Asterismen getemd

De Harrington STAR-lijst getemd!
© Bart Torbeyns
STAR 5/17
met een
25x100
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Een waarneemdipje?
Messier,
Caldwell,
H400,…
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Probeer eens wat asterismen!
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Wat is een asterisme?
• een groepering van sterren die een figuur
vormen
• sterren komen in werkelijkheid niet samen
voor (zoals bij een open sterrenhoop)
• officiële sterrenbeelden tellen niet mee
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Kenmerken asterisme?
• van alle tijden
• grote asterismen maken oriënteren
gemakkelijker (dan sterrenbeelden)
• meestal binnen één sterrenbeeld
• maar mag ook bestaan uit sterren van
verschillende sterrenbeelden
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Waarom asterismen observeren?
•
•
•
•
•
•
•
plezant - fantasie
in alle maten en gewichten
wat na Messier?
geschikt voor kleine kijkers
lichtvervuiling
Maan
ideaal voor publieke avonden
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Hoe asterismen observeren?
• in veel gevallen niet in atlas of goto!
• soms niet geschikt voor klein beeldveld
(beter bino of richfield-refractors)
• soms beter lichtvervuiling / kleine kijker
 te veel achtergrondsterren kunnen
figuur minder zichtbaar (mooi) maken
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Philip S. Harrington?
•
•
•
•
tijdschriften: Astronomy, Sky & Telescope,…
boeken: Star Ware, Cosmic Challenge,…
promotor bino
www.philharrington.net
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
STAR-lijst?
• object 1-12
• Harrington-objecten
• Touring the Universe
through Binoculars (1990)
• oproep voor meer in S&T
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
STAR-lijst?
• object 13-29
• STAR-objecten
• Small Telescope Asterism
Roster
• The Deep Sky (1998)
• foutje: STAR 17 = STAR 5
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
STAR-lijst?
• 28 asterismen, zeer divers
• gerangschikt (in twee stukken) volgens
rechte klimming
• helft objecten > 45’
• 150 waarnemingen in www.deepskylog.be
• gemiddeld 5 waarnemingen per object
• lijst: www.ssoastro.org/STAR_List.htm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Te laag!
• onmogelijk om de volledige lijst af te
werken in Vlaanderen
• STAR 2: Chi 1,2,3 in Fornax
(max 4° boven horizon)
• STAR 8: X Marks The Spot in Telescopium
(declinatie van -46°)
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Populairste!
• STAR 3: Kemble’s Cascade / Kemble 1
• mooie sliert sterren (mag 7-9) van 2,5°
lang in Camelopardalis
• op het uiteinde open sterrenhoop
NGC 1502
• meeste waarnemingen in DSL
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
© Eric Van der Jeught
7 cm
20 cm
© Rony De Laet
Populairste!
• ontdekt door de Canadese pater
Lucian J. Kemble (1922-1999)
• met een 7 x 35
• ook STAR 15 en STAR 25
• gepopulariseerd door
Walter Scott Houston (1912-1993)
• Deep Sky Wonders (S&T, 1980)
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Breedbeeld!
•
•
•
•
•
•
STAR 16: Davis’ Dog
net ten NW van de Hyaden
mijn persoonlijke favoriet!
helder en groot (3,5°)
ideaal voor een bino (bv. 7x50)
“Hondenras te beschrijven als buishond op
korte pootjes met een relatief grote kop”
(Bart Torbeyns)
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
7x50
Kleinste van de hoop!
•
•
•
•
STAR 20: Stargate / Canali 1 (Corvus)
kleinste asterisme uit de lijst (5’)
niet geschikt voor bino’s
in de buurt van M104 (Sombrero)
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
© Eric Van der Jeught
?
20 cm
Kleinste van de hoop!
• ‘ontdekt’ in 1832 door Struve
• optische dubbel (STF 1659)
• Amerikaan John Wagoner geeft
de bijnaam ‘Stargate’…
• … in de jaren ’80 (TSP)
• de film stamt uit 1994?
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
© Eric Van der Jeught
20 cm
Best leuk! STAR 1: Diamond / Engagement Ring
Polaris
30 cm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
STAR 4: Flying Minnow / Little Fish (Auriga)
8 cm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
STAR 6: Sailboat Cluster (Leo Minor)
30 cm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
STAR 12: Airplane / The Arrow (Cassiopeia)
8 cm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
STAR 14: Golf Putter + NGC 752 (Andromeda)
8 cm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
STAR 25: Little Queen / Kemble 2 (Draco)
x 40
30 cm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Blote oog!
• STAR 11: ~ Cepheus OB2 Ass’n
• zijtak van de Melkweg in Cepheus
• te groot voor in de bino
(driehoek-vorm valt niet op)
• donkere hemel noodzakelijk
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
7x50
blote oog
Blote oog!
• STAR 10: Dark Lane / Dark Rift /
Funnel Cloud (Cygnus)
• geen asterisme, maar een donkere nevel
• donkere hemel noodzakelijk
• positie?
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
blote oog
De juiste oriëntatie?
• STAR 23: Backward 5 (Hercules)
newton
bino
refractor
20 cm
© Eric Van der Jeught
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
De juiste oriëntatie?
• STAR 29: Lucky 7 (Cassiopeia)
refractor
bino
8 cm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Ge moet al veel gezopen hebben om…
• STAR 9: Theta Delphini (Delphinus)
30 cm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Ge moet al veel gezopen hebben om…
• STAR 19: ?
Broken
Engagement
Ring / The Crown
(Ursa Major)
© Eric Van der Jeught
20 cm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Ge moet al veel gezopen hebben om…
• STAR 21: Jaws
(Virgo)
?
30 cm
© Eric Van der Jeught
20 cm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Ge moet al veel gezopen hebben om…
• STAR 26: Red Necked Emu (Cygnus)
30 cm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Ge moet al veel gezopen hebben om…
• STAR 27:
Paddestoel?
Schatkist?
(Delphinus)
30 cm
© Eric Van der Jeught
35 cm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Nog meer asterismen?
• Pattern Asterisms
• Sue French (S&T)
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Nog meer asterismen?
• waarneemgids (met kaartjes) van
Demelza Ramakers met 59 asterismen
http://deepsky.waarnemen.com/asterismen/Asterismenlijst_VER4.2.pdf
• Saguaro Astronomy Club: 112 asterismen
www.saguaroastro.org/content/downloads.htm
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Asterismen op DSL?
•
•
•
•
•
453 waarnemingen (= 0,66 %)
Kleerhanger (Cr 399) = 87 waarnemingen
431 asterismen in catalogus
97 x NGC !
Alessi, Ferrero,
Lorenzin, Renou,…
• Deep Sky Hunters
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
En voor wie de smaak
echt te pakken krijgt…
… zelf asterismen zoeken.
(bv. Paul 1, Tom 1, Kurt 1,…)
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Hartelijk dank voor jullie aandacht.
Merci aan Eric, Rony en Bart voor
hun mooie tekeningen!
De Harrington STAR-lijst getemd! - Jef De Wit – Starnights 31 augustus 2013
Breedbeeld!
•
•
•
•
STAR 13: Queen’s Kite
helder en groot (3,5°) in Cassiopeia
ideaal voor een bino (bv. 7x50)
best geen donkere hemel 
7x50