8.1 Voorraadwaardering 8.1.2 Toystore A. Eindvoorraad In eenheden: 450 beginvoorraad 90 125 95 aankopen 200 150 -80 -110 verkopen -280 eindvoorraad: 640 Het aantal verkochte goederen is: 80 110 280 470 De opbrengst van de verkopen (nodig voor deel D van de opgave) is: 80 € 20,50 € 1.640,00 110 € 21,50 € 2.365,00 280 € 20,00 € 5.600,00 TOTAAL: € 9.605,00 B. Eindvoorraad en kostprijs verkochte goederen a) Volgens Gewogen Gemiddelde Methode Ter info wordt hier de tabel gegeven indien men de Gewogen Gemiddelde Methode gebruikt, permanent: Datum Aantal Prijs Voorraad aantal 450 prijs € 14,50 waarde 01-10-x1 beginvoorr. € 6.525,00 06-10-x1 aankoop 90 € 15,00 540 € 14,58 € 7.875,00 30-10-x1 aankoop 125 € 15,25 665 € 14,71 € 9.781,25 03-11-x1 verkoop -80 € 14,71 585 € 14,71 € 8.604,56 14-11-x1 aankoop 95 € 15,75 680 € 14,85 € 10.100,81 28-11-x1 verkoop -110 € 14,85 570 € 14,85 € 8.466,85 07-12-x1 aankoop 200 € 16,10 770 € 15,18 € 11.686,85 18-12-x1 aankoop 150 € 16,35 920 € 15,37 € 14.139,35 30-12-x1 verkoop -280 € 15,37 640 € 15,37 € 9.836,07 De kostprijs van de verkochte goederen is dan: 03-11-x1 verkoop 80 € 14,71 € 1.177 28-11-x1 verkoop 110 € 14,85 € 1.634 verkoop 280 € 15,37 € 4.303 Kostprijs van de verkochte goederen: € 7.114 30-12-x1 In de opgave vraagt men echter naar de Gew. Gem. periodiek. De berekeningen zijn dan: prijs aantal waarde 450 € 14,50 € 6.525,00 90 € 15,00 € 1.350,00 125 € 15,25 € 1.906,25 95 € 15,75 € 1.496,25 200 € 16,10 € 3.220,00 150 € 16,35 € 2.452,50 1110 Gewogen gemiddelde: € 16.950,00 € 15,27 Waarde van de eindvoorraad: € 9.772,97 Kostprijs verkochte goederen: € 7.177,03 b) Volgens FIFO met permanente waardering Datum Aantal 01-10-x1 beginvoorr. 06-10-x1 aankoop 30-10-x1 03-11-x1 14-11-x1 28-11-x1 07-12-x1 18-12-x1 30-12-x1 aankoop verkoop aankoop verkoop aankoop aankoop verkoop 90 Voorraad Prijs aantal € 15,00 125 -80 € 15,25 € 14,50 95 € 15,75 -110 200 150 € 14,50 € 16,10 € 16,35 prijs waarde 450 € 14,50 € 6.525,00 450 € 14,50 € 6.525,00 90 € 15,00 € 1.350,00 450 € 14,50 € 6.525,00 90 € 15,00 € 1.350,00 125 € 15,25 € 1.906,25 370 € 14,50 € 5.365,00 90 € 15,00 € 1.350,00 125 € 15,25 € 1.906,25 370 € 14,50 € 5.365,00 90 € 15,00 € 1.350,00 125 € 15,25 € 1.906,25 95 € 15,75 € 1.496,25 260 € 14,50 € 3.770,00 90 € 15,00 € 1.350,00 125 € 15,25 € 1.906,25 95 € 15,75 € 1.496,25 260 € 14,50 € 3.770,00 90 € 15,00 € 1.350,00 125 € 15,25 € 1.906,25 95 € 15,75 € 1.496,25 200 € 16,10 € 3.220,00 260 € 14,50 € 3.770,00 90 € 15,00 € 1.350,00 125 € 15,25 € 1.906,25 95 € 15,75 € 1.496,25 200 € 16,10 € 3.220,00 150 € 16,35 € 2.452,50 -280 260 € 14,50 20 € 15,00 70 € 15,00 € 1.050,00 125 € 15,25 € 1.906,25 95 € 15,75 € 1.496,25 200 € 16,10 € 3.220,00 150 € 16,35 € 2.452,50 Waarde van de eindvoorraad: € 10.125,00 Wat de kostprijs van de verkochte goederen betreft: 03-11-x1 verkoop 80 € 14,50 € 1.160,00 28-11-x1 verkoop 110 € 14,50 € 1.595,00 30-12-x1 verkoop 260 € 14,50 € 3.770,00 20 € 15,00 € 300,00 Kostprijs van de verkochte goederen: € 6.825,00 c) Volgens FIFO met periodieke waardering Aantal stuks in eindvoorraad: 640 Waarde eindvoorraad: aantal prijs waarde 150 € 16,35 € 2.452,50 200 € 16,10 € 3.220,00 95 € 15,75 € 1.496,25 125 € 15,25 € 1.906,25 70 € 15,00 € 1.050,00 640 € 10.125,00 Aantal verkochte eenheden: 470 Kostprijs verkochte goederen: 450 € 14,50 20 € 15,00 470 € 6.525,00 € 300,00 € 6.825,00 d) Volgens LIFO met permanente waardering: Datum Aantal 01-10-x1 beginvoorr. 06-10-x1 aankoop 30-10-x1 03-11-x1 14-11-x1 aankoop verkoop aankoop 90 125 -80 95 Prijs € 15,00 € 15,25 € 15,25 € 15,75 Voorraad aantal prijs waarde 450 € 14,50 € 6.525,00 450 € 14,50 € 6.525,00 90 € 15,00 € 1.350,00 450 € 14,50 € 6.525,00 90 € 15,00 € 1.350,00 125 € 15,25 € 1.906,25 450 € 14,50 € 6.525,00 90 € 15,00 € 1.350,00 45 € 15,25 € 686,25 450 € 14,50 € 6.525,00 90 € 15,00 € 1.350,00 45 € 15,25 € 686,25 95 € 15,75 € 1.496,25 28-11-x1 07-12-x1 18-12-x1 30-12-x1 verkoop aankoop aankoop verkoop -110 95 € 15,75 450 € 14,50 € 6.525,00 15 € 15,25 90 € 15,00 € 1.350,00 30 € 15,25 € 457,50 450 € 14,50 € 6.525,00 90 € 15,00 € 1.350,00 200 150 € 16,10 € 16,35 30 € 15,25 € 457,50 200 € 16,10 € 3.220,00 450 € 14,50 € 6.525,00 90 € 15,00 € 1.350,00 30 € 15,25 € 457,50 200 € 16,10 € 3.220,00 150 € 16,35 € 2.452,50 -280 150 € 16,35 450 € 14,50 € 6.525,00 130 € 16,10 90 € 15,00 € 1.350,00 30 € 15,25 € 457,50 70 € 16,10 € 1.127,00 Waarde van de eindvoorraad: € 9.459,50 Kostprijs van de verkochte goederen is dan: 03-11-x1 verkoop 80 28-11-x1 verkoop 110 30-12-x1 € 15,25 € 1.220,00 95 € 15,75 € 1.496,25 15 € 15,25 € 228,75 150 € 16,35 € 2.452,50 130 € 16,10 € 2.093,00 Kostprijs van de verkochte goederen: € 7.490,50 verkoop 280 e) Volgens LIFO met periodieke waardering: Aantal stuks in de eindvoorraad: Waarde eindvoorraad: 640 aantal waarde 450 € 14,50 € 6.525,00 90 € 15,00 € 1.350,00 100 € 15,25 € 1.525,00 640 Aantal verkochte eenheden: prijs 470 € 9.400,00 Kostprijs verkochte goederen: 150 € 16,35 € 2.452,50 200 € 16,10 € 3.220,00 95 € 15,75 € 1.496,25 25 € 15,25 470 € 381,25 € 7.550,00 TER CONTROLE: De som van de kostprijs van de verkochte goederen en de waarde van de eindvoorraad moet telkens gelijk zijn!! Voor deze oefening is dat: EV Gew. Gem. KVG Som € 9.772,97 € 7.177,03 € 16.950,00 FIFO permanent € 10.125,00 € 6.825,00 € 16.950,00 FIFO periodiek € 10.125,00 € 6.825,00 € 16.950,00 LIFO permanent € 9.459,50 € 7.490,50 € 16.950,00 LIFO periodiek € 9.400,00 € 7.550,00 € 16.950,00 C. Eindejaarsboeking bij FIFO periodiek 31-12-x1 340 Handelsgoederen, AW 6094 @ € 3.600,00 Voorraadwijziging HG € 3.600,00 Voorraadwijziging HG 1e kwartaal Immers, de beginvoorraad heeft waarde: € 6.525,00 De eindvoorraad volgens FIFO periodiek: € 10.125,00 Verschil is dus een voorraadtoename t.w.v … € 3.600,00 ! D. Methode met laagste resulterende winst De balans is: A P VI. Voorraden en bestellingen in uitvoering A. Voorraden 4. Handelsgoederen Gew. Gem. € 9.772,97 FIFO permanent € 10.125,00 FIFO periodiek € 10.125,00 LIFO permanent € 9.459,50 LIFO periodiek € 9.400,00 De resultatenrekening ziet er als volgt uit: RESULTATENREKENING 31/12/x1 Gew gemiddelde FIFO permanent FIFO periodiek LIFO permanent LIFO periodiek Bedrijfsopbrengsten…………………………………………………… 9.605,00 9.605,00 9.605,00 9.605,00 9.605,00 Omzet…………………………………………………………………… 9.605,00 9.605,00 9.605,00 9.605,00 9.605,00 Bedrijfskosten…………………………………………………………. Handelsgoed., grondst. & hulpstuk.……………………………… 7.177,03 6.825,00 6.825,00 7.490,50 7.550,00 Aankopen…………………………………………………………… 10.425,00 10.425,00 10.425,00 10.425,00 10.425,00 Toename of afname van de voorraad (+/-)………………… -3.247,97 -3.600,00 -3.600,00 -2.934,50 -2.875,00 2.427,97 2.780,00 2.780,00 2.114,50 2.055,00 Toe(af)name voorraad afgew. produktie (+/-)………………… Geproduceerde vaste activa……………………………………… Andere bedrijfsopbrengsten………………………………………… Diensten en diverse goederen……………………………………… Bezold., soc. lasten en pensioenen (+/-)………………………… Afschr. en waardevermind. op vaste activa…………………… Waardevermind. voorraden & handelsvord. (+/-)……………… Voorzieningen voor risico's en kosten (+/-)…………………… Andere bedrijfskosten……………………………………………… Als herstruct. geactiv. bedrijfskosten (-)…………………………… Bedrijfswinst(verlies) (+/-)…………………………………………… LIFO periodiek levert de laagste winst op, omdat de aankoopprijs van de laatste en duurste goederen in de kost der verkochte goederen wordt opgenomen. 8.1.3 Onderneming Philipsen A. Eindvoorraad Beginvoorraad: € 150.000,00 Aankopen in x1: € 600.000,00 nl. 60.000 stuks van € 10 excl. BTW Er werd verkocht voor: € 1.700.000,00 (O-rek. dus EXCL. BTW !!)) Eindvoorraad: 7.000 stuks Aangezien de firma reeds jaren haar goederen bij eenzelfde leverancier aankoopt, tegen steeds dezelfde prijs van € 10, mogen we veronderstellen dat de beginvoorraad ook bestaat uit handelsgoederen die per stuk een waarde hebben van € 10. # stuks Beginvoorraad: 1.500 15.000 Aankopen 6.000 60.000 Eindvoorraad Verkopen 700 -7.000 6.800 68.000 De verkoopprijs per stuk is: € 1.700.000,00 68.000 € 25,00 De voorraad is dus gedaald van 15.000 naar 7.000 = daling met 8.000 stuks die elk € 10 waard zijn, dus: voorraadwijziging (afname) van € 80.000 !! 31-12-x1 6094 Voorraadwijziging HG 340 @ Handelsgoederen, AW € 80.000,00 € 80.000,00 B. Bedrijfsresultaat RESULTATENREKENING 31/12/x1 Bedrijfsopbrengsten……………………………………………………. 1.700.000,00 Omzet…………………………………………………………………… 1.700.000,00 Toe(af)name voorraad afgew. produktie (+/-)………………… Geproduceerde vaste activa……………………………………… Andere bedrijfsopbrengsten………………………………………… Bedrijfskosten………………………………………………………….. 680.000,00 Handelsgoed., grondst. & hulpstuk.………………………………… Aankopen……………………………………………………………… 600.000,00 Toename of afname van de voorraad (+/-)…………………… 80.000,00 Diensten en diverse goederen……………………………………… Bezold., soc. lasten en pensioenen (+/-)………………………… Afschr. en waardevermind. op vaste activa…………………… Waardevermind. voorraden & handelsvord. (+/-)……………… Voorzieningen voor risico's en kosten (+/-)………………………… Andere bedrijfskosten………………………………………………… Als herstruct. geactiv. bedrijfskosten (-)…………………………… Bedrijfswinst(verlies) (+/-)……………………………………………… 1.020.000,00 8.1.4 Multiple Choice a) Omgekeerd bij een voorraadstijging: rekening 6094 wordt dan gecrediteerd. Wanneer C > D kunnen we daaruit afleiden dat de voorraad een netto-stijging heeft gekend. Op de rekeningen "Voorraad" en "Voorraadwijziging" wordt steeds gewerkt met de bedragen die de kosten weerspiegelen van de goederen, niet met de verkoopprijzen! Alles tesamen kunnen we dus besluiten dat wanneer de rekening "Voorraadwijziging" een creditsaldo kent van € 250, en de kostprijs per stuk € 12,50 is: de onderneming heeft vorig jaar 20 goederen meer aangekocht dan verkocht én: de waarde van de eindvoorraad ligt € 250 HOGER dan de beginvoorraad. boeking : 340 @ 6094 250 Antwoord 1 b) Zijn deze uitspraken juist of fout? c) 1. fout 2. fout 3. fout 4. juist! Het resultaat wordt berekend als volgt: verkopen (omzet) - aankopen - voorraadwijziging Resultaat hoog resultaat = lage kost der verkochte goederen stijgende prijzen ---) FIFO dalende prijzen ---) LIFO De eerste twee termen liggen vast, dus het enige waar men invloed op heeft is inderdaad de voorraadwijziging. Deze wordt immers bepaald door de methode van voorraadwaardering. Als de voorraad stijgt (dus EV > BV) zal het bedrag op de rekening "Voorraadwijziging" negatief zijn. Aangezien we deze term moeten aftrekken, zal dit dus sowieso een positieve invloed hebben op het resultaat. De grootste absolute waarde (of dus het meest negatieve getal) zullen we op de post "Voorraadwijziging" verkrijgen bij FIFO wanneer de prijzen door het jaar heen stijgen. Dan worden immers de goedkoopste producten eerst verkocht vooraleer men overgaat naar de goederen die meer kostten. Bijgevolg zal het verschil met de lagere beginvoorraad in dit geval het hoogst zijn. DUS: bij stijgende prijzen verkiest men FIFO!! Wanneer de prijzen nu zouden dalen, zal men dan eerder mbv LIFO waarderen? Ja! Ter illustratie: STIJGENDE PRIJZEN aantal FIFO prijs prijs waarde BV 100 €5 € 500 €5 € 500 aankoop 100 €7 € 700 €3 € 300 verkoop 50 €5 € 250 €5 € 250 EV 50 €5 € 250 €5 € 250 100 €7 € 700 €3 € 300 € 950 € 50 BV 100 €5 € 500 €5 € 500 aankoop 100 €7 € 700 €3 € 300 verkoop 50 €7 € 350 €3 € 150 100 €5 € 500 €5 € 500 50 €7 € 350 €3 € 150 EV € 550 € 450 Voorraadwijziging: stijging met LIFO DALENDE PRIJZEN waarde € 850 € 650 € 350 Voorraadwijziging: stijging met € 150 Kortom: beweringen 1 en 4 zijn van toepassing!! Als de voorraad daalt, dus EV < BV, dan zal het bedrag op de post "Voorraadwijzing" in de RR positief zijn. Hoe groter de waarde, hoe lager het resultaat. Aangezien we op zoek zijn naar de methode die het grootste resultaat zou genereren, zoeken we dus de methode waarbij de voorraaddaling het kleinst is. Een illustratie: STIJGENDE PRIJZEN aantal FIFO prijs prijs waarde BV 100 €5 € 500 €5 € 500 aankoop 100 €7 € 700 €3 € 300 verkoop 100 €5 € 500 €5 € 500 50 €7 € 350 €3 € 150 50 €7 € 350 €3 € 150 EV € 150 Voorraadwijziging: daling met LIFO DALENDE PRIJZEN waarde € 350 BV 100 €5 € 500 €5 € 500 aankoop 100 €7 € 700 €3 € 300 verkoop 100 €7 € 700 €3 € 300 50 €5 € 250 €5 € 250 50 €5 € 250 €5 € 250 EV Voorraadwijziging: daling met € 250 € 250 Ook hier weer geeft FIFO de beste optie wanneer er sprake is van stijgende prijzen. Bij dalende prijzen kiest men beter voor LIFO. DUS: beweringen 1 en 4 kloppen ook hier!! 8.1.5 Onderneming Brabo Let op: de gegevens in het boek zijn niet volledig. EV in jaar 1 is € 80.000! 1ste lijn tabel : jaar 1 i.p.v. 3 in opgave Jaar Opbrengsten Kosten EV Resultaat 1 €0 € 80.000 € 80.000 €0 2 € 60.000 € 90.000 € 130.000 € 20.000 3 € 250.000 € 30.000 €0 € 90.000 Berekeningen: Jaar 2: Een voorraadwijziging heeft invloed op het resultaat!! Daarom: EV jaar 2: € 130.000 EV jaar 1: € 80.000 verschil: € 50.000 Deze voorraadstijging heeft een negatieve invloed op de kosten. De kosten voor jaar 2 zullen dus zijn: € 90.000 -€ 50.000 € 40.000 Het resultaat is dan: Opbrengsten € 60.000 Kosten -€ 40.000 Resultaat € 20.000 Jaar 3: Hier bedraagt de voorraadwijziging: EV jaar 3: €0 EV jaar 2: € 130.000 verschil: -€ 130.000 Kosten zullen dus zijn: € 30.000 € 130.000 € 160.000 Zodat: Opbrengsten € 250.000 Kosten -€ 160.000 Resultaat € 90.000 8.1.6 Koffiebonen A. Waarde van de eindvoorraad Datum Aantal kg Prijs per kg Waarde 01-01-x1 BV 2.000 € 2,50 30-06-x1 verkoop 2.000 € 4,00 € 8.000,00 15-12-x1 aankoop 3.000 € 3,00 € 9.000,00 Gewogen gemiddelde: € 5.000 + € 9.000 5.000 kg Waarde van de eindvoorraad is dan: BV € 5.000,00 EV € 8.400,00 € 3.400,00 € 5.000,00 = € 2,80 3.000 kg x € 2,80/kg = € 8.400 voorraadwijziging (stijging) De boeking luidt dus als volgt: 31-12-x1 340 Handelsgoederen, AW 6094 @ Voorraadwijziging handelsgoederen Voorraadwijziging koffiebonen 31-12-x1 € 3.400,00 € 3.400,00 B. Journaal voor de koffiegroothandel 1 30-06-x1 400 Handelsdebiteuren 704 @ 451 € 9.680,00 Verkoop HG € 8.000,00 Te betalen BTW € 1.680,00 VF/xx 15-12-x1 604 411 440 Aankoop HG € 9.000,00 Terug te vorderen BTW € 1.890,00 @ Leveranciers € 10.890,00 AF/xx 31-12-x1 340 Handelsgoederen, AW 6094 @ € 3.400,00 Voorraadwijziging HG € 3.400,00 Voorraadwijziging over x1 2 31-12-x1 6310 WV op voorraden - HG 349 @ € 5.600,00 Geb. waardevermindering op voorraad HG € 5.600,00 Afwaardering n.a.v. waterschade 3 31-12-x1 6094 Voorraadwijziging HG 340 @ € 2.550,00 Handelsgoederen, AW € 2.550,00 Lagere marktwaarde 4 30-06-x2 6310 WV op voorraden - HG 349 @ Geb. waardevermindering op voorraad HG Verwachte daling marktwaarde 5 € 1.500,00 31-12-x1 (geen boeking) € 1.500,00 C. Bedrijfsresultaat RESULTATENREKENING Situatie 2 Situatie 3 Situatie 4 Situatie 5 Bedrijfsopbrengsten……………………………………………………. 8.000,00 € 8.000,00 € 8.000,00 € 8.000,00 € Omzet…………………………………………………………………… 8.000,00 € 8.000,00 € 8.000,00 € 8.000,00 € Bedrijfskosten………………………………………………………….. 11.200,00 € Handelsgoed., grondst. & hulpstuk.………………………………… 8.150,00 € 9.650,00 € 5.600,00 € 9.000,00 € 9.000,00 € 9.000,00 € 9.000,00 € Toename of afname van de voorraad (+/-)…………………… -3.400,00 € -3.400,00 € -3.400,00 € -3.400,00 € 5.600,00 € 2.550,00 € 4.050,00 € -3.200,00 € -150,00 € -1.650,00 € Toe(af)name voorraad afgew. produktie (+/-)………………… Geproduceerde vaste activa……………………………………… Andere bedrijfsopbrengsten………………………………………… Aankopen……………………………………………………………… Diensten en diverse goederen……………………………………… Bezold., soc. lasten en pensioenen (+/-)………………………… Afschr. en waardevermind. op vaste activa…………………… Waardevermind. voorraden & handelsvord. (+/-)……………… Voorzieningen voor risico's en kosten (+/-)………………………… Andere bedrijfskosten………………………………………………… Als herstruct. geactiv. bedrijfskosten (-)…………………………… Bedrijfswinst(verlies) (+/-)……………………………………………… 2.400,00 € Berekeningen bij de boekingen Boeking 2: Bij opgave A werd reeds de waarde van de EV bepaald: € 8.400,00 Op 31-12-x1 zou deze voorraad nog slechts € 2.800 waard zijn ten gevolge van waterschade. Dus: een waardevermindering van € 5.600 ! Boeking 3: De gewogen gemiddelde methode (periodiek) gaf ons een prijs per kg van € 2,80. Als de marktwaarde gedaald is tot € 1,95 per kg, moeten we de voorraad waarderen tegen de laagste waarde van deze twee. In dit geval dus de marktwaarde. Er is nog 3.000 kg in voorraad, dus: een voorraadwijziging voor het bedrag van € 2,80 -€ 1,95 € 0,85 x 3.000 kg = € 2.550,00 Boeking 4: Men verwacht een verdere daling van de marktprijs (waardevermindering) tot € 1,45 per kg. De voorraad is nog steeds 3.000 kg, dus: € 1,95 -€ 1,45 € 0,50 x 3.000 kg = € 1.500,00 Boeking 5: Let op! Deze situatie gaat voort op boeking 1. Het lijkt hier te gaan om een stijging van de waarde van de eindvoorraad, maar dit heeft GEEN boeking tot gevolg aangezien men enkel boekt tegen marktwaarde indien deze lager is dan de aanschaffingsprijs!! Dus: GEEN boeking!! 8.1.7 Graanhandelaar 31-12-x1 6094 Voorraadwijziging HG 340 @ € 750,00 Handelsgoederen, AW (tarwe) € 750,00 Lagere marktwaarde Immers: Eindvoorraad € 22.500,00 Marktwaarde zakt tot € 21.750,00 Waardedaling met… € 750,00 Extra: overige boekingen 30-11-x1 050 Verplichtingen tot aankoop 061 @ € 22.500,00 Crediteuren wegens op € 22.500,00 termijn gekocht goederen Aankoopcontract 15-12-x1 061 Crediteuren wegens op termijn € 22.500,00 gekochte goederen 050 @ Verplichtingen tot aankoop € 22.500,00 Terugboeken contract wegens effectieve aankoop/levering 15-12-x1 604 Aankoop HG 440 @ € 22.500,00 Leveranciers € 22.500,00 AF/xx 07-06-x2 400 Handelsdebiteuren 704 @ VF/xx Verkoop HG € 23.250,00 € 23.250,00 8.1.8 North Sea 1 Bij schadebepaling 2219 Geb. afschr. Op gebouwen 6602 Uitzonderlijke afschr. Op MVA 2210 @ € 75.000,00 € 125.000,00 Gebouwen - A.W. € 200.000,00 Brand magazijn 2 Bij schadebepaling 6310 WV op voorraden - HG 349 @ € 11.250,00 Geb. waardevermindering op voorraad HG Waardervermindering n.a.v brand € 11.250,00