Digitale kloof

Digitale kloof
Studiedienst van de
Vlaamse regering
7/11/2008
Inhoud presentatie
•
•
•
•
•
Beperkte definitie digitale kloof
Beleidsaandacht voor digitale kloof
Kloof computer- en internetgebruik 2008
Verklarend model kloof internetgebruik
Verschillen gebruikte internettoepassingen
bij de internetgebruikers 2008
• Verklaring kloof breedte internetgebruik
1. Beperking van definitie
• Mensen die ICT bezitten en gebruiken
versus mensen die dat niet doen
– Studie SVR & Oostende@internet:
• Pc- en internetbezit
• Pc- en internetgebruik
Presentatie: pc- en internetgebruik
2. Beleidsaandacht
• Maatschappelijke impact
– Informatie (economisch voordeel,
gezondheid, actualiteit, …)
– Werk
– Sociaal leven
– Ontspanning (spel, media, muziek, foto…)
– Tijdsgebruik
–…
Beleidsaandacht Europees
i2010, 3 prioriteiten, waaronder:
Het stimuleren van een Europese
informatiemaatschappij voor iedereen.
Kloof ‘haves’ - ‘have nots’ dichten via aparte plannen:
• e-diensten voor burgers,
• ICT-initiatieven die de kwaliteit van leven moeten
verbeteren (gericht op veroudering, intelligente
vervoermiddelen en toegankelijkheid van informatie),
• actie om de ‘digitale kloof ’ te dichten.
Vlaamse vertaling i2010
Digitaal Actieplan Vlaanderen (2005)
Enkele van de 7 doelstellingen
• E-vaardigheden als hefboom voor
werkgelegenheid en brug over de digitale
kloof
• Digitale toepassingen ter verbetering van
de levenskwaliteit
Nationaal actieplan
Digitale Kloof 2005
• Verbintenis Wereldtop over de
Informatiemaatschappij (WTIM) 2003
• acties rond 3 grote assen:
– sensibiliseren
– opleiden
– toegang bieden
o.a. Internet voor iedereen
Regeerakkoord 2004-2009
p.52
“We realiseren een doorgedreven actieplan
om de digitalisering van de communicatie
in de samenleving te ondersteunen en de
digitale kloof te overbruggen.”
Maatschappelijke beleidsnota
Digitaal Vlaanderen (2008)
De uitdaging is nu te komen tot een
geïntegreerd,multidisciplinair en coherent
beleidsplan zodat de digitalisering in alle
geledingen van de maatschappij kan worden
geïntroduceerd en uitgebouwd. De
commissie wil daarbij in het bijzonder de
nadruk leggen op en aandacht vragen voor
de problematiek van de digitale kloof.
Motie van aanbeveling
13 aanbevelingen voor de digitale kloof,
waaronder:
• zich niet enkel richten op de financiële
aspecten maar ook op de ontwikkeling van
vaardigheden en het optimaliseren van de
sociale omgeving
– Onderzoek SVR – Oostende@internet
3. Computer- en internetgebruik
• SCV-survey
– Jaarlijks ongeveer 1500 personen van 18 tot
85 jaar
• Modeltoetsing 2005
• ‘Voorlopige’ cijfers digitale kloof 2008
• Face-to-face
ICT-gebruik 2008
PC of laptop
Internet
Laatste 3 mnd
68.8
66.6
3 mnd – 1 jaar
1.2
1.2
> 1 jaar
1.9
1.0
nooit
28.1
31.2
ICT-gebruik laatste 3 maanden
Leeftijd
computer
internet
Opleiding
computer
internet
Geslacht
computer
internet
18-30 31-45 46-60 60+
96
92
71
26
95
90
69
22
Gn/lo L.sec. H.sec. Hoger
24
58
79
94
22
54
77
94
man
vrouw
73
65
72
62
p
.000
.000
p
.000
.000
p
.000
.000
4. Verklarend model kloof
algemeen internetgebruik
METHODE LOGISTISCHE REGRESSIE
DATA 2005
Internetgebruik (ja dan nee)
Houdingen/motivatie
Persoon
Leeftijd
Geslacht
Opleiding
Sociale netwerken
Betaald werk
Formele sociale netwerken
Huishouden
Kinderen (aantal)
Gezinsinkomen
Hulpbronnen
Cognitieve hulpbronnen
Sociale hulpbronnen
Internetgebruik
COGNITIEVE HULPBRONNEN
Vermogen om zich snel aan te passen aan
nieuwe technologieën
- operationele ICT-vaardigheden
- het kunnen bedienen van de apparatuur
- het kunnen gebruiken van de voornaamste
programma’s.
- gemeten via uitgevoerde computer- en
internetactiviteiten
SOCIALE HULPBRONNEN
Ervaring met en positieve waardering voor
ICT in de sociale omgeving
• ‘veel kennissen maken gebruik van
nieuwe technologieën’
• ‘mensen rondom u vinden internet
interessant’
• ‘de meeste vrienden bezitten geen
internet’
OOSTENDE@INTERNET
• Cognitieve hulpbronnen
– Bijbrengen enkele algemene computervaardigheden
– Kennismaking internet
Dus: operationele ICT-vaardigheden
• Sociale hulpbronnen
– Kort bij de mensen: 3 locaties per wijk
– Persoonlijke begeleiding en mogelijkheid te surfen tot
3 maanden na cursus
– Sociaal contact stimuleren
Succes verwacht!!!!
5. Verschillen in internetgebruik
bij internetgebruikers 2008
• Internettoepassingen uit 2008:
– Ontspanningsgerelateerd
– Werkgerelateerd, voordeel dat
maatschappelijke positie kan versterken
(kennis, geld, …)
– Beide (niet besproken)
ONTSPANNING
JA, p < 0.01
leeftijd
Spelletjes spelen
JA
Kijken/luisteren muziek,
films, radio
JA
Muziek, clips, films
downloaden op ander
toestel
JA
opleiding
sekse
Omge- Omgekeerd keerd
JA
JA
WERKGERELATEERD
JA, p < 0.01
leeftijd opleid. sekse
Online Cursussen/ Participatie
debatten
JA
JA
Opvolgen nieuws/actualiteit
JA
JA
Afstand overbruggen/
videoconferencing / telewerken
JA
JA
JA
Goederen kopen privé
JA
JA
JA
Contact overheid
Financiële diensten
JA
Niet-lin
JA
Besluit
• De kloof verdiept voor toepassingen.
• Hoe sterk deze kloof verdiept is afhankelijk
van de interactie tussen de aard van de
toepassing en het demografisch kenmerk.
6. Verklarend model breedte van
het internetgebruik
• 34 internettoepassingen, frequentie van
gebruik
• FA, 8 soorten internetactiviteiten:
Multimedia
Informatie zoeken
E-government
Sociale babbel
Debat/cursus
Afstand overbruggen
Nieuwsgaring
Financiële diensten
• Multiple lineaire regressie
Breedte internetgebruik
Groter bij
• jongeren,
• mannen,
• werkenden
• hoger geschoolden
• mensen met meer formele sociale
netwerken
• hoger gezinsinkomen
Verklaring kloof breedte
internetgebruik
De kloof voor de meeste demografische variabelen
kan volledig verklaard worden via
• de ICT-vaardigheden,
• de gepercipieerde tijdsbesparing door internet.
Kloof voor opleidingsjaren kan hierdoor maar
gedeeltelijk verklaard worden. Belang van de
meer algemene intellectuele capaciteiten.
Oostende@internet
• Bijbrengen basisvaardigheden
• Weinig impact op algemene intellectuele
vaardigheden en interesses
Kloof in breedte internettoepassingen
zal waarschijnlijk blijven bestaan!
Zin in meer?
• http://aps.vlaanderen.be/statistiek/publicati
es/2007-09-perstekst-Digitale-kloof.htm
• Verdere modeltoetsing in ‘ICT-gebruik bij
zelfstandige ondernemers’
• viWTA (2007) Aan de onderkant van de
technologische samenleving