PowerPoint Presentation - KienhuisHoving Academy

Carl Luijken
KienhuisHoving
- Wijziging pensioenregeling, een jaarlijks terugkerend fenomeen
Alex Ter Horst
KienhuisHoving
- Structurele aanpak!
Ronald Doornbos Focus Orange
- Gevolgen stijgen pensioenleeftijd
15 juni 2017
Wijziging pensioenregeling,
een jaarlijks terugkerend fenomeen
Situatie voor 2013:
• AOW vanaf 65 jaar
• Pensioenrichtleeftijd 65 jaar
• Uittreden voor pensioen- of AOW-datum en RVU-wetgeving
• Economische crisis
• Lage marktrente
• Toenemende levensverwachting
• Vergrijzing
Kabinet heeft ingegrepen
• Koppeling AOW aan ontwikkeling levensverwachting
• Koppeling pensioenrichtleeftijd aan ontwikkeling levensverwachting
• RVU-wetgeving gehandhaafd
Verhoging AOW-leeftijd
• Uitgangspunt is een geraamde gemiddelde levensverwachting van 85,26 jaar
• Jaarlijkse toetsing
• Als deze levensverwachting met meer dan 0,25 jaar stijgt, dan wordt de AOW
leeftijd met 0,25 jaar verhoogd
• Toets vindt 5 jaar vooraf plaats
• Per 1 januari 2017 is de AOW-leeftijd per 1 januari 2022 verhoogd naar 67,25 jaar
• Per 1 januari 2018 kan de AOW-leeftijd dus vanaf 1 januari 2023 67,50 jaar
bedragen
• Opgebouwde rechten blijven bestaan (m.u.v. ingangsdatum)
• Geen ruimte voor vervroeging of uitstel AOW-leeftijd
• Partnertoeslag vanaf 2015 vervallen
• Om dubbele pensioenopbouw te voorkomen: inbouw AOW in
pensioenregeling werkgever
Wat is de maximale AOW-leeftijd
• AOW-leeftijd 30 jarige
• AOW-leeftijd 40 jarige
• AOW-leeftijd 50 jarige
79,50 jaar
76,25 jaar
73,00 jaar
PENSIOEN
• Uitgangspunt is een geraamde gemiddelde levensverwachting van 85,26 jaar
• Jaarlijkse toetsing
• Als deze verwachting met meer dan 1 jaar stijgt, dan wordt de pensioenleeftijd
met 1 jaar verhoogd
• Toets vindt 1 jaar vooraf plaats
• Per 1 januari 2017 is de pensioenleeftijd per 1 januari 2018 verhoogd naar 68 jaar
• Per 1 januari 2018 kan de pensioenleeftijd dus vanaf 1 januari 2019 69 jaar
bedragen
Wat is de maximale pensioenrichtleeftijd (op 68-jarige leeftijd)
• Pensioenleeftijd 30 jarige
• Pensioenleeftijd 40 jarige
• Pensioenleeftijd 50 jarige
106 jaar
96 jaar
86 jaar
• Op 1 januari 2023 kan de pensioenrichtleeftijd dus maximaal 73 jaar bedragen
(AOW 67,5 jaar)
AOW-leeftijd zal structureel lager zijn dan de pensioenrichtleeftijd.
Moet er in de periode gelegen tussen AOW-leeftijd en pensioenleeftijd wel AOW
worden ingebouwd?
Werknemer van 67 met pensioenleeftijd van 68
Salaris
€ 50.000
AOW-franchise
€ 15.000
Pensioengrondslag
€ 35.000 of € 50.000
Anticiperen op wijziging pensioenrichtleeftijd?
In de pensioensfeer geldt weliswaar een pensioenrichtleeftijd van
67 jaar, maar men mag op basis van actuariële herrekeningen de
werkelijke ingangsdatum van het ouderdomspensioen eerder of
later laten ingaan!
Pensioenleeftijd nu reeds verhogen of vaste (lagere) pensioenleeftijd
aanhouden?
Wat is maximale pensioenrichtleeftijd?
5 jaar na AOW-datum -> 72 jaar
Maar geen hoger opbouwpercentage (1,875 %), waardoor slechts 75% van
wettelijke ruimte kan worden benut
• Andere optie is de pensioenleeftijd vast op een lagere leeftijd te zetten?
• Actuariële herrekening op basis van 100% van de wettelijke ruimte
• Aanpassing percentage bij aanpassing pensioenrichtleeftijd.
Bijvoorbeeld 1,0% opbouw op leeftijd 60
Aandachtspunten:
• Gat tussen pensioenleeftijd en latere AOW-leeftijd
• Doorwerken na pensioenleeftijd
Aanpassing pensioenrichtleeftijd heeft ook gevolgen voor:
• Partnerpensioen: veelal gebaseerd op diensttijd tot pensioenrichtleeftijd
• Arbeidsongeschiktheidspensioen: uitkering loopt door tot
pensioenrichtleeftijd
In de pensioensfeer blijven reeds opgebouwde rechten intact (inclusief de
daarbij behorende ingangsleeftijd). Aanspraken met verschillende
aanvangsdata actuarieel herrekenen en samenvoegen.
Meest eenvoudig te realiseren in een DC-regeling
4%-staffels
3%-staffels
2%-staffels
1%-staffels
wettelijke regeling
uitwerking door fiscus
onder voorwaarden toegestaan
onder voorwaarden toegestaan
Ruimte in staffels varieert van:
4%
7%
13%
25%
-
28%
32%
35%
37%
Een staffel met een lage rekenrente biedt dus de meeste ruimte om de bijdrage stabiel
te houden bij een wijziging van de richtleeftijd.
Ook biedt deze meer ruimte als wordt gestreefd naar een vlakke staffel.
Voorwaarde: contractsperiode met verzekeraar mag niet langer zijn dan 5 jaar.
Uitdaging voor de toekomst:
•
•
•
•
•
Regelmatige aanpassing van pensioenregeling
Streven om aanpassing zo eenvoudig mogelijk te laten plaatsvinden
Duidelijkheid voor werknemers
Controle over kosten werkgever
Beleid van werkgever om werknemers op vaste datum te laten uittreden (let
op RVU)
STRUCTURELE AANPAK!
struc·tu·reel (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord)
1wat de structuur betreft: structurele werkloosheid niet veroorzaakt door toevallige,
tijdelijke omstandigheden
op·los·sing (de; v; meervoud: oplossingen)
1het oplossen
2vloeistof waarin een andere stof is opgelost
3beredeneerd antwoord op een vraagstuk
HOE GAAT HET TOT NU TOE?
• Steeds ad hoc wijzigen als fiscale regels wijzigen (2014, 2015, 2018 (?))
• Wijzigingstrajecten intensief en kostbaar
• Instemmingsrechten OR
• Individuele instemming werknemers
• Eenzijdig wijzigen vanwege wijziging fiscale wetgeving
• Kan zwaarwegend belang opleveren
• Alleen als huidige regeling buiten fiscale kaders komt
• Nooit 100% zekerheid over rechtsgeldigheid
• Uitzondering op hoofdregel dat wg en wn samen afspraken maken
(arbeidsovereenkomst)
• Doorwerking fiscale grenzen nu al praktijk bij
• de jaarlijkse aanpassing van de franchise
De franchise bedraagt met ingang van 1 januari 2015 € 13.334 en wordt steeds per 1 januari aangepast aan de CAO-loonontwikkeling
van het voorgaande kalenderjaar en bedraagt nooit minder dan de op grond van hoofdstuk IIB van de Wet LB toegestane franchise.
• de jaarlijkse aanpassing van de loongrens tussen bruto en netto
pensioen
Pensioengevend salaris
Dit zijn uw salarisbestanddelen die op grond van het pensioenreglement in aanmerking worden genomen voor de verwerving van uw
pensioen. Het pensioengevend salaris kan nooit meer bedragen dan het in enig jaar in artikel 18ga van de Wet op de Loonbelasting
1964 opgenomen bedrag. Dit bedrag geldt voor een voltijdsdienstverband.
• Doorwerking fiscale regels kan ook voor:
• Wijziging pensioenleeftijd/opbouwpercentage
• Premiestaffel
• Voor geldigheid is wel vereist dat de afspraak voldoende
bepaalbaar (concreet) is (6:227 BW)
Principe afspraken maken
• Keerzijde van volgen fiscale regels is (in de praktijk) dat de
pensioenregeling wordt versoberd
• Lager opbouwpercentage
• Langer moeten opbouwen
• Lagere premie inleg
• Voor werknemer: lager/minder pensioen
• Voor werkgever: lagere pensioenlast (budget vrijval)
• Disbalans
Principe afspraken maken
Spreek af hoe de budgetvrijval wordt besteed
1. Formule/methode
2. Besteding
1.
2.
3.
4.
Eigen bijdrage werknemer verlagen/salarisverhoging
Scholingsbudget/fonds
Spaarregeling
Voor andere arbeidsvoorwaarden
Principe afspraken maken
• OR heeft instemmingsrecht
• OR bindt niet de individuele werknemer
• Werknemer moet instemmen met wijziging
• In personeelsreglement/handboek?
• Pensioenuitvoerder moet uit de voeten kunnen met automatische
doorwerking fiscale wijzigingen
PAUZE!
Inhoud deel II
1. Ontwikkelingen
2. Gevolgen voor uw regeling
3. Wat moet u doen?
4. Pensioen als arbeidsvoorwaarde
5. Duurzame inzetbaarheid
Spreker: Ronald Doornbos, partner van Focus Orange
33
1. Ontwikkelingen
Pensioenrichtleeftijd naar 68 jaar conform
formule opgenomen binnen Wet op de
loonbelasting 1964
V = ( L – 18,26 ) – ( P – 65 )
• V: aantal jaren waarmee pensioenrichtleeftijd
wordt verhoogd
• L: macro gemiddelde resterende
levensverwachting op 65 10 jaar na
kalenderjaar van wijziging berekend door CBS
• P: geldende pensioenrichtleeftijd in
kalenderjaar voor kalenderjaar van wijziging
• Indien V<=1 dan V = 0
• Indien V >=1 dan V = 1
• Wijziging pensioenrichtleeftijd wordt bekend
gemaakt ten minste jaar voordat toepassing
plaats vindt
34
1. Ontwikkelingen
35
2. Gevolgen voor uw regeling
• Allereerst: wat heeft uw bedrijf voor pensioenregeling?
• Middelloon/eindloon/CDC- regeling
• Beschikbare premieregeling
• Wordt uw pensioenregeling ‘getroffen’ door de stijging van de pensioenrichtleeftijd?
Hoe dan?
• Fiscaal bovenmatig?
• Wijziging regime?
• Risicoverzekeringen?
36
2. Gevolgen voor uw regeling
Middelloon- en eindloonregeling
Pensioenleeftijd
volgens regeling
37
Maximaal
opbouwpercentage
OP in een
middelloonregeling
nu
Maximaal
opbouwpercentage
OP in een
middelloonregeling
vanaf 2018
Maximaal
opbouwpercentage
OP in een
eindloonregeling nu
Maximaal
opbouwpercentage
OP in een
eindloonregeling
vanaf 2018
68 jaar
N.v.t.
1,875%
N.v.t.
1,657%
67 jaar
1,875%
1,738%
1,657%
1,535%
66 jaar
1,739%
1,614%
1,536%
1,426%
65 jaar
1,616%
1,502%
1,428%
1,327%
2. Gevolgen voor uw regeling
Premiereductie en uitstel ingang pensioen
Premiereductie
Kosten pensioen op 67 = 21 jaar * € 10.000 = € 21.000
38
2. Gevolgen voor uw regeling
Premiereductie en uitstel ingang pensioen
Premiereductie
Kosten pensioen op 67 = 21 jaar * € 10.000 = € 21.000
Kosten pensioen op 68 = 20 jaar * € 10.000 = € 20.000
5% daling kosten
(excl. effecten interest en sterfte)
Incl. sterfte en interest circa 6%
39
2. Gevolgen voor uw regeling
Premiereductie en uitstel ingang pensioen
Uitstel ingang pensioen
Kosten pensioen op 67 = 21 jaar * € 10.000 = € 21.000
40
2. Gevolgen voor uw regeling
Premiereductie en uitstel ingang pensioen
Uitstel ingang pensioen
Kosten pensioen op 67 = 21 jaar * € 10.000 = € 21.000
Kosten pensioen op 68 = 20 jaar * € 10.500 = € 21.000
41
2. Gevolgen voor uw regeling
Beschikbare premieregeling
• Rekenrente in DC staffels: maatstaf voor benodigde netto rendement op inleg om pensioen op te
bouwen van bv. 1,875% per dienstjaar over gemiddelde pensioengrondslag
• Fiscus heeft staffels o.b.v. rekenrente van 3% en 4% gepubliceerd
• Inmiddels zijn ook marktrentestaffels (op bijvoorbeeld 1,0%, 1,5%, 2% of 2,5%) verkrijgbaar in de
markt
• Rekenrente en premies zijn communicerende vaten: hoe lager de rekenrente (toekomstige
opbrengsten), hoe hoger de premie
• Rekenrente is feitelijk het netto rendement excl. inflatie (en beheerkosten)
• Bij 4% staffel minimaal 6,0% bruto rendement behalen uitgaande van gemiddelde jaarlijkse
inflatie van 2% (en ook kosten van circa 0,3% dienen goed gemaakt te worden)
• Fiscus heeft 3% rekenrente staffel geïntroduceerd, omdat bruto rendement van min. 6% erg
hoog is
• Bij 3% staffel dient – i.t.t. 4% staffel – evt. fiscaal bovenmatig pensioen te vervallen aan uitvoerder en
sinds kort ook aan werkgever, en niet – zoals bij 4%-staffel – aan deelnemer na progressieve
belastingbetaling
• Kans op bovenmatigheid is nihil: 3% jaarlijks stijgende uitkering mag worden ingekocht
• Let op: bij mogelijke terugstorting aan werkgever kan een IFRS issue ontstaan
• Op te lossen door de gelden door te betalen aan de Pensioenen van de deelnemers
42
2. Gevolgen voor uw regeling
Beschikbare premieregeling
Leeftijd
Staffel II 4%
2017
Staffel II 4%
2018
Staffel II 3%
2017
Staffel II 3%
2018
Staffel II 2%
2017 *
Staffel II 2%
2018 *
20 – 24 jaar
4,7%
4,4%
8,0%
7,7%
14,3%
13,5%
25 – 29 jaar
5,7%
5,4%
9,3%
8,9%
15,8%
15,0%
30 – 34 jaar
6,9%
6,5%
10,8%
10,3%
17,4%
16,6%
35 – 39 jaar
8,4%
8,0%
12,5%
12,0%
19,3%
18,3%
40 – 44 jaar
10,2%
9,7%
14,6%
13,9%
21,4%
20,3%
45 – 49 jaar
12,5%
11,9%
17,0%
16,2%
23,7%
22,5%
50 – 54 jaar
15,4%
14,5%
19,8%
18,9%
26,4%
25,1%
55 – 59 jaar
18,9%
17,9%
23,3%
22,3%
29,5%
28,0%
60 – 64 jaar
23,6%
22,3%
27,7%
26,4%
33,3%
31,6%
65+ jaar
27,7%
26,8%
31,5%
30,5%
36,5%
35,1%
43
* Officieus (marktrentestaffels verschillend per uitvoerder op basis van interne tarieven)
2. Gevolgen voor uw regeling
Beschikbare premieregeling
Indien uw beschikbare premieregeling vanaf 2018 fiscaal bovenmatig, mogelijke
oplossingen:
• Verlagen premiepercentages en compenseren aan werknemers
• Premiepercentages gelijk houden, maar onder ander fiscaal regime plaatsen
• Bijvoorbeeld beschikbare premieregeling gebaseerd op 4% rekenrente plaatsen
onder 3% regime
• Voordelen: geen compensatie, (hogere) bijspaarruimte
• Nadeel: event toetsing
44
3. Wat moet u doen?
45
4. Pensioen als arbeidsvoorwaarde
V
46
Risico’s
Uitvoering
Aanspraken
Kosten
…
B
Employee
Benefits
G
Employee
Benefits
 Omvang van blok:
financiële impact
 Verdeling bínnen blok:
allocatie
(“€ één keer uitgeven”)
W
C
Employee
Benefits
Employee
Benefits
Employee
Benefits M
P





G
Employee
Benefits
Employee
Benefits
P
Naar Total Rewards
Naar employee benefits
W
B
Employee
Benefits
Van pensioen
C
 Aantrekkelijkheid als werkgever: voor welke
(groepen) medewerkers, huidig en/of nieuw?
 Van kosten-gebaseerd naar onderscheidend imago als
werkgever
 Arbeidsvoorwaarden als communicatiemiddel
5. Duurzame inzetbaarheid
Pensioenleeftijd 68 en verder
Inschatting toekomstige AOW leeftijd
Nederlandse beroepsbevolking
12%
67 - 68 jaar
36%
Hoezo pensioenleeftijd 68?
Meer dan 60% van de huidige
beroepsbevolking heeft een
verwachte AOW leeftijd na leeftijd 69.
En bijna de helft zelfs na leeftijd 70!
71 jaar of later
28%
68 - 69 jaar
69 -70 jaar
12%
70 - 71 jaar
12%
Heeft u in beeld hoe dit plaatje eruit ziet binnen uw organisatie?
47
5. Duurzame inzetbaarheid
Wat betekent dit in voor het vraagstuk langer
doorwerken?
Allemaal doorwerken tot
dezelfde pensioenleeftijd? Is
dat haalbaar (fysiek, mentaal,
financieel) en gewenst?
Nee dus geen “onesize fit all” oplossing
48
5. Duurzame inzetbaarheid
Wat betekent dit voor andere
vraagstukken?
Verschillende groepen,
verschillende uitdagingen
Onderzoek Nibud:
62% van de werkgevers
heeft te maken met
personeel met financiële
problemen.
Verschillende medewerkers,
verschillende wensen en
behoeftes
Vooral jongeren maken zich zorgen over
burn-out
Werkgever onderschat belang gezondheid
werknemers
49
5. Duurzame inzetbaarheid
Tijd voor nieuwe afspraken!
Duurzaam betekent afgestemd
op de gewenste relatie tijdens
en na dienstverband
Werkgever
Werknemer
Co creatie van
nieuwe duurzame
afspraken
Beloning &
arbeidvoorwaarden
(indiv. keuzes)
50
Werkomstandigheden
Sociale
werkomgeving
Meest directe invloed van de werkgever mogelijk dus focus vooral in eerste instantie
dat deze zaken aansluiten bij de wensen van medewekers
Gezondheid &
Leefstijl
Thuis
situatie
Vaak de meeste aandacht en interventies vanuit duurzame
inzetbaarheid maar moeilijkste domein om als werkgever invloed te
hebben
5. Duurzame inzetbaarheid
Tijd voor nieuwe afspraken!
Duurzaam betekent afgestemd
op de gewenste relatie tijdens
en na dienstverband
Werkgever
Werknemer
Co creatie van
nieuwe duurzame
afspraken
Beloning &
arbeidvoorwaarden
(indiv. keuzes)
51
Werkomstandigheden
Sociale
werkomgeving
Meest directe invloed van de werkgever mogelijk dus focus vooral in eerste instantie
dat deze zaken aansluiten bij de wensen van medewekers
Gezondheid &
Leefstijl
Thuis
situatie
Vaak de meeste aandacht en interventies vanuit duurzame
inzetbaarheid maar moeilijkste domein om als werkgever invloed te
hebben
Afsluitend
• Wat zijn de effecten van het opschuiven van pensioenrichtleeftijd op uw
pensioentoezegging en –uitvoering?
• Hoe om te gaan met een mogelijke besparing
• Er is instemming van OR en medewerkers benodigd
• Moet besparing terugkomen in de pensioenregeling of is er een
efficiëntere invulling in het total packet
• Hoe om te gaan met duurzame inzetbaarheid nu mensen nog langer
moeten werken
52
Vragen?