www.waterwegwijzer.nl Westlandroute

www.waterwegwijzer.nl
Westlandroute
Traject
Afstand
Startpunt
Bijzonderheden
Max. breedte
Max. hoogte
Max. diepgang
Max. lengte
Kenmerken
Rijswijk – Westland - Rijswijk
28,5 km
Haantje Rijn- en Schiekanaal
Vergunning Hoogheemraadschap van Delfland
NB: Wennetjessloot motorvaart aalleen met speciale
ontheffing!
NB2: bij Poeldijk, Nieuweweg, 2 houten bruggen te
openen middels sleutel bij bewoners.
3,50 m.
1,40 m.
0,70 m.
20 m.
Luw vaarwater, alleen recreatievaart
Met dank aan
Deelnemende Gemeenten
Deelnemende Waterschappen
Prov. Zuid-Holland
Wikipedia.nl
VVV’s
Dhr. P. Barendse
Ontwerp en redactie
BICT en EigenWijsWerkt
ontwikkelden deze route in opdracht
van de Vereniging Regio Water
Ooit was het Westland het
grootste glastuingebied van de
wereld en ‘ de voedsel bank’ van
Nederland.
Den Haag
Rijswijk
4
Een gebied dat 1000 jaar geleden
werd drooggelegd.
U bevindt zich in een netwerk van
kleine vaarten en slootjes die in
vroegere tijden door de tuinders
bevaren werden . Uw tocht voert
door smalle kanalen, met oude
dorpskernen op verrassende
plaatsen.
B
Poeldijk
1
3
Gantel
Kwintsheul
Delft
C
A
Honselersdijk
2
Zweth
Naaldwijk
D
5
Uw stuurmanskunst wordt op de
proef gesteld, ook in het riviertje
de Gantel dat met de Vliet
verbonden werd door de
Romeinse veldheer Corbulo in het
jaar 46 na Chr.
Verlengde
Striijp
Nieuwe
Water
De Lier
Afmeerplaats
Let op: Deze vaarroute wordt gebruikt
door zowel de recreatie- als de
beroepsvaart. Specifieke informatie
over (mogelijk gevaarlijke)
knooppunten waar beroeps- en
recreatievaart elkaar treffen zie:
www.varendoejesamen.nl
1
Naam
‘t Haantje
H.H. Delfland
25-3-2010
Afmetingen
Vast H17.5 W5.8
Telefoon
015 2701888
Marifoon
www.hhdelfland.nl/vergunningen
1 van 6
www.waterwegwijzer.nl
Westlandroute
Wetenswaardigheden
Praktische
vaarinformatie
km
Rijswijk is gebouwd in het Hollandse
kustgebied dat vroeger tot de rivierendelta
behoorde. De kustlijn lag ca. 3.700 v.Chr. door
het huidige Rijswijk Zuid maar verschoof in de
loop der jaren naar het westen. De eerste
aanwijzingen van Rijswijk dateren uit de 12e
eeuw. De Heren van Rijswijk leenden de
ambachtsheerlijkheid van de Graaf van
Holland. Rijswijk was toen niet meer dan een
paar huizen en een kerk.
Een belangrijke impuls voor de groei van
Rijswijk was het graven van de Delftse Vliet.
Vanaf
het
Rijnen
Schiekanaal
vaart
u
onder de brug “het
Haantje” de Kerstanje
Wetering op. Let op
uitgaand verkeer. U heeft
pas zicht als u recht voor
de brug ligt.
0
Een heerlijkheid was een bestuursvorm. Een
ambachtsheerlijkheid was een bestuursvorm
met een beperkte jurisdictie. De bestuurder
van de ambachtheerlijkheid kon bijvoorbeeld
geen uitspraak doen over halszaken. Een
bestuurder van een Vrije of Hoge heerlijkheid
kon dit wel.
Het Haantje is één van de waterdeuren naar
het Westland.
Zodra u op de Kerstanje Wetering vaart ziet u
links het grote complex van Gist-Brocades en
Calvé. Calvé-Delft werd in 1883 te Delft
opgericht als de Nederlandsche Oliefabriek met
de bedoeling om olie te produceren uit
aardnoten. In 1897 fuseerde het met het
Franse bedrijf van de gebroeders Emmanuel en
Georges Calvé. Het bedrijf produceert o.a.
tomatenketchup, mayonaise en sinds 1948
pindakaas.
De
Koninklijke
Nederlandsche
Gisten
Spiritusfabriek startte in 1869 onder leiding
van Jacques van Marken en zijn vrouw Agneta
Matthes. Spiritus is te gebruiken als brandstof,
schoonmaak- en oplosmiddel. Een bijproduct
van de destillatie van spiritus is gist.
Gist is een eencellig diertje dat in staat is om
suiker om te zetten in alcohol en koolzuur. De
bekendste gist soort is biergist (broodgist).
Als u de brug onder de Beatrixlaan doorvaart
ziet u rechts het buurtschap Sion, behorend bij
de gemeente Rijswijk. Voorheen stond hier een
middeleeuws klooster, de diverse watergangen
die daarbij hoorden zijn nog aanwezig. Voorbij
de bocht SB vindt u rechts het koetshuis van
het Sion klooster. De naam Sion duikt in de
geschiedenis voor het eerst op in 1435 toen
een afsplitsing van de reguliere kanunniken St.
Hieronymusdal van Delft een klooster op
wilden richten op het grondgebied van
Rijswijk. Dit klooster werd gewijd aan Maria en
kreeg de naam 'Sancta Maria in Monte Sion'
(Heilige Maria op de berg Sion).
25-3-2010
0,1
Ongeveer 700 meter na
de
brug
vaart
u
stuurboord (rechts) uit.
2.0
2 van 6
www.waterwegwijzer.nl
Westlandroute
Wetenswaardigheden
Praktische
vaarinformatie
km
We laten het rioolwater achter ons en komen
een
‘tapinstallatie’
tegen:
het
oudschipperscafé Het Bonte Huis. Schippers
voeren hier af- en aan. Zo af en toe was er
behoefte aan een praatje en een borrel, een
café aan het doorgaande water was dus niet zo
gek. Nadat het transport over water door het
wegvervoer was overgenomen verloor het café
zijn functie.
Na ongeveer 900 m.
maakt het kanaal een
haakse
bocht
naar
bakboord (links).
2,8
Het kanaal ligt in één rechte lijn voor u. U
bevindt zich op de Zweth. U passeert de
Schaapweimolen en even verderop café de
Bonte Haas. In vroeger tijd ook een schippers
café. Even verderop verlaat u de Zweth en
gaat rechts de Lange Watering op.
Punt 2.: U volgt het
kanaal totdat u na 3300
m. rechts een zijkanaal
ziet. U gaat stuurboord
(rechts) uit en vaart de
Lange Watering op. U
kunt ook rechtdoor en de
route
tegenovergesteld
varen.
6,0
800 m. na de brug
doorkruist u de Gantel.
Punt 3.
U kunt de tocht verkorten
door hier bakboord (links)
uit te gaan.
10,0
Tegenover Sion ligt één van de grootste
afvalwaterzuiveringsinstallaties van Europa.
Gemiddeld spoelt een mens 150 liter per dag
aan afvalwater weg. Deze installatie van het
Hoogheemraadschap Delfland zuivert hier elke
dag voor 1.310.000 mensen het afval water.
Dit komt neer op 35.800 m3/uur.
Stelt u eens voor: Een huiskamer van 6 meter
lang en 4 meter breed en 2,5 hoog heeft een
inhoud van 60 m3. Ongeveer 600 huiskamers
vol afvalwater (35.800m3 / 60 m3) worden
hier dus elk uur gezuiverd.
Het tuinbouwgebied maakt langzaam plaats
voor bebouwing. U nadert het dorp Kwintsheul,
een kleine tuinders gemeenschap met één
kerk. Kwintsheul komt van het Romeinse
Quintus Hole: de vijfde brug gezien vanaf
Voorburg.
Even voor de brug treft u hier aan uw
rechterzijde één van de vele groentenveilingen uit het Westland aan: de groentenveiling Kwintsheul.
Naast de veiling van
groenten passeerden ook bloemen en konijnen
de veilingklok. Later is de konijnenveiling
hieruit ontstaan.
Is het nu tijd voor een kopje koffie? Dat kan;
er is een café bij de brug.
Zie kaartje punt A
Zie kaartje punt B
25-3-2010
Voor een uitstapje kunt u kennis maken met
het Westlands museum. Het ligt ongeveer 1
km vanaf de brug aan uw linkerzijde. Adres
Middel Broekweg 154 te Honselersdijk
U vaart onder de Heulbrug en verlaat
Kwintsheul
richting
Poeldijk
over
de
Hollewatering. Bij de kruising met de Gantel
moet wellicht de automatische brug voor u
open. Ongeveer 200 m. verder aan stuurboord
vindt u de druiventuin(kas) Sonnehoek.
3 van 6
www.waterwegwijzer.nl
Westlandroute
Zie kaartje C
25-3-2010
Wetenswaardigheden
Praktische
vaarinformatie
km
Als u meer wilt weten over de druiventeelt dan
is een bezoek aan de kas een ‘must’. Deze kas
is al meer dan 150 jaar oud. Voor diegene die
2300 m. na de kruising
met de Gantel krijgt u
een scherpe bocht naar
denkt
dat
druiven
alleen
een
franse
aangelegenheid is komt bedrogen uit. Het
Westland kende een rijke druiventeelt historie.
Door de import van goedkopere druiven uit het
buitenland is deze bedrijfstak rond 1970
langzaam doodgebloed.
Het gebied wordt weer open van karakter. Na
ongeveer 1 km. doemt het park de Uithof op,
beter bekend als de schaatsbaan de Uithof. U
vaart langs de zuidelijke grens van Den Haag.
links en vaart u in één
rechte lijn op Poeldijk
af.
Links
loopt
de
Nieuweweg (N211 of
E30). U passeert een
vaste brug na ongeveer
1 km. Iets verder 2
houten ophaalbruggen
die via sleutels bij de
bewoners te openen
zijn. Vervolgens maakt
het
vaarwater
een
bocht naar links. U
bevindt zich in Poeldijk.
De dijk die tussen het poelengebied en de
rivier de Gantel lag, werd de Poeldijk
genoemd.
Daarop
werden
een
aantal
boerderijen gebouwd en ontstond later het
dorp.
Het poelengebied bestaat uit veenlagen, wat
een vruchtbare bodem is voor de tuinbouw.
Toen rond 1897 verwarmde kassen werden
geïntroduceerd groeide Poeldijk uit tot het
Westlandse centrum van de druiventeelt.
Als u onder de brug van de provinciale weg
vaart, ziet u links de veiling van Poeldijk.
Even na de bocht ligt de
brug van de provinciale
weg. U bevindt zich op
de Nieuwe vaart bij de
voormalige
groenteveiling van dit dorp.
Ongeveer 250 m. verder
kruist u weer de Gantel.
U vaart hier rechtdoor.
Aan het eind van de Nieuwe vaart ligt het
buurtschap Rolpaal. Dit is vernoemd naar de
rolpaal die er vroeger stond. Een rolpaal, ook
draaipaal of rollepaal genaamd, is een paal die
vroeger werd gebruikt als hulpmiddel bij het
jagen van schepen. Daarbij werd het schip met
een touw voortgetrokken door een mens of
paard. Rolpalen stonden op plaatsen waar
kanalen, vaarten en sloten een bocht maakten.
De lijn tussen de trekschuit en trekker werd bij
het nemen van scherpe bochten om een rol- of
draaipaal gelegd. De schipper zorgde, door het
geven van tegenroer, dat de boot zonder de
kant te raken de bocht om kwam.
Aan het eind van het
vaarwater
gaat
u
bakboord
(links)
de
brug onderdoor richting
Honselersdijk.
Aangekomen in Honselersdijk ziet u aan uw
rechterzijde de Nederhof, een vleugel van het
voormalige Huis of Hof Honsellearsdijk. Het
buitenhuis voor de heren van Hunsel en
Naaldwijk werd in 1612 door prins Frederik
Hendrik aangekocht en geheel verbouwd. In
vroeger tijden heeft het huis ook gediend als
staatsgevangenis, hospitaal en kweekschool
voor de scheepvaart.
U passeert een tweetal
bruggetjes en gaat aan
het
eind
met
een
haakse bocht bakboord
(links) uit de
brug
onderdoor
en
gelijk
weer
stuurboord
uit
(een Z-bocht).
13,6
Punt 4.
Dit is ook de plaats waar u
uitkomt als u even na
Kwintsheul de Gantel op
bent gevaren. Dan gaat u
hier bakboord (links) uit.
15,0
4 van 6
www.waterwegwijzer.nl
Westlandroute
Zie kaartje punt D
Wetenswaardigheden
Praktische
vaarinformatie
Hier kunt u
koffie.
even genieten van een kopje
Na het passeren ervan
komt u in Honselersdijk
Even verderop ligt de
brug
van
het
Huis
Honselaersdijk.
Het
vaarwater maakt
een haakse bocht naar
rechts. U volgt het
water.
In
Honselersdijk
bevindt
zich
ook
Bloemenveiling Flora onderdeel van Flora
Holland.
Flora
is
’s-werelds
grootste
bloemenveiling en is te bezichtigen. U kunt dit
zelfstandig doen of in groepsverband
U verlaat Honselersdijk
en
vaart
richting
Naaldwijk. Het vaarwater maakt een flauwe
bocht naar bakboord
(links) en direct daarna
op de splitsing gaat u
stuurboord (rechts) uit.
75 m. verder vaart u
onder de brug door en
maakt het water een
flauwe bocht naar links,
langs de Dijkweg blijven varen. De bloemenveiling aan bb. U
passeert nog eens vijf
burgen
voordat
het
water
naar
links
afbuigt.
16,4
Naaldwijk heeft een kleine oude dorpskern dat
een bezoekje waard is. De Oude Kerk vormt
het centrum van het dorp. Het oudste deel van
de kerk, de toren, stamt uit de 13e eeuw en is
in
romaanse
stijl
gebouwd.
De
forse
afmetingen van de kerk zijn te danken aan de
rijke Heren van Naaldwijk.
Het dorp en haar omgeving dragen de sporen
van de vroege tuinbouw, al in 1750 werd het
Westland als groenteteelt-gebied aangegeven.
De daadwerkelijke groei van het gebied vindt
rond 1850 plaats door de bevolkingstoename
in de steden. Het veilen van de groente (de
oprichting van groente veilingen) in dit gebied
heeft zijn oorsprong in 1887.
Het water loodst u door
Naaldwijk
heen.
U
passeert
nog
eens
zeven bruggen en na
2300
m.
maakt
de
bebouwing plaats voor
kassen.
U
gaat
bakboord (links) uit het
nieuw gegraven kanaal
in
en
na
150
m.
stuurboord uit. Na 400
m.
gaat
u
op
de
splitsing
bakboord
(links) uit. U verlaat de
Naaldwijkse Vaart en
volgt Nieuwe Water.
Rechts bevindt zich de
Maasdijk en na 2100 m.
komt u op de kruising
aan
met
rechts
de
Oranje uitwatersluis. U
gaat
hier
bakboord
(links) uit.
17,5
De eerste schriftelijke melding van een veiling
wordt toegeschreven aan de oud-Griekse
historicus Herodotus. Herodotus beschreef hoe
in Babylon 500 jaar voor het begin van onze
jaartelling huwbare vrouwen werden verkocht
aan de hoogstbiedende man.
25-3-2010
km
5 van 6
www.waterwegwijzer.nl
Westlandroute
25-3-2010
Wetenswaardigheden
Praktische
vaarinformatie
km
Aangekomen in De Lier geven de enorme
glascomplexen een goed beeld van de
moderne Nederlandse glastuinbouw. Het is
gemakkelijk voor te stellen dat het vaarwater
ook door glas overkoepeld kan worden.
Het centrum van De Lier is te bereiken via de
Verlengde Strijp, stuurboord uit. Vaar het dorp
voorbij en ga
op de kruising stuurbord
(rechts) uit en na 1600 m. op de kruising weer
stuurboord uit, de Lier in. (doodlopend, dus op
de Bree e Lee weer omkeren).
Eenmaal door de bocht
ligt het Zwet-kanaal in
één rechte lijn voor u. U
passeert
nog
vijf
bruggen voordat u de
provinciale weg onderdoor vaart en rechts de
voormalige veiling Lier/
Westerlee ziet.
Verder op het Zwetkanaal punt 5 kunt u
stuurboord uit indien u
het centrum van de Lier
wilt bezoeken.
16,1
U nadert punt 2. in de
route waar u eerder
stuurboord (rechts) uit
bent gevaren. U gaat
hier rechtdoor richting
Rijswijk waar de route
eindigt.
22,6
6 van 6