De ouders nemen het initiatief Constellations asbl Sterrenbeelden vzw Projectontwerp: dagcentrum en tehuis in het Brusselse Gewest voor volwassenen met een ernstige verstandelijke of meervoudige handicap Constellations asbl – vzw Sterrenbeelden www.constellations-asbl.org PROJECT Datum: januari 2011 Inleiding Sinds haar oprichting in 2001 strijdt “Sterrenbeelden” voor de oprichting van opvangcentra voor verstandelijk gehandicapte volwassenen. “Sterrenbeelden” heeft een eerste project tot een goed einde gebracht: de eerste opening van een nieuw opvangtehuis sinds 10 jaar in het Brusselse Gewest. Het nieuwe huis is in de Ter Hulpse Steenweg in Watermaal Bosvoorde gelegen en vangt sinds november 2008 tien volwassenen met een matige tot zware verstandelijke handicap op. Om aan de dringendste behoeften te beantwoorden, zouden er 20 keer zoveel plaatsen nodig zijn. Sinds 2 jaar werken wij aan een tweede project, dat de oprichting voorziet van een dagcentrum en tehuis. Beide kunnen tot 20 personen opvangen. Dit project is in volle ontwikkeling: Het College van de GGC ministers (Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie) heeft ons zijn instemming betuigd, namelijk het toekennen van toelagen voor de verschillende fasen van het project (2.000.000€). We hebben de stedenbouwkundige vergunning op 27 mei ontvangen. Het erfpachtcontract werd op 16 september ondertekend. De openbare aanbesteding voor de eerste fase (gesloten ruwbouw) heeft einde oktober plaatsgevonden. De inschrijver is op 17 december goedgekeurd door de ministers belast met het beleid inzake bijstand aan personen. De procedure qua milieuvergunning wordt verwerkt. Tegelijkertijd zullen we overgaan tot het verwijderen van asbest uit het gebouw alvorens te vernietigen. De afbraak zou begin maart moeten beginnen en de aanvang van de bouw in mei. Een samenwerking met een team van deskundigen die zowel het pedagogische project aanbelangt als de uitwerking van toekomstige centra is al voorzien. Twee bouwkundigen vermeerderen goedwillig onze ploeg vanaf februari. De eerste zal de bouw volgen voor de bouwmeester terwijl de tweede de veiligheid op de werf zal coördineren. Onze totale bijdrage is geraamd op 1.400.000€. Wij hebben daarvan 140.000€ gespendeerd en hebben reeds 590.000€ cash beschikbaar alsook vaste beloften voor 155.000€ voor een totaal van 885.000€. Nu staan wij voor de uitdaging om de overige 100.000€ te vinden voor het opstarten van de werken. Onze jaarlijkse theateravond, gehouden op 22 maart 2011, is voor de derde maal geplaatst onder de Hoge Bescherming van Hare Majesteit Koningin. Sterrenbeelden vzw – Ardense Jagersplein 20 - 1030 Brussel – T.: 02/502.99.29 F. : 02/742.17.85 - [email protected] - www.constellations-asbl.org BE96363008280305 – N° entreprise : 477469137 2 Het tweede project Het nieuwe project zal ervoor zorgen dat 20 personen met een mentale handicap met een "grote afhankelijkheid"1 in het tehuis zullen worden opgevangen en 20 personen in het dagcentrum. Dus 40 effectieve nieuwe plaatsen. Wij beschouwen het opvangcentrum als een echte woonomgeving, een huis waarin de mentaal gehandicapte personen leven en tevens worden begeleid door een team van opvoeders dat zich aanpast aan de graad van zelfstandigheid. Een passende zorg wordt gewaarborgd voor de verstandelijk gehandicapte jongvolwassene die zijn ouders verlaat maar niet zonder begeleiding kan leven. In het beste scenario zal het centrum op affectief gebied een familie kunnen vervangen. In het dagverblijf zullen gespecialiseerde opvoeders afwisselende activiteiten organiseren waarin elkeen zich op zijn best zal kunnen investeren naargelang zijn mogelijkheden en verlangens met eerbied voor zijn lichamelijke, mentale en psychische beperktheden. De verworven bekwaamheden zullen voortdurend worden onderhouden en aangespoord om aan iedereen de kans te bieden een rol –hoe gering ook maar weliswaar onontbeerlijk- te kunnen spelen in de maatschappij. De intrede van nieuwe Nederlandstalige beheerders bood: “Sterrenbeelden” de mogelijkheid om haar aanpak te verruimen zodat ze de vertegenwoordiger is van de volledige Brusselse bevolking. Het project is toegankelijk voor personen van beide taalgemeenschappen. Kwalitatieve criteria van het verblijfcentrum: Het familiale kader: 4 wooneenheden van +/- 5 personen elk (individuele kamer of meerderen persoonskamers, volgens de persoonlijke wensen) en familiale opvang met een gecommunautariseerd beleid en een deelname aan het gemeenschappelijke leven 2 à 3 Franstalige eenheden en 1 à 2 Nederlandstalige eenheden naargelang de behoeften bij de opening van het tehuis. Ruimtelijke organisatie die het voor iedereen mogelijk maakt zich "thuis" te voelen Individueel levensproject, activiteit buitenshuis (dagcentrum of andere aangepaste onthaalplaatsen) Inschakeling in een dicht sociaal netwerk dat integratie in het buurtleven mogelijk maakt. Kwalitatieve criteria van het dagcentrum: Opvang van mensen die in het opvangcentrum wonen en van mensen van buitenaf. Doelgerichte en gepersonaliseerde pedagogische aanpak waarbij het respect voor de personen centraal staat. Infrastructuur Na verschillende maanden van opzoekingswerk en contacten zowel met de openbare als met de privé sector ten einde een pand voor een lange periode in gebruik te kunnen nemen, viel onze keuze op een groep verlaten gebouwen die gelegen zijn tussen de generaal Fivéstraat en de Veldstraat in Etterbeek. De ligging in een rustige wijk, in de nabijheid van een sportcentrum met zwembad, handelszaken en openbaar vervoer biedt interessante integratiemogelijkheden. Twee totaal verschillende gebouwen zullen er worden opgetrokken. We beschikken over +/- 15 are. Deze oppervlakte zal in drie ruimten worden verdeeld, namelijk de woning (aan de Elke persoon die de andere nodig heeft om de eenvoudige daden van het dagelijkse leven te vervullen om zijn bestaan te verzekeren en/of die de andere nodig heeft in elk levensproject wordt als ernstig afhankelijk beschouwd. Bernard Ennuyer: "Les malentendus de la grande dépendance; de l'incapacité au lien social" Paris, Dunod, 2002 1 Sterrenbeelden vzw – Ardense Jagersplein 20 - 1030 Brussel – T.: 02/502.99.29 F. : 02/742.17.85 - [email protected] - www.constellations-asbl.org BE96363008280305 – N° entreprise : 477469137 3 straatkant), het dagcentrum en een private tuin. De totale bebouwde oppervlakte zal ongeveer 1500m² bedragen Het terrein zal ons dankzij een erflandcontract voor 60 jaar worden afgestaan. Het bedrag van de erfpachtrente zal 1.450€ per maand bedragen. Ingenieurs zich gespecialiseerd in stabiliteit en in speciale bouwtechnieken werken samen met de architect aan het project. De overlegvergadering heeft op 10 maart plaatsgevonden na het openbaar onderzoek en we hebben de stedenbouwkundige vergunning op 27 mei ontvangen. De openbare aanbesteding voor de eerste fase (gesloten ruwbouw) heeft einde oktober plaats gevonden. De inschrijver zou tegen 15 december moeten goedgekeurd worden. De sloopvergunning kan dan worden verkregen bij de gemeente. Tegelijkertijd zullen we overgaan tot het verwijderen van asbest uit het gebouw alvorens te vernietigen. De afbraak zou op einde februari moeten beginnen en de aanvang van de bouw op april. Functioneel aspect Wij hadden het administratieve beheer en de werking van ons eerste onthaalhuis toevertrouwd aan een vzw die over zowat dertig jaar ervaring op dit gebied beschikte. Onze aanpak wat betreft het toekomstige beheer van beide nieuwe huizen heeft zich ontwikkeld. Omwille van strategische redenen en doeltreffendheid hebben wij besloten de centra zelf te beheren. Wij hebben bovendien iemand ontmoet die over alle noodzakelijke kennis met betrekking tot het dagelijkse beheer en ondersteuning aan gehandicapten beschikt en die zich samen met een ervaren professioneel team wil investeren in het project: een overeenkomst die het pedagogische ontwerp verklaart alsook de behoeften van onze toekomstige centra uiteenzet werd besproken en goedgekeurd. Financieel aspect In februari 2009, heeft: “Sterrenbeelden” een akkoord bekomen van het College van GGC Ministers samen met een financieel vervaldagboek alsook een toelage ten bedrage van 50.000€ voor de opstart van het project. Ons project is opgenomen in de overeenkomst van de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de nieuwe legislatuur. Dat is een redelijke garantie in verband met de financiële bijdrage van de GGC in de bouwkosten van de infrastructuur en vervolgens voor de werkingskosten (beheer en begeleiding) van de nieuwe centra. “Sterrenbeelden” heeft echte deskundigheid verworven betreffende fondseninzameling en is erin geslaagd een net van privé sponsors (maatschappijen en particulieren) op te bouwen. Talrijke sponsoren hebben zich ertoe verbonden ons voor dit tweede project te steunen. Na afsluiting van het budget voor de werken aan het huis 311 van Watermaal-Bosvoorde kunnen wij sinds twee jaar fondsen inzamelen voor dit project. Onze totale bijdrage wordt geraamd op 1.400.000€. De infrastructurele component wordt op 1.000.000€ geschat. Tot nu toe hebben wij 140.000€ aan de erfpacht, de honoraria van de architect, de landmeter en de stabiliteitsingenieur gespendeerd. Wij hebben 590.000€ cash ingezameld. 100.000€ moeten nog worden gefactureerd en 55.000€ als vaste beloften. Hierin is de steun (75.000€) van Cap48 inbegrepen. In totaal hebben we 885.000€ verzamelt. De Stichting Delacroix heeft ons een nieuwe renteloze lening van 50.000 € verstrekt, die in schijven van 20% per jaar vanaf 2013 terugbetaalbaar is. Naast het financiële aspect zouden sommige van onze contacten hun technische, financiële of juridische kennis ter beschikking van Sterrenbeelden moeten blijven stellen. Sterrenbeelden vzw – Ardense Jagersplein 20 - 1030 Brussel – T.: 02/502.99.29 F. : 02/742.17.85 - [email protected] - www.constellations-asbl.org BE96363008280305 – N° entreprise : 477469137 4 Onze werkingskosten (iets minder dan 5%) worden zoveel mogelijk beperkt om nagenoeg de totaliteit van de verworven fondsen aan ons project te besteden. De VZW beschikt over een projectrekening bij de Koning Boudewijnstichting die het mogelijk maakt om van de fiscale aftrekbaarheid te genieten voor de giften die in naam van het project ingediend zijn bij de Stichting. Besluit Deze punten kenmerken ons project en vormen er de dynamiek van: Steunt op een partnerschap tussen de publieke en privé sector; Openheid naar beide taalgemeenschappen; Verzekering dat beheer en toezicht door een gekwalificeerd team worden uitgevoerd; Creatie van 40 nieuwe plaatsen (nacht- en dagopvang) en vermindering van meer dan 20% van het tekort aan plaatsen voor de grote afhankelijkheid in Brussel. Het project streeft hoog de belangrijkheid van de noden rechtvaardigt de aanzienlijke investering. De omvang van het project zal uiteindelijk de kosten per plaats verminderen. Door ons vermogen om krachten te bundelen, om een actieplan te ontwerpen en te ontwikkelen en om concrete projecten te doen slagen, verdient de vzw Sterrenbeelden uw steun opdat dit project ter ondersteuning van personen met een handicap kan ontstaan. Maquette gebouw Het afbreken van de huidige gebouwen zal veel ruimte vrijmaken en er zal zich meer licht over de naburige huizen verspreiden. De woning zal in de Veldstraat worden opgericht en zal 4 appartementen bevatten alsook administratieve kantoren op het gelijkvloers. Het dagverblijf zal midden in de blok worden gebouwd. De bebouwde oppervlakte zal ongeveer 1500m2 bedragen. Sterrenbeelden vzw – Ardense Jagersplein 20 - 1030 Brussel – T.: 02/502.99.29 F. : 02/742.17.85 - [email protected] - www.constellations-asbl.org BE96363008280305 – N° entreprise : 477469137 5 Bijlage Voorzien realisatie kalender Februari 2009 Principieel akkoord door de ministers van de GGC April 2009 Meting van het terrein door de landmeter. Opstarten van het voorontwerp door de architect. Opstarten van de groep die de begeleiding en het pedagogische project voorbereidt. Juni 2009 Overhandiging van het voorontwerp aan de GGC Administratie Juli 2009 September 2009 Begin van de medewerking met de specialisten (stabiliteit, speciale technieken) Indiening van het dossier ter aanvraag van een stedenbouwkundige vergunning bij de gemeente: 3 september Opstelling van het lastenboek Oktober 2009 Ondertekening van de aankoop: 12 oktober Overhandiging van het dossier aan de gemeente: 16 oktober November 2009 Overlegvergadering met de burgemeester en de wijkbewoners: 17 november December 2009 Toestemming van de brandweer Februari 2010 Toestemming van het Gewest over het effectenrapport Aanvang van het proces voor stedenbouwkundige vergunning Openbaar onderzoek Maart 2010 Overlegvergadering. Overeenstemming ivm het project Bespreking van het voorlopige lastenboek met de GGC Administratie Mei 2010 Discussie over het lastenboek bij de GGC Administratie Ontvangst van de stedenbouwkundige vergunning op 27 mei Juli 2010 Overeenkomst van de Ministers en de GGC na afgifte van de stedenbouwkundige vergunning Augustus 2010 Afgifte van het lastenboek en aanbesteding bij inschrijving door openbare toewijzing September 2010 Het erfpachtcontract werd op 16 september ondertekend. Oktober 2010 Opening en aanstelling: 20 oktober - dossier bij de GGC December 2010 Goedkeuring van de openbare aanbieding door de Ministers van de GGC op 17 december Aanvraag voor milieu vergunningen en sloopafval Januari 2011 Inventaris van de aangrenzende gebouwen Februari 2011 Asbestverwijdering Maart – mei 2010 Afbraak en aanvang van de bouw September 2012 Einde van de werken December 2012 Opening van het dagverblijf Februari 2013 Opening van het verblijfcentrum Sterrenbeelden vzw – Ardense Jagersplein 20 - 1030 Brussel – T.: 02/502.99.29 F. : 02/742.17.85 - [email protected] - www.constellations-asbl.org BE96363008280305 – N° entreprise : 477469137 6