systeem van de europese unie

EU Ecolabel
INFORMATIE VOOR AANVRAGERS
Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en
Leefmilieu
Leefmilieudiensten - Productbeleid
Januari 2017
INLEIDING
Het milieukeursysteem van de EU ofwel EU Ecolabel werd opgezet met het oog op de
toekenning van een label aan producten die, vergeleken met andere producten uit dezelfde
productengroep, een gereduceerde invloed op het milieu hebben gedurende hun volledige
levenscyclus. Het beoogt ook informatie te verschaffen aan de consumenten met betrekking
tot milieubewuste aankopen.
Het gaat om een vrijwillig systeem, fabrikanten kunnen zelf beslissen of ze wel of niet een
aanvraag voor de toekenning van het EU Ecolabel indienen.
Deze brochure verklaart de achtergrond van het systeem, en beantwoordt een aantal vragen
die kunnen rijzen bij firma's die overwegen een aanvraag in te dienen voor de toekenning van
een milieukeurmerk voor hun producten.
Indien u een aanvraagdossier wenst in te dienen, dan raden wij u aan vooraf contact op te
nemen met:
Mevrouw Kathelijne De Ridder (NL)
02 524 95 86
[email protected]
Mevrouw Hannelore Schorpion (NL)
02 524 96 08
[email protected]
Mevrouw Fabienne Godin (FR)
02 524 95 50
[email protected]
- 1 -
Wat is de wettelijke basis voor het systeem?
Het systeem is gebaseerd op Verordening (EEG) Nr. 880/92 van de Raad van 23 maart 1992.
Deze Verordening werd laatst herzien door Verordening 66/2010 van het Europees Parlement
en de Raad van 25 november 2009.
Welke producten komen voor in het EU Ecolabelsysteem?
Het systeem staat open voor alle goederen en diensten die worden geleverd ten behoeve van
distributie, consumptie of gebruik op de communautaire markt, tegen betaling dan wel
kosteloos. Uitzondering hierop zijn geneesmiddelen voor menselijk of diergeneeskundig
gebruik en medische hulpmiddelen.
Het EU Ecolabel wordt ook niet toegekend aan stoffen, preparaten of mengsels die
beantwoorden aan de criteria voor classificatie als giftig, gevaarlijk voor het milieu,
kankerverwekkend, mutageen of giftig voor de voortplanting, noch aan stoffen waarnaar
verwezen wordt in artikel 57 van de REACH Verordening (namelijk stoffen die kunnen
opgenomen worden in de lijst van autorisatieplichtige stoffen).
De toekenning van het EU Ecolabel aan afzonderlijke producten is evenwel gebaseerd op de
bepaling van productgroepen en de daaraan verbonden milieucriteria. Het EU Ecolabel wordt
immers toegekend aan de producten met de laagste milieu-impact binnen een bepaalde
productengroep.
De productgroepen worden zodanig omschreven dat alle producten die voor een gelijkaardig
gebruik bestemd zijn in dezelfde groep worden ondergebracht. Voor elk van deze
productgroepen worden specifieke criteria ontwikkeld, die zodanig worden opgesteld dat 10
tot 20 % van de producten die op dat ogenblik op de markt zijn aan de eisen kunnen voldoen.
Producten waarvoor nog geen criteria zijn ontwikkeld kunnen bijgevolg nog geen ecolabel
aanvragen.
In augustus 1993 werden de eerste milieucriteria gepubliceerd in het Europese Publicatieblad,
het betrof criteria voor was- en vaatwasmachines.
Momenteel zijn er criteria uitgewerkt voor:

Televisietoestellen

Verwarmingstoestelen (op basis van water)

Personal, notebook en tablet computers

Beeldverwerkingsapparatuur (zoals printers, kopieerapparaten)

Alles- en sanitairreinigers (zoals WC-gels en ruitenreinigers)

Machineafwasmiddelen

Handafwasmiddelen

Wasmiddelen

Uitspoelbare cosmetische producten (zoals zeep, douchegel, scheerschuim)

Professionele vaatwasmiddelen

Professionele wasmiddelen

Absorberende hygiëneproducten (zoals luiers, maandverband, tampons,
borstkompressen)
- 2 -
















Kopieerpapier en grafisch papier
Tissuepapier
Krantenpapier
Bedrukt papier
Verwerkt papier zoals enveloppen en papieren kantoormateriaal
Textiel voor kleding, bedlinnen en interieurtextiel
Schoenen
Groeimedia, bodemverbeteraars en strooisel
Harde bedekking (zoals tegels)
Houten vloerbedekking
Verven en vernissen voor gebruik binnens- en buitenshuis
Matrassen
Meubels
Kranen en douchekoppen
Toiletten en urinoirs
Smeermiddelen
en voor twee diensten:
 kampeerterreinen,
 toeristische accommodatie.
Welke bijkomende productgroepen zullen in het systeem worden opgenomen?
Er worden op dit ogenblik milieukeurcriteria ontwikkeld voor:
- Cleaning services
Wie kan een aanvraag indienen?
Aanvragen voor het EU Ecolabel kunnen worden ingediend door fabrikanten, importeurs,
dienstverleners, groothandelaars en detailhandelaars.
De aanvraag kan betrekking hebben op een product dat onder één of meerdere merknamen op
de markt wordt gebracht.
Groothandelaren en detaillisten kunnen het EU Ecolabel niet vragen voor producten die niet
onder hun eigen merknaam op de markt worden gebracht.
Aan wie moeten de aanvragen tot toekenning van het EU Ecolabel worden
gericht?
Elke lidstaat heeft een bevoegd organisme dat verantwoordelijk is voor EU Ecolabel.
De volgende regels gelden bij de keuze van het bevoegd organisme:
- voor een product afkomstig uit één lidstaat wordt de aanvraag ingediend in die lidstaat,
- voor een product in dezelfde vorm afkomstig uit verscheidene lidstaten wordt de
aanvraag in één van deze lidstaten ingediend,
- voor een product afkomstig van buiten de Gemeenschap wordt de aanvraag ingediend in
één van de lidstaten waar het product in de handel is of wordt gebracht.
- 3 -
Een lijst van bevoegde organismen kan u vinden op de website van de Europese Commissie,
http://ec.europa.eu./ecolabel, in de rubriek “Contacts – Competent Bodies”.
Kan het EU Ecolabel dat door een bevoegd organisme is toegekend, in alle andere
lidstaten van de EU worden gebruikt?
Ja, dit is juist één van de voordelen van het EU Ecolabel.
Eens een product het EU Ecolabel bekomen heeft kan het worden verkocht in de 28 lidstaten,
en in de landen die behoren tot de Europese Economische Ruimte (Noorwegen, IJsland en
Liechtenstein).
Hoe lang duurt het om het EU Ecolabel te bekomen?
Uiterlijk twee maanden na ontvangst van een aanvraag verifieert de betrokken bevoegde
instantie of de documentatie volledig is en stelt de aanvrager hiervan in kennis. Dit is nog
geen uitspraak over de correctheid van de verschafte documentatie.
De uiteindelijke duur wisselt bijgevolg van geval tot geval, de kwaliteit van de ingediende
documentatie speelt hierin een belangrijke rol.
Eens een aanvraagdossier officieel is ingediend duurt het in België minimum 10
kalenderdagen voor de beslissing van het Belgisch Comité voor het toekennen van het
Europese milieukeurmerk kan worden meegedeeld aan de aanvrager.
Welke inlichtingen moeten in een aanvraag worden verstrekt?
Aanvragers moeten zich tot de bevoegde organismen richten om te weten welke informatie in
elk geval afzonderlijk is vereist. Het EU Ecolabel heeft immers voor elke productgroep eigen
milieucriteria, en de informatie die wordt vereist om de naleving ervan aan te tonen zal
afhangen van die criteria.
De bevoegde organismen lichten potentiële aanvragers in over de testresultaten die moeten
worden verschaft, en hoe de testen moeten worden uitgevoerd. (Zie ook “Procedurerichtlijnen
voor toetsing van de criteria bij aanvragen: gebruik van testlaboratoria” in bijlage achteraan
deze brochure.)
Hoe zal het gebruik van het EU Ecolabel worden gecontroleerd?
De bevoegde organismen sluiten met elke aanvaarde aanvrager een contract af, dat de
voorwaarden voor het gebruik van het EU Ecolabel omvat. Hiertoe is, overeenkomstig de
Verordening, een standaardcontract opgemaakt; de bevoegde organismen kunnen aan
potentiële aanvragers kopieën hiervan verstrekken.
Het bevoegde organisme kan van de houder van het EU Ecolabel de nodige documentatie
vragen om te controleren of het product voldoet aan de overeenkomstige EU Ecolabel criteria
- 4 -
en of het contract wordt nageleefd. Bedrijfsbezoeken behoren hierbij tot de mogelijkheden.
Wat is de geldigheidsduur van het EU Ecolabel?
Die is afhankelijk van de geldigheidsduur van de milieucriteria van de betrokken
productgroep. Doorgaans bedraagt die periode drie tot vijf jaar vanaf de datum waarop de
criteria zijn aanvaard. De einddatum van elk specifiek contract stemt overeen met de
einddatum van die periode. Hoe later tijdens de geldigheidsperiode van de criteria een
contract is afgesloten, hoe korter de duur ervan zal zijn.
De criteria worden herbekeken voor hun geldigheidsduur verstrijkt en kunnen herzien
worden. Als de criteria worden verlengd worden de contracten automatisch verlengd volgens
die nieuwe geldigheidsduur.
Wordt er een vergoeding gevraagd voor het gebruik van het EU Ecolabel?
In België wordt een aanvraagvergoeding en een jaarlijkse vergoeding aangerekend.
U betaalt een aanvraagvergoeding voor elke licentieaanvraag of voor elke hernieuwing van
een licentie na herziening van de criteria en deze bedraagt 2000 euro. Voor kleine en
middelgrote ondernemingen en marktdeelnemers in de ontwikkelingslanden wordt de
aanvraagvergoeding vastgesteld op 600 euro. Voor micro-ondernemingen wordt het bedrag
van deze vergoeding vastgesteld op 350 euro. Dit bedrag wordt verminderd met 30% voor
aanvragers die in het kader van EMAS zijn geregistreerd en met 15% voor aanvragers die
overeenkomstig de ISO 14001 zijn gecertificeerd.
Daarnaast wordt aan iedere aanvrager met een licentie, een jaarlijkse vergoeding aangerekend
van 500 euro per licentie. Voor kleine en middelgrote ondernemingen en marktdeelnemers in
de ontwikkelingslanden wordt het bedrag van deze jaarlijkse vergoeding vastgesteld op 200
euro. Voor micro-ondernemingen wordt er geen jaarlijkse vergoeding gevraagd.
Inspectiekosten worden de aanvrager enkel aangerekend wanneer er controle nodig is buiten
de lidstaat waar de bevoegde instantie gevestigd is. Deze kosten zijn de werkelijke kosten van
de verplaatsing, het verblijf, de audit en de dagvergoeding.
Wel moet u er ook rekening mee houden dat voor de aanvraag van het EU Ecolabel vaak een
aantal labotesten vereist zijn als bewijs van het voldoen aan bepaalde criteria. Ook met deze
kost moet u rekening houden.
Waar kunt u verdere informatie over het systeem bekomen?
De website www.ecolabel.be biedt algemene informatie in het Nederlands, het Frans en het
Duits.
Gedetailleerde en technische informatie zowel over het EU Ecolabel in het algemeen als over
de criteria waaraan de producten moeten voldoen is te vinden op de Engelstalige website van
de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/ecolabel.
De Europese site http://ec.europa.eu/ecat/ geeft lijsten van alle producten die de Europese
milieukeur bekomen hebben.
- 5 -
___________________
- 6 -
BIJLAGE





Procedurerichtlijnen voor toetsing van de criteria bij aanvragen: gebruik van
testlaboratoria
Goedgekeurd tijdens de interne vergadering van de Europese Competent Bodies van 8 december
2009
Paragraaf 3 van de “Eisen inzake beoordeling en controle” van onze criteriadocumenten
luidt: “De tests worden zo mogelijk uitgevoerd door laboratoria die aan de algemene eisen
van EN ISO 17025 of aan gelijkwaardige eisen voldoen.”
Er is nood aan een gemeenschappelijke procedure hoe dit moet worden geïnterpreteerd, en dit
document beschrijft een hiërarchie van situaties en voorwaarden voor het aanvaarden van een
laboratorium. De situatie in paragraaf 1 geniet de voorkeur, indien dit niet mogelijk is dan is
paragraaf 2 van toepassing, enz.
Het nationaal bevoegd organisme of ecolabelcomité moet de aanvragen individueel in
overweging nemen, hierbij rekening houdend met de volgende aanpak en een beslissing
nemend in functie van de concrete situatie, zonder afbreuk te doen aan de geloofwaardigheid
van het Europees ecolabelsysteem.
1) Laboratoriumtests moeten worden uitgevoerd door laboratoria die zijn geaccrediteerd voor
de vernoemde testmethode, volgens ISO 17025 of GLP, indien mogelijk. De bevoegde
organismen aanvaarden geaccrediteerde laboratoria in alle Lidstaten van de EU/EER en in
landen die de wederzijdse erkenningsovereenkomst hebben afgesloten overeenkomstig ILAC,
de internationale accrediteringsorganisatie.
Indien er in de Lidstaat waar de aanvrager zijn dossier indient of waar het bedrijf of de
betrokken productiesite of dienst is gevestigd, één of meerdere laboratoria zijn geaccrediteerd
volgens ISO 17025 of GLP, dan moeten de aanvragers een dergelijk laboratorium gebruiken,
ofwel in die Lidstaat, ofwel in een andere.
2) Laboratoria met een accreditatie voor andere tests dan die vereist door de criteria kunnen
worden aanvaard indien zij een verklaring voorleggen dat de testen worden gedaan volgens
dezelfde procedures voor kwaliteitsmanagement als de testen waarvoor zij een accreditatie
hebben gekregen.
Bij twijfel zal het bevoegd organisme of het nationaal comité het laboratorium dat de testen
uitvoert inspecteren, of kiest het een geaccrediteerde auditeur die hiermee zal worden belast.
3) Indien noch punt 1 noch punt 2 mogelijk zijn, moeten de aanvragers een beroep doen op
een niet-geaccrediteerd onafhankelijk laboratorium dat is erkend of goedgekeurd door een
- 7 -
Ministerie of een ander overheidsorgaan in een Lidstaat.
Bij twijfel zal het bevoegd organisme of het nationaal comité het laboratorium dat de testen
uitvoert inspecteren, of kiest het een geaccrediteerde auditeur die hiermee zal worden belast.
4) Indien geen enkele van de punten 1 tot 3 mogelijk zijn, dan mogen aanvragers de testen
laten doen door een onafhankelijk laboratorium dat niet is geaccrediteerd of goedgekeurd
door overheden bedoeld in punt 3.
De voorkeur wordt gegeven aan laboratoria met een systeem voor kwaliteitsmanagement. Een
laboratorium gevestigd in een organisatie die houder is van een ISO 9001- certificaat, kan
worden aanvaard indien die certificatie eveneens gaat over dat laboratorium.
Het bevoegd organisme of het nationaal comité zal de bekwaamheid van het laboratorium dat
de testen uitvoert nagaan, of een geaccrediteerde auditeur kiezen die hiermee wordt belast.
5) Indien aan geen enkele van de voornoemde punten kan worden voldaan, dan mag de
aanvrager de testen laten uitvoeren in een bedrijfslaboratorium (dat geen ISO 17025 of GLP
accreditatie heeft aangezien dit zou vallen onder punt 1). Het bevoegd organisme of het
nationaal comité zal garanderen dat de testen naar behoren worden uitgevoerd, of kiest een
geaccrediteerd auditeur die hiermee wordt belast.
In dit geval moet het laboratorium beschikken over een systeem voor kwaliteitsmanagement.
Een laboratorium gevestigd in een organisatie die houder is van een ISO 9001- certificaat,
wordt aanvaard als zijnde onder degelijk kwaliteitsmanagement, indien die certificatie
eveneens gaat over dat laboratorium.
Deze optie kan ook worden toegepast voor de continue opvolging van de productie, met
inbegrip van lozingen en emissies, en voor het testen van de gebruiksgeschiktheid wanneer er
geen standaardtestmethoden bestaan.
- 8 -