Diabetescentrum voor kinderen Agnes Clement – de Boers Boudewijn Bakker 17 september 2014 Routeplanner 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Wat verstaan we onder diabetes? Gevolgen voor Kind en Gezin Ontwikkelingen diabetes bij kinderen Onze patiëntenpopulatie Huidige situatie en de ideaaltypische situatie Integrale aanpak van het Diabetescentrum voor kinderen Resultaten voor patiënten en zorgverzekeraars Diabetescentrum voor kinderen 2 Wat verstaan we onder diabetes (1) Definitie diabetes Tekort of onvoldoende gevoeligheid voor insuline, met als gevolg afwijkende bloedsuikers Op den duur zijn er complicaties, moment en ernst zijn beïnvloedbaar door regulatie. Landelijke gegevens • • Prevalentie: 1 miljoen, waarvan 6.000 kinderen Verhouding: – – • 10% type 1 90% type 2 Ongediagnosticeerd: ca. 25% – vooral volwassenen Diabetescentrum voor kinderen 3 Wat verstaan we onder diabetes (2) Verschil type 1 en type 2 Type 1 Type 2 Oorzaak Pure pech, falen van het afweersysteem , preventie niet mogelijk Lifestyle i.c.m. aanleg, preventie mogelijk Probleem Insuline tekort Insuline ongevoeligheid, later tekort Behandeling Per direct insuline spuiten en bloedsuikers meten Lifestyle veranderen: medicijnen, voedings- en dieetadvies, soms insuline spuiten Dagelijkse gevolgen 4-10x per dag meten, insuline spuiten of pomp Diabetescentrum voor kinderen 4 Wat verstaan we onder diabetes (3) Overeenkomsten type 1 en type 2 Lange termijn gevolgen • • • • Schade aan nier, oog, zenuw, hart en vaten Risico stijgt naarmate mensen de ziekte langer hebben Resterende levensverwachting op 45-jarige leeftijd is 10 jaar korter door complicaties Tussen 15 en 64 jaar is 25% geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt, als gevolg van slecht gereguleerde bloedsuiker. Diabetescentrum voor kinderen 5 Wat verstaan we onder diabetes (4) Verschil kinderen en volwassenen Kinderen Volwassenen Kinderen 95% type 1 Volwassenen 90% type 2 Hoog complexe zorg Groot deel laag complexe zorg Insuline spuiten, bloedsuikers meten Lifestyle en tabletten, zo nodig insuline Afhankelijkheid van volwassenen en hun omgeving Gevolgen voor sociaal/emotionele, geestelijke en lichamelijke ontwikkeling Regulatie sterk afhankelijk van de gezinssituatie Diabetescentrum voor kinderen 6 Gevolgen voor Kind & Gezin Kind • • • • • • • Gezin ALTIJD nadenken over insuline en • bloedsuiker • 4-10 x daags meten en insuline toedienen Elke keer een ‘rapportcijfer’ • Invloed van sport, stress, weer, ziekte ‘Gedoe’ rond maaltijden, logeren, feestjes, schoolreisjes, sportdagen etc. Nooit ‘een dagje vrij’ van diabetes Niet als anderen zijn Verantwoordelijkheid Angst voor nu en voor later – ontregeling, hypo’s, opleiding, carriere, complicaties Stress op relaties binnen gezin Diabetescentrum voor kinderen 7 Ontwikkelingen diabetes bij kinderen Landelijke en regionale ontwikkelingen • • • • Toename prevalentie en incidentie: - toename in alle leeftijdsgroepen - start op steeds jongere leeftijd Ca. 6.000 onder de 18 jaar, 10.000 – 12.000 onder de 25 jaar Type 2 neemt toe: 60 in 2008, anno 2015 ca. 120 kinderen in Nederland - landelijk percentage type 2 bij kinderen 2%, regio Den Haag 5% Toename complexiteit (o.a. technische ontwikkelingen) vraagt om concentratie Diabetescentrum voor kinderen 8 Onze patiëntenpopulatie Haga/JKZ RdGG Lange Land Aantallen kinderen en jong volwassenen 275 100 48 Type 1 of 2? 93% type 1 97% type 1 100% Patiëntkenmerken Relatief veel allochtonen, 40% op pomp 60% op pomp 56% Bijzonderheden CF centrum Totaal 425 400 375 350 325 300 Pomp 190 170 150 130 110 90 70 50 Diabetescentrum voor kinderen Pomp & sensor 30 25 20 15 10 5 0 9 consultatie vakgroepen 10 Huidige situatie & gewenste situatie Huidige situatie • • • • • • Gewenste situatie Meerdere aanbieders in de regio Versnippering van kennis, expertise Minder doelmatig inzet personeel/middelen Beperkte mogelijkheden groepseducatie etc. Beperkte mogelijkheden innovatie door kleinere aantallen Landelijke trend naar centralisatie/specialisatie Patiënt meer bieden dan NDF zorgstandaard: • Integrale gepaste zorg • Breder palet aan psycho-sociale ondersteuning en educatie kunnen bieden • Behoud laagdrempelige zorg dichtbij huis • Relatie diabetescentrum met ‘eigen’ ziekenhuis • Sneller doorvoeren innovatie • Opleiden diabetes professionals • ‘Best practice’ Diabetescentrum voor kinderen 11 Integrale aanpak Diabetescentrum voor kinderen Excellente zorg voor kinderen en jong volwassenen • Onderscheidende zorg over het hele spectrum van verstoorde glucosehuishouding tot en met aandacht voor secundaire preventie van complicaties. – • Integrale aanpak inclusief psychosociale (gezins)ondersteuning om te motiveren en gedrag aan te passen – – – – • Veelvuldig telefonische begeleiding, frequent mailcontact Vroegtijdig inzetten van psycholoog/maatschappelijk werker Huisbezoeken, groepseducatie Training op crèche, school, kamp, sport, etc Optimale behandelingsmogelijkheid voor kinderen met comorbiditeiten onder één dak – – – – • Compleet en geïntegreerd aanbod van zowel klinische als poliklinische zorg en paramedische begeleiding en zorg in de thuissituatie Schildklierproblemen Coeliakie Eetstoornissen Overige aandoeningen zoals astma, allergie etc. 7x24-uurs beschikbaarheid Diabetescentrum voor kinderen 12 Resultaten voor patiënten en zorgverzekeraars Maatschappelijke winst, kosten en propositie • Betere regulering en vroegtijdige detectie leidt tot minder (ernstige) complicaties – – Toekomstige zorgkosten worden hierdoor uitgesteld of zijn lager De kwaliteit van leven gegeven een “beperking” neemt toe 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Cochrane Database Syst Rev. 2014 Feb 14 conventioneel intensief nieren ogen zenuwen Diabetescentrum voor kinderen 13 Film ‘de praktijk’ consultatie vakgroepen 14 Gevolgen voor Kind & Gezin Kind • • • • • • • Gezin ALTIJD nadenken over insuline en • bloedsuiker • 4-10 x daags meten en insuline toedienen Elke keer een ‘rapportcijfer’ • Invloed van sport, stress, weer, ziekte ‘Gedoe’ rond maaltijden, logeren, feestjes, schoolreisjes, sportdagen etc. Nooit ‘een dagje vrij’ van diabetes Niet als anderen zijn Verantwoordelijkheid Angst voor nu en voor later – ontregeling, hypo’s, opleiding, carriere, complicaties Stress op relaties binnen gezin Diabetescentrum voor kinderen 15 Ondersteuning gezin • Integrale aanpak inclusief psychosociale (gezins)ondersteuning om te motiveren en gedrag aan te passen – – – – Veelvuldig telefonische begeleiding, frequent mailcontact Vroegtijdig inzetten van psycholoog/maatschappelijk werker Huisbezoeken, groepseducatie Training op crèche, school, kamp, sport, etc • Ontsporing (gezins)situatie – Professionele hulpverlening vanuit diabetesteam • Binnen het ziekenhuis • Buiten het ziekenhuis ( thuiszorg, AMK) Maar liever nog stapje vroeger 16 Ondersteuning gezin stapje vroeger • D-support – – – – – Preventie Oppas Snelle vroege interventie Vrijwilligers bewaakt/ondersteund door professionals Los van het ziekenhuis 17