21 maart pamflet VHV groningen

Werkgroep Groningen
Eisen van de moderne arbeidersbeweging op 14 november 1918
Pieter Jelles Troelstra’s ‘revolutiepoging’ van 1918 wordt altijd gezien tegen de achtergrond
van de Russische en Duitse revolutie na de Eerste Wereldoorlog. Daarin speelde de politieke
actualiteit een grote rol. Maar wat voor opvattingen had de in het liberalisme gedrenkte Pieter
Jelles Troelstra bij eerdere gelegenheden gedebiteerd over ‘revolutie’? Hoe zag het ‘verzetten
van de wet’ er volgens hem uit? Betoogd wordt dat Troelstra ook los van de politiek actualiteit
vast gevormde ideeën had over hoe een machtswisseling plaats zou kunnen vinden.
Eltjo Rugge was in 1918 een ervaren raadslid in Groningen. De SDAP groeide in de stad
tijdens de Eerste wereldoorlog uit tot een nieuwe politieke macht. Het was duidelijk dat de
andere partijen de sociaal-democratie niet lang meer een sociaal democratische wethouder
konden weigeren. De kortstondige revolutionaire koers van SDAP en NVV dreigde die
nieuwe ontwikkeling te verstoren. De tweede Kamerfractie wist onder aanvoering van
Troelstra het congres op een ander been been te zetten. Tot ergernis van de Groninger
congresdelegatie, hield Rugge nog lang vast aan het idee van het opstarten van een
volledige revolutie. Rugge was op het congres geweest en had de nieuwe koers van de
partij moeten uitdragen, aldus verwijten van de andere Groninger kaderleden.”
De Moderne Arbeidersbeweging stelde op donderdag 14 november 1918 o.a. de volgende
eisen:
Onmiddellijke invoering van het algemeen vrouwenkiesrecht
Onverwijlde invoering van de wettelijke 8-urendag
Invoering van staatspensioen op 60-jarige leeftijd
Intrekking van de stakingswetten van 1903
Levensmiddelenvoorziening als gemeenschapszorg
Socialisatie van alle bedrijven die daarvoor in aanmerking komen
Woensdag 21 maart
20.00 uur – 22.00 uur
Groninger Archieven
Cascadeplein 4
9726 AD Groningen
De opvattingen van Troelstra in 1918
Bertus Mulder, socioloog en schrijver van Het Hart van de Sociaal Democratie, het
belang van arbeid en Zeggenschap (2012)
Eltjo Rugge en de bijna revolutie van de sociaal-democratie in Groningen
Teun Jan Zanen, socioloog, en schrijver van Macht en Onmacht, 130 jaar vakbeweging
in Groningen (2003)
De Volksstem Groningen
Zij zingen enkele liederen ter opluistering van deze lezing.