Overheidssteun voor Q
advertisement
Overheidssteun voor kwaliteit in multidisciplinaire zorg 27 maart 2010 Antwerpen Ri DE RIDDER Directeur-generaal RIZIV 1 Referentiekaders en toepassingen Kwaliteit van zorg Geïntegreerde chronische zorg Multidisciplinariteit 2 Kwaliteit van zorg 3 Kwaliteit is de mate waarin vooropgestelde doelstellingen worden bereikt 4 Kwaliteit van zorg • Welke doelstellingen? • Wiens doelstellingen? • Welke maten? • Wiens maten? 5 De Patiënt • tevredenheid – – – – over het (verwachte) resultaat over de bejegening (incl rechten) over de kwaliteit over de prijs • lay knowledge – nieuwe media – patiënten en consumentenorganisaties • Empowerment • Patiëntenrechten 6 De zorgverlener • professionele performantie • professionele autonomie • job satisfaction • honorering/fee for rendered service • referentiekaders: kennis (opleiding, navorming, zelfstudie, peer review, EBM,..) en ethiek (specificiteit en uniciteit van de arts-patiëntrelatie) 7 Gezondheidssysteem • Public health system – bevolkingsgericht – gericht op bescherming, risicobeheersing, veiligheid, hygiëne, ... • bvb antibioticabeleid, MRSA,.. • bvb vaccinatiebeleid • bvb screening – uitkomstmaten betreffen populaties – organisatiewijze afhankelijk van efficientiecriteria • HPV vaccinatie • colonkankerscreening 8 Globale levensverwachting 2050 90+ (?) 2000 77 1900 47 1600 38 1400 36 1200 35 1000 25 Bron: Census bureau, US, 2000 9 Income-related incidence of chronic illness (2002) Source: Eurobarometer 2003 10 Wat is duur? Geneesmiddelen 11 Bron: RIZIV, 2008 Uitgaven ZIV gezondheidszorg: spreiding 100 ZIV tussenkomst 90 remgeld supplement 80 gelijke verdeling 70 34% % van de uitgaven tot. kost patiënt 60 46% 50 61% 40 30 73% 20 10 0 0 10 20 30 40 50 % van de populatie 60 70 80 100 90 5% Bron: LCM, 2005 12 RIZIV: bijdragen tot een performante verzekering gezondheidszorgen Lage kost Hoge kwaliteit Toegankelijkheid Innovatie 13 Performantie « The use of performance indicators in publicily funded healthcare systems goes beyond arming the « consumer » of health care with relevant information; it is a fundamental question of democratic accountability » (Jackson, T., 2005) 14 A first step towards measuring the performance of the Belgian healthcare system Vlayen J, Vanthomme K, Camberlin C, Piérart J, Walckiers D, Kohn L, Vinck I, Denis A, Meeus P, Van Oyen H, Leonard C 15 RvB 15-12-2009 Joan Vlayen QUALITY Between Patient and practician Design level 16 PERFORMANCE Kwaliteit meten • Gegevensbronnen – – – – – – – Farmanet Profielgegevens MKG gegevens MKG-MFG Permanente steekproef EMDMI gegevens (bvb. zorgtrajecten) Gezondheidsenquête 17 Data-analyse • FOD Volksgezondheid • KCE • RIZIV/RDQ en Farmanetcel • IMA • Technische Cel 18 Van gegevens naar informatie • Profielcommissies • NRKP • CEG • Colleges van geneesheren • Evaluatiecel DGEC • Multipartite 19 Nationale Raad voor Kwaliteitspromotie (NRKP) • Raad ingesteld bij RIZIV – Dienst GV cfr. KB 13 juli 2001 (BS 29.08.2001) • met 4 banken: streven naar consensus – overheid / beroepsverenigingen / mutualiteiten / universiteiten en wetenschappelijke verenigingen – + Werkgroep Huisartsgeneeskunde (vast ingesteld) + diverse werkgroepen (ad hoc thematisch) • Realisaties, ondermeer: – – – – NRKP Feedback campagnes (IMA-gegevens) Q Award voor huisartsen (jaarlijks sinds 2007) Aanbeveling voor correct gebruik van GMD van HA Aandacht voor Professional Health 20 NRKP feedback campagnes • Antibiotica – 2001, 2003, 2007, 2009 naar HA – 2002 naar SPE • Antihypertensiva – 2002 naar HA – 2003 naar SPE • Borstkankerscreening – 2006 en 2009 – zowel HA, GY, RX • Prenatale zorg – 2007 – zowel HA, GY, vroedvrouw • Preoperatieve onderzoeken – 2005 – naar algemene ziekenhuizen 21 NRKP Feedback is gelinkt aan Q • Praktijkrelevante voorschrijfcijfers aanreiken (individueel, LOK, arrondissement, provincie, regio, nationaal) • Link met actuele praktijkaanbevelingen, bijv. – KCE rapporten, guidelines Domus Medica / SSMG – BAPCOC richtlijnen (antibiotica) • Multifacet interventie: – LOK: opleiding animator, vergoedingen, didactisch materiaal op RIZIV website – Samenwerking met artsenorganisaties op terrein 22 Q Award voor huisartsen • • • • Jaarlijks sinds 2007 3 NL en 3 FR laureaten Afgewerkte projecten Van HA (solo, duo of groep) of LOK, Kring, wachtpost… • Totaal in 4 edities: 82 projecten • Steeds meer projecten op basis van aanbevelingen • Meten = weten: Q zichtbaar maken 23 Aanbeveling voor correct gebruik van GMD • Is één van de opdrachten van NRKP (KB 13 juli 2001, Art. 122 ter. §4, 2°) • Uitgewerkt door NRKP WG HA-geneeskunde • Goedkeuring door NRKP plenum op 26.05.2009 • Aanbeveling voor ‘correct gebruik’ richt zich op: – Manier van synthese in GMD door HA – Wijze van optimale datatransfer van en naar GMD • Gepland: ruimere bekendmaking in 2010 • Advies inzake zorgplan zorgtrajecten • Advies inzake preventiemodule 24 Q op www.riziv.be (1) • Kwaliteitspromotie (1) – Symposium EFPC van 8 april 2008 Eerstelijnsgezondheidszorg in Europa – Quality Award : • Prijs 2010 • Prijs 2009 • Prijs 2008 • Prijs 2007 – Informatisering van geneesheren specialisten met ambulante patiënten: resultaten van de enquête – Informatisering van de praktijkvoerende huisartsen: resultaten van de enquête – Guidelines Antibiotica – Endoscopische ingrepen op de prostaat – Studie : Verstrekkingen en diensten van intensieve verzorging 25 Q op www.riziv.be (2) • Kwaliteitspromotie (2) – Rapport trendbreuk voorschrijfgedrag – Feedbackcampagnes – Informatiecampagne huisartsen : • Huisartspraktijken (2008) • Voorschrijfgedrag (2004) – – – – Minimum voorschrijven van goedkope geneesmiddelen Veel gestelde vragen (FAQ) over geneesmiddelen « Astma en COPD » bibliotheek Interessante links • Accreditering – – – – – Wetgeving Peer review (LOK) Continue navorming (cursussen en andere activiteiten) Individuele accreditering Contact 26 Chronische zorg 27 Wijzigingen aan het landschap • • • • • • • • • • Van acuut naar chronisch Van intramuraal naar trans- en extramuraal Van mono- naar multidisciplinair Van fragmentering naar samenhang Van aanbod naar vraag, van zorgverstrekker naar patiënt, van patiënt naar consument Van kwantiteit naar kwaliteit Van vrijheid naar verantwoording Van structuur naar proces en resultaat Van competitie naar complementariteit Van kostenplaats naar groeipool Bron: geïnspireerd op CZV - 2005 28 Toekomstige ontwikkelingen Geïntegreerde zorg: « een internationale trend » Conclusies van een OESO-onderzoek Interest in coördination of care issues is increasing Targeted programmes appear to improve quality, but evidence on cost-efficiency is inconclusive Care coordination would be facilitated by better information transfer and wider use of ICT The balance of resources going to ambulatory care may be need to be reviewed New ambulatory care models need consideration Care coordination may benefit from greater healthsystem integration Bron: HOFMARCHER, M, Improved health system performance through better care coordination, OECD, 2007 29 Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium • Zorgprogramma = een coherent georganiseerd antwoord op een gezondheidsprobleem van de patiënt in een gestructureerd geheel van diensten en dienstverlening waarbij, in een gecoördineerd reëel multidisciplinair verband, aan de patiënt de voor zijn concrete situatie meest geëigende zorg, op de meest doelmatige en de meest kosteffectieve manier, wordt gevonden in een continuüm van diagnostiek, behandeling en revalidatie, en dit onder de voor de patiënt meest geëigende vorm, door opname, polikliniek of als ééndagsbehandeling Bron: NRZV, 1994 30 Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium • Klinisch pad = een verzameling van methoden en hulpmiddelen om de leden van een multidisciplinair en interprofessioneel team in de gezondheidszorg op elkaar af te stemmen en taakafspraken te maken voor een specifieke groep patiënten. Het is de concrete uitwerking van een zorgprogramma met als doel kwalitatieve en efficiënte zorgverlening te verzekeren. Bron: Netwerk klinische Paden, 2001 31 Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium • Transmurale zorg omvat vormen van zorg die, toegesneden op de behoefte van de patiënt, verleend worden, op basis van afspraken over samenwerkingsafstemming en regie tussen generalistische en specialistische zorgverleners, waarbij sprake is van een gemeenschappelijk gedragen verantwoordelijkheid met expliciete deelverantwoordelijkheden. Bron: NRV, 1995 32 Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium • Ketenzorg is een samenhangend geheel van doelgerichte planmatige activiteiten en/of maatregelen gericht op een specifieke patiëntencategorie. • Zorgketen is een geïnstitutionaliseerd samenwerkingsverband van instellingen en beroepsbeoefenaars gericht op het faciliteren van samenwerking op uitvoerend niveau met het doel te komen tot een samenhangend, integraal aanbod voor specifieke patiëntencategorieën. Bron: RVZ, 1998 33 Samenwerking en integratie van zorg : een nieuw vocabularium • Integrated care is a coherent set of methods and models on the funding , administrative, organisational, service delivery and clinical levels designed to create connectivity, alignment and collaboration within and between the care and care sectors. Bron: KODNER & SPREEUWENBERG, 2002 34 Tien karakteristieken van een performant ‘Chronic care’ systeem • • • • • • Universele dekking verzekeren Zorg die gratis is op het moment dat ze verleend wordt Het systeem van zorgverlening moet zich focussen op preventie Beheer door patiënten van hun eigen situatie, met de steun van zorgverleners en hun familie, krijgt prioriteit Basisgezondheidszorg krijgt prioriteit Accent wordt gelegd op « population management » 35 Tien karakteristieken van een performant ‘Chronic care’ systeem • • • • Geïntegreerde zorg, zodat teams voor basiszorgverlening een beroep kunnen doen op gespecialiseerd advies en ondersteuning wanneer nodig De noodzaak om de mogelijke voordelen van informatietechnologie te gebruiken om chronische zorg te verbeteren Efficiënt gecoördineerde zorg Verweef deze 9 karakteristieken tot een coherent geheel, als deel van een strategische aanpak tot verandering Bron: HAM, C, The ten characteristics of the high-performing chronic care system, Health Economics, Policy and Law, 2009, p1-20 36 Chronic Care model Patiënt Colloque Singulier Arts 37 Multidisciplinariteit 38 Multidisciplinariteit in de eerste lijn • Multidisciplinariteit in de eerste lijn – – – – – – – – ROB/RVT/DVC (verpleegkundig en verzorgend personeel/reactiveringspersoneel/CRA) GDT-overleg Medico-farmaceutisch overleg Zorgvernieuwingsprojecten ouderenzorg Palliatieve thuiszorgequipes Referentie/liaison in de thuisverpleging Diabetespas Zorgtrajecten : zelfzorg, educatie, lokale multidisciplinaire netwerken 39 Multidisciplinariteit in de eerste lijn • Thuiszorg: Geintegreerde diensten voor thuisverzorging – Samenstelling: huisartsen, verpleegkundigen en vertegenwoordigers coördinatiestructuren – Opdracht: • Organiseren van opvolging van informatie en ondersteuning doorheen het zorgproces. • bevorderen van samenwerking. • Concretiseren via multidisciplinair overleg van de evaluatie van de zelfredzaamheid van de patiënt, de uitwerking en opvolging van een zorgplan en taakafspraken tussen zorgen hulpverleners. 40 Multidisciplinariteit in de eerste lijn • Thuiszorg: Geïntegreerde diensten voor thuisverzorging – Financiering: • GDT: forfait van 0,19 € per inwoner, met max 60.000 € • Zorgverleners: vergoeding voor deelname aan overleg • Patiënt met verminderde zelfredzaamheid: 30 of 40 € per zorgverlener (1 x /jaar) • PVS-patiënt: per zorgverlener: 40 € (max 4x/jaar) • Psychiatrische patiënt: 125 € per equipe (max 4x /jaar) 41 Multidisciplinariteit in de eerste lijn • Palliatieve zorg: organisatie – – – – – Multidisciplinaire begeleidingsequipes Palliatieve zorg in ROB/RVT Palliatieve dagcentra Palliatieve zorgeenheden Supportteams in de ziekenhuizen netwerken/ samenwerkings verbanden 42 Multidisciplinariteit in de eerste lijn • Palliatieve zorg: Multidisciplinaire equipes – Momenteel 28 begeleidingsequipes (tweedelijnsfunctie) opgericht in de schoot van regionale samenwerkingsverbanden – Opdrachten • Adviezen te verlenen over alle aspecten van palliatieve zorg (pijn, gespecialiseerd materiaal) • Psychologische en morele steun verlenen aan de patiënt, familie en zorgverstrekkers eerste lijn • Permanente toegankelijkheid 24/24 • Wekelijks inderdisciplinair overleg • Samenwerking met huisartsen en andere zorgverleners 43 Multidisciplinariteit tussen de eerste en tweede lijn • Multidisciplinariteit eerste/tweede lijn – – – – – Psychiatrische thuiszorg Therapeutische projecten Externe liaison/ontslagmanagement (geriatrisch zorgprogramma, coma, MS, ALS, Huntington, pediatrie) Multidisciplinair oncologisch consult Zorgtrajecten 44 Multidisciplinariteit tussen de eerste en tweede lijn • Geestelijke gezondheidszorg: Therapeutische projecten – Verzekeren van een betere tenlasteneming van de patiënten, via een verzorging op maat en continuiteit – Vermijden van overtollige verzorging en het aanvullen van het behandelingsproces indien lacunes – Uittesten innoverende behandeling door het ontwikkelen van samenwerkingsverbanden en de complementariteit van de partners 45 Multidisciplinariteit tussen de eerste en tweede lijn • Geestelijke gezondheidszorg:Therapeutische projecten – Doelgroep: patiënten met een complexe en chronische psychiatrische problematiek behorend tot een van de 3 vastgestelde leeftijdscategorieën – Partners: minstens de volgende 3 diensten of instellingen • psychiatrische ziekenhuizen of PAAZ • centrum geestelijke gezondheidszorg (of gelijkwaardig pilootproject) • een dienst in het kader van de eerstelijns gezondheidszorg 46 Multidisciplinariteit in de tweede lijn • Multidisciplinariteit in de tweede lijn – – – – Zorgprogramma’s (inclusief interne liaison) Revalidatieovereenkomsten K30 / K45 / K60 in fysiotherapie Recente evoluties: • • • Outreach transmurale zorg (mobiele equipes, ergotherapie, …) “artikel 107” 47 Multidisciplinariteit in de tweede lijn • Oncologische zorg: zorgprogramma Zorgprogramma oncologie stelt kwaliteitsnormen en kwaliteitsopvolging vast, o.m. via: – – – – Multidisciplair oncologisch handboek Oncologisch behandelplan per patiënt Multidisciplinair consult bij afwijking richtlijnen Federaal multidisciplinaire commissie oncologie 48 Multidisciplinariteit in de tweede lijn • Geriatrie – Zorgprogramma geriatrisch patiënt (KB 29 januari 2007) – Vernieuwing nomenclatuur (KB 1 mei 2006) • Pluridisciplinaire raadpleging op vraag huisarts, welke een fysische, psychische en sociale functionele evaluatie van de patiënt omvat vanaf 75 jaar • Liaisongeriatrie • Ontslagonderzoek 49 Multidisciplinariteit in en vanuit de derde lijn • Revalidatieovereenkomsten – – – – – – – – – – Zeldzame erfelijke monogene aandoeningen Mucoviscidose Hemofilie AIDS Referentiecentra spina bifida Referentiecentra autisme Cerebral Palsy Refractaire epilepsie Referentiecentra chronische pijn Referentiecentra CVS 50 Multidisciplinariteit in en vanuit de derde lijn Overeenkomst chronische pijn • Verwijzing/terugverwijzing huisarts/specialist (o.m. schriftelijk verslag) • Vergoeding deelname aan teamoverleg • Samenwerkingsplicht met minimum 5 tweedelijnsziekenhuizen (elk tenminste 20 patiënten) • Akkoordraad 51 Knelpunten • • • • • • • • Betrokkenheid van de huisarts Proximiteit voor de patiënt Tijdigheid van de zorg Integratie van de interventies Deskundigheid in eerste/tweede lijn Beschikbaarheid en financiering van de eerste/tweede lijn interventies Empowerment van de patiënt Effectieve deskundigheidsbevordering vanuit derde naar eerste/tweede lijn 52 Tot slot “ Health care for the future needs doctors and nurses who understand that cooperation, not heroism, is a primary professional value, and people committed to new norms of transparency, measurement and continual improvement.” (Don Berwick, Institue for Healthcare Improvement, 2005) 53
