andere lidstaat, of om een hypotheek
af te sluiten bij een aanbieder in het buitenland is D66 ervoor om mensen de kansen die Europa
kan bieden te gunnen. Ook de grensoverschrijdende vraagstukken moeten Europees worden
aangepakt, bijvoorbeeld wederzijdse erkenning van diploma's, vergoeding van medische
behandelingen in andere lidstaten, of garanties en transparantie met betrekking tot activiteiten
van pensioenfondsen in andere lidstaten. Niets met een schaartje te knippen en is er altijd
sprake van overlap en raakvlakken. Dat is ook helemaal niet erg.
Mythbuster #2
“D66 is kritiekloos voor alle Europese voorstellen”
Juist als pro-Europese partij was D66 afgelopen jaren ook tegen Europese voorstellen:
1. Tegen gratis Europees schoolfruit- en melk
2. Tegen overbodige informatieverzameling over reizigers in Europa (PNR)
3. Tegen gratis interrail-kaartjes voor alle Europese jongeren
4. Tegen verwarrende verplichte Europese energie labels
6
Het gaat hier zeker ook om een bestuurlijke houding en opstelling. Onze nationale regering
heeft het afgelopen decennium veel besluitvorming gedecentraliseerd. Zo is het ruimtelijke
ordeningsbeleid sinds 2004 niet meer in handen van de Rijksoverheid maar gaan de gemeenten
en provincies erover. Een recenter voorbeeld is de decentralisatie van jeugdzorg, ouderenzorg
en welzijn naar lokale overheden. Allemaal om de besluitvorming dichterbij de mensen te krijgen
die het aangaat. Wat D66 betreft kiest de regering wat vaker een vergelijkbare insteek in Europa:
meer vertrouwen op een decentrale organisatie in plaats van een automatisme van centralisme.
7
Gerichte hervormingen en een betere organisatie
Dat D66 pro-Europees is, wil niet zeggen dat we vinden dat het huidige Europa werkt. Integendeel.
D66 legt zich niet neer bij de huidige staat van de Europese Unie. We moeten ons hard maken
voor een Europa dat democratischer, transparanter en vooral slagvaardiger is. Een Europa dat
niet in achterkamertjes opereert, maar op sobere en transparante wijze concrete problemen
van mensen oplost. D66 is ervan overtuigd dat dit nodig is en dat dit kan. Om deze doelen te
realiseren zijn verschillende hervormingen nodig, zoals hieronder beschreven.
3.1. Hervormingen voor transparantie en democratie
3.1.1. Een kleinere Commissie
We moeten af van het systeem dat er voor elke lidstaat een Commissaris aangewezen wordt
waarvoor vervolgens een bijpassende portefeuille gevonden moet worden. Zo werk je nutteloos
werk in de hand. D66 wil naar een kleinere, meer slagvaardige Commissie die zich richt op
prioriteiten met een echte Europese toegevoegde waarde.
3.1.2. Afschaffen veto’s
Om de Europese besluitvorming democratischer te maken moeten de verlammende
vetomogelijkheden worden afgeschaft. Een voorstel zou dan met meerderheid van stemmen
kunnen worden aangenomen. Hierdoor kunnen voorstellen niet meer worden tegengehouden
doordat bijvoorbeeld slechts één van de 28 lidstaten tegen is. Dit is ook cruciaal om Europa
slagvaardiger te laten opereren.
3.1.3. Meer controlerende macht: voor het Europees Parlement én nationale parlementen
Waar dat nodig en effectief is, maakt D66 maakt de keuze om bevoegdheden over te dragen
naar de Europese Unie om grensoverschrijdende problemen gezamenlijk aan te pakken zonder
dat nationale veto’s besluitvorming en daadkracht voortdurend belemmeren. Maar daar hoort
wel meer democratische controle op en binnen Europa bij.
Het Europees Parlement moet daarom op alle terreinen volledig medewetgever worden, inclusief
het recht van initiatief. De Europese begroting moet worden hervormd zodat Europarlementariërs
zeggenschap krijgen over de begroting, maar ook hierop afgerekend kunnen worden door de
kiezer. Ook moeten er Europese kieslijsten bij Europese verkiezingen komen.
Nationale parlementen moeten beter kunnen beïnvloeden wat voor standpunten hun regeringen
uitdragen in de Raad. Belangrijk hiervoor is dat de informatievoorziening vanuit Europa naar
de lidstaten sterk verbeterd wordt. Nederland kan hierbij leren van een land als Duitsland waar
Europese informatievoorziening voor het Duitse parlement via een speciale wet wordt geregeld.
3.1.4. Stoppen met het rondpompen van geld: geen koeien maar kennis!
De Europese Unie besteedt de helft van haar begroting aan de economie van gisteren in plaats
van aan de uitdagingen van vandaag. Zie alleen al de 420 miljard voor landbouw. Daarnaast wordt
8
de huidige begroting (het Meerjarig Financieel Kader) ook nog eens voor 7 jaar vastgelegd. Dit
heeft als consequentie dat het Europees Parlement er ook geen echte democratische controle
op kan uitoefenen.
De uitgaven van de Europese begroting moeten beperkt worden tot zaken met een echte Europese
toegevoegde waarde zoals buitengrenzen bewaken, duurzame energie en innovatie. Lidstaten
moeten stoppen met subsidies binnen proberen te harken waar geen Europese toegevoegde
waarde is. Zo kreeg de winkeliersvereniging Noordeinde te Den Haag tienduizenden euro’s
Europese subsidie. Daar is Europa niet voor.
Hoe dan ook moet het geld op de Europese begroting doelmatiger besteed en beter verantwoord
worden. De Europese Rekenkamer houdt dit pleidooi jaar in, jaar uit vooralsnog met weinig
verbetering als gevolg. Naast afbouw van landbouwsubsidies en regiofondsen, kan ook bezuinigd
worden op instanties: Minder EU-agentschappen en minder adviserende EU-instellingen.
Om de uitgaven gerichter en beter te maken, moeten ook de inkomsten van de Europese begroting
onder de loep genomen worden. Het huidige systeem op basis van nationale afdrachten is
uitermate ingewikkeld en kwetsbaar. Zie alleen al de miljarden naheffingen die voortdurend
tot onduidelijkheid en gedoe leiden. D66 wil daarom af van nationale afdrachten en naar een
individuele bijdrage, dus naar eigen EU-middelen. Dat is transparanter en eerlijker. Geen
koehandel meer achter gesloten deuren tussen regeringsleiders. Deze individuele Europese
bijdrage, bijvoorbeeld in de vorm van een energieverbruikerstax, komt niet alleen in de plaats
van huidige bijdragen van lidstaten maar moet ook zorgen dat de EU-bijdrage per persoon daalt.
3.1.5 Kiezen voor een kopgroep
De Europese Unie is geen keuzemenu. Lidstaten mogen delen van de verdragen niet zomaar
naar eigen behoefte buiten werking stellen. Het lidmaatschap is een voorrecht met vele
voordelen (waar de Zwitsers en de Noren bijvoorbeeld flink voor betalen zonder er inspraak
in te hebben). En waar gezamenlijke voordelen leiden tot nadelen, moeten deze gezamenlijk
gedragen worden.
Het uiteindelijke doel van D66 is een Europese Unie waar alle lidstaten volwaardig meedoen op
alle gebieden, zonder uitzonderingen, zonder opt-outs. De huidige situatie waar verschillende
lidstaten allerlei uitzonderingen hebben bedongen is onwenselijk.
Om niet gegijzeld te worden door landen die niet vooruit willen is D66 voorstander van een
Europa van twee snelheden waarin het voor één kopgroep lidstaten in de Europese Unie
mogelijk is om nauwer met elkaar samen te werken. Lidstaten kunnen er voor kiezen om vol
voor de kerngroep te gaan, of meer op afstand in de perifere groep te blijven. Dat laatste heeft
uiteraard consequenties: niet meedoen is ook niet profiteren.
Als het gaat om de Brexit moet er zo snel mogelijk duidelijkheid komen over de nieuwe relatie
tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. D66 zal zich hevig verzetten tegen
eventuele afspraken waarbij het Verenigd Koninkrijk onevenredig veel invloed of voordelen krijgt
in verhouding tot haar bijdrage aan de EU.
9
Een Nexit, vertrek van Nederland uit de EU, is voor D66 onbespreekbaar. Wij zullen ook geen
medewerking verlenen aan het uitschrijven van een speciaal referendum hierover.
3.2. Een sobere organisatie
Elke overheidsorganisatie heeft de verantwoordelijkheid om goed en zorgvuldig om te gaan met
belastinggeld. Dat vereist een sobere en doelmatige manier van werken. Zo kijken gemeenten
en provincies kritischer naar hun huisvesting en vastgoedambities. Zo perkte de Tweede Kamer
de wachtgeldregeling voor oud-parlementariërs de afgelopen jaren in. Het is voortdurend nodig
om kritisch naar de eigen organisatie te kijken en uitwassen te voorkomen. Dit geldt uiteraard
evenzeer voor de Europese Unie.
Er zijn in de laatste jaren al een aantal hervormingen en bezuinigingen doorgevoerd op de
begroting van de EU instellingen. De kosten van het Europees Parlement zijn jaarlijks ongeveer
drie euro per EU burger, dat is niet veel voor democratie. Maar in een volwaardige politieke
unie moet het parlement onbesproken en onkreukbaar zijn. Het Parlement moet onderwerp
van gesprek zijn wegens de politieke debatten, niet wegens verspilling. Er moet dus verder
hervormd, gemoderniseerd en bezuinigd worden. Zo moeten de vergoedingen dringend
transparant worden gemaakt en beperkt tot wat noodzakelijk is. De ambtelijke organisatie moet
efficiënter en slanker worden. Ook door versoberen van zaken als de chauffeursdienst en de
beveiliging, of door het overgaan tot een paperless parliament, kan verder worden gesnoeid.
Het Europees Parlement moet zelf beslissen over zijn vergaderplaats. De overgrote meerderheid
van het Europees Parlement wil de dubbele vergaderplaats afschaffen, en Brussel de enige
zetel van het Parlement maken. Maar de nationale regeringen blokkeren dat. D66 zal zich blijven
inspannen voor een Nederlands initiatief in de Raad.
Natuurlijk zijn de organisatorische verbeterpunten niet de Europese hoofdzaken. Maar het zijn
wel onnodige en improductieve bijzaken die afleiden van de zo belangrijke hoofdtaak. Mensen
die zeggen dat er belangrijkere zaken en prioriteiten zijn, hebben gelijk. Maar waar het draagvlak
voor meer daadkracht ondermijnd wordt door onnodige uitwassen, is het onverstandig hier mee
door te gaan.
10
Conclusie
D66 gaat voor een EU met daadkracht. Een democratisch Europa met draagvlak. Op de
grote grensoverschrijdende thema’s moeten we durven bevoegdheden over te dragen. Het is
simpelweg niet realistisch om grensoverschrijdende zaken als terreur, klimaat en migratie zelf
als land op te lossen. We hebben Europa nodig als één stem in de wereld.
Daartegenover staat dat we Europa serieus moeten hervormen om de EU democratischer en
transparanter te maken. Als we meer bevoegdheden overdragen moet het Europees parlement
én de nationale parlementen daar meer controle op kunnen uitoefenen. Om daadkrachtiger te
zijn moeten we nog veel kritischer gaan kijken wat er op Europees niveau geregeld dient te
worden en voor welke zaken de verantwoordelijkheid op nationaal of lokaal niveau ligt. Tot slot
moet Europa de hand in eigen boezem steken: er zijn simpelweg teveel zaken die het draagvlak
verminderen. Daar moet de komende jaren hard aan gewerkt worden. Dat begint met burgers
meer rechtstreekse zeggenschap te geven over de politieke koers en het politiek leiderschap.
Die moeten niet langer worden bepaald door regeringsleiders achter gesloten deuren, maar
in een publiek debat en in het stemhokje voor de Europese verkiezingen. Daarnaast moet de
EU besluitvorming radicaal transparanter worden, en moeten alle politici rekenschap afleggen,
zoals dat hoort in een democratie. Dat betekent dat nationale leiders niet langer "Brussel
bashen", maar de verantwoordelijkheid nemen voor alle gezamenlijke Europese besluiten. Werk
effectiever en doelmatiger. Laten we kiezen voor een Europa dat werkt.
11