Voorstel GEMEENTERAAD Stuknummer Programma Veiligheid Onderwerp Veiligheidsregio Twente, onderdeel Brandweer VII - G Dienst Brandweer Corsanummer 0900089931 Enschede 15 december 2009 Wij stellen u voor te besluiten tot 1. Kennis nemen van de stand van zaken met betrekking tot de veiligheidsregio Twente. 2. In te stemmen bij de oprichting van de veiligheidsregio de brandweer zo te organiseren dat de basisbrandweerzorg bij de gemeente blijft. 3. In te stemmen met de eerder genomen besluiten van de bestuurscommissie Veiligheid met betrekking tot het clustergewijs werken, de regionale aanstelling van de benoemde operationele functies en de speerpunten, zoals inkoop en beheer, die op regionaal niveau nader uitgewerkt worden 4. In te stemmen met een evaluatie – op basis van een actuele financiële doorrekening- in 2012. Toelichting op het voorstel 1. Relatie met programma/beleidskader/wettelijke taak/bestuurlijke geschiedenis Wet Veiligheidsregio Regionalisering van de brandweer is een van de opgaven uit de Wet veiligheidsregio. Deze wet heeft als doel een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van de brandweerzorg, de geneeskundige hulpverlening en de rampenbestrijding en crisisbeheersing onder één regionale bestuurlijke regie te realiseren. De Brandweerwet 1985, de Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wghor) en de Wet rampen en zware ongevallen (Wrzo) zijn in de Wet veiligheidsregio’s geïntegreerd. Met de veiligheidsregio wordt uitvoering gegeven aan de noodzaak die in de afgelopen jaren is gebleken om de bestuurlijke en operationele slagkracht te vergroten. Het wetsvoorstel moet nog in de Eerste Kamer worden behandeld. Naar verwachting zal dat binnen afzienbare tijd plaatsvinden. Indien de Eerste Kamer instemt, kan de wet kort daarna in werking treden. Convenant veiligheidsregio Twente Eind oktober 2008 is door de bestuurscommissie veiligheid en de minister van BZK een convenant gesloten over de ontwikkeling van de Veiligheidsregio Twente. In dit convenant zijn wederzijds afspraken gemaakt om, vooruitlopend op de inwerkingtreding van de Wet veiligheidsregio’s, stappen te zetten om toe te groeien naar het niveau van eisen dat in het wetsvoorstel wordt gesteld. In meerderheid is besloten dat onder meer verdere regionalisering van de brandweer in Twente hiertoe een goede ontwikkeling is. Een ontwikkeling die conform bestuurlijke wens nader is onderzocht op basis van twee scenario’s (organisatievarianten). In onderhavig voorstel wordt ingegaan op de toekomstige positionering van de brandweer. De manier waarop in Twente op grond van de ontwerp Wet veiligheidsregio’s de inrichting zal plaatsvinden van de multidisciplinaire organisatie en de organisatie van de monodisiciplinaire kolommen geneeskundige hulpverlening, politie en de gemeenten moet nog nader uitgewerkt worden. 2. Situatieschets, probleemstelling, doelstelling De Wet Veiligheidsregio’s laat, naast het hebben van een regionale brandweer, ruimte voor het behoud van een lokale brandweer. Deze ruimte is in Twente aanleiding geweest om twee scenario’s uit te werken. Namelijk een scenario dat uitgaat van een geregionaliseerde brandweer met uitzondering van de lokale basisbrandweerzorg en een scenario dat uitgaat van één volledig geregionaliseerde Twentse brandweer. Op 12 oktober 2009 heeft de bestuurscommissie veiligheid een besluit genomen over de wijze van regionalisering. Ze heeft besloten om de basisbrandweerzorg op gemeentelijk niveau te behouden, met een versteviging van de samenwerking tussen de gemeentelijke brandweerkorpsen in clusters. Daarnaast heeft de commissie besloten dat er een evaluatie plaatsvindt, na de implementatiefase van de Wet veiligheidsregio’s, na een periode van uiterlijk 2 jaar, op basis waarvan beoordeeld zal worden of de gekozen werkwijze heeft voldaan of dat verder stappen gezet BRW, Y.J. Attema (053) 4826809) 1 moeten worden richting verdere of volledige regionalisering. In de besluitvorming van de bestuurscommissie is bij monde van de burgemeester aangegeven, conform het collegebesluit van oktober jl., dat de Gemeente Enschede een voorstander is van een – voor 2012 - volledig geregionaliseerde brandweer. Het besluit van de bestuurscommissie betreft een compromis, opgemaakt uit de standpunten van de 14 Twentse gemeenten, waaraan de leden van de bestuurscommissie zich conformeren. Daarnaast zijn er door de bestuurscommissie Veiligheid reeds genomen besluiten die in de implementatie van het voorgenomen besluit behouden dienen te blijven. Dit betreft het werken in clusters. Dit is de basis voor het vormgeven van de brandweer in de veiligheidsregio. Verder komen de clustercommandanten en eventueel hun plaatsvervangers in regionale dienst. Ook de operationeel leidinggevende functies (officier van dienst) komen voor dat deel van hun functie in regionale dienst. Verder is de aanschaf en het beheer van brandweermaterieel en materiaal een regionale verantwoordelijkheid met als doel het behalen van kostenbesparingen, kwaliteitswinst en uniformiteit. Tenslotte is management development bij de brandweer regionaal georganiseerd met als doel aantrekkelijk werkgeverschap, het blijvend investeren in de ontwikkeling van medewerkers en kostenbesparingen. De gemeente Enschede blijft net als nu verantwoordelijk voor de basisbrandweerzorg. Deze basisbrandweerzorg omvat: uitrukken naar brand en hulpverlening met een basiseenheid vanuit een brandweerpost (een tankautospuit, inclusief het basisgereedschap voor hulpverlening); de preparatie op bovengenoemde taak: te weten de oefeningen op tankautospuitniveau en de bijbehorende planvorming / bereikbaarheidskaarten en aanvalsplannen; het voorkomen van dergelijke uitrukken door basispreventie op het niveau van de basisbrandweerzorg. Het voorgenomen besluit van de bestuurscommissie heeft geen consequenties voor het niveau van de brandweerzorg. De brandweerzorg in het verzorgingsgebied van de Gemeente Enschede blijft ten minste op het zelfde niveau als nu. De wet op de veiligheidsregio biedt de gemeentelijke bestuursorganen, voor die brandweertaken die op basis van de wet verschuiven naar de veiligheidsregio Twente, op diverse vlakken ruimte om inbreng te hebben inzake de kaderstelling, strategie en financiën, ed. 3. Bevindingen uit de interactie met belanghebbenden nvt 4. Informeren over het vervolg Het voorgenomen besluit van de bestuurscommissie wordt binnen de Twentse gemeenten ter besluitvorming voorgelegd. Zodra de gemeenten akkoord zijn met het voorgenomen besluit wordt er een nieuwe gemeenschappelijke regeling opgesteld. Voor de komende jaren komt voor Enschede dan het accent te liggen op de inrichting van het Cluster Oost (Enschede- Haaksbergen). De –aan te stellen- clustercommandant is verantwoordelijk voor de inrichting van de clusterorganisatie. Er wordt een werkgroep, met een gemeentebrede vertegenwoordiging, ingericht met als opdracht om een projectplan op te stellen waarin de vervolgstappen uitgewerkt wordt. De clustercommandant is verantwoordelijk voor het tijdig informeren over de voortgang. De werkgroep zal de bedrijfsvoering, beleidsmatige en financiële consequenties in beeld brengen en dit in 2010 ter informatie aan u voorleggen. Tevens wordt de nieuwe gemeenschappelijk regeling aan u ter kennisgeving aangeboden. Nb. Binnen de regio en met de gemeente Haaksbergen lopen er reeds initiatieven op het terrein van de positionering van het veiligheidshuis en rampenbestrijding. Daar waar nuttig wordt aansluiting gezocht. 5. Financiële informatie Ten grondslag aan het besluit van de bestuurscommissie Veiligheid ligt de uitwerking van de twee scenario’s. Voor de uitwerking van deze scenario’s heeft er een onderzoek plaats gevonden bestaande uit een financiële doorrekening van de scenario’s op basis van een nulmeting van de kwaliteit en de financiën. Dit onderzoek is in opdracht van de bestuurscommissie door een extern adviesbureau uitgevoerd. De bevindingen uit dit onderzoek zijn verwoord in de meegezonden documenten. BRW, Y.J. Attema (053) 4826809) 2 Ten behoeve van de financiële doorrekening van de beide scenario’s heeft Brandweer Enschede de benodigde gegevens aangeleverd aan het externe adviesbureau dat voor alle gemeenten de meer- en minderkosten in beeld hebben gebracht. Deze doorrekening is gebaseerd op een theoretisch model waarbij gebruik gemaakt is van landelijke normen en ervaringscijfers. Dat wil zeggen dat de werkelijke meer- en minderkosten voor de Gemeente Enschede hiervan af kunnen wijken. Op een punt in de berekening moet een kanttekening geplaatst worden. Om de overhead van de 14 gemeenten te kunnen vergelijken is er gekozen voor een algemeen model om de overhead te berekenen. De uitkomst van die berekening is naast de overheadberekening (w.o. kostentoerekening DVO’s) van Enschede gelegd. De indruk bestaat dat de kosten voor overhead in de berekening van het externe bureau hoger uitvallen dan de werkelijke kosten die binnen de gemeente Enschede doorberekend worden. Dit werkt door in de berekening en heeft een effect op de meer- en minder kosten. Gelet op bovenstaande en het feit dat in de komende twee jaar er nog veranderingen kunnen optreden in het financiële middelenkader wordt geadviseerd om niet in te stemmen met het besluit van de bestuurscommissie om de evaluatie op basis van de huidige financiële nulmeting (2009) uit te voeren. Geadviseerd wordt bij de evaluatie aansluiting te zoeken bij de actuele financiële situatie. Zo hebben we nu reeds voor een bedrag van € 330.000,- aan taakstellingen met betrekking tot de regionalisering bij de brandweer ingeboekt met ingang van 2012. Hier rekening mee houdende hanteren wij de volgende uitgangspunten: Dat bij de regionalisering de reeds ingeboekte taakstellingen gerealiseerd worden, Dat er geen extra kosten worden gemaakt voor clustervorming, waarbij bij volledige regionalisering weer nieuwe kosten voor moeten worden gemaakt, De uitkomsten van doorrekening (zie bijlage) van de meer-/minderkosten van de scenario’s als richtinggevend wordt aangemerkt. De cijfers moeten op basis van actuele financiële gegevens bijgesteld worden. De daadwerkelijke realisatie van de meer- en minderkosten hangt sterk af van de keuzes die gemaakt worden voor de inrichting (organisatorisch en op taakniveau) van het cluster Oost. 6. Risicoparagraaf De inhoud van de nieuwe gemeenschappelijke regeling is afhankelijk van de besluitvorming van de 14 Twentse gemeenten. Daarbij kan op basis van de evaluatie in 2012 de keuze gemaakt worden om niet te gaan voor volledige regionalisering waardoor de meerkosten die voortvloeien uit de Wet Veiligheidsregio afgewenteld worden op de individuele gemeenten. 7. Overige voor de raad relevante informatie a) Samenvatting onderzoek scenario’s Brandweer Enschede b) Document Brandweer Twente- Advies scenario’s Burgemeester en Wethouders van Enschede, de Secretaris, de Burgemeester, M.J.M. Meijs P.E.J. den Oudsten BRW, Y.J. Attema (053) 4826809) 3 Besluit van de Raad van de gemeente Enschede, gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van 1. Ingestemd met bij de oprichting van de veiligheidsregio de brandweer zo te organiseren dat de basisbrandweerzorg bij de gemeente blijft. 2. Ingestemd met de eerder genomen besluiten van de bestuurscommissie Veiligheid met betrekking tot het clustergewijs werken, de regionale aanstelling van de benoemde operationele functies en de speerpunten, zoals inkoop en beheer, die op regionaal niveau nader uitgewerkt worden 3. Ingestemd met een evaluatie – op basis van een actuele financiële doorrekening- in 2012. vastgesteld in de vergadering van de Griffier, BRW, Y.J. Attema (053) 4826809) de Voorzitter, 4