Botulisme - GGD Zeeland

Informatiebrief Botulisme, door voedsel
Wat is botulisme?
Botulisme is een ernstige ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie. Bij mensen in Nederland is
botulisme zeer zeldzaam. Mensen kunnen botulisme oplopen door het eten van onjuist ingemaakt of
bewaard, besmet voedsel. Botulisme bij mensen kan ook optreden door contact met dode vissen en dode
watervogels. Voor informatie hierover vind u in een andere folder. Deze informatie gaat alleen over botulisme
door het eten van besmet voedsel.
Wat zijn de ziekteverschijnselen van botulisme?
Verschijnselen kunnen ontstaan na twee uur tot acht dagen na het eten van besmet voedsel. De ziekte
begint met misselijkheid, overgeven, moeheid, duizeligheid, algehele zwakte, een droge mond en
buikklachten. Daarna kunnen verschijnselen optreden zoals dubbelzien, wazig zien, slecht kunnen
verdragen van licht, moeite met spreken, slap worden van de arm- en beenspieren (slappe verlamming) Er is
meestal geen koorts. Er kunnen ademhalingsproblemen optreden. Patiënten kunnen in korte tijd aan de
ziekte overlijden. Er bestaat geen immuniteit tegen botulisme. Mensen kunnen de ziekte meerdere malen
oplopen.
Hoe kun je botulisme oplopen?
De bacterie komt voor in de grond en soms in water. Mensen kunnen besmet raken door het eten van onjuist
geconserveerde, zelf onjuist ingemaakte levensmiddelen (groenten, fruit, jam, honing) en luchtdicht verpakte
vis- en vleesproducten.
Mensen kunnen elkaar niet besmetten.
Welke mensen lopen (extra) risico?
Dinf17e Informatiebrief Botulisme door voedsel
Botulisme komt in Nederland zelden voor. Er is alleen een risico op het krijgen van botulisme wanneer
groenten, fruit, vis- en vleesproducten niet volgens de richtlijnen geconserveerd, ingemaakt of geweckt zijn.
Maatregelen om ziekte te voorkomen
Inenting tegen botulisme is niet mogelijk en er bestaan ook geen medicijnen om de ziekte te voorkomen.
Botulisme door ingemaakt voedsel is te voorkomen door het voedsel vlak voordat het gegeten wordt
GGD Zeeland - Westwal 37, Postbus 345, 4460 AS Goes - T: (0113) 249400 , F: (0113) 249449, I: www.ggdzeeland.nl
minimaal 5 minuten te verhitten boven 85 graden. Wanneer zelf ingemaakt voedsel de oorzaak van
botulisme kan zijn geweest of wanneer dit is gebleken, zorg dan dat eventuele resten en andere zelf bereide
potten met het betreffende voedsel niet meer gegeten worden. Bewaar resten hiervan voor onderzoek, maar
zorg dat het besmette voedsel wordt afgevoerd via de GGD of de VWA. Het advies geldt om aan kinderen in
het eerste levensjaar geen honing of zelf ingemaakt voedsel te geven.
Kan botulisme worden behandeld?
Raadpleeg de huisarts zo snel mogelijk als u bovengenoemde klachten heeft, of mogelijk risico gelopen
heeft op botulisme door het eten van zelf ingemaakt voedsel, luchtdicht verpakt vis of vlees of ingeblikt
voedsel. Botulisme moet zo snel mogelijk behandeld worden. Bloed en ontlasting worden dan onderzocht
om de ziekte aan te tonen. Patiënten met botulisme kunnen volledig herstellen van de ziekte, maar dat kan
weken tot maanden duren.
Kan iemand met botulisme naar kindercentrum, school, of werk?
Mensen met botulisme zijn doorgaans te ziek om naar kindercentrum, school of werk te kunnen. Mensen
kunnen elkaar niet besmetten.
Wat doet de GGD?
In overleg met de GGD kan het zelf ingemaakt voedsel onderzocht worden op de aanwezigheid van de
botulismebacterie, zodat er passende maatregelen kunnen worden geadviseerd. Voor nadere informatie
over botulisme kunt u contact opnemen met de GGD in uw regio.
Nog vragen?
Mocht u nog vragen hebben over dit onderwerp, dan kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met de
GGD Zeeland, Team Infectieziektebestrijding. Het telefoonnummer is: 0113-249456.
U kunt ons ook per email bereiken: [email protected].
Uitgave GGD Zeeland
September 2013
·2·